Sophocles, qua ratione vocabulorum significationes mutet atque variet. Dissertatio ..

11쪽

titur haec hominum doctorum opinio, Sophoclei verSus aliam explicationem ultro admittunt i). Copiose do hac mihi reexponenti id propositum St, ut postea cum de rationibus

transferendi agetur, ejus generis res Silenti praeterire pOSSim, nec per fore, ut justo longior esse videar, Si pauca addam. In ed. R. 478 πετρaio neque quomodo eum qui in montibus vagatur Significare OSSit, adSequor, neque articulum in c0mparatione admissum esse liquam

verisimilitatis speciem habet ); qua de causa nil nisi ut

Dindorsi πέτρας τε ταυρος conjicienti SSentiamur reStat. In O C. 698: χείρωτος non quidem in ἀχείρητος mutandum SSe pro certo habeo, nec tamen vocem illam e Sensu a Sophocle usurpatam S8e, ut non Sertus ' Significet, credo retinuit vim, qua aliis locis praeditam eam videmus; namque invicta' dicitur oliva, quia Lacedaemonii in Atticam

irrumpente agrOSque VRStante Sanctam olivam metu Deorum moti violare auSi non Sunt ). - De uno adhuc verbo

quid sentiam proferre mihi liceat. Logitur in Phil. v. 265. Opinion0 SchneideWini vocem χρῆμα his Xplicantis: das Begehren 64 τqυ κεχρημένοις is Schlimm acute ut solo Bonitgius 3 refellit. Num vocabulum illud, ut quod sit verbale a verbo χρῆσθαι ductum, in Significationem, quam

Schneid0Winus atque ante eum Hermantiu in e inesse putabant, abire aliquando OSSit, non St cur indagemu8, quia Sophoclem hic a vulgari usu receSSiSSe nulla re cogimur ut Statuamus. - Sed cum ejuSmodi quaestiones haud raro nascantur, hac data occasione quam sit judicium d talibus rebus dissicile commemoro. Etenim Sol Saepe Si fieri, ut certa vocabula certam vim accipiant, quamquam libenter c0ncedo, tamen si de talibus rebu diSputumuS, Semper O-

cf. Bonii g. Zuitschris sur Ostreichische Gymnasien 1866 p. 640. 1.2 Bonitet. l. l. p. 49 Sq. δ Scholiastam quoque vocabulum sic intellexisse inde λrtasse colligi potest, quod eam rem hoc loco narravit. 3 Bonit g. lorichi, Ges nisuri. Aliad. Eu Vieta histor phil. Abth. 18bb. p. 49 sq.

12쪽

gitandum nobis est, antiquorum librorum minimam tantum pRrtem ad nos veniSSe, ut non Supra quam quod credi po8Sit StatuamuS, Si, quam im Semel tantum vocabulo subjectam novimus, eandem pluribus loci tantum nobis ignotis valuisse dicamus ea tamen conditione, ut transserendi ratio cognoscatur atque analogia comprobetur. - Sed venia sit morae, ad Philoctetae orsum redeo, qui Simplicitur in hunc modum explicandu est: Quanam re indigentes certe mala quaedam e8t'. χρημα igitur rem Significat secundum Homericum usum atque ad quaestionem τί κτλ. rhetorice, ut dicere Solent , respondetur Dr-taSSe quoque lepor Verborum κεχρημέν0ι - χρ μα non praeter poetae con Silium est. - Sunt igitur nonnulli homines docti nimis ad 0vandi studium Sophoclis attonii. Ab his, qui in omnibus dissicultatibus conjectura removendis operam perdunt, longe dissentiunt. Verum hoc Sophoclem

ut frequentissime sic prudentissime verborum significationes tranSferre, attamen eum perieulum quod in novando subiit, non Semper VitRSSe atque aliquantulum nonnumquam de

spatio curriculoque, ut ita dicam, defleXi8Se, quamvis sim artis Sophocleae admirator, Conoedo. Quae cum ita Sint, interdum fit, ut insolenter utrum ScripSerit poeta, an lectio codicunt vitium traxerit dissicile sit dijudicatu i). 00011- 0res critici fer omnes ad conjeetura facienda perfugiunt, mihi autem placet illud Quintiliani ): Modust tamen et circumspecto judicio de tanti viris pronuntiandum eSt, ne quod pleri8que accidit, damnent qua n0n intelligunt. Ac si necesSe est in alteram errRre partem, omnia eorum legentibus placere quam multa displicere maluerim. Qua quidam reputantes homines docti si operam quam inmutando textu inveniendisque conjecturi perdebant, explicandis poetae verbi navasSent, melius fortasse de eo moriti essent. Tantum igitur abest, ut numerum conjecturarum paene innumerabilem novi aucturus sim, ut ubi dubitationi

