장음표시 사용
81쪽
Academiae Antecesibris primarii, LIBER SECUNDUS:
In quo depulsibus dignoscendis, eorum causis,atquepraesagi agitur.
De Pulsibus dignoscendis. Um: L E, V s des pulsibus di-Caleni dilu noseendis disciplinam qua D my'
tuor libris nobis exarauit, in pulsibus dianuibus, ut iose fatetur, miram ad hi: gnoscendis D u buit tradend
82쪽
18 Dr vis IBVsbuit diligentiam. Non solum eniVera praecepta tradere sed multa quiaque obiter ωnon ex proposito dice re, multos Antiquorum err res re fellere coactus fui. Dignoscendorum enim pulsuu magna est difficulias, de longius opus exigi &tactu opus est
exercitato, singulari prudentia di- tum esse oportet Medicti,&cxpertu in dignoscedo. Haec enim in pulsibus sunt cxacte cognosccnda Prirnu distentionis quantitas, deinde qualitas, templis motus, tempus quietis,
tum mouentasiam contentio facultatis, postea ipsius tunicae arteriar status, S demum mutuae pulsuum, & co- rudem partis collationeri Ad quorum exactissimam,&absolutissimam cognitionem, totam vitam humana
requirisArtavus nos Gad testatus cst. Non debemus tamen his G leni verbis terreri sed potius huic in medicina facienda utilissimae disciplinae neruis omnibus,di ex animo magis incumbere,&illud Graecorum adagiu semper memoria repetere,quod quae
83쪽
iis, quae pulsum taligit, prompte sen eum Mediaiat mollisq; minime callosa, de cipuisum
perata ut,&olgi 1 tris, aut q 'atuor in tum milvo. perne tantum carpi arter am, tanqua lautis. obuiam,&accommodatissima an tangunt Laborantis vero manu Sin media figora sit collocata, sit nata, S: proinde nec si blata sit, nec depresa,
nec extenta, Cc,rnculo, aut decubitu, aut immodica flexione constricta,
nec prona in volam, nec resupin a V sed molli naturali i ii tu aequabibter,cclinetur in latus imum quod minimo digito claud tor.Quod si in uno Girpo odi recti od pollicem obscurus si pulsus,in altero carpo aut illo quouis loco pervestigadus.Nam multis de causis in uno non percipitur,' saepe ex vulnere, vel contusione, vel obstructione, vel profundiore situ naturali delitescit. Oportet autem inprimis
Contractionem arteriae sentire, quam
percipimus, inquit Galenus lib. cit. p. s. quia ab implessionu vehemenii uim pulsuun
84쪽
puisuxim sentimus carnem nostra quae in summitate digitorum est, uri Cum ambiente illam cute impelli harteria. Vnde tum carnis ac cutis motae, tum prementis seu mouentis c gnitio simul iungitur ita recedente arteria sentimus in carne digitorum motum, quia caro, seu cutis extremi ratis digitorum quae ab arteria prius compressa in seipsam subsidebat, amteriam descendentem, de in systole Contrahentem, comitatur, pristinam sedem, qua deiecta erat,aςcuperans, simulque fit, ut in recessus arteriario, simile is anitionem veniam s. Ad hanc autem sicarepleta rem melius declarandam Gai sic cis cap. . utitur exemplo vesicae repletae, aut utris,uel similis rei,quq digitis prematur; ita tamen, ut arteria nostris digitis vesica vero,stuc uter, nostrorum digitorum carni prciportione respondeat. Haec enim instrumenta a nostris
manibus, aut digitis compressa subsident, digitis nosti is recedentibus, ilinco ad pristinam distentionem,&el
85쪽
L 1l C mi tostrorum digitorum. Cum autemerissimum sit, solum pulsum vehe-entem sensibilem habere contra ionem,quia hic solus carnem digi orum impellendo subside rcfacir, le-ilem autem, nullum Ideo apertissi
rus quatenus coniungi cum magnitudine durities valet uci non mollis.
Quare cap. 6.subdit, quod de finis, qui
moderato sint habitu, S temperata natura in vigo te aetatis, vere, regione temperata, robustique sunt,& omni moerore, metu,saturitate, & motu a cui, hi omnes pulsum vehementem, magnum habent.Quod si modera tele exercitauerint, fotiqire sint modicis balneis, vel vinum modice biberint,aut irati sint, vel operam strenua aliquam nauauerint, nedum magnos,& vehementes;sed quammaximos, revehementissimos pulsus habebunt.
Iidem si laboraret tertiana exquisita, vel ardente miti,&impi: ci, aut alta valde calida, si veluti feruento febre,
solus vel, Itiens puusus sensibia
86쪽
aut diaria ex bubone, adustione, no dicisque lassitudinibus, maximos et iam de vehementissimos habebunt
Hi igitur aper am habent contracti Contrecta nem. Cum autem ire sint pulsuus τ' ni pψ' contrectationis differcntiae, nimiru
tentiae. Comprimens,lus petua, inedia, Vtc et dem achb.ci capis clare colligimus. cpmpyi' Comprime iis fit, dum digitis Medi
Suspensa cus arte Gam Vi Oenter premis Iuli e
s fit, quum supcrficiei enus tantuar teriam digitis contangit,nihil prem do, quani ob id quidam palpatem vo-lcant Media vere fit aliquatenus eremendo arteriam , sed non ita profuit, lde, ut in prima. Hae autem treScon. trectationes inuicem differunt; quia prima destruit naturale spatium, l. quo mouetur arteria, quod sub cute Icst adeo ut cogatur arteria, si potens i st,& robusta vis pulsatilis prosilire, da penetrare pulpam digitorum premurrum. Secunda vero sit it illum locum i naturalem,seu spatium csse intefrum L. proinde in hac secunda disserentia manus voluntariis motibus libera. das
87쪽
γroinde superne tantum, nunquamn serne tangere licebit. Tertia spationi naturali aufert partes superiores, clinquit vero inseriores Differunt insuper , quia suspensa contractio um non sentit; mcdia obscure com hesinens, si vehemens, magnu S, ne Cxclox pulsus sit, manifestissime eam sciatii Vchementes enim pulsus, in Vol tmen quit cap.f. Vt ipsorum deprchendatur 'hbes. ἡ robur requirunt, ut qui tangunt, vali deprehe diu gitos infingant Repelli enim e r*x tunc magis tibi V debuntur, quo a gis eos urgea Sed primo occursu vehemens pultus parum admodum tactum impellit, ab hoc etiam atque et, iam magis comprimit adfinem, si e. Vnde pulsis vehemens nonnis pres Iuli os eas a teria, digitis valde infixi di,' cineris
gnoscitur in hoc a magno, S pleno
dissidens, quod suo robore reniti,t tactumq; ropcllere depreheditur Non tamen hic adeo premendus est vi vias 3ph duce manus arte ita robur supe i
88쪽
P, L sum, sspectior est in manu prona, atque dclivi attingique debet molliter, quasi sitspen sis digitis: Si en im arcti up imatur,licet citam naugnus sit,uti Lethargo,aut nullus omitino, aut immotus omnem sensiim csfugiet, ut
cap. ei dem lib. Saleia docer. Ex quibus patet, quod Medicus debet aragrotatis manum nunc stipinam, nunc primam tangere nunc in latus erectat Contractio vertendom inum,&inuertendo Ve- arietiae viii rum de contractione arteriae illud nos
sentiri non posse; quia eius finis necesssario nos latet. Sicuti distetionis prin cipi ude necessitate nos effugit. Nam motus, quem in dias ole orditur arte ria, necesi rio primu impartitur cor lporibus, quae illam cingunt deinde uniuersae cuti tum demum nos ris di gitis. Quare in illa motus dis ributi ne aliquid temporis intercedit de necessitate ideo naotus initium de ne
cessitate latet. Quare tanta dis emtonis pars nori sentitur, quanta in ter ar-tcriae
89쪽
iii rimum imp tu motus,vi ictus ad no1trum tactum distributione 'tercedit, quae in languidis simul, i agnis pultibus, quos leuiter tangi-ius, plurima est, minima in vehe e- ibus,quos premedo dignoscitnu Exuibus facile patet, cur antiquorui Γ, Herophili hyimi, ut alibi ait Gai lignosci nullo modo possint. Ultima
ero distentionis partem, Sprimamontractionis, seproinde omnem e ernam quietem latum manu ad no-
enda, vi cap.roib., dedi vipus G d. ii K maxime quanta sit, percipi potes
aut si premere etia liceat inpulsibus vehementibus, hactenus Vrgendo, emotuino obsistamus. Internam vero luna cum partibus utriusque motus ei contiguis, seu coniunctis, si prema mus, quoad nobis per praesentem,c-hementiam licet ita uxime digno-lscimus. Sed in externa quiete amoti-lbus seiunci a percipieda, cautissimum est citra ullam vim tactum api' icare, contra in ernamio agnoscimus, nisi premendo S c d ad ijstolan, d quietu internam
90쪽
interna percipienda nione nos cui nos ipsos exerceamus in systole, interia a cordis quiet , quado post m. tum alique insigne animi vel corpori
vehementer pulsat. Motibus aute ab obus 5 utraq; quiete recte cognitisi ceu quatuor partibus pulsu si compoit nentibus, pulsuum differentia: onlineis non ta dissiculter cognos unlur. Sed ante qua aliquid de iis proferamus, iebemus prius,ut Gal.inquiis, dei nisi
delatu ' derati sunt in quocunique genere,in optima constitutiones & subinde in quadrato corpore penei
habitum temperaturam, aetatis vi- sgore, tempore velis, quolibet animilco porisq; motu sedato, non statim L cibo,aut si, irino, nec post longam ine itidiam percipere,& cum iis tanquam o mnium regulis, atque mensuris reliquos liomnes conserre. Qua enim ratione scribebat ille lib.a. dedignosc. cap. a. aliquem magnum dicimus, vel celerem, incognito moderat, Haec enim o imnia sunt de iis, quae ad aliquid dictantur, ut etinuis libro de Praedicame torum