장음표시 사용
101쪽
L1BER SECUNDUS. Ilero sunt tres illae inpulsus definitio: positae, videlicet usus,cuius gratia sus: ilius fit, facultas vitalis seu pulsifica. ,s' ε'
qua fit,&instrumenta, artetiae vide Arteriae.
ct per quae pulsus fit. Secundumussarum genus antecedenteS vocas: Tertium vero e Xterna quae etiam roca articae vocantur,coni ne H C
me duo postrema caussarum ge- , itera pulsus non creant, sed eos, qui reniti sunt, alterant. Externa siquidem causta mediantibus antecedc , ibus, pulsuum sum,variando etiam ipsum pulsum immutant. Nam quia est externa alteratio ad continentesi metrauit,ideo pulsus caussa dicitur, nouia generat, sed quia alterat inter
as Vero,quae continentes sunt,& pulum efficiunt, omnium primari validissima est vitas, qui in definitione superius explicatus fuit. Is igitur cordis 'incultatem adpulsandum impellit; in inspirata facultas arterias mouet; hae ve- iro illius cedunt robori.Semper autena pro varia sus conditione pulsus edu-tur, dummodo facultatis robur adsit
102쪽
N obsequatur arteriae.Vnde duo h scilicet virtutis robur,i arteriaruλ i; constitutio, saepe usus signification magnet M obscurat.Nam magnae arteri pulsu
LAT serc magnili edunt,paruae, angusta quales s it pinguium, crassorumqu
paruum. Ita facultas robusta pulsui magnum validum, debilis languilduni, S paruum profert ita instrum ei torum durities cluria, mollities mollem ellicit.& haec magnitudini codu cit durities vero paruitatis caussa est Durities enim plus repugnat magnitudini, quam celeritati, quia tunicae arteriae, quamuis duriores sint, facile tamen cedunt loco, celeriter cientur ad magnitudinem aute distentioainis sunt ineptae, quia dura corpora aegre extenduntur. Depulsu vero, qui usui peculiaris est,toque Gai. r. de uspia . . inquit,quod incremento natiui caloris, vel imminutioni nosnu semper, & idem pulsuu genus necessario c6sequitur: attamen peculiaris magis est celeritas quidem magnitudo roboti facultatis, & caloris abundantiar.
103쪽
rumentorum mollitiei Tarditas ro,Vti etiam paruitas cotrariis Cretas item nulli necessario de commoratis adhaereti magis tame propria z facultatis imbecillae,ccpiae caloris, uritiei instrumentorii. Et raritas matis ad cotrariaspectat; non tamen illisnnexa perpetuo est. Nihilomiti' usus minuti raritas;vsus aucti frequemia miliarissima cessenda, ac fere perpe ua,seu inseparabilis Celeritas autem et magnitudo, quamuis aucto calori Familiares sint, non tamen perpetuaei sunt:quia, ut capite sequenti ait Galen ut a Feler, Vel magnus fiat, tria oportet
acaussarum genera inter se conspirent, setate usus ingens, vis valida&arte tiar
molles,non autem durae Ex dictis igil turliquet, quod ubi calor increscit,&facultas robusta est, pulsus fiunt ma Hiii itini,celeres, crebri, vehemetes situ nauti
rimi, creberrimi ι quia priores tantae necessitati non satisfaciunt, Contra. Qua
si facultas sit debilis, usula Ie dimin 'ius .fiunt parui tardi crebrilanguidi: Gig
104쪽
si supra modum langueat, minimi, iri Moderati tormittentcsvi deficientes Modera lti autem fieri possunt non solum,&i lyraecipue, a caussis imoderatis,&min diocriter se habentibus; verum etiani non naturalibus, dum scilicet duae c6 trariam vim habentes caussa conne ictuntur, S a naturali statuaeque rece ldunt, ut dii quanto mollior ei artea lxia,tato magis suseit imminutus. Fit enim tunc pulsus magnitudine ino lderatus. Ita sit, si facultas sit robusta cis li instrum et duro; aut illa debilis cum larteria molli l
De pusuum caussi antecedentibus,qua na iturati sunt ic vero de reliquis duabus caussa iu speciebus seu gener bus loqua trahimur, quae genitos pulsas alterunt, subinde,uti Gal aus. deca puto non iper se caussae sunt sed quia primas icaussas iam propositas immutant, vel lsunt internae, quae antecedentes, Vel is A rnae,quaes cataristicae, vel citari
105쪽
n naturales vocantur. Anteceden- s vel naturales sunt, vel praeter natuam. Quantum spectat ad naturales, se necessario ante omnes dignosten- lae,ait idem in Ebro ad Tyriap.ρ ut sciabus in omni affectu praeternaturam ignoscere recessum a naturali statu. tu ia quatenus ratione affectuum praeter laturam mutari pulsit contingat Hazutem sunt sexus, temperatura, cororis habitus,&aetas. De sexu scribit se.oc est.os de a lupa quod viri, nulle cibus pulsum sere habent longeum maiorem, tum vehementiorem,luoniam mulieribus multo calidoresunt, in laboribus vivunt, quorumn contentio facultatis crescit,sicuti inciosis remittituri Robur autem fa-ultatis etia magnitudini aliquid confert. Qu'circa si effoeminatus sit vir, linotio,&deliciis vivens non habet pulsum multo maiorem Tanti scilicet est momenti ad augendum calo
rem,&vitale robur, opportuna exercitatio Insuper totum corpus ad peri spiratum probe comparatum babenti F exia
Viri inui mribus putisum habeni
106쪽
excrementis vacuum, non autecompressum, ut mulieres habent, quibus arteriae ab adipe, molli carnti excrementis,in crassis humoribcomprimuntur,& ob id pulsus paruus euadit. Mollities vero arteriarum
magnitudinem pulsus nil confert, dia risu qui pondere, is ulta coarctatione
feri arteriae grauantur, tum quia, quant imollio te sunt, eo facilius comprime tibus cedunt ad distentione mine , ptiores evadunt. Ins: per viri pulsum habent paulo tardiorem, satisque ra- pulsu mu riorem nam pulsus mulieris, cum lierum vi multo minor sit,i subinde usui mi-l
tilior nusia Staciat,auget,qiuantum potest. Iceleritatem; quae tamen cum non Italaugeatur,4 ubinde propter paruit ilitem pulsus notatu dignam, usui mi-llnus satisfaciat, ideo necessario pulsus lipraegnanti satis creber fit. Praegnantium tamenum Ri0 pulsus maiores, crebriores , ciderio
pus. docet. Solus enim usus mutatur ratione foetus: quia mulier non sibi so iii , sed eti iam foetui respirat, pulsat. De
107쪽
L13xR SECUN DV s. 3.tem e ratura scribit idem loci citu causus; quod calidi natura mul habent maiorem, celeriorem,
ebriorem, vehementiorem non itaiIulto frigidi contra,vi caussa patet; ontrariorum enim eadem est sciena. In corporis vero babilibus gracilial res pulsum habent maiorem, rario- emque mi lio, vehementiorem pau-io; dummodo sitne alio complicato aD
ectu sit. Quia enim gracilitas, uxo
sola magis regiones arteriarum dila
illat, leuiora imposita corpora red , .ldit, magnitudinem non paruam pul- sibus concisata qua crescente pari re licto via, tanto rariores fiunt, quanto maiores. Crescente enim magnitudine crescit raritas, si usus non auge tur Licet autem ratione colligere cXamplitudine vasorum calorem innatum esse mustu, cuius opus est extet der &dilatare corpora. Vnd gr/o e ,. tales habebunt pulsum maiore prae e pulsum caussam a Galeno relatam,etiam pro z:0 ς' pter usum auctu Vehementiores ve-
108쪽
ro apparent, licet non sint, quia talgentibus per subtiliora occurrulco pora: arteria sola cute tecta plust: stum euerti: non autem qui ex gncilitate robur augeatur. Ita corpor tum habitudo, tum temperatura asci titia pulsus ea proportione mutat, Qua naturalis.Sicut autem siccis, ac gracil '
libus corporibus pulsus est durus it corpulentis ac humidis ac moli bui: artis,uis, ξζψ β x xibus vero ait oris eius
iEii iesu, imui enim in relatione ad arteriel magnitudinem etiam magnus sit tamen cum paruam habeant arteriam, vim adhuc non ita validam, Marte
mni mollissimam, subindeq; pulsum,
si absolute consideretur, paruum, is no potest usui, qui in pueris maximus est, satisfacere,, proinde quod in gnitudine no potest, celeritate Hr quentia supplet. Est autem usus in eis inges, quia, ut Hippoc inquitprimavo I . plurimum habent innati calori quia corum corpora valde dis
109쪽
rantur,5 crescunt, I subinde humo ita quam plurimos exhauriunt,&Va- torosii fuliginosiil excremeti magna
opiam colligunt, quia vitalis spiri
i ius non solum in eis nutriri,Verum e t- augeri,nachi instrumentis opor et Sicuti vero puerorum pulsus cre- ,errimus est,ti celerrimus, ita senum arissimus, 4ardior quia calorem labent imbecillum, parum nutriun-ur, non augentur Senex tamen a puero longe magis raritate, quam cς- steritate distat Gi vero inter hos sunt a proportionem seruant, prout vel ad puerum vel ad senem proprius accedunt. Maximus autem est pulsus tu irenum,&idem celerrimus; quia aduentitio exuperant calore Minimus
est pulsus senum medius i&paulo
maior puerorum. Ita iuuenum vehe
mentissimus e qui facultas validissima: Senum languidissimus medi
us puerorum. Sicut autem pueri celeritatem habent parem in utroque motu; ita senes contractionem tardi
orem habent, quia ob dictas caussas F parum
senumi rissimus tardior. Iuuenum maximus& celerria
110쪽
s Dis P, L MI sparum vel nihil ex adustis humo bus excrementi prouenit. Ex quibpatet caussa , cur pro aetatibus rytanus variet. In infantibus enim utriuque inlotus plurimus est usus,minimii senibus omne interpositutempus aetatum utrumque exoluit sed magis contractionis. Ideo quantium a pueris recedit ad senes , tant Vtrumque motum tardiorem habenti magis auteni contractionis. Et haec di caussis antecedentibus quae naturale
procatarcticae dicuntur Erum quoniam cauta procatar isticae seu non naturales,ut Gal. alit deca pulps sunt mediae internatu rates iam expositas, ias anteceden-illes, quae sunt praeter naturam oti insuper, quia in gratiam cognitionis earii, quae fiunt praeter naturam, non natu. Tales &alios omnes inquirimus; ideo D priusquam ad antecedetes praeterna