13쪽

Sit locus, num quo nomine lectio tradita possit defendi ex minare quam promptum me ad damnandum praebere malim. Hanc meam sententiam professus quod mihi propositum S adibo, et quam rationem in mutandis verborum significationibus secutus sit Sophocles, quousque tranSserendi audacia ejus provecta sit, quid fuerit audenti Supremum,

quaeram.

De generum verbi usu.

Gonerum verbi numero lingua Graeca aliis praestat; nam cum ad activum et RSSivum tertium accedat genus, quod μεσότης nominant grammatici ), non modo fieri potest, ut script0res vel quae leviSSima inter complures actiones intercedant discrimina Xprimant, sed etiam ut ad suum

quisque arbitrium eo utatur genere, n quo colorem aliquem ducat oratio.

Magna est Sophoclis audacia generibus ita utentis, ut vis a forma discrepet ac primum quidem activum Surpat, ubi passivum exspectamus. Sic quod in El. 699 activam vorbi τέλλω formam de oriente Sole pro vulgata paSSiva USurpavit, eo minus offendit, quo Saepius compositi verbi ἀνατέλλω activa forma hoc sensu dicitur ). - O. R. 153 ύλλων pro παλλόμενος Scriptum legimus e SenSU, quem recte scholiasta cognovit, cujus haec est adnotatio παλλόμενος φόβρο, γωνιῶν, i. e. metu percuSSUS. Idem bis sibi permisit Euripides ); medio usus est Homerus in Il. XXII, 46l: παλλομεν κραδίην Plerumque si activum passivi locum tenere putatur, Ore redit, ut Verbum pro tranSitiva qua vulgo praeditum

14쪽

est, vim intransitivam accipiat i); quod quoties fiat apud Sophoclem, X Xemplorum copia intelligitur. In El. 419 τελουσι Significat explentur, in . R. 668 κακοῖς κακὰ προσάψει interpretandum est mali mala adjungentur, nisi sortu Elmstrius προσάφει a Subjecto V. 665 pendere censen verum vidit p); in . . 503 χόλαζ επιρράξασα i. .

ἡ irruInpens praeter vulgarem verbi usum dictum est in Ant. 888 τυμβεύω Sepultu dego significans nullo alio loco intransitiva vi usurpatum invenitur Trach. I 30 πημα καὶ χαρὰ κυκλουσιν επὶ ἄσιν conferas cum j. 19 βύσιν κυκλουν ταμ et cum El. 365 πολλαὶ κυκλουνται νύκτες in Trach. 678 φύω i. e. in pulverem dissolvor intransitivo dictum nullo exemplo comprobari potest ); idem cadit in Trach. v. 824: πότε ἐκφέροι ωδέκατος ἄροτος i. . adveniat ); in hil autem versu cur πραυνειν intransitive intelligatur, nulla est cauSa neque πάνυ cum Verbo πραυνειν conjunctum quid habeat miri perspicio, modo ne vertatur, ut vertit lectionem in Suspicionem Vocaturus Metuehiu S: Vehementer Sopire; ita locutum esse hominem Graecum vel Romanum non magi Scredibit est quam nobis dicere licere hesti besanstigon; sed πάνυ quod a voce a ducitur cum non Vehementer μ, Sed Valde μ, vel plane, prorsus Significet Sophocles re νυ πραυνω aeque bene dicit, atque Aristophanes: πάνυ μανθύνω ). Quod 00ta insolenter fere in El. 1194 εξισο a Suida s. v. ἴσα πράττει explicatum ita Surpavit, ut activum genus Verbi transitivi passivam vel in transitivam habeat vim , par est μ), Hu audaciae Socium Se praebuit Thucydides, qui et ipse VI, 87, 5 illam vim vocabulo tribuit si).

