M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 623페이지

출처: archive.org

분류: 범죄와 처벌

361쪽

Μ. FAB. QVINTILIAM meae pietatis gratia, meae tantum conscientiae causa faciam, ne videar istum silentio pressisse.

SERMO

Ne quem vestrum ducat illa species , ut videatur hie esse aliquid momenti habiturus apud iudices , si miserabilem se Reerit: si amisso altero filio deprecatus fuerit pro iuvene. Sunt ista in aliis causis potentiora : hic pater , nisi prior se- elisus est in hoe iudicio: mentitur pro filio : non tam illi opus est opera advocati, quam fide testis. i

CCCXXIX.

REPvLTURA TYRANNI , QUI SE OCCIDIT. QUI TYRANNUM occIDERIT , IN FORO sEPELIATUR. In Pestilentia r Ponsum est tyrarinum occidendum. Use arