M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 623페이지

출처: archive.org

분류: 범죄와 처벌

261쪽

M. FAB. QVINTILI MQVEATUR, DONEC CoΝSCIOS INDICET: adeo ille, qui nondum indicavit, adhuc non est pro torto : ergo ut maioribus nostris visum est, si conscios habuit, videamus, quos habuerit. Nullum tactum deprehendi, nullum conscientiae signum: putemus mortuum esse, antequam torqueretur: quaeramus , quos conscios habuerit: nonne

illud genus quaestionis praecipiendum est, quem habuerit amicum y n temere debet indicasse tantae rei con

scientiam : longa consuetudo, vetus amicilia facit, ut veniat quis in sceleris societatem: amicum igitur proditoris te suisse negas. Iam si te interrogavero, quare dederis venenum, respondebis, tormenta tertio videre non poteram : meos artus , mea lacerari viscera puta-ham: iungit enim amicilias similitudo morum: nescio quomodo inter sese animorum numina vident et agnoscunt: nec quisquam amare in altero potest, nisi quod tacitus probat. Nec haec in nobis tantum com ratio emuta animalia si in unum conserantur, genera tamen

coibunt. Amicus illius fuisti: cum illo tibi seria ac loci: non poles videri non proba se, quem non ignorasti: amicus proditoris suisti: plus est hoc, quam si dixeris, conscium te suisse. At his tortus pernegavit: redde nobis rationem , quare illi amicus lantopere sueris. Dignum mehercule exemplum, quod seret in re honestiore t tu, ne ille amplius torqueretur , periculum capitis subisti:

losophentur veteres. Sed hie scribendum iudieo: nescio quomodo inter aeseanimorum ingenia Mident et cogno acum. GRON. Lumina , obrectit. Inliana . Mimit.

262쪽

ille, ne te nominaret, bis tortus est Qui noli indicat, confitetur amicum fuisse. nis tortus Dogavit: nihil di

cam de varietate tormentorum et nondum erat lorius ,

qui torqueri poterat: illa, illa quaestio fuisset, quam ti

muisti. Difficile est contra dolorem aegris durare corporibus : et facile est integro sensu Perserre . qt Bm Semel indueris , persuasionem: ideo ars inventa est: illae torquent nocturnae cogitationes, illa recordatio praeteritorum, illa exspectatio suturorum: illa est quaestio

gravis, quum Vulnera caeduntur; quum persuasum est animo, nullum esse sinem tormentorum : non igitur

peracta quaestio fuit. Ducit me indignitas rei: venenum proditori dedisti: nisi aliud crimen occupassem , venescii accusarem e venenum paravit, habuit, dedit. Et primum hoc invadere libet: unde tibi venenum p. ad quos casus parasti 2 sic illud habuisti, tanquam possis ipse torqueri: age, nondum invado tanquam proditorem : interim ago tecum magistratus nomine : cur in custodiam irrupistit quibus suppliciis hoc venenum luere poteras 8 Proditor bene periit. Sed redeamus ad crimen: venenum dedisti, quum scires suturum, ut suspicaremur : quam valde consessionem timuisti, qui subire maluisti hoc argumentumi Amicus, inquit, eram: quid agis y amicus etiamnum patri hono iam filius non videretur: antea tibi poterat ignosci, quum ignorabas retiamnum probas proditorem. Amicus illel hoc de pro-

263쪽

ditore non est iapricordia : qui misereri proditoris po

test , crudelis est: non ergo istud amicitiae tuae miseratione secisti iam tibi nuntiabatur suprema vox. Vis scire quam hoc non amicitia feceris' ne torqueretur , non dedisti: passus es, ut torqueretur: iam anne tertio torqueretur, minime ad ipsum pertinebatῖ Bene, quod magna scelera his ipsis, quibus occultari videntur, aperiuntur : dum hoc agis , ne amicus tuus lateatur, ipse

consessus es.

Non ergo An cum, an num. ScH. Scire quam hoc non Scire quam demum . Aerod. Quid, alii. t torquereti uerum torquaretur. Aerod. Iam ame) Iam delet Latinius. Minime ad imum An, maxime ad istum. ScΗ LT. Bene, quod in Bene habet quod, Aer.

264쪽

CCCVIII.

t DVO TESTAMENTA.risTAMENTA ULTIMA RATA SINT. INTESTATORUM sueE LIBERIs MORTUORUM BONA PROXIMI TENEANT. Quidam Prirdo testamento instituit heredem amicum: ssecundo facto , aiterum. Decessit .Posterius testamentum damnatum est. Am&gunt de bonis , priore testamento heres scriρtus, et Propinqui.

in more civitatis , et in legibus positum est, ut quoties sieri potuerit, defunctorum testamento stetur; idque non mediocri ratione: neque enim aliud videtvr s latium mortis , quam voluntas ultra mortem : alioqui potest grave videri, etiam ipsum patrimonium, si non integram legem habet: et quum omne ius nobis in id permittatur viventibus , auseratur morientibus. Proximum locum a testamentis habent propinqui: et ita , si in te status quis ac sine liberis decesserit: non quoniam utique iustum sit, ad hos pervenire bona desunctorum , sed quoniam relicta, et velut in medio posita, nulli propius videntur contingere. Nihil est ergo, quod nos onerare tentent nomine isto propinquitatis, iactatione

Posterius testamentum ) Pritis e. Et quum omne ) Legit M. Latinius Narg.inerin . et Aerod.-ri um. Scuum. Et in legibus Ea omittimi Editio- a testamentis A testamentariis,nes aliae. alii. Fieri potueril F poterit, Aerod. Et ita Franeios . sed ita. Neque enim aliudὶ Neque enim ma- In medio) Vid. ad deelam. t. ius, Aerod. alii, matus Nulli ρrmitis υ. eontingere Pr Alio i) Nee alicui ρ. Arax ius φιM-- prius , Aerod. an non, nullaap ut quam Mideri quam lysum . Aerod. Albiu. Eleg. in Drus. 9 : Itiemus eont Integram legem Integram eam git omnes. Franei iis volebat, num Iesem. MRYLT. quam illi, nisi, nulloa.

265쪽

M. FAB. QVINTIMAM

sanguinis et naturae, ii omines binis iam tabulis exheredati. Et sane quoties quaestio iuris est certi, et a maioribus constituti, nihil necesse est laudare leges, quibus utimur , et ad quas vobis iudicandum est: quaestio igitur totius causae nostrae, ut Opinor, in eo consistit, an amicus meus intestatus decesserit: in qua parte delector , nihil tam obsςure , nihil tam clam esse lactum, ut nobis probandum sit. Interrogo vos igitur , propinqui , an hic, quem intestatum decessisse dicitis, scripserit aliquando testamentum Z interrogo vos , an haelabulae , quae ex parte nostra proseruntur, testati sunt'Intelligitis a me signum : an omni iure conscriptae vel tabulis soletis damnare' non id agunt, uirum non secerit testamentum ; sed intestatum volunt videri eum, quia non semel secerit. Scripsit, inquit, et alteras labulas ; apparet quam noluerit intestatus mori: neque egonPgaverim, non uno genere fieri intestatos: aut enimis est intestatus , qui non scripsit omnino testamentum; aut qui id scripsit, quod valere non possit: vos eligite , quem velitis esse intestatum: si eum, qui non scri-Binis iam tribulis exheredati Nam

priore testamento. amicum unum: posteriore, alterum instituerat. At iiii praeteritio suorum, quasi quaedam exheredatio est: nota vero non exigua. ΑΕRDD.

Ad qtias Mobis iudieandum est Ita deel. 3 3: Ad certa iura considere', et S. Si Ad hoc itis ad hane legem consedistis, quare male. Mindicandum Λerod. MiMendum , alii. An tabulae γ An hae tabulae . Aer. Testati sunt Testantis sint, Latinius; inustati. aim. MRVLT. sitelligitis a me signum Intelli

gitia autem signarum ac omni L c-s Φlum, Multis tabulas solemnes da

mnia Y, saepius in his declamationi-hus Dei pro Molam , vid. declam. 3 o. ScitvLT. Intelligitis anne signum pias omni ture conscriptae ' Mel labialis M letis damnare, Obr. Conserintas Dos tabulis. eorrigehat Francitis. Intervoso legitimans signa y an eiMilitaνου conserptae, tinde tabulas soletis damnare, Aer . Nam.

Soletis Solet is, Aerod. . Scripsit, inquit is, Fran- eius et Obr. male; vid. ad Phaeiae. praes. lib. III. Quam noluerit Quod Mestierit,

Seripsit omnino Serimerit, Αεν. Quem Melitis Qualem ex illis Melitis volebat Fraucius.