15쪽

memorabilis est versus fragmenti. quod Stobae SerVR- tum debemus, 56, 1 νωμα δ' εν οἰωνοῖσι Ουκείν ς πτερον Verbum νωμύω ubicumque legitur, transitivo dictum est, hoc autem loco, quo Verbo εισέρχεται V. 8 reSpondet non acquieScendum est in Senteiitia grammaticorum, qui ReeuSR-tivum υτ supplendum esse assirmant, sed Sophoclem Singulari usu verbum usurpaSSe agnoscendum St. Recte Ortasse intransitivum hujus verbi et similium usium ita explicant, ut CCUSativum, quem certorum verborum notio desideret, cum facile suppleri possit, omitti statuant velut omiSSO Substantiu ψῆφος verbum τίθημι significationem suffragium forsendi retinet ). Nec tamen hoc poetarum Semper animo obversari certum est; sto ne hoc quidem fragmenti loco, ubi ab avibus, - quae Si quid movent, movent RiRS, - metaphora Sumpta St, rem O XplanamVS, quod πτερὰ Supplendum esse contendimus, Sed apertior, nisi judicio fallor, res fiet, si poetam pro eo quod dicere potuit εκείνη πτερον νωμα diXisse: πτερον κείν ς νωμ eXiStimaverimus. Non bene lienditus mihi vocabulum illud vertere videtur regere meliuS, Opinor, OStrum Sein eSentroibon verbo Graeco respondet. Quemadmodum in fragmenti versu verbum simplex, Sic Phil. 778 προσενώμα etl68 επινωμα intransitive dictum vim fere accedendi accipit ). - Ut finem faciam disputandi de re satis nota adeXtremum commemoro, prae iii Verba quae in σω, Γνω, α νω desinant, modo transitivum, modo intransitivum usum apud Sophoclem admittere ), velut j. 004 ταχυνετε quod recte Scholiasta explicat: μετὰ σπουδῆς ρυξατε ), i. e. celeriter parate El. 9l6, 9 ρσυνε bono animo sis.

16쪽

Consentaneum mihi Videtur esse, ut verbis, quae activam formam, notionem passivam habere vidimus, adjectiva adjungantur, quibus consimiliter a Sophocle praeter Vulgarem usum is passiva subjicitur J. Multum quidem abest, ut omnia Hii usu exempla, quae permulta Sunt enumerare atque de Singulis quibusque copiose disserere velim; ita potius disputationem instituam, ut audacissima quaeque Xempla, et quibus muXime quantum poetae tiones vocabulorum mutandi sit Studium comprobetur, Xaminem facilioribusque tantum ad rationem demonstrandam

utar. Vocabulum τυφλός saepe obscurus A Valere, ut Latinum quoque CaecUS', inter omnes Constat. Cf. Soph.

segm. 33. 596. O. C. 82 ἀμαυρφ κώλφ caeco edi, i. e. pedi hominis caeci δ). Plus Sophocles ausu est, nec inmen praeter Similium Xemplorum analogiam OVavit, quod participium ὁρῶντα pro ὁρώμενα posuit in . . 74 o αν λέγωμεν πάνθ' ὁρῶντα λέξομεν

ad quae verba runckius adnotavit: Tropices caligine non obvoluta, perSpicua ὁρώμενα. Sic Saepe activam verbi formam pro passiva adhibet Sophocles, ut infra 1604 παντος δρῶντος pro δρωμένου, Trach. 196: o coctos pro groΘούμενον. Verum vidit hoc loco vir doctus, falsus est in v. 1282, ubi recte uinullius ipsa quae quis loquatur verba δυσχεραίνειν et κατοικτίζειν dici statuit, minus recte idem in illo ὁρῶντα valere putans, etiamsi ejus usus rationem in hac cogitatione SSe non nego quo enim jure pro paSSiva activam Ormam p0nere umquam poterat poeta, ni8 res ipsa quasi quid faciens cogitabatur Nescio an Schneide-Winu recte comparaverit Aesch. Choseph. 44

πῶς ταῖH ἀληθῆ καὶ βλέποντα δοξάσω, cum ex addit ἀληθῆ sequi videatur. βλέποντα per trans

i Struve p. 15 Sq. Alii sam vocom hoc loco aliisque ,infirmus significare enSetii.

