Sophocles, qua ratione vocabulorum significationes mutet atque variet. Dissertatio ..

31쪽

quod deesse non poteSt, en Su laetitivo a Sophocle usurpatum esse concedamus ). Fuit haec Hermanni quoque Sententia, qua tamen OStea mutata underi conjecturam intextum secepit. Quae obeckius ad M. 869 causativi verborum usus collegit Xempla, ea quidem aliter omnia comparata Sunt atque θεωρέω, quod cum proprie transitivam vim hab0at, non addit accuSatiVO Objecti plenam sententiam non prodita); attamen conferri possunt versus Sophocleus et indaricus, alter est jacis v. 869: κου δείς πίσταταί με συμμαθεi τόπος, ubi ad infinitivum συμμαθεῖν non p0SSe audiri στε quae fuit Elmstri sententi luculenter ostendit indor-fius, et conjecturis, cum facili eaque probabilis proposita non sit, abstinendum esse judico quod si recte facio, ita tantum enodantur Verba, ut Voce συμμαθci pro διδάξαι p0sita hanc efferri sententiam existimemus: nullus locus adsumit me in ConSeientiam', iVe uultu locus ipse compertum habens me facit conscium δ). Consimiliter γνῶναι causative letum apertum facere significat apud Pind. l. VI, 89 ubi haec leguntur: τρυνον νυν Taίρους - κελα- δι σω γνῶναι τ επειτα κτλ. confer medium hujus verbi genus eadem vi Surpatum in Ol. XIII, 3 q). Attamen siquis ut tam libere Sophoclem verbo θεωρήῶν Sum esSecredat non adducitur, ei acquiescendum est in Sententia eorum, qui vitium in pronomine μῖν latere censuerunt ac potuit vitium inde oriri, quod Scriba immemor SignificationiS, quam nonnumquam habet μμα: Spectaculum ), Vocabulum quod pronomini p0SSessivi loco positum invenit, ita mutavit, ut aliud ad notionem oculi aptum poneret ). Pro corto in re dissicili hoc unum liabeo, vocem θεωρήσασα

γειν dicentem.

. cs. p. 28 adn. l.

6 roi ou et simile quid seripium esse potuit

32쪽

vere a Sophocle Scriptam esse. - Verba non auo intransitiva a Sophoclo causativa vi ornari quia constat ), satis lilii Dcisso videbor si praestantissimorum Xemplorum mentionem secero. βραδύνω significat rotardare' l.

1501. O. C. 624 ). ἴσσειν transitivam vim accepit in M. 40, ubi cum χέρα conjunctum admovendi fere notionem hab0t ). ἀρεσθείη in Ant. 500 eo sensu dictum, ut placeret possis Vertero, recte his defendit Boockhius ) , ἀρέσκειν is bisW0ilon setalli machen, ais das Passi getalligwerdon Sed quod in Ant. 24 legitur: χρησθεὶς mihi

quoque Videtur corruptum esse ). In segm. 174 Sophoclos Verbo δαιμονίζεσθαι in eum modum usus esse in Antiatii- cista dicitur, ut significetur Deus fieri': δεδαιμονισμένον αντὶ του τεθεωμένον. Vulgaris ejus Verbi, quod activo genere Surpatum non invenimus ), significatio hau vid0tur esse: in Dei vel daemonis potestate versari μ. Sed cum ἀνθρωπίζω sit: hominis instar agere', κυνίζω ut cani Vivere , Vel ut HeSychius asseverat cane imitari', βαρβαρίζω proprie hominis barbari instar esse , deinde angustius Valens: barbare loqui , non dubito, quin δαιμονίζω si activum in usu Sit, Dei instar esse μ proprie significet; quod si verum, Sophoclus vim intransitivam in transitivam mutaSSe putanduS St, ut activo Deum aliquem reddere et passivo Deus fieri' significetur. - μογενής in . . 136l, qu0d activo sensu dictum: simul gignens' plerique in ὁμολεχὴς mutant poetae more defenditur; conseras

9. 3, adn. 3. - χρησθεὶς pro χρησάμενος dictum censet Boockhius p. 218 Cf. triave p. 24. 6 cf. verbum δαιμονάω.

33쪽

active dictam esse, ut is, qui facit, ut aliquid prope adsit, i. e. qui admoVet, auctor Se mali intelligatur, recte sensit sydlerus ). In . . t quod ei nolitus a vocabulum κραίνουσαν, quia perficiendi vim apud Sophoclem non habeat, in κρίνουσαν mutandum SSe en Set, non reputaVit, cum quinquies tantum illud Verbum apud Sophoclem legatur ut quater imperandi sensu dictum sit casu fieri possu; namque ab Homeri temporibus transitive usurpatum notionem perficiundi habet, et simili ratione κρατεῖν cum accusativo conjunctum est in . R. 525, ubi scholiasta recte explicat σα νενίκηκας i. e. victoria tibi paraSti, S SSecutus Satis mihi videbor de causativo verborum usu dixisSe, si de loco Electrae sententiam protulero, qui cum OcnbUlum contra Constantem Graeeorum Sum Sensu cauSativo

dictum contineat, conjecturis faciendis an Sam praebuit. Vorba quae in El. v. 16 leguntur

Asia ευ φρονι βήματι

si sic a Sophocle scripta sunt, solam in hanc Sententiam accipi possunt: laeta Jovis missione' etcoμπῆ); fieri potui8Se, ut poeta vocem Vs a tran Sitive usurparet, alii negant interquo eos homines modorat judicio ), alii confirmant, eo argument niSi quod verbi βαίνω praesens et fu-

, Haec me revocant ad memoriam vocabuli ἀγχίπολις Ant. 970ὶ quod utrum ἔγχώριος valeat, an pro Omipto habendum sit dubitori namque eum, qui prope urbem VerSetur, Urbem tueri vereor ne magis Germanice quam Graece cogitatum sit. - toto loco f. G. Curtium ,De quibusdam Antigonae locis in ind. lecti. iel. 85bis p. VI qq. - ad . 721. J Omnes opiniones enumerare quia inutile est, duas tantum Conjecturas coma nemoro: alteram uinetis sis ui pro βῆματι scribivolentis, alterum Hausti ποδος - βήματι proponentis et consilium poetae fuisse censentis, ut ovis mentio in versu enimn 17 1ieret.

NOVum argumentum, quo corruptelam inesse in versu demonstretur. quanivis egregie invenerit vir doctissimus, non aut secerim, ut alectione tradita recedam. -

34쪽

turum tempus transitive usurpatur. Nescio equidem an certissimo vocabuli βημα usui plus quam amori Sophoclis significationum mutandarum, multis exemplis probat tribuendum sit certe codicum lectionem mutare non auSim est enim quatenus poeticae licentiae Venia dari possit.

Similiter atque activam verborum, aleeti Vorum, Substantivorum vim paSSiva, paSSivam activa a Sophocle saepius et liberius quam ab aliis poetis, qui se ipsi hac licentia non abstinent Variari multi exemplis comparatis cognovimuS, Otione inStrumenti, quo quid Tui, Ut si ipsius, quae eo inStrumento emci Oles, in una voce conjunctas inveniemus cum apud multo Scriptores, tum apud Sophoclem, cujus quam egregius amor novandi sit, illum quoque Sum accuratius inquirentibus nobis occasio dabitur, ut ObSerVemus tque admiremur. Sed quae modo sinstrumentis generaliter dixi, Valent in ea tantum, quibus eadem Semper res eaque nullo alio instrumento emuitur, praecipue in corporis humani membra, ut στόμα, γλ&σσα, 7τους, ομμα. στόμα et γλῶσσα Saepi88ime a poetis tragicis SenSu Verborum, Sermonis' usurpari constat i neque est mirum cum illam metaphoram OmneS, quod Sciam, populi communem habeant in memoriam nobis revoco vocabula:

γλῶσσα, lingua, unge, a langue etc. Sic adjectivum αστομος, quod Saepius parVO re praeditus' significat ), in segni. 72 recte a Scholiasta explicatur: ὁ μη δυνάμενος λέγειν. Id idem translationis genus pertinet, quod liberiore

35쪽

quodam modo semel dictum est a Sophocle in . . 240: substantivum Od signiscatis fama', bis, quod sciam, ab Euripide ), sed ut vox propius abSit a prima signification o. Rcere non OSSum, quin hoc loco, quamquam vereor, ne alieni quid disputationi inferre videar, ocis φθέγμα notabili sensu dictae mentionem habeam animo enim obversatur locu Antigonae, qui in carmine illo legitur,

quo egregi homo ut summum naturae miraculum celebratur, V. 354:

καὶ φθέγμα καὶ ἀνεμόεν δ φρόνημα καὶ Ἀστυνόμους υργὰς ἐδιδάξατο.

Insigne habes Y0mplum artis Sophoclpae, qua Significationes verborum paullulum deflectit, cum appareat, VO-cem φθέγμα, quae Vulgo Sono essectos significat, inde ad facultatem sonos jucundo Tetendi sivo loquendi translatam SSe, atque item φρόνημα a cogitato ad cogitandi sa- cultatem, vel ad artem cogitation nova fingendi id nimhomo sibi ipse parasse potest dici; αστυνόμους οργὰς quod Seyssertus novo modo, non tamen recte urbium incolendarum studia μ, secte indorfius vita socialis instituta μ, optime Boch hius staatisnhende Sinti explicat, de ea causa poeta inter hominis facultates rettulit, quod Graecorum animi matur ad reipublica instituta adjecti erant ).Jam ut ad consideranda alia corporis humani membra, quibusque facultatibus sint praedita, pergamuS, Oeabulum ομμα, ut quo instrument actio videndi fiat, notione adspectus et spectaculi ornari jam supra obiter commemoratum St, nunc eXempli tantum restat ut comprobetur Ini Amruntur duo illi loci in exiuis. Quodammodo comparari O-

test nostrum . gerade .

2 De ariectivo ἀνεμόεν ut paucis dicam quid sentiam , id mihi ad genus eorum, quae epitheta Ornantia nominantur, videtur pertinere, ut nihil significetur, quam quod in natura substantivi sit positum, ut πορ θερμον et similia. - Comparari fortasse potest νεμόεν φρόνημα cum notissimo illo Homerico ἔπει πτερόειπα.

36쪽

Phil. 7 P μηd συντροφον μμ εχων Significat: ne d- spectum quidem hominis vicini habens. Ι Αj. 1004 μμα eodem sensu dici neque jacem ipsum Oculum nominari i indo colligitur quod adjectivum δυσθέατον ad Otionem Oculi non aptum St, Sed cum substantivo, cui Otio spectaculi est, conjunctum Xymori, quam dicunt, figuram apud poetas tragicos usitatissimam ossicit. - Audacter Sophocles vocabulo μμα in l. 905 usus est, ubi haec leguntur εμπαίει τί μοι ψυχὴ συν θες ομμα. Hermannus conjectura. quam ad ur Hec. 433 proposuerat: νομα, rejecta in adnotatione ad lectrae Versum non multum recedit a scholiusta opinione haec adscribentis Oραμα ο αεὶ φανταζόμην κατὰ ψυχὴν ). Schnoid0Winus conferri jubet Aesch. Choeph. 238, ubi tamen alchenarius 3 ονομα scribendum esse putanS OrSO- num i quidem contradicentem et os Ma defendentem, Her- manuum autem et indorsum et jure opinor consentientes habet aliter etiam comparatus est Phil0ctetae de quo nup0 dixi versus 17 I), quia in lectrae versu SpecieS, quae adumbrat animo obverSatur, Otione adSpectuS', ut ita dicam, a corpore ad animum translata intelligenda est, similiter ac nostra nos lingua Gesichi utroque modo dicimus. - Huic loco adjungatur Oed Regis v. 33, ubi πρόσωπον de eo dieitur, quod quis vultu prae se fert β): τοσόνδ' χεις τόλμης πρόσωπον, στε Confer nostrum: Has ii di Stirn γ' deind0 v. 448:o et o Go δείσας πρόσωπον, denique hil. II 0 πῶς υν βλέπειν τις ταυτα τολμήσει λαλῶῖν.

Hermanni verba, quibus optime explicatur locus.

37쪽

Non incommemoratum reliquerim hac data OceaSione, quemadmodum ὀφθαλμός, os μα saepe de personis, quae alicui cara sunt i), rarius de rebus grati r usurpentur sic in O. R. 987 καὶ μέγας γ φθαλμὰς ι πατρῖς τάφοι legi, ita autem verbi comparatis, ut quid simile conseras vix habeas proxime ad verborum Sophocleorum coloremaceodit illud Euripidis in Androm. 406):εις παις δ' ην μοι λοιπος φθαλμὰς βίου; nisi quod uripides vocabulum ὀφθαλμός de persona, Sophocles de re Surpavit. Ut ομμα pro ραμα, Sic που pro βάσις dicitur; velut in Phil. 9l: εξ ενὸς modῖς, quibus verbis implex numeri notio amplificatur ): de voce ἀρτίπους, quae ad verbum θρώσκει addita in Trach. 58 legitur, dua exstant explicationes, altera scholiastae: o εστιν ἀρτίως καὶ ρμοσμένως

τύ κaιρῶ πορευεται adscribentis ad Sensum quidem apta, nec tamen exemplis comprobata, altera SchneideWini: gradon muniere Schrittes non accurate dicentis, quam quidem in locum non quadrare non pete censet indorfius, cum ad verbum θρώσκω notio celeritatis valde apta sit ). Sod has hactenuS. . . Similis translatio fit, si otio alicujus actionis ad id quod certa quadam lege illa actione paratur, et Vice versas notio alicujus rei ad actionem, a qua re essicitur, tranS- fertur. Primo loco commemorandus est Versus Philocteta 29 καὶ στίβοῖος it δεις Γίπος. Hanc lectionem praebent Laurentianus a isseterique codice omne uno Xcepto apographo. in quo τίπος pro κτί- reo legitur Duarum significationum, quas vocabulum στί-

38쪽

βος habet vestigium et via', in leXicis alteram, quae

QSt Vin non recte ut priorem afferri, sed propriam 8Se: si vestigium quod dicit Bonitgius ), eam rem secto mihi Videtur perspexisse in ceteris ab eo dissentio. - SchnoideWini quidem ex adnotatione, qua στίβος etiam inceSSUS significare tantum contendri, quamvis recte contenderit,hUetum Capere non possumus. undorus a saepius id quod action ossiciatur et actionem ipsam mutari exponen eXemplum asser τρίβος, quod a τρίβω ductum, ut στίβος

στείβω, et actionem radendi et quod rasum vel tritum est significat. Comparare potuit etiam substantivum oλκός quod a ελκω ductum sulcum si actionem trahundi significat. Quid quod Latinorum sulcus apud posterioris aetatiSScriptores arationis vim accepit. - Porro cum adjectiva,

rant, et multi alit0 formatis substantivis mutari duas illas significationes ostendatur ), et vocabulum ἴχνος in Eur. Bach. 134 pedem significet, tantum abest, ut in στίβος notionem incedendi non inesse Bonitrio concedam, Ut quomodo de ea re quisquam possit dubitare vix intellegam. Jam quod ad sent0ntiam, qua loco hiloctetae effertur, attinet, e ei quae Sequuntur colligitur, Neoptolemum his

Verbi κ. T. Oi d. T. Se sonum hominis non audire in antro SeSe moventis dicere contra plerosque editores secuti Si τυπος receperimus, Sententia nascetur, quae non nihil

habeat absurdi, quia cum Oεὰ τύπος στίβου Neoptolemus

diceret, diceret quod vix possut verum esse. Tum igitur refugiendum erit ad conjecturam, quam quidem ingeniose invonit Bergilius: υδει τύπος. serum si tamen haec S-sent verba Neoptolemi, absurde responderet Ulixes ορα χαν πνον η καταυλισθεὶς κυρῆ.

ix i. d. h. . p. 403.2 Adversaria in hil. p. 8 et p. 57 sqq. 3 Ut exemplum Gram σπέρμα satio F et semen F significat.

