장음표시 사용
431쪽
semel corpore et a sensuum impressionibus semotum athinc ab illusionibus boni apparensis exemplum, necessa rio Deum eognoscere et amare, si amore vel fruitiis
vel irriso Amor autem mitivus seu qui positur obiecto amato, beat ei felicem reddi amantem amor vero irritus seu qui non positur objecto malo, crueiat ei infelicem reddit amantem. Ergo ex ipsa essentiali hominis inclinatione ad amorem Dei eruitur beatitudo et poena, et quidem cum homo aeternitatis non sollim capax, sed ex natura sua avidus sit, utraque aeterna. Itaque homo ita intrinsece constitulus est, ut non solum destinationem suam seu finem sibi praesillulum adeoqualegem sibi servandam, sed simul etiam sanctionem istius legis in se contineatil),uique adeo quomodocunque inhao0 IR hoe recto intelligatur assumamus exemplum in praeeedent nothallatum Radix plantae naturaliter inclinatur, ut tendat deorsum terrae sainfigat et sic sueeos attrahat et plantam nutriat Inclinatio haec est radicis istius lex essentiae eius impressa. Idem enim est, ac si ipsi in essentit semeretur di Morsum tendes, terrae se inura, etc. Si vero iam supponamus hane radicem esse liberam, et ad legem suam servandam potius, quam non servandam imponi praemio vel paeni, v. g istiusmodi: Si deor-3um tenda' ureos a trahas etplantam nutrias, in piacherrimum florem
Meroee' et gemen in te ipso evolvens permulto aram tuum stentis ema-
his quod si aliter egeris, abeares paulatim et in putredinem abibis : -- tei, etiam sanctionem legis μaviae hi ius essentiae aeque inscriptam adeoque eonmaturalem esse, ac ipsam legem A pari etiam homini tam lex o servanda, quam legis sanctio intim,inscripta sit oportet.Fert enim homo iniitia esstntii hane legem: Him DominumDeum tuum: seri etsanctionem in eadem essentia: Si Deum dii eris in Me ad repagulis remotis, eo frummis e summe beateria, si nori diiseris, illecebris enmum mutus, inclinati aem naturae tuae rationali essentialem cognoscendi et amandi Deum Meipso, quod essentialis sit, non perdes, sed objecto, in quod libere nona tendisti, non frueris et hine siti nunquam asianda tis era. Ut vere sarumista dieat malis. 111 LPeceator videbit evigilans ex somno huius vitae, et irascetur sed ira poenali, quali uritur, qui obiecto ardentissima passio amato in hac terra subito privatur tanto magis, quod alios videat eodem obiecto Mari, se autem illo exculpa su non potiri, atque hinc in dentibus suis ' emet et tabescet, quia desiderium veceatorum in res transitorias et illusorias peribit.
432쪽
terra liberiato sua utatur, in altera vita Λεω-o si in
sibi speeriem si relative ultimum, cognoscendo et amando Deum, assim i et per hunc consequenter et finem solvio ultimum, gloriam Dei exirinsecam, compleat. Beviitudo tamen os sinis hominis primario ει aviae dentero poma vero ianium se dari et Omalumur ad usum liuertatis a Deo intonius. Unde sit: b sim nouisis MLATiv LLTIMODI TEcg'-ERINTEN-
Nam inprimis homo ex natura sua invincibiliter aspirat ad felicitatem et quidem ad felicitatemP persectam 1 ast
omnia bona creari, hoc ipso quod finita et transiiuria sunt, nunquam perseciam felicitatem constituere possunt. Ergo felicitas, ad quam homo ex natura sua aspirat . est necessario bonum increatum seu Deusa cujus lautii sola animam hominis saliare potest. Insuper anima hominis ita consiliuia est, ut etiam soluta corpore semper existere et vivere possit η asi ex natura peris colligitur finis ab operanio praefixus C 27 ei 28ὶ Deus itaque animam humanam ad aeternam vitam ordinavit. Idque tanto magis constat, quod amma . teste conscientia uniusciuusque. naturaliter avida est beatitudinis vere aeterea φὶ.ψ Fims EoumIs MLAtIra uisurus cor aurasis in Tusgs Poen AETERNA. Id inprimis fluit is ipsa essentiarao minis. Nam ex una parte, ut ait D. Thomas 43. B in tione poenae est, quod vuIuntati repugnat, et pyriti
