장음표시 사용
381쪽
Habet autem hoc incommodi paupertas, quod quo-
Pomponimm . 1. 29 , T. de hered. institi Hoc articulo, Quis yuis, omnes significantur, et ideo Labeo scribit, Si ita seriptum sit, Titu et sti ius
quantu quιsssus eorum ex Parte here dem me habuerit seri tum . heres mihi esto: nisi omnes habeant scriptum heredem testatorem, neutrum ieredem posse esse, quoniam ad omninm tactum sermo reseratur Haec
erat opinio Lubeonis Propter Particu-Iam quisquis. Sed quia singulariter
loquutus est testator, heres mihi esto, non heredes sunto, ct ad partes a fictitas titulorum sibi relictas, institutionem Anam retulit, ideo Pomponius ait. Se i humanius est cum quidem , qui testatorem suum heredem scripserit , in tantam partem ei heredem scire: Et per consequentias, ina Sem , ex l. si iluis ita seripserit eod.
lit. de her. instituti Sed quid si unus
pro parte, Puta tertia et ulter ex asscius lituisset y Videretur hereditas destineti in tot partes distribuenda esse, ut si ad assem redigatur . qui ex asse instituit, octo unctast qui ex triente, sit quatilorhul, iturus, I. interdum eod. tit. Verum si latis hic esset institutio diuitis, qualem supra diximus: totum ad pauperem pertineret, nec duos asses mit plures partes saceremus; quia fingimus, si dives utrumqtie eod. tit. reliquisset heredem, ita nuti cupasse, Titus heres esto: Maeotias P Per amicus meus, fix qua Parce me here dem instituit, ex ea mihi haeres esto; non sic , Ex qua quisque Parte me heredem scr*serit , heres esto. Si milior igitur esset haec institutio ei, quae resertur a Papiniano l. qui noumilitabat, S. uli. l. seq. l. quod si Maevius , T. de hered. institui. Seius inquit Maevium ex parte, quam Perleges capere potuit . heredem iusti tuit : ex reliqua , Titium. Si Maevius solidum rapere possit, Titius adiectus, aut suhstitutus non erit et c., quod si Maevius nullius capax sit, in totum substitutus admittetur. Haec si dive
ut ait Quintil. utrilinque eodem liis
tuto et iudieio voeasset: nulla trim,
aut certe non tanta esse controverat a.
Sed quum unum titulo vocet institutionis, alterum legati; tu hoc quaestio est, an voluerit dives comprehendi legato dumtaxat, quantum pauper in bonis habent, qui et om uia sua reliquit, sed heredis nomine: nn veros deleommissum universale esse inte pretabimur , vel legatum , quo Dui- versitas continetur. Nam sicut singulae, ita universae res legari possunt let qui ab herede recipit hereditatem. Iegatarii loco habetur ; Vlpian. tit. de legat. et lit. de fidei eom. qune omnia ex his verbis legis i a tabularum proficiscuntur, UTI Qv Is QvΕ
c Assi T ele. Quid dicemus Z Quaestio
est coniecturae et voluntatis, ut si ita senserit testator, quo modo sibi a paupere hereditas relicta est, sic ei sua restituatur: id omni uo sequi oporteat, salvo heredi iure Fulcidiae aut Senatusconsulti. Sed in obscura testatoris voluntate, si quaeras de me quid sentiam . praesertim in hoc legati genere: respondebo me Pauperi astipu- Iari, sive divitis mentem verisimilem
mutuumque amorem eousideres, sive
eius verba respicias , tu quod cle., quae verba quia indesiuita et generalia sunt, nemo dixerit ius Per se, aut corpora continere, nisi Pro eo ad quod
382쪽
DECLAM. C CCXXXIi 579ties ad amici limia superioris accessit, assert aliquid du-
resertini tr. Ille vero quod relietum est a Pmipere , ius est: ius igitur et universale quoddain continent liaee verba, non quantum quid et singula re. Plane si dives ita tu testamento scripsisset. Quantam Pecuniam , aut, tantiun quaMtum Pauper mihi reliquerit, heres dato , quia ipsa verba Rui proprietate quam hic , ut orator . Quintilianus perpetuo nou sequitur quantitatem demonstraui, nou quotam portionem, I. Paulus respondit,sae ad Trebell. census habenda esset
ratio, nec ipsius hereditatis , quod ius est, sed eius quod is hereditote esset s. qui concubinam, g. quiam ita legatum si . de legat. lib. III. At haec verba, ii quod, vel secundit in ipsum Iurisconsultorum subtilitatem . nihil sui signis eatione demonstrant , nisi liuod ad alitid sic in re talione mutinent. Id ipsum ius est, ex quo ut individuum, quantitas utisquam deduei potest. l. cogi poterit, g. inde quaeritur, T. ad SC. Trehi lii au. Ius ergo, non pars honorum legato continetur. Λlque id omnino meti iudicio confirmat Laevola, l. uv. f. Lucius Titius, s . de legat. lib. I l, l. Lucius Titius,
tr. nd Pleheli. Rogavit testator filiam Suam , quam heredem ab intestato reliquerat, item et uxorem, ut quidquid ipsae haberent, inter eas com
muue esset. Conseri in medium uxortiona sua , quae lovge minora stant
filiae bonis , an uxor igitur ex hovissiliae hae tenus eas let, quatenus Confert vicissim ex suis' Respondet Scaevola dimidiam omnino pereepturam. Iam vero si pauper divitem non ex BSSe, sed ex semisse aut alia parte iustituisset: nemo dixerit, opinor, quia mitius est in sum isse pauperis, quam in eadem divitis parte, aestimatioui-
hiis corporum , quae Partihu conti neu tur, rem ita moderandam esse: ut pauper e testamento divitis nou semissem habeat. sed quatiti suus esset semis. Igitur quae de parte ad partem , de toto ad totum tina et eadem ratio est. Nec enim quis huic Ioeo adaptabit, quod longis post temporibus a In liniano alia alibi ratione introductum est in dote et donatione
propter Dii Plias, const. 32, de aequR-li tale dotis. Noe' quod dieitur in l. Imperator. I. ult. T. de leg. lib. II. Id
enim eo fit, ii uia in maiorem partem nemo gravari potest, quam testamenton reperit. Age, si nihil esset in hereditate pauperis praeter ius ipsum, in quo nomen hereditatis subsistit , an dieeremus inane et ridiculum legatum esse divitis et amici y quum multo magis verisimile non sit, divitem analeum benescentiain suam, Donuberiorem esse voluisse , quam Pau-Ρeris esse potuerit erga se. Denique nou video qua solutione evitari possint illa duo argumenta, quibus Quintilianus hie noster utitur. Prius in iure consistit; posterius in aequo et hono. Nam si posuerimus, inquit, eo modo testamentum fecisse divitem . quo pauper; contra pauPerem , quo dives: si census, non iuris rationem habeas, an reposcet dives ab herede pauperis, id quod , vel tantum
quantum ipse testamento suo Pauperi dederat Z atqui heredem ex asve instituerat. Nee igitur id fieri potest ,
Nec verisimile est , Pauperem tanto legato heredem suum ouerare voluis se : quam si nd cluantitatem bonorum,
non ad titulum illum respiceret , primi vel seeutidi heredis, aut fidei commissarii, aut legatarii universalis,
aut partiarii. quae Plena houoris
383쪽
M. TAB. QVINTILIAM bitationis, fide an utilitatibus amet. Ossicia adversus se mea noverat dives: assiduum me haesisse lateri sciebat: tenuitas inea asserebat hanc ei dubitationem , ut posset quaerere, an istud amicitia secissem: itaque quum sciret mortem esse, quae de animis diceret verum, testamenta, quibus Omnem affectum fatemur; ita supremas tabulas ordinavit, ut adversus me dicere vellet animo
meo. Bona interim sua apud istum deposuit, dum sciri possit, quid de illo ipso sensissem: dari mihi iussit id, quod ego testamento meo darem. Si cogitationem intra angustias facultatum mearum tenuit, praeter id, quod
ingratus videri potest amicus, non mullum eius inier- fuit, quid ego scripsissem. Lectae sunt labulae meae: constitit fides amiciliae: omnium bonorum institutus , heres erat: hoc plenior animus meus, quod sine eXCe
ptione. Igitur quod a me pertinet, aperui pectus, et
conscientiam protuli; et qua rerum natura patitur, viscera paene mea in conspectu vestro sunt. Iste heres adhuc non ostendit testamentum. Sed scio non esse
Miut nomii a) certo sciret, iit vel mi-ntina pars xibi a ilivite quocumque Litulo relicta esset, lautic suas o Esfacultates excessuram. Alterum argu mentum ut dixtimis in aequitate positum est. Pauper Duuqunm mutavit testumentum. Sive auctae . sive diminutae sui .sent eius opes et facultates, atque ante divitem decessis t, totum hoc ad eum pervcnisset, eodem titulo , eodem testamento. Cur erg,
non idem in legato divitis servabitur'
Sed commentaria Nou edimus. Decliuitis loci est hane controversium tractare in utrainque partem accura lius. ADROD. Lateri seiebat Lateri suo sc., Aer. Itaque qtium sciret Ita qui sciret, Λerod. Icaque quum sciret non μι iam esse, quae de animis doceret , De/mni restantenta, Iarg. miseersus me dicere Deuel imo suo) Lege: ut adὐersum se discere Dellet animum meum. AEn. An, ad-Versus me iudicare M. a. m. secundum ciuiiuum, moum, vel plurimum vel exiguum isti adversurio meo voluit relictum etc. Itidiei mea mox, Prolesuinieuto; et iudicuro post mortem. ScuvLT. k ideri potest usses. SciavLT. Non mullum eius Non multi eius, Λerod. Animus meus γ A. m. erat, Aerod. . Iste heres adhuc non ostendie Suptile, Pectus suum, nec muscieuliam suam et amicitiam erga divitem Protulit , qua mereretur iustitui. ΑΕ . DiUlti by Coctile
384쪽
praesentis temporis disceptationem, uter mereatur: satis enim voluntas desuncti compreliensa tabulis est : institutus es primo loco heres: non facio libi istius honoris controversiam. Quaeritur hodie, quid debeas mihi: si iudicia mea adversus amicum intra legatum fletissent, legatum a te peterem: heredem omnium bonorum habui, hoe ut sim postulo. Vt scriptum non esset, iudices, iniquum erat offerri mihi, quantum habeo lanquam is, qui defunctus est, dari mihi iusserit, quantum Ogo illi dare possem: ingens autem horum differentia ost: id mihi dari iussit, quod ego illi meo testamento darem. Non habet in hoc interpretationem modus, quati tum pensatione constet; numerari potest, et recipit comparationem : quod reliquit, quantum fieri potest, dari voluit : eadem rei natura est. Itaque si illi pecuniam testamento meo legassem, pecuniam peterem, nec serrem te dantem pro pecunia aliquid, quod esset tantumdem tsi manc tum reliquissem, mancipium deberes; nec diceres mihi; Accipe quanto istud est: id mihi dari iussit, quod ego illi darem. Quid ego autem dabam illi' hereditatem ; quid peto 8 hereditatem ; quid scripsi y bona omnia ; quid vindico mihi ' bona omnia. Voluit simile
esse iudicium suum meo testamento; et quodammodo invenit rationem, qua posset iudicare post mortem.
Istud vero quale est, quod offers y reliquit milii dives ninicus paupertatem y Non statim de animo loquar: in-
Qui legit, non ostendit :vstendit dum-tazar testamentum.
Obreelitus ita di tinguit, modus,
quantum Pensat. constet: numerari Potest etc.
