장음표시 사용
251쪽
contra argumentum: sic componenda actio est, tan
quam nos audiant iudices illi: non tamen iuvenem pari captione ludemus. Fecisset, secisset hoc astuta mulier, anus inverecunda, ut iuveni curioso offerret hanc fati gati corporis partem. Erat dignus, qui dum alterius patrimonium petit, perderet etiam praemium suum: sed mulier simplicissima, si quid mentiri posset, si non exposuisset , palam se nolle profiteretur: hoc pudori satis est: si quid iusseris, culpa cogentium est. Quid interim proficit adolescens ille Z nam si praeiudicium est, quod haec recusat: et illud sit argumentum, quod hic optat: cuius quidem pudori, propter recentia merita, cupio consultum: magna tamen cupiditatis invidia inquinat Iaudem, si quum alienum patrimonium petat, non Putat sua referre utrum hereditatem illud faciat, an dotem. Haec quidem minus sollicita fuit priore iudicio: tunc
Aerod. Tanquam nos atidiant itidires alii Ait enim postea, Audite igitur tanquam alii iudices; nempe ut causa hereditatis acta et transacta, mi DC apud eosdem, ut eausa diversa. et Prorsua a prima seiuncta aliaque, ita
apud alios iudices agi agitarique vi deatur. ΑΕROD. Iudiera illi, Marg. Λer d. Hanc eo moris Partem) Vid. ad Pe
Si non evosuisset Aerodius refert aliorum etsi mentiri osset, e non να-ρosuisse. At tu lege: Sed mulier simisylieissima si id mentiri posset. non exposuisset palam se nolle profitetur. Dixerat millierem simplicissimam et fraudis astrasquct ex Pertem. Id obiter confirmat, si pomit ullo modo saltero, non exposuisset insantem :.ed iuvenisset, ob quod ad id lacteu-
dum iussa mariti et suo promisso non teneri videretur. Et saue prosteruretiam Thaddaeus et Aerodiu GRON. Simplieissima si quid mentiri Posset. fillitim exposuisses 8 P. s. n. Prometrar. Ohe. Si quid mentiri posset, se non
ex suisse, et Palam tamen se nolle prosteretur. MuvLr. Si mentiri osset se non evosuisse, Marg. Aerod.
Si quid iusseris Aerodius: si quid
Wiseritis; alios ait velle, Dixeritis. Seribe: nam si quid iussus seeris,ctil- a cogentium est. Excusat expositionem, cuius modo meminerat. GR NOV.
Si quid iuberis, Schult. Si quid iusseritis , Obr. Magna tamen Tamesi non habet
Hereditatem illud Legendum hereditate, i. i an dote. Id est iure hereditario; vid. ad Vellei. Patere. II, 4.
252쪽
enim pudor salvus: nunc totos necesse est proferre gemitus. Semel, inquit, infeliciter nupsi: peregrinabatur
maritus: illuc ierat, unde non est reversus: tamen misera concepi et et quantum uterus Crescebat, tantum accedebant exsequiae: convenerunt ad parientem conso
lantes propinqui: haec passa sum Suasore rito, qui me fecit heredem. Quis potest illum diem referre sine lacrymis y vivum lanus gremio tuli: quam Paene exspiravit in manibus meis 3 Deinde periit ille, qui iusserat: quam paene potui non exponeret Quid mihi cum hac hereditate 8 essicit, ut filium magis desiderarem: falsas putate voces, si postea nupsit. Ille desiderabatur insans: sic, puto, essectum est, ut aliquis se filium diceret. Haec quidem fabula allata est, tanquam temere crediturae: sed postquam se perspici sensit iuvenis, differre coepit: nihil iudicium magis trahit, quam dissidentia petitoris: ante consummavimuy bellum. Non fraudabo te, iuvenis,
Itiue semet Alludii ad illa Catulli
cap. 3: Qui num te per iter tenebricosum Iliae , unde negant redire quem
Et quantum Et quoniam utertia cr. tamen excedebam exserisae, Aerod.
Manibus meis M. m. quam Pene Potui non ex onere; deinde m i. q. iusserat me herede relicta , alit. Falsas mea, i Falsos measei rumores ἰ sic Postea, non numiae tua d. in is fans; vel , sic Postea quia non n. i. d. i. ScuvDr. Falsas hine P. M. ima nupsit: illo desideratur. Aerod. M pervies sensit . di ferre Aer se Per vieiens hic iuMems , quis sit inMenit, disseris eoepit. Seri hermatquam se Persyλά sensit, deferre covit. Hoc est, postquam vidit non temere mulierem credere, et intelligere, quis esset ipse, nempe planus et imposior, in ius vocavit mulierem. Idem vitium Deel. 275 et Alioqui si hoc Putares esse 'cuniam aeemere . abdi- eari fratrem, starim destitisses. Steolim correxi, eum vulgo yuotis vel udaris. et distutisses. Iam video et Aerodium dedisse, detulisses. G ou. Nihil iudieitim magia trahit, quam disidentia IEx narratione sententiam secerunt. Scriber deferre erae e. Nihil magis iudicium traxit quam ἀμ --
tia petitoris. Anta consummarimus betatam. Hoc quoque, consummaMimus,
ab Aerodio potuit admisisse Pilboeus. Coepit mulierem vexare lite lenta. Has moras invenit ipse, ut fatigaret: nam in ipsa eausa nihil habebat spei. Sic factum, ut intervenerit hellum iudieio, et prius finitum sit miam iudicium. Gnos. Consummabimus. Prol. Ante consummaseimus bellum Sup.
253쪽
gloria tua: tu sugasti hostes: selices, si qui tibi sunt parentest utinam credibilia finxissest effeceras, ut te cuperent agnoscere. Hic libet alloqui iuvenem: tu quidem sortiter fecisti: sed minor corporis virtus: plus est in animi moderatione, ne quid improbe petas, ne videaris isto animo litigasse. Licet, inquit, mihi optare, quod velim: nullum manifestius improbae optionis argumentum est, quam vim legi adhibere: quis enim dicit, necesse est y qui dicere potest, oportet. Non tamen hoc natura' recipit, ut tam gravi servitute iuris obstrinxerit rempublicam, qui legem dicebat. Sihi sane tulerit iura simplicius aetas vetus: minorque suerit verborum custodia, quum intellecturi non timebantur. Has enim primas rudibus illis, ac militaribus viris existimo placuisse leges, quibus inter continua bella praemium non avaris virtutibus dabatur: neque ego crediderim, optionem luno' illam respexisse ad onera reipublieae. Liberalis erat populus ex praeda: testis carminum antiquitas, ubi illi Primi heroes canebantur: bellator huic currus, huic da-
quam prius iudieium de hereditate
Hosωs: Ietices γ Francius felix et si et c., male: nam laudabant parentes ob filios sortes et egregios; vide ad Petron. 94 , quibus adde Vul. Flae. Vi38έ; et Lueae Evang. V, 27. BV .m te everent agnoscere Non a cipio de veteris quibusvis parentibus, sed de lino ipsa matrona, quieum c. stitit, et lego: Vtinam eredibilia xisses ' est eras, ut te cveret mn acere. Gnore. Ita Ohr.
Quis enim dieit) Quid enim dioia pneeesse est ρ quid si diseret ommet. non tamen et .; aut, qui test, τ aesi diceret vortet, non tamen ete. Mi . Qui eam dixit neeesse est id ι Otuisgo, quo ι licere oportet. Non lautum, Aer.
Quam intellerius hi mon timebantur Vι sub specie legis, et vel his illius salvis . tuiquum optare liceat. Alias intellecturi: et Mnfius eSt, num quum verba captantur, nee a syllabia licet alisque seande recedere, tum harum sormularum, et literae syllabaeque tendicularum peritiores, ut AP pius ille ante Flavii Aectilitatem, satie ventur. timenturque, AEROD.
ix on a ris in Non Marius, Aerod. Bellator eurrtis An equus, an bellatori. Scu. Ita bel*lor setius, Virg. II Georg. , t S , et alibi; Valer. Fino. II. bellatrix gleba eidem VII. si a. Bellator eamma, Stat. VIII. 3 8. Bellator ensis, Sil. XIlI, 3 6 ; et ideo potuit noster dicere iure suo ,
254쪽
cum exuviae, nonnullis captivae serma praestantior, ultima sors habebatur, quamlibet nobilis peteret. Logistine circa decennis belli exuvias contendisse clarissimos regest haec sacra sunt merita, haec coniurata virtus r
laoc erat illud, quod volo. Si vero isto verbo immodico abuteris; respondebit tibi respublica ; quid pro
dest vicisse, si adhuc aliquid negare non possum y sic mecum loqueretur victor hostis: quid Ei templorum incendia petast legum oblivionest hoc modo et nuptias matris optarv. Quanto iustius tibi mulier privata respondet: non pro me lamen militasti: appella rempubli- ιcam, appella magistratus: non potest a privato dari, quod ab omnibus debetur. Haec dicerem, si aliquid ex
rebus meis concupisses: nunc matrimonium petis, quod
tibi contingere non potest sine invidia captivitatis. Si
tamen urbe capta invocaret manes mariti, non aufer
ret hosti si et misereretur eius, quae amare desunctum
CamWae Camisea, obtectit. I sed et vulgata retineri potest, saepe enim forma in his declamationiblis pro Puella formosa occurrit, et alibi , vid.
Vltima sors Quae utiima sors, Sehult. Contendisse) Contendere, Λerod. Haec eoniurata me. Scuum. Boo erat illud ) mee eligat illud Sehult. Vid. ad Petron. 33.
Isto verso immodico abuteris Aerodius: Sis rem istad Mer bum in modioo habiturus. Ego: Si rem isto Merbo immodis a Ieris. GaoNov. Ita et obrechius; parum refert: quamvis immodico Merbo praeserrem, quod esti superbum , magnum. ita immodicaei rixae, Horat. I. M. x3; et ita homii nes immodita. ut Lucanus Graceliosi immodiam legibus dixit VI, et Val. Flae. V, Ss : Immodicum dictis.
.Sie mecum in ea l. , Aerod.; in eum, Mam. Legum Gliseionesὶ Fortasse melius, abolitiones. PITH. Non Pro me tamen militasto Seri tantum; hoc est, solummodo, nec enim negabat se Partem civitatis, pro qua militaverat. GRosov. Ita Οhreeli Non Potest a Priscito dari cur non, miseria ρ GRO Ov. Conctis sus Concupisceres, Aerod.
habet huius elementiae ae misericordiae hostium t Lege: Si tamen urbe capta in earet maries mariti , forsan ferret hostis. Gaore. Ego nihil muto ;nori auferret, id est non ferret, quod tu petis, sed remitteret inatrimouium mulieri , qtiam tanto amore de uncti
255쪽
videretur. Tibi cum hac quomodo potest convenire, Cuius matrimonium non peteres, nisi cum ea litigasse
Vis scire quid sint nuptiaet adspice illam virginem, quam pater tradidit, euntem die celebri, comitante populo:
non potest quisquam dare, quod constat duorum voluntate. Vtcumque tolerabile esset, si virginem peteres, quae nullo suspirat affectu, quae adhuc reipublicae matrimonium debet. Est praecipuum ius senectutis: quo
niam non una subit omnis aetas: non perpetuo Senato
rem citat consul: est sua legationibus requies: quum hos habueris annos, iam non militabis. Cogis nos agere sortius : non omnibus praemium debetur; non petet ser-Vus , non petet peregrinus: tu hanc asserendo matrem, incertis te parentibus esse consessus es: ut optare POS-
sis, primum te necesse est filium probes: perseverast sic agam, tanquam velit. Nuptiis tibi opus non est hoc tempore: militare debes, excubare, vigilare: ab hac te voluntate non debebat nec mater abducere: ac tu si
teneri videret; ita auferre pro impetrare , obtinere Passim Cicero ponit,vid. Passerat. ad orat. Pro Quint. V,
et Graev. ad VI, ad Fam. ra. Francina prohahat Ginnovii correctionem . nisi quod inMoearem malebat. BuRN. Poeest eonMenire Potest re e Menire , Aer. λ uxore, Murg. Aspice illam Dirginem ὶ Hoc pertinet ad l. 7. C. de Repud. l. et t. 22, C. de nupt. M q. S ; Tertuli. l. it ad
mum , Aerod. Non una subit omnis aetas Forte, non omnia stibit omnis aetas. Qui locus a Seneca alicubi tractatur. PITH. Recepit hane coniecturam Ohreclitus,
et probabilem puto; est enim eolor ductus ex illo Virgilii Georg. XI, Ios:
δε- νero terrae Ierre omnes omniamssum. De quo vide ad lib. V Inst..io. Cl. Sehult. legebat: non una subit omnia Metris; etiam non male. BFRΜ. Non petet sereris, non petet Peregrinus Nullum enim servis erat connia bium, quin eis nee militare licuit. Rursus , Peregrini ius connubii cum eiu ibus Romanis non habuere. Piori ergo omnibus praemium, nec quod- eumque postulantibus praemium debetur. ΑΕROD. Primum te necesse est filium probes Haudquaquam etenim si Pro-haxset , nec poterat optare, nee Vellet, certiore via ad bona inventa. Sensus omnis iubet: Vt optare ρossis, Pr mum te necesse est non esse silium probes. Gaos. Et ita Sehultingius.