433쪽
sibi amundum naturam aus seeundum propriam inclinati nem Unde cum in essonlia hominis situm sit, oiolo dero ferri ad cogi nem et a Tem Dei et hinc Me iem suam Malitudinem aequo in eadem essentia suum erit, lotum pondus poenae sustinere et quam maxime pali, si ab obiecto illius comisonis et amoris et hinc consequento selieitate propria sua culpa removeatur 13. - aueraram naturae hominis essentiale est, ratione sicut verum ei bonum ita sanctum, iustum et sapiens omnesque persectiones simplices η immediato apprehendere. Ergo naturae humanae essentialis est notis et Oasi divinatis. Deum, ut sapiens et sancius et justus si δὶ, non posse non ossicaciter impinere hominem ad finis sui liberam consecutionem, hominem vero ad hanc efficaciter non impelli seu legem sibi praescriptam non sussicienter in ciri, nisi poena aequo uerni ad illam implendam inclinetur ac desidae' o beatitudinis aeternae Q. Ergo aeternitas
si Id iam in hae terra in prodit aliqualentis par remorsus eometentiae,
qui plurimum hominem cruciant, etsi generatim spes veniae et rursus adipiseondi finis sui admixta sit, et distractio mentis causata a millenis impressionibus sensuum eorum acrimoniam multum diminuat Ast ut iustior huius poenae habeatur idea, tolle spem venies, tolle distractionem et omno jectum, quo mens destineri possit et invenies poenam Tantali quamvis sub formi mrthologica prolandam cognationem philosophieam involvat. ix umbram esse dilius paenae, cuius possibilitatem et notionem essentiae hominis in se continet. Atque haec quidem ex sola ratione: adde poenas positivas, de quibus nos nos docet, et poena illa euauinum maxime adi gravatur.
insido PH A. Ras. Meum cap. l. Art. s. Prop. l. Pag. 18 et seqq. η idem cap. s. Art. s. Prop. 3. Pro a'-- 1'-2'-3 et Prop. 4, Prob. inars. Q nmine etiam omnes populi instinet rationali et divinatione quadam praemia et poenas aeternas prehendunt et unanimi eo ensu latentur. Vido Psy Iati Seet. II cap. 2. Art. s. Prop. 5. Probatur quoad viminquo e rima
434쪽
424. narum deducitur ex ipsa essensia hominis, utpote quae
essentialiter in se et capacitatem poenae eiemae et noli nem sanctionis legis sibi praescriptae involvit. Idem eruuur eae idea erevilonis. Nam ex idea creationis finis absolui ultimus operis adeoque etiam hominis est. divinas persectiones in determinato gradu manifestare. Ergo homo eas necessario in eodem gradu manifestabit. quomodocunque liberiai usus fuerit Ast si poenae non essent aeteme iustitia Dei plus manifestata suisse per memia, si homo bene usus suisse liberiale, quam si male uiatur libertate, per poenas. Itaque poenae aeque aeternae sint oportet acleatitudo. 32. Atque haec de homine sive in se, sive relative spe talo sufficiant. Quae enim per revelationem solam de homine eiusque cum Deo supernaturali relatione nobis i nolescunt, huc non speciani quamvis certe verbum Dei supernaturaliter revelatum concors cum verbo Dei r velato per naturam, philosophicis quaestionibus eam vim atque intimam quandam persuasionem addit, quam probationibus pure scientificis semper deesse nemo non dolet. Asi haec ipsa animae humanae dispositio,idei, ut secure quiescat, non minus indigae, quam scientiae cupidae, probat, hominem ad credendum aeque imo magis etiam natum esse quam ad sciendum.
ouemadmodum existensa et variae proprietates I minis cognosci et examini subiici non possunt, nisi in . per ei cum eodem lumine, nobis nolo vel immediate per aetionem eius directam in sensus nostros, vel mediat per radios luminis a corporibus reflexos ita ei ea laniis Dai.