Relispuit Reliqui . Aerod. Qtiid reliquit, Mars
385쪽
terim potestis permutata, ut sic dixerim, translata quo invicem fortuna aestimare ius: singamus enim, hoc ali-iluem pauperem scripsisse de divite. Quomodo causam explicamus' alium iacit heredem, iussit amico locupleti tantum dari, quantum ipse sibi testamento daret. Sit inventum tale testamentum, quale est meum; nuin ab herede tantam pecuniam peteret, quantam PSe POS- sideret 8 non, ut opinor, nam ne posset quidem dari. Sed illud succurrit: dari tibi iussit, quod titulo testamenti dabas : dabas autem hereditatem, nihil ultra hereditatem peiere debes: atqui ius idem est, verba eadem
sunt: nec cum personis lex mutata est. Nunc ut animum quoque intueamur testantis; hoccine illum voluisse existimatis Z ideo inquisivit meam fidem, ideo vitae experimentis credere parum putavit, ideo in ipsum irrupit animum, et penitus intuendam omnibus hominibus mentem dedit, ut mihi hoc relinqueret, quod habebam ' est quare aperias testamentum, est quare omnem spem tibi in posterum excidas. Sciunt propinqui mei nullum aliurn mihi cariorem fuisse: sciunt, si qui alii suerunt amici, totam mentem meam deditam uni fuisse : quid interest animi, quantum sit, quod totum
est' omnium bonorum heres, quidquid habui, quidquid
rreret. Duri ni bi t. q. l. t. dabant: dubavi a. h. n. v. h. P. debeo. SC iv .
Qiserit tu illi testamento ; et, nihil si lur ultra , Aer . Atqui ius) Atque si ius . Aerod. Ideo in ipsum 3 Ideo tam in i., Λer. Iam in i. , Narg. Mentem IIentem meam , Aerod. Omnem mem An , Omnis syes t. i.
P. Praecidas ' ut Livius XLu , S , lo- lititur: vel ut idem dixit lib. XXXV, 3 Q, et XLIV. 6, et et Virgil. Cete. 376. BUB M. Quid interest animi Forte, Qui l
interest, amice, ut sit apostrophe , et mox, omnium bonoriam heres es.
ScirvLT. Quid interest audem . Λ rod. Bonorum heres Bonorum heres est, Aerod.
386쪽
servavi, quidquid longae frugalitatis superfuit: accessissent huic testamento subitae opes, idem erat. Neque ego nunc divitias peto : Paupertate consuevi, frugaliter vivere scio, nulla mihi gravis necessitas est: illum, illum titulum amplector omnium bonorum. Si quid inseri sentiunt, cognosce animum meum, sicut voluisti; tibi vixi, tibi moriturus sui, nullii alii in hoc pectore locus fuit: hoc te omnium bonorum meorum heredem instituit : post hoc testamentum dicat aliquis, Se mereri.
PA PER IMPENSIS DIVITIS DISERTUS. TRONUM OPTARE LICEAT. INGEMTI sIT ACTIO. Adolescentem dires paveram i ensis suis in Athenas misit: --diae ille disertus. Detulit dimitem quidam reum Proditionis , et o lavit Patronum Pa erem ilium , qui diuitis impensis Profecerat. Egit Paulaer: non tenuit. Accusatura diuite ingrati.
Intelligitis huic adolescenti cum summo respectu divitis agendum : ita demum enim videbitur id , quod socii, Decessitato secisse, si de illa querctur. Et in totum lioe servare in omnibus controverSiis , quae ingrati lege Continentur , debe-Frugalitatis Lege, frugalitati.
Aerod. Male; vid. ad Decl. Sos. Illiam, illiam Semel tantum illum habet Λerod us. Si quid inferi sentiant vid. Brisson. Form. lib. VIII, p. 737; addo Rittet h. ad Phaede. IV, Fab. 4. ALNEL. Moriturus sui Ηιά oiuitiit Aerod. Iaenala suis in Atheniis misit Ex-eidit vox. Serihe: in atudia Athenas misur Vt apud Velleium lib. II, 59, Caesar Amlloniam eunt Octavium
an studia miserat. GROIov. Sed nos
ad illum Velleii locum verba illa. in
siticlia, ut suspecta, exPungenda esse eensuimus. Bu M.
387쪽
omnem usum Imuendi perdidisse maluerim, quam cum homine de me optime merito iam bis consisterem: et prioris tamen iudicii manifesta excusatio erat: iussus loquebar, hodie quem modum teneam actionis, quibus vocibus optime, ut iam saepe dixi, de me merito satisfaciam , reperire non possum : vera sunt enim illa, quae
Pauper ego natus, et contra facultatum rationem mearum, infelicis huius eloquentiae studiosus, huius liberalitate, huius opibus peregrina studia, clarissima exempla, otium, quo Plurimum studiis consertur, sum Consequutias: utinam non usque ad invidiami Nam mihi cogitanti, cur integerrimum virum , Optimum civem, calumniator ille proditionis reum secerit, nihil succurrit aliud, quod sequutus sit, quam ut ego agerem : habebat enim ius optandi patronum , et hanc leges dederant potestatem: et forsitan quaerebat etiam contra absolutionem innocentis rei hunc colorem, ut videretur ideo dimissus, quia ego egissem : hoc ei certe non contigit. Reum ostendi, non mehercule supervacua a Speritate verborum ab hac ego enim me , quatenus fides agendi permiserat, abstinuisse animum consileor sed
Malueram, quam eum homine Seri-he : mauerim , quam etim homine deme o time merito iam bis e nristere. GR X. Maluerim, quoque Sesiuit. et Ohr. sed retineut, consister m.
Loquebar Loquebatur, Marg. Aer. De merito ὶ De me merito, Fran- eius et Obr.; et ita edidit Aerodius. Nihil stieetistria aliud γ Πihil mihi succurrit aliud , Aerod.
Ideo dimissiu Ideo admissus, Aes. Abstinuisse animum confiteor) Forte, nimitam. Gnos. Animum consteor , est declaro. Poeta: - - Mors solasatetur Otiantula sint hominum corylasetita. ScitvLT. Maignorat Aerod. Sed abstinere animum etiam recte dici puto, ut abstinere mainnum Terentius , et ita passim alii; vid. ad Petrou. ita, BUBAE.
388쪽
M. FAB. QVINTILIAM perserenda suerunt mandata salsa, verum criminosa ;conficia, verum invidiae tamen plena. Quod si quid esse in ratione dicendi videtur, si quis me infestam attulisse credit orationem, accedit hoc quoque gloriae optimi
civis , quod me accusante a hsolutus est. Ingrati reus sum: de prima parte causae, iudices, non iaciam controversiam, neque fas est: accepi beneficium, quantum maximum dare parentes liberis possunt: non enim si fortuna infelicissima ad hoc osscia studiis meis dedit, non tamen ista animo praestantis aestimanda sunt. Αccepi pecuniam, votum , spem suturam in posterum vi
tae, in seliciter, etiamsi mihi hic defendendus fuisset: accepi beneficium ; ne illud quidem in sic labor, non red
didi : non tamen continuo sequitur, ut ingrati lege i Deatur, qui acceptum bene sicium nondum pensaverit, alioqui nemo est, qui non calumniae genus possit incidere. Nam ut huiusmodi omittam tempora, Statim ce te, ut accepit beneficium, accusari potest: nondumonim reddidit. Quod si non continuo ingratus est, quia paria non fecit, superest, ut illa nobis intuenda sint,
rarum rertim crimina sunt consicia;
sed ot viilgala potest exponi. SCH via. Inoi liae tamen Plena ramen notillabet Aerod. Si fortuna infelicissima An,i ιμ-lieiss ιειm me ad haec ossicia st. m. ms coegit. Ostieia ae iis di primum patronum . dein se defendendi. quo nune etiam Pnt rat offendere; an , ad hare Perieula s. m. me deduxit. SCH.
Si Iortuna infelieissima adtas ofeia studiis mors dedit. Οhr. S. I i. haecoincia studiis m. d. . Α rod. Forte, ad Iaare es'ia studiis meis clesiit, nune
um suturinn Lege,suturae. GROX . et ita Ut r. Con intio sequituri Continuo omisit
Aerod. Qui non ealumniae Qtii non in ea--ἰ Imniae g. P. ι. SCHvo. et Oui non in hcc cat. g. . i. . Λerod. δε ora catM-mniae egentis, Marg. Quod si non eontinuo ingratus , quia
Parin non feeit Aristot. lib. VIII. domoribus: Exigit inquit) amicitia non
quantum debeltir, sed quantum Pra stari Potest. Neque enim sem er ita feri Possit, tit erga Deos et Parentes, quibus nemo Parem unquam retulit gra iam ζ et tamen qui quoad eius seri Potest obremat eos et colit , is Mir bonus et gratus habendus est ete. ABn. 1
389쪽
an omnia praestari iis, qui beneficium dederint, opo leat: an id, de quo cognoscitis, praestari oportuerit,
ac Postremo, an potuerit. Non Omnia esse praestanda etiam parentibus dico : alioqui nihil est periculosius acceptis beneficiis, si in omnem nos alligant servitutem rnam etiam scelerum, si ila videatur his , qui nos merilis obligavere, asserunt necessitatem. Quapropter illa in consesso erunt, neque facturum aliquid adversus rem- Publica in ex voluntate eius, a quo beneficium acceperit, eum qui acceperit; neque impium erga parentes necessitate tali futurum, neque inhonestum , neque ea, quae fieri non potuerunt, praestaturunt. Quod si luce ipsa , iudices , clarius e St, tu in intueamur, an hoc, quod me praestare debuisse dicit, praestari oportuerit. FO
lior sic ageret: advocationem negare contra reum Pr
ditionis non debui. Oportehat non deesse legibus vocem; oportebat esse aliquem , qui in summis rei publicae, ut tum videbatur, periculis excuteret veritatem. Dicebatur proditor aliquis: clamabat delator; si mihi vox esset, si quid eloquenliae natura tribuisset, iam vobis ostendissem, quae cum hoste commercia, quod discrimen totius reipublicae, quam haec Omnia, quae in conspectu sunt, in ultimo periculo essent. IIiccine eum,
Adse rationem negare eontra reum
proditionis) Cicero pro Sylla, Intelligebat hario nolis a mutoribus esse tria tnm disciplinam, ni nullius amitatis ad Propulsanda perietila impedi
390쪽
M. FAB. QVINTILIAM qui accusare posse videbatur, tacere oporteret 8 Mihi aliter agendum est: ego utilitatibus publicis contra stetissem y ego vero haec omnia supra me maluissem, quam tanta merita asperiore ulla voce violare: sed necessitati quid faciam 8 lex optandi patronum ius dabat: me delator optaverat; doce, quid faciam : delator ius habet: Contra omnem meam deprecationem publica auctoritas nititur. Conscientia mehercule facere hoe viderer ; ac timuisse, ne si illi causae vox contigisset, in medium scelera prodirent. Ego vero Suscepi causam, nec timuine vincerere non igitur obiicere debes mihi, in quod coactus sum; illa , quae fuerunt in mea potestate, si deprehendisti, ostende ; si vultus infestus , si vox incitatior, si quid ultra necessitatem: neque ista ego im-Puto; non enim poteram , neque erat adversus innocentiam tuam ingenio locus. Itaque discessi a iudicio Ia tior, quam reus ipse : et velut editis necessitate operistroni in eapitalibus causis ab accusatore desiderantur, me disertum et eloquentem a Praetore, aut Proconsule posceret: ideo lite timuisse, ne si divitis causae et desensioni vox mea aut cuiusdam ulterius oratoris et qlielitissimi et solertissimi eoutigisset. detegeretur ae prodiret tu medium calumniosa et temeraria eius accusatio. Quod lamen me nccusaute accidit: qua re laetor et gratulor. AEROD. I iacere hoc Miderer P ecisse h. Mi
detur: ac timvisse, ne si illius causact ox mea coni. . Aerod. Nee timui ne Dincerer Lege in rce
rem. Significat enim certum sibi sis isae fore. ut vinceretur ob innoceritia accusati. GRONov. In mea poestrue In media me. , i, Iarg. Aer .
audeo. SO V a. Contra stetissem Contra restitissem , Aerod. Ego Dem haec Omnia stipra me ma- tuissem Aerodius, si ra me esse Πια- uissem: aliis tribuit sumrimere. Scri-hendum : Ego Dem haec omnia stiP- primi maluissem. GRONov. Ego M. h. o. sti rema maluissem. Ohr. au , ego eadere haee omnia sUra me maluissem. Sc IvLT. Forte, ego Mero haec Omnia subire me multiissem.
ritate . Λem l. Consetefitia mehercule fecisse Η est , Delator ille et accusator, hoe confierentia sua qui enuiuiniose accusaret, feci e videtur, ut ex lege, qua Pu