17쪽

lationem viva i. e. vera qua vere sunt significare. In-Signe Xemplum praebet Versus . . 487, ubi Elmstrius adjectivum σωτήριος Salvu S' Xplicat. Non probandam Sse L. in dorsi conjecturam ), qua σωτ ρίους legi voluit, pro certo habeo; sed quos ex AeSchylo sumpto Hermaimus ad comprobandam passivam vocis Significationem attulit locos eis nihil demonstratur; namque in alter versu, qui St

σωτηρίων δε πραγμάτων ευάγγελον ne poteSi quidem, quantum equidem Video, Vocabulum σωτήριος pa88iV0 Sensu Xplicari in altero Choeph. 236 ελ- ις σπέρματος σωτ ρίου Orestem de eo enim sermo est)salvum a p00ta dici sint qui sibi persuadeant melius certe Orestem salutem Sorori atque domui allaturum intelligimus; id enim sporaverat Eloctra fore ut frater exsilio domum

reverSUS poena a patris interfectoribus sumat et cum Sorore more conjunctus splendorem aedibus Atridarum restituat. - Sophoclis igitur proprius ille Oci σωτήριος Sus est. - Valde elaborauserunt homin0s docti in xplanandis

ἀλαστόροισιν os μήτων κυκλοις Vocabuli λύστορος, quod aliunde notum non est, ut D 1 ma nucl0anda incipiam, obeckiir opinioni Sophocl0m terminationem orbi ἀλήστωρ variasse en Senti non Si qui non accedat, Sed de signiscation longe dissentiunt editores Scholiastam his usum verbis τοῖς ἄλαστα πεπονθόσιν κτλ. elicere e Oee StuduiSSe quod ineSse non possit

contendens ob tartus bene exponit, propriam vim Vocabuli 08Se o μεγύλα μαρτύνοντες Hesych.), alteram οἱ τοιαυτατολμήσαντες, ον υ εστιν πιλανθ νεσθαι Suidas). Quod Ell0ndtius ὀφθαλμοὶ ἀλαστόρως τυφλωθεῖσι Sen Sum SSeSUSpicatur, rectum fortasse sentit, sed Xplicandae voci de CUJUS quaeritur vi, non prodest neque ex SchneideWini verbis fructus capitur Quod mihi in mentem venit pro

In Steph. hesauro propositam. Paralip eus graminaticae Ga . , p. 274.

18쪽

eo, qui nefarie agit, euam, in quem nefarie aliquid committitur, adj0ctivo ἀλάστορος a Sophocle indicari, ad scholiastae mentem proxime accedit equo Ellendii opinioni repugnat; etenim consilio poetam verba λαῖν ἀλαστόροισιν nullo spatio divisa conjunxisse quivis facit intelligat Fortasse aliquid obscuri remanet, cum ἀλάστορος accepta Vipassiva rem nefarie factam Significare oporteat; sed haudita raro fit, ut accusativus rei et personae ab eodem verbo regatur; n08tra nos lingua praefixa syllaba b discornimus schenhen aeschenhen, gelia deli 'eliandeli). Exempla ejus mutationis non desunt. Adjectivum ὁμόσπορος, quod vulgo significat ab eodem patre natus in . R. 260 in mulierom transfertur a duobus maribus in matrimonium ductam, quod n0n fugit scholiastam recentiorem adscribentem: ει σπειρε καὶ κεῖνος καὶ γώ; nos discernimus: gosa - 08at); Schnoidewinus bene comparat . 460, ubi activo dictum ὁμόσπορος a scholiastu Xplicatur: TV αυτην σπείρων γυναῖκα ). Licet quoque conserri adjectivum ευμαρής, qu0 Semel tantum apud Sophoclem legitur, in El. 179 ibique singulari modo usurpatum, Scilicet a re, qua facile sit, ad pers0nam, qua facile aliquid ossicit, translatum χρένος γαρ ευμαρὴς θεός i. e. omnia dies tempusque asserot ). - alia nonnulla adjectiva, quae pro

activa passivam vim habent, OnSideremus. In ea re quod

εμφοβος Vulgo timentem, pavidum, in . . 29 eum qui terrorem injicit significat, non offendemus, si substantivum φόβος utroque modo USurpari b, meque aliter adjectivum

in Metaphora ab agris spargendis sumpta apud poetas, maxime apud Sophoclem usitata est: λοκες . R. 1210, αρουρα . R. 257 Aesch. Sept. 753. - ant. 569: ἀρώσιμοι γάρ εἰσι χἀτέρων γύαι. cf. Trach. 32 Sqq. of Lat. ,facilis de orsonis usurpatum. δ Ιn hil. 26 φόβος propo ad notionem minandi aeoedit . . verbis alicui torrorsem injici sendi. Utitur poeta eo vocabulo propter id quod antecodit φοβεῖ.