435쪽
et varia eius altabula eognosci et iniimius considerari non possunt, nisi in per ei cum eodem Deo ; qui vel tam disio nobis innotescat implicite sub idea το esse simpli-ulier qua radix et ratio possibilitatis omnis cognitionis et volitionis l); vel mediate per creaturas, quae, utpote necessario formatae ad similitudinem Dei quasi radiit minis divini reserunt ideas Dei et varias eius perse
Sicut autem hominem examinavimus in se et relative speciatum, sic etiam Deum eadem ratione considerabiamus hac tamen praenuma animadversione, in Deo non relationem ad mira actualem, sed lanium possibilem esse essentialem propterea quod Deo essentiale quidem sit posse creare . non autem actu creare. Unde sit breviter : 34. L DE DEO IN SE SPECTATO. Cum Deum in se spectamus , ea in ipso consideramus, quae ipsi in omni Mpothesi essentialiter actu inesse concipere necesse est id quod brevissime perstringemus. Deus Meessari Misιit. Id evincitur inprimis ex ipsa idea Dei, sive ut entis, qιαν majus concipi nequit; si enim non existeret actu, a se et
necessario, en aliud, quod actu, a se et necessario existeret utique majus esset sive in entis necessarii , quod
si non existeret, nihil unquam existere posset η. Idemeruitur eae mundi iam Mistentia, quae necessario supponit' si avim MIehre ait S. Augustin. Super Genes artiti. VIII cap.
s. Sitat aer praesente lumine dilucidus, sic homo Deo sibi praesens ilI minatur, absente autem eontinuo tenebratur. Vide etiam Hyelu Rat. Seet. II cap. l. Art. 3 totum et cap. s. Art. l.
in ido sive haec sive subsequentia ars enia huius exposita in The duri eis respeetivis.
436쪽
causam sui existentem a se et necessarion am ordina qui exigit risum aliquem ordinaniem extra ordinem ordinatorum. Tandem Dei existentiam postulant tam eo se sensuam larum, qui niti in veritate landari nequii: quamisaeimuibus hominibus imposita, cujus auctor necessario mi anterior et superior omnibus humanis legislatoribus.' ivo existit Deus, seu ens, quo majus concipi nequit. ast tale ens hoc ipso est. hym unteum. Nam non esset ni quo majus concipi nequit nisi ab hoc solo omnia necessario dependeant,
ei huic soli omnia debeant 1). Ens immutabile uiua qua
necessario insinite persectam nec in melius nec in minus honum adeoque nullatenus mulari potest. En immensum. Quia ecus persectius concipi posset quod ne a non indigeat moveri loco, ut omnibus praesens esse pos sit; et demum En aeternum. Siquidem qua ens nece .sarium nec initium nec sinem, et qua ens immutabile nurulas successiones habero potest. Eran necessario habet intellectum et voluntatem omnia unico actu intuentem. ei quae vult, volentem, seu vitam tolam simul et intemminabilem i. e. aeternitatem. 35. II. DE DEO RELATI vh si EcTHO. Cum Deum relative spectamus, ea in ipso considera mus, quae relationem aliquam sive possibilem sive actualem in suo conceptu involvunt, uti intelligere et vello divinum. Unde a Deus est intelligens Id reuitur sive ex homine lese Iigente, sive ex ordine et conformatione mundi, quae , a
l Vide pro hoc attributo et pro subsequentibus Ioeos respectivos in Tliuo licea, ubi multa alia argumenta pro illi probandis afferuntur.