256쪽
DECLAM. CCCVI quietem mavis, duc uxorem parem: hene dictum; compositis aetatibus coacta matrimonia, tamen facile fastidiunt: sive non habet omne, quod licet voluptatem; seu continuis vicina satietas; sive durum est, quod necesse est. Quid si affert impares annos Z in hac aetatene olim quidem iuncti se amant: operies flammeo canos'
ut inducta in cubiculum, quomodo blandiatur Z quom
do appellet y nam tu matrem vocabis. Inter pares quoque annos, citius femina senescit: neque amatur anus uxor, nisi memoria. Tu fortasse nunc velis: illum an num exspecta, qui veniet: non eundem gradum ultima aetas facit . nec decedit suprema vita, sed corruit. Non ipsam petis: sed tua nihil interest, uxor sit an mater. Satis diu siclis respondimus ' nunc ars aperienda est. Non conscientiam nostram tentat, sed verecundiam, ut
huic expediat mentirit audite igitur tanquam alii iudi
ces. Iam primum omnium apparet, nullam esse generis,
quod affectat, probationem: alioqui praemio opus non esset: non anus ulla', non index: hinc est illud; nubat,
Parem: bene d. Parem benediatam, Aerod. Compositis compositis etiam aetalibus. ScuvLT. Fastidiuntur, Ohreehi. Non hisfiet omne, Non halent O
mnem quoad ι. M. , Aerod. Seu contiauis Seu cum Micinia Mi-- cina societas, Λerod.
V ι induera Et induc a. Latinius.
n. V., Aerod. Iuum annum exspecta, qui Meniet Quo nempe sum moritura. Nam ter
tum est te non me decrepitam ut a plerisque sit sed divitiast meas optare. Brevi autem me morituram argu mento est, quia mori seni naturata est. Ac quamvis etiam iuvenes morimur, immo vero licti omues in dies
horasqiae deficimus, dum nostri Pa ticulae minimae commutantur, ut scripsit Alphenus traductum a Philosophis: gradus tamen ille, ac perpetva moriendi successio, numerosior est, et in adolescente viroque passibus dimensa certior, quam in sene: ita quo iam nullus est modus, nulla cerista deelinandi via, nec hactentis Procliva , sed praeceps r ut in Pendetitibus fructibus etiam immaturi, ruinam
minantur: at ipsi iam ruunt maturi. In hane sententiam Cieero de seneci. Vitam adolescentibus Dis au erit ae-nibus maturitas. ΑΕROD. Eacula, Narg. Aerod.