39쪽

Subsistondum igitur est in lectione codicis Laurentiani. Bonitgius cum disputatione loco quOSdam complexu Sit, quibus στίβος incessus' significare fuerunt qui putarent, ut rem absolvamus, de ei quoque videndum nobis est. Pimus eorum legitur in Phil. 206: φθογγά του στίβου κατ ἀνάγκα ερποντος, quae verba utiderus in vertit: Strepitu greSSu cujusdam aegre repentiS', Bonitrius: de Laut ines millisam schisichenden chrittes. Neque στίβος ερπων posse dici, neque conStruatur licere ): τινος ερποντος κατ ἀναγκὰν του στίβου, quia Verbi Sic contructi στίβου abundet, postquam, e me quoque Sententia rectiSSime, exposuit

Bonitgius, persuasit sibi nil restare, quam ut quod apo-

grapha nonnulla praeberent στίβον Scriberetur. ερποντος στίβον tum est: viam incedentiS, κατ' ναγκὰν aegre f. V. 29l. 215 υα νύγκας). At cur non re te vertit Verba Sanissima Verum enim Ver genetiVi τινὰς et ρποντος pendent a genetivo στίβου ἡ SOnu inceSSUS cujuSdam egre repentis' quae sententia nescio an in underi quoque verbis supra allatis lateat. Non offendendum est in pronomine του ante στίβου posito, cum ad utrumque Verbum στίβος et ρπων aptum sit et fortasse etiam ad utrumque pertineat, et cum apud Sophoclem verborum collocatio haud raro ea Sit, ut OnStructi Vi dignoScatur, Velut in Secundo jacis versu. Quae cum ita sint, dummodo στίβος vim incedendi habere constet, etiam hoc loco conjectura non OpuS St. - Deinde in Phil. v. 157 τίς τόπος η τίς dea, τίν εχει στίβον κτλ.non puto, quae est Oritigii sententi notionem vias voci στίβος subjectam Sse; nam quid sibi vult στίβος ναὶ - λος Via quae S in antro 3 Denique de v. 63: στίβον ὀγμευε recte statuit vir doctissimus vestigium comparari cum sulco ).

40쪽

Nunc asseram alia non ita quae ad idemasenus translationis spectant exempla In O C. 9 quod S0ydieriemendatione scribitur vocabulum θάκησις sedem significat ) conser Phil. 9: λίου διπλῆ πάρεστι ενθάκησις et Mein0kio comparatum segm 86 τυραννίδος θάκησιν αισχίστην θραν ).

Res e confirmatur, quod complura substantiva in σι desinentia locum, ad quem acti Verbi reserenda est, significant, ut o ἴκησις domus' in στύσις statio' cf. Latinorum verba in io desinuntia). Vide versa voci de notio

actionis sedendi subjecta est in M. 81l: δρας ακμή quinimmo in v. l significatio vocabuli εργον prope accedit ad actionis vim ), de qua sola τύχος dici potest. In O. R. 560 voce χείρωμα pro χείρωσις Su est poeta. - Paulo aliter comparatum est, quod in rach. 693 legitur: φάτις rem do qua dicitur, indicans ), verbi φάτιν φραστον aequantibus formulam Latinam incr0dibile dictu μ; ita automcopulatis, ut figura Oxymori quae dicitur valeat. In j. 919 πληγή significat quod ictu efficitur i. e. Vulnu fi).

Paulo copiosius necesse est ut dicamu de Voce μυγμα,

quam conjectura nisi allor cortissima Bothius in jacis v. 634 intulit pro ea, quae in codicibus traditur: ἀμυγματα. Plura enim sunt, quae in ea voce Offendant, primum

os praef. . . 2 Sio urba toguntur ex Vateri conjectura, quam Probo Cons. Μeinehe p. 34. 3 Foro insolenter dixit poeta in hil. 634 ωμεν, ὼ παῖ, ποος-κυσαντες Την σω οικον iσοίκησιν verbum a Sophocle ictum . Nauchius krit. Dh. p. 27 offendit in verbis την σω immemor ubertatis tragici sermonis Schmid de uberi. r. Soph. II p. 10. Fortasse autem Verbi την επω εἰσοίκησιν antrum Opponitur locis apertis, ut quas hilocteta acerbe domum dicat. θ Vocabulum εργον ut saepissime voci λόγος Oppositum Oeta quo est novandi studio, cum ejusmodi verbis conjunxit, ut alieno

quodam colore ornetur.

' mundurus similem verborum λόγος et πος usum comparat. β μελανθεν ibi pro ελαν positum esse pro certo habeo, ut Viectversa μόνος pro μονωθείς usurpari supra vidimus.