437쪽
Deo creata, supponunt infinitam in Deo intulligentiani. Asi infinita intelligentia non potest esse in potentia, unde
intelligensia divina est actus purus, i. e. actus omnia quaecunque cognoscibilia sunt, sub omni respectu cognoscibilitatis suae immediate inluens. Iam vero non solum
possibilia, sed etiam sutura, sive absolute sive sub M thesi sutura sint, imo et sutura libera, sub ipso etiam respectu libertatis, sunt cognoscibilia, cum secus etiam a nobis non possent distingui. Ergo Deus eodem actu intelligentiae illa etiam cognoscit. Eadem ratione probatin': χ Deus est solans. Nam et voluntas in homilae et opus erealionis, utpote liberum, supponit in Deo voluntatem et quidem, ut Oie infinito, voluntatem Dis actum puri simum et persectissimum adeoque voluntatem liberam
utpisto singula pro natura eorum, i. e. necessaria nece rario, non necessaria non necessario seu libere vole lema voluntatem sanciam seu omnes actiones suas duae
bonitati enitiativa consormantem, et pronam ad aliorum felicitatem adeoque et iusiam et misericordem in creaturae a se vestias seu producias et conservatas et omnes et singulas ad fines speciales et proximos et per hos ad ubteriores ei respective ultimos, ei demum per respectivo ultimos ad finem omnibus communem seu finem absolute ultimum , i. e. gloriam Dei in determinato gradu manifestandam directas et ordinatas. 36. Haec omnia attributa ita sibi mutuo connexa sunt, ut formaliter distinctione rationis ratiocinatae ianium ei relate ad effectus producendos distingui possint, in se vero et realiter identificentur et sint unica absoluta re litas seu ens simpliciter. tonim ad providentiam, si
438쪽
ex ipso eonceptu et definitione eius eruitur . reseriumn cessaris omnipolentia bonita . sancitias . iustitia et liberiasu providentia autem ipsa necessario evolvitur ex intelligentia, quae, utpote infinita sit hoc ipso a se ade pie unica, immutabilis, immensa et aeterna. Ergo in providentia invinitur omne id, quod pertinet ad voluntatem divinam, ipsa providentia vero in intollectu infin4io, intellectus vero in erus a se Aique ita pariter, aemocunque attribulo incipias, simul ac illud ut infiniai m mente evolvas. peritentes ad ema se adeoque adens absolutum seu et esse simpliciter, quod unico suo et simplicissimo esse onmia complectatur.
Atque hinc fit, ut ratio humana ad verilatis com
tionem ex essensia sua comparata, eό esse sim tester primum immediate apprehendat occasione sensationis, dein Vero varias sensationes acquirendo et hinc varios illiusta esse simpliciter effectus cognoscendo, ipsum hoc et eam simplieiter sub alio et alio respectu concipiat et sic insimam eiusdem essentiam magis magisque sibi evolvat, donec omnia in absoluto hoc esse aliqua ratione contineri deprehendens, per claros et reflexos conceptus scis tifice seu philosophice cognoscat id ipsum, quod primi-ius jam confuse et directe per sensum veri et quasi per modum instinctus rationalis seu per sensum naturae communem immediata quadam apprehensione sensit. Unde etiam intelligitur, quare profundissimae philos phorum conceptiones cum iudiciis sensus naturae comm ni consentiant,hac solum disserensia,quod illarum veritatis rasio ultima reddi possit, haec aulem vera esse sentiantur quin lamen,cur vera sint, enuntiari queat. Atquepropterea eligni eurus diurae communis recte et vere nominari
439쪽
potest erilerium veritatis cujusvis systematis philosophien Certo enim iudicare poteris omne illud ustem philos
phicum, quod est contra sensum ultura communem esse salsum , sicut omne, quod cum sensu communi consentit, saltem in conclusionibus suis , etsi sorte non semper in modo ad eas conclusiones perveniendi, esse Verum. Nec tamen propterea sensus naturae communis est princ pium certitudinis philosophicae, velomninophilosophicam cognitionem per se et inlinediate dare potest, utpote qui verum quidem apprehendit, sed non explicat, non reflexe cognoscit, non demum rationem de veritate suas apprehensionis sibi reddit. Itaque sensus naturae communis seu sensus veri est solum principium certitudinis
naturalis per evidentiam autem immediatam et mediatam huius certitudinis naturalis quaeritur et redditur ratio. atque hinc evidentia fit principium certitudinis reflexae seu philosophicae.