266쪽

psit; non est hic, cuius de honis agitur ; bis enim scripsit: si eum videri vultis intestatum, qui vitiosum scri- inserit testamentum; hoc confiteamini necesse est, vitiosum testamentum esse pro non scripto. Hoc igitur Supremum, quaero sitne testamentum Z si confitemini esse testamentum, non potest videri intestatus deceΘsisse: si non est testamentum sic non est, quia non iure factum est nihil obstare priori potest. Venio nunc ad meam legem: TESTAMENTA ULTIMA RATA SINT. Habet

sine dubio si verba tantum .psa in oeri velimus 3 hoc

ius occasionem brevem calumniae: quid si enim unum aliquis scripserit testamentum y potest videri novitium, quod magis iure primum dixerimus. Sed quemadmodum inter plurima testamenta , ut limum valere oportet: ita haec manifesta legis voluntas est, ut id testamentum valeat, post quod nullum testamentum est. Neque est incredibile, sine dubio , etiam ante laoc testamentum , quo ego heres factus sum, scripsisse illum alia testamenta , hominem frequenter hoc facientem: ita et hitumum videri potest, si post alia scriptum est: et si primum scriptum est, quia nullum tamen est, quod vincat et potentius sit postea , pro ultimo habendum est: sublatum dicunt prius testamentum posteriore leua-

Esse pro non scripto Si posterius testamentum pro non scripto hahehitur ut certe quidem prius manebit firmum. Ergo excludeutur Propinqui.

quihus succedendi locus non est ex lege Ia tabularum, quamdiu ex testamento desertur hereditas. ΑΕR. Quaero ait ne Quaero an sit. Aer. Sic non est, quia Couieceram I tu δι- est, quia non ι ure factum est. Nune video et Aerodium dedisse: si .eut non est. Gnos. Sicut non est. Obr.

nam Aerodius: Potest Mideri hoc vitiis mum. 'Γbaddaeus: potest Mideri non Ditium. Scribe per interrogationem: potest Dideri noseissimum , quod magis iure Primum dixerim tia' Gnos. Non potest seideri noMissimum. ScRVI.T.

Frequenter Ita dicit Suet. Caes. 8a: Poni eius her-em a Caesarea ibi solitum.

267쪽

M. FAB. QVINTILI M

mento: neque ego inficior, si iure laclum sIt testamentum , hoc est, Si testamentum est, polentissimam esse defuncti proximam quamque voluntatem: sed nego ulcitum postea tactum testamentum: quid est enim testamentum Z ut opinor, voluntas defuncti consignata iure legibusque civitatis. Non dixerim ego testamentum, cui numerus signatorum deest: non dixerim testamentum, cui libri pens et emptor familiae, es cetera iuri necessaria: tabulae erunt; sortasse et scriptum erit. Et hoc , ut paulo ante ditabam, vestra quoque manifestum Confessione est, non esse velut testamentum: facto enim illo dicitur propinquum vestrum intestatum fuisse. Hoc propius colligamus : pulemus enim lactum esse unum hoc testamentum , quod damnastis : num dubium erit,

quin ad vos bona pertinuerint, tanquam intestati, id est, quin ita heredes futuri fueritis, tanquam ille omnino testamentum non secisset y quod si hoc pro non sacto est, nec testamentum quidem videri potest. Fingamus suisse ultimum testamentum: quando quaerimus' puto, quum res in lite est, quum in disputatione: nec pertinet ad nos quod fuerit ultimum, sed quod sit. Si ius utrique testamento constaret, fuisset illud ultimum, quod postea lactum est: illo vero sublato incipit ultimum esse,

Et retera iuri neeessaria Iure , opinor. GRON.Are necessaria deerunt Vt quinque liberi ei ves Romani. testium signa, filiorum iustitutio vel exhaeredatio ete. Haee si desiit inquit ta.

bulae quaedam esse poterunt, aut privata alia quidem scriptura: sed non testamentum, quia non conscriptum iure legibusque civitatis: non volu tatis suae iusta sententia, ut Modestinus ait lib. II Paudeclarum. MR . Et hue ut patito in m hoe . Aeroa

Selioli. Obtecti. et alii. Non esse Deliat Non esse Mermen te-atumentum , Ohr. et alii; est. IV

esse Multis testamentum. SCHYLT.

Vnum hoc testamentum Hoc non habet Aerod. Id est, quin uia Id est omisit Aee. si qui in otia heredes 1 estis, Marg. Tunquam im in Francius legebat. tamquam si illo. Si ius utrique is utrique , Aer. Dei ι ultimum ). Dei e omnino til. Aerod. Incipit omnia uti. Nam.

268쪽

I. 65

quod relictum est, ut in contentione cursus , qui Proximus ab ultimo fuerit, si desistat ultimus, in nomen illius Iocumque succedit: ergo ut non fuerit ultimum meum aliquando testamen lum , nunc ultimum est; et

vos id testamentum fecistis, damnando id, quod postea

factum erat.

SERMO

Hoc ad verba legis, illud ad voluntatem.

DECLAMATIO Quid putamus sequutam esse legem, quae valere voluit

ultimum testamentum ' Plura valere non poterant: et in tam mutabili natura humanorum animorum, diversis heredibus, media lis relinquebatur: optimum videbatur ESSe, ut proxima quaeque voluntas duraret: hac vero sublata , necesse esse eam durare , quae sola est. Fecit amicus meus eo tempore, quo me instituebat heredem,

legitimum testamentum et nam et constabat ei tum iudicium : quo minus erubesco ista mutatione heredis. In his tabulis alius legitur , quae ius non habuerunt, quae non lege conscriptae sunt, quae sortasse etiam propter lioc damnatae sunt, quod indignus heres videbatur. In

comparatione summa non recusabo, quo minus vel pro

pinquos istos amicitiae conseratis: per se mihi vel sanctius nomen amici videtur: hoc enim proficiscitur ab animo : hoc proficiscitur a proposito: istud dgi casus ,

intentione cursus Seribe: in ine mentione cursus. GRONov. Ita et Selivuingius et Obr. et recte; ut cursu contendere, Iust. XXXVIII, 4 , et alii. non fuerit Francius etiam legebat, ut non fuit, et sic nunc etc. est; tat omisit Aem . Et in tam in Et quia in eam min. Aerodis Proxima λ Postrema, al. Naratione summa Summum, id est tandem ut et alibi. Sc-LT. Amicitiae Amitalia, Λerod.

269쪽

M. FAB. QVINTIII 4 Niconditio nascendi, et quae non sponte nostra eliguntur. Me heredem esse, amicus meus, quod Satis est, nIiquando voluit, vos nunquam eo tempore, quo iudiCabat, neque eo tempore , quo errabat.

SERMO

Illa iam communὶa pro omnibus testamentis.

fortasse amicorum honoravit, aliquem fortasse sΘrvulorum manumisit. Vos poenam quandam propinquo vestro constituitis, ut intestatus decesserit, et bona tamquam relicta, tanquam deserta invadatis.

Eliguntur Leguntur . Aer d. Vosmmquam eo lemmyre Lege: Mos neque eo te ore, quo itiseabat: naque era , quo errabat. Aerodius: tinquam neque: sed media vox su-Per aranea. GRON. Schultinous eum Aerodio saeiebat. Poenam quandam servo) Rupto. iniusto, vel irtito laeto testamento, et libertates eum legatis amittuntur. Ergo in poenam quodammodo fiervo αrtam, testament tim ad intestati Ov- in reciditi Quid si ita legamus' Vos menam quandam tanquiam aer Ueonstitiaisis etc. AEMD.

270쪽

DECI. M. CCCI X

SERMO

Aetio debebit adolescentis esse summissa: nam etiamsi nullo iliemate ad id alligatur , ut necesse sit eum raptorem videri; rei tamen iudicatae facere controverSiam non poteSte et vide- . tiir mihi hiinc modum custodire debere , ut de raptu nihil neget; nihil tameu sciat.

l in aliud, iudices, causae meae aptius, aut verecundiae necessarium magis est, quam ut puellae mitissimae clementissimaeque gratias agam et lege permittente omnem in me potestatem, optare nuptias etiam sesti navit , nondum me rogante , nondum indicare enim simpliciter necesse est saltem consitente, ita lacile, itam tor eoninetur Eiusdem argumenti declamatio est apud Sene mlib. VII, Declamat. ull. et lib. IV, controv. 4. Atque hine saeile , ut ex multis aliis locis, perspicere licet . quam in tractandis his quaestionibus, et colorata oratione vestiendis, hos omnes Quintilian. antecelli erit, quo-raim varios aermones collegit Seneca, liheis illis Controversiarum. ΑΕ OD. id e Cl. Sehult. ad Senec. contro . XXIII, p. 258. Ad magistrauum magistratus, Aerod. itare Diti lare non Muti, aut mortem inserendum. Scuum. IIIa a rum utare vult, Aer. Adoleseentis IIuius adolescentis,

Nondum me rogante N. interroganse, Aerod. Marg. Nihil neget; nihil tamen seiat Inhoe certe rectius et magis accommodate , quam et Latro, et Varius Geminus, qui isti vel negandum , vel eonfitendum omnino esset, ita pro eo dixerunt qui rapuit. Color igitur Quintiliani aptior. ΑΕR. Iudieare enim suppliciter) Alias.

SEARCH

MENU NAVIGATION