Vt hiale mio deest Aerod. Non anus ulla, non index: hie est Nullus est qui γνωρίσματα τε και πα-
257쪽
nisi mater est. Una calumniae origo est, quod hanC ex-POsuisse constat: rarum igitur est, ut expositi vivant. Caducum circa initia animal, homines sumus: nam &rarum pecudumque foetibus est statim ingressus, et ad ubera impetus: nobis tollendus infans, et adversus frigora nutriendus, sic quoque inter Parentum manus, gremiumque nutricis, saepius labitur: unde nobis tacitam felicitatem, ut ad insantem mors arcessita non veniati Vos ponite ante oculos puerum statim neglectum; cui mori domi expediret, inde nudum corpus, sub caelo, inter seras et volucres. Video moveri, mulier, lac inas tuas: nemo tibi mortalium posset ignoscere, nisi iussa secisses' alia tamen conditio est eorum, quibus obvium
Patrem quaerit exponentium paupertas: ille relinquitur loco celebri: tunc et libet custodire longe, et spectare sortunam. Aliter abdicatur, quem iussit exponi, qui re- Iinquere poterat heredem. Sis porro sublatus; ille quite educat, Scit parentes: periisse patrem audit; cur tibi non petit patrimonium t cur istud tot annos tacet Z an exspectat donec probare non possit 8 Age, quid futurum erat, si periisset et materi et age, nollet silium mater agnoscere 2 nam huic quidem quanta suerit materni no-
v--asserat, proserat, unde lilius aguosei possita Illud vero uni
eum argumentum est. Nubat nisi maviter est. AEaoD. Non miro a Mutis,
non rindex hino ait, sed illud , Nubat
nisi naaur est; vel, Praemis D tia non esset, non ania ilia. Nunc non Dinde,
Alure abdieritur, quem iussit ex ni Qui exponit ob paupertatem, ideo ex Pouit, ut quondam sive ipse ditior. sive Provectiorem filium agnoscat: qui vero dives exponi iubet. abdicate quod exheredatioue maius est λ ergo vel agnitus non posset contra tabulas bonorum possessionem petere. ΛΕ . Atier , Obr. Parentes ocavit. scit parentes eriisse; ραν em audirit, Aerod.
Et age, nollet Age, quid si nollet,
258쪽
minis cupiditas, non illis tantum argumentis probabo, quod concepit, quod sustulit; sed quod maritus nun
quam mandat exponendum, nisi educaturae. Date huic quem vultis affectum : si voluit habere, facile agnosceret: si noluit, sic exposuisset, ne educaretur: et tamen fuerit sortis adversus insantem: plura blandimenta r
bustior aetas habet. o quantos haec ex alienis liberis cruciatus tulit I blanditur aliquis puer 8 talis esset meus: laudatur aliquis vultu speciosust talis fuit ille, quom perdidi. Crescit quotidie dolor: iam in foro conspiceretur, iam militaret, iam illi uxorem quaererem: nunc vero propiores admovet stimulos vir fortis: haec suum negaret' te parentes liberis suis monstrant. Scilicet timet, ne ad illam matronae conveniant. Si se matrem s teretur , aliquid fortasse in honorem ipsius optasses. Ego miror, quod tuo errore non utit' re et uteretur, si errare te crederet. Cur ergo non nubiti aetatem suam
intelligit: quam impares sitis, videt: est quaedam etiam Dubendi impudicitia: a viro iam suo secubaret utique, si aetatis huius filius interveniret. Haec si nubere iuistis annis Potest, quomodocumque dicam, mater ince-
Agnosceret Agnoscit, Marg. Αer. Et tamen fuerit sortis: Moersus in-jantem: plura Sic orationem suspen dit Aerodius, et acquievit Piuioeus, nam Tliaddaeus cout inuat omnia uno spiritu ha x et sine distiuclione. V Ivit autem auctor: Et tamari Derit Iortis adsterstra infansem hoc est, duraverit, non miseris insantis fuerit, uou eo essicitur adultum quoque, si auum sciret, repudiaturam. Curi quia plura blandimenta rolustior aetas habet. Plus est et emeacitis, quod placet in bona indole adulta. Gnos. Sed tamen sat fortis adora sus insaniem et e. Id est dura, quia i oluit celaoncresinagis sortis sutura adversus iuvenena; haec est obiectio: respondetur Igm- Os etc. ScrivLT. Fortis Pro durυ, e . tiam in deel. 4, 22: Fortes ad scelus
Talis fit ille Francius malebat , talis foret.
ditatia, Aer. Quomodociamque dicam, mater inc ata est, elὶ Sic Dillioens: nam Thaddaeus et Aerodius ineeris. Seribe: Haec si nuἷera in istis annis Potest,
mictimqtim dicam , mater incenta est. ncces1e est, umbra saltem sce is la
boret. Hoc est, uou dico tibi, sed eui-
259쪽
M. FAB. QVINTILIAM sta est, et necesse est, umhra saltem sceleris laboret:
cur in sabulas eatῖ cur habeant materiam malignit vix absolvi nuptiae possent, si iam contra iudices illi pronuntiassent. Quid futurum est, si haec parata fuerit nubere, et illi matrem pronuntiaverintῖ Quid autem tu iuvenis, si tibi nuptiae adiudicatae fuerint, ducturus es'
si non duxeris, non siet sic generis experimentum: si ducturus es, factum est. Me miserum i anum ducis iuvenis: video, quid concupieris: mater est: non vult: ergo mater, an uxor. Sit, nillil interest. Cetera iuveni audaci in promptu: nec in hac aetate mortem quisquam minaretur. Per fidem, iuvenis, bona potius opta. Consu vit frugalitati: sine marito diu vixit: inter gravissimas vitae calamitates, non sine solatio tamen, meruit ma
ritum : et iam in fine vita est: nec de hereditate sollicita est, non habet filium.
vis alii matris ineerve, non potest 1ine suspicione incesti esse. GRON. Contra itidieri contra te iudiera, Aerod. Anum ducis Antim duces, Aerod. Mater est Muter esse non Mult. Mnu . Cetera iuMeni audaei in tu Thaddaeus et Aerodius audacia. Αddit alter, velle quosdam ruMemti. Dein I haddaeus, miraretur. Aerodius, mortem quisquam mihi minaretur. Nilia suecurrebat. Celerum iuveni auis dacia in Prommia; nec in hae aetatalemeritatem quisquam mirasur. GRON. Miraretur . Schuli. et obr. Consuevit fugalitati Aerodius: Consuerit frugaliter Miseere. Thaddaeus : Consuaseu frugaliinte. Quod sortasse mutandum non fuit. Columella VIII, 35 et nam si modo eamas
asees, quae consuerere libero inciti, -- stofliae tradere Melia, parere cunctora tur in semitiate. GRON. Ita et deesse. 332. Paustertate eonsue i. MΗVLT.
Frugalitate, Marg. Aer. Vid. Freiush. ad Flor. I, x, et Geon. ad Liv. XXXI. 35.
260쪽
CONscIVS VENENO PRODITORIS. IescIENTIAE SIT A TIO. PRODITOR TORQUEATUR, DONEc CON scros rNDIcET. Proditor his tortus, PernegaWit: qu miraturum esset, ut tertio torqueretur , amicus ei venenum dedit e reus est conscientia .
Duo nobis ossicienda sunt, tit conscium habuerit , ut hunc habuerit.
Scio vos, iudices , posse mirari, cur ex hoc in iudicio quaeratur: prospexerat enim lex, ut conscius per to menta potius quaereretur; sed quatenus nequitia obvia tum est legi, reliquum est ut hic reus sit. Ac primum omnium nego fieri potuisse, ut proditor conscios non haberet. Intuemini naturam, intuemini magnitudinem sceleris: Prodere populum , civitatem, exercitum, non est unius. In hoc mihi non est laborandum : nam lex , quae torqueri iubet, donec conscios indicet; non dubitat conscios esse: vidit enim, quanta esset inter se quodammodo sceleratorum fi)es, quam diu tacerent: itaque non sic scriptum est, PRODITOR TORQUEATUR : sed , TO
Conscius Meneno Conscius Meneni; et deinde ita argumento. Pro lutonis conscientiae s. a. . Aerod. t e sema in conscios, Marg. Aerod. ObMiatum est legi Non probae mo netae verbum est, Et intrusum a secutum smim sequentibus monachis. Pro obviam itum est; idem secere Ciceroni I. ad Ver. 4r, ubi pro ObMiam ire , codices quidam o iare; vid. et eommentatores ad Sallust. Iug. V. BYRM Quodammodo Nam vera fides in sceleratos non eadit, secundum Aristotelicos. SCHULT.