De pulsibus libri duo: qui omnia, quae a Galeno decem et octo libris de pulsibus dicta sunt, brevi ... et accurata methodo complectuntur / Nunc primum in Germania ... editi

111쪽

LIBER SECUN DV s. raram accedamus, operς rectum est na cum Galeno i introductorio ad PDones procatarcticas aperire, Vs a natualibus ad eas, quae sunt praeternatuam, per has non naturales, tanquam medias facilior transitus fiat. De s gitur tib ad Idron. p. 93. de causipui α quens Calen. pro anni xvmpQxyhψ' Mea 6 . . medio vere, ait, pulsus maXma iunxi pulsu, mi vehementissimi quia faculta ro ximi. bustissima instrumenta in summa mediocritate sunt celaritate, cre-biitate moderati; quia sus modera-

int Illud tamen sciendum est, quo lii sol , qui optimam nacti sunt corporis constitutionem,medio vere con periuntur maximos pulsus habere. Pro ediens autem vel aliquid de magnitudine;&robore dcxx bix. sed RV i. .. . siet celeritatem crebritatem stat lana tandem ineunte aestate languidi, uidi parui fiunt quia languet facultas, δμ . sed celeres& crebri, quia crescitvius: Autumni progressus cuncta aminuit magnitudinem, Vchementiam,

112쪽

ut ineun Celeritatena,crebritatem: Ita ineunςηy ς hyeme i paruitatem conuertuntu remissioncm,utarditatem, tartatem Vsus enim remittitur,& facutas est validior, quam aestate; non

que tamen ac vere. Quare inmedi

tum aestatis tum hyemis languidi, parui sunt;sed aestate minus parui hyeme minus languidi: Reliquarum au tem partium horum temporum,principi nimiru, finis cuiuscunq; temporis pulsus inter hos ambigunt. Regio Iero, &aexis constitutio calida a 'Π Π i da hyeimi; teperata veri me-

mty secatis ul* cinitio minores, languidiores, ardiores,& rariores red idunt poste tarditatem paulatim au gens, marit tem,praesertim a cibo, d maiores fiunt.d vehemςntiores tandem ad remissionem laruitater deunt, tarditatemque raritatem retinent. Facultas enim c5coctrix, calo que intro se recipit, ut etiam in princia piis accessionum contingit, ibi in aceruum ingestae materia subito incurrit.

113쪽

Li AER SECUN DV s. rit, veluti suffocatur,&imminui-r, sed superato alimento,& eo frues,

opiosior sit& validior Qu'dsi quis astet non esse pulsatilis facultatis of-cium alimenta concoquere, assici in illis: Huic respod et Galenus,quod

iacultates, qua animal gubernansi inicem compatiuntur omnes, estque mutuus omnium inter se consensus,

Quibus addimus, quod naturalis c loris aeuius munus est concoquere vi xalis vis&corradix existit. Quia vero in concoctione fuliginosa excrementa vigent, systole celerior fit. Quia ve-

uiro in somno motus caloris ad intraviget,ideo arteriae motus, qui intro per git,praepollet, arteria plurimu con-uahitur Ideo qui solam distentione cognoscunt, iudicant paruum, dardum; cum tamen dormientium pulsus nihilo ratior sit, ut nec est ratio. Celebrata aute alimenti concoctione, si somnus perdurci, immoderatus utique censendus, d tunc terwJ tus minor euadit, tardi s imbecillus, rarus, quia somnus, ut Soetae in-

114쪽

somnus mortis

imago.

quiunt, est mortis imago, & frateri bienim haec increscat,&ad sphixta ilveniant, mors est. Qui autem expcgiscuntur,ait Galaeap.ri .e vest iopia sus magnos vehementes, celeres, cr bros, d cum quadam vibratione habent, quae mox mcdiocritatem asses quuntu . Naturalis enim calor copiosam humiditatem desiderans, ubi pedetentim intro in viscera, lenirense recepit, posteaquam ea satis fruitu est, naturalemque qualitate recuperauit, foras prosilit, non tamen citra alia quam vim. In alimenti enim coctione succrestit humiditas vaporosa in poris,&omnibus corporibus usq; ad externam superficiem impositis: Quam vidi seu iat, & meatus undequaque

pertos reddat, primos motus vel, mentes,ac violentos postulat. Sed deinde mediocritatis naturalis remini

scitur, pulsus ad natiuam mediocritate redeu Exercitationes Vero moderatae,utis maut decau pul 13. quia in his facultas contentione adhibet, Ve-honicies, aequia augetur usus tum caloris

115쪽

L1sΕ SEev NDVS. ires euitandi, tum spiritus restauran i, magnos, celeres, crebros pulsus iliciunt Simultae sint,&vires exce' iant, paruo languidos, celeres, cre- ros in summo. Nimi uim modicae, ut ires ab his exolutae evadant, pullus Nure paruos, languidos, tardos, ja os Totum enim corsus r frigera rur pilhEBalneum calidum, et moderatum, calidum

vehementes, quia corpus commodi nos creat, talem aliquam percipita, Immodera celeres, crotum, paruos, languidost, adhuc ta men celeresi crebros. Quod si ad Balneum

'tardos,& raros Cauiae ex dictis de ex .' ''cr Citatione patent Frigidum vero Frigidum balneum illico paruos ac languidio qRR; bres qua lantenus, tardos rarosque pulsus efficit. Postea prout id sit,quod induxerit, omnino vel torporem inducit, vel robur Qu'd torporem in fert oc refrigerat,paruos,& languidio- res, utardos rarosque facit Q lod e caleticit,& roborat magnos, he- metes, celeritatevi crebritate mode-

116쪽

Parcior. vinum.

Cibus qua ratos. Cibus largus facultatem grauξις gςΠςxςx ait Galenus cap.ris pulsus inaequales Moderatus, dcinordinatos parit Modera usmi gnos, celeres,frequentes vehemeleia Parcior quam qui satis nutriat, non aqu ac moderatus, caeterum minumutat, neque id diu Vinum,ut sequebri capite ait, ut cibus variat sed illic. immutat, Minutatio citius recedit Eli tem, quia amplius calefacit, celeriis: rem,&magnitudine magis quam vel

hementia &crebritatem auget.Curri

enim calidum sit, in umidum celerem appositionem facit sed quae affatim nutrivi ac subito celeriterque deliriciuntur. Ideo vinum facile pex halitu ldigeritur. Aqua vero minima omniti iesimentorum, lotuum mutationς inducit. Reliqua omnia quatenus nutrire valent,vel calefacere vel refrige rar hactenus pulsum variant. Irae ira magnus,Vehemes, Celer, creberi Cum enim pars arteriae superna magis soluta,&a circumstantibus corporibus magis libera sit, ideo ea duntaxat. terit

117쪽

is motu praestat,quum scilicet a fria,&irritata pulsatili facultate artea ex imo premitur. Vnde multis qui acili sunt corpore,nec facultate Godum firma, si irascatur, pulsus ma- ni,non tamen alti fiunt. Iratis igitur,eiudicandis alti pulsus Vehemens vere fiut,quia iacultas,ut,quae mo-stiam exhibeat, repellat, excitat sei-sam Laetitia visq. cap. inquit, ma-tinus, rarus tardus est pulsus, vehementia nihil disserens. Dissunditur enim calor per totum corpus, flus, bras erumpit sicuti in tristibus intro. Quod sit titia adeo nimia sit,ut faces.

. talem dissoluat, pulsus sepe per acci-idens contrarii fiunt,ac tales, quales: dum virtus dis luitur, fieri solentia Tristitiae, ut insequentibus stribit capiti-ιψ,paruus,languidus, tardus,, rarus est. Refrigerat enim &calorem introi concitat Timoris recentis, & vehenientis celer&inordinatus est, Min- aequalis, non tamen vibratus,vi inter

pres libelli ad Drones perperam Galeno adstribit.Nam solum auctivsus, Avalidae

Laetitia Timor.

118쪽

validae facultatis ad exteriora prorpentis simul, Minstrumeti duri vibrtus pulsus soboles est. In timore autervst motus ad intra Inueteratus iam similem habet tristitiae. Qia omnia valde diuturna sint,&multum velimentia, pulsus, ut in dii luta facultate consequitur. Quinimo haec omnia

etiam statim facultatem dissoluunt, ii valida si nudiuturnitate, si non valida sAmantium autem pulsus, praesertimὶ dum desideratum obiectum aut prae- . sens habent,vi oculis cernunt, aut ab raliquo commemoratum audiui, sunt a inaequales, Minordinati. Dum enim:. amatum obiectum in memoriam reuocant, pulsus illico varius euadit,illex naturali fit multo minor, celerior, lcrebrior, clanguidior; sed in iis ovirianibus in qualiter, SI commutans sit, ne ullo ordine pulsus paruo in magnos, debiles in vehementes, celeres in tardos, crebros in raros, vicissim hos in illos,& haec mutatio non s atini hcessativi in naturali timore; sed aliqua Ienus perseuerat. Nam amor praeter L

119쪽

ncupis cntia adiunctas habet alias mi perturbationes, pr sertim ti

rem,tristitiam,ac spem, S gaudiu: affcctus pugnantes sunt Venere si venerisis opportune i dis criter tar ei, odiar, quia excernit superfluum spe atis excrementum,facultatem cX Frat, Vapores fumosos elicit, ideo aagnos,& vehementes pulsus essicit: i vero immodica sit, aut intempesti Immossiere a, post laborem scilicet, aut morum incomm Gabriem, aut grauem animi perturba. i ionem, facultatem debilitat, sar-raos, celeres, crebros , ac languidos preddit. A V. 'epulsuum causispraeter naturam Per pri- mum de iis, quae lusus moderat mnem

mitiant.

TErito, ultimo loco sunt causae

praeter naturam, quae, ut iis ait lib. ad Tr. a. vel tales sunt quantitate tantum sunt cause propositae, quonsam excessus nimi inquar. titate naturaliueausarum,&non naturaliti,d sciscunt ad statum praeter nacuram:

120쪽

D PvLsIBVs Vel tales sunt ipso genere, quaru inmensus est numerus Vt itaque genibribus ac speciebus, quoad fieri potest

carum numerus Comprehedatur, re

currendum ad differentias superiupropositas, dum diximus eas spectar:

vel penes pulsus, siue simplices sint, sil

ue compositi, vel penes eorum relaptiones, quae quidem vel ad rhytinum, vel aequalitatem Minaequalitatem, vel ordinem, S eius perturbationem titinebant.Ideo causae,quae toto genere praeternaturam sunt, vel ipsius pulsus imoderationem, vel relationem per fuertere possunt. Quae moderationem: peruertiit, pulsum a mediocritate re-l

cedere faciunt, vel alterado usum, vel facultatem,vel instrumenta Sed quae solum usum mutat, solam pulsuu me- idiocritatem, nonnunquam rhytinum quoque peruertunt; non autem alias duas relationes. Et insuper non omnem moderationem, seu me idiocritatem auferunt; sed eam solum. quq Vel penes tempus motus,vel tempus quietis, vel quantitatem distetio. nis