19쪽

φοβερός comparatum esse meminerimus i). Transse ad alium locum tractandum, qui quamvis homines odii de verborum sententia dissentiant et num Sit mutatione opus dubitent, mihi in numerum eorum, quibus passiva vis uetiva mutatur, videtur adscribendus esse; legitur in Trach. v. 554

vens pendere existimantis neque alios explicandi conatus δ)probari posse cum intelleXissent recentiores critici verbum λύπημα pro corrupto habentes rectam sibi visi sunt viam ingressi. Secus mihi Videtur. Propter neXum quo Sententiae cohaerent ut argumentatio inde initium capiat verbis λυτήριον λέπημα notio remedii se similis requiritur; qua de causa facile, Opinor, eo perducimur, ut in vocabulo λυτήριος ejusmodi quid inesse suspicemur; quod num fieri possit Si indagamus, primm reputandum St, Xemplum adjectivi in ριος exeuntis passive usurpati XStare in AeSeh. Choeph. 6, ubi πλόκαμος θρεπτήριος legatur, deinde idqu0 factum si et id quod fieri potest notiones esse conjunctissimas, cum aleetiva verbalia utramque vim habeant, denique voce κηλητήριον in Trach. 575 rem, qua quis deleniri potest', indicari. Quae cum ita Sint in eam Sententiam inclino, ut λυτήριος quod solvi potest significare putem. Tum dissit ejanira quanam ratione habeam dulebil0m 0lor0m unia sit vocabulo delebilis , quo leporem imitari conatu Sum i. e. sequanam ratione dolore quo sum affecta liberari possim, id vobis dicam quae sic notatur Sententia, ex omni parte Sophocle est digna. Mentionem Deserim etiam vocabuli διαβόρος, quod in una eademque Trachinistrum fabula se active v. 084 Phil. )et passive v. 676 diutum invenimus ne silentio velim praeterire, in Solenter fere poetam Substanti vi γενετ ς, quod

vulgo putrem indicare ConStat, vim in contrariam mutaSSe,ih Moinelio Oed Col. P. 137.

7 Lupor verborum in aperto est. d cf. Schneide 4n adnotationem.

20쪽

18 ut in . R. 470 filius' intolligondus sit, vi passiva actiVae subjecta formae ). Idem sibi sumpsit Euripides in Ione

1etivum pro Medio positum.

. . Quaerentibus nobis, qualis sit Sophoclis enorum verbi vim variandi licentia, postquam activum oe passivi nonnumquam Surpari intelleximus, attendendus sest similis activum pro medio ponendi mos. Sic φέρειν et φέρεσθαι promiscue apud poetas leguntur, ut vi dicrimin distingui possint ). Exemplum ut afferam, comparari jubeo . . 6 σμικρου μεῖον φέροντα cum El. 095 φερομέναν αριστα.Ito in hil. 10 ad προσφέρων suppleri, ut ita dicam, oportet μαυτW; docta est scholiastae ad hunc verSum adnotatio haec nos docentis: ντὶ του προσφερόμενος ενίοτιδε εμπαλίν φησι διακονουμενος ντὶ του διακονων δ και στιβαδοποιουμενος ἀντι του στιβαδοποιῶν ). Huc pertinetqnod . . 14li legitur: παινος ν κομίζετον pro κομίζεσθον ad analogiam verbi φέρειν diutum ). Errant autem qui . . 589 κομίζειν pro κομίζεσθαι Surpntum Opinentur, namque, Ut brevi Sim, verba κεῖνοι κομίζειν κεῖα επαξιουσί με.

sic intelligonda sunt: illuc illi ut me mittati vos cogunt μ, vel , censent illi, vos me illuc mittere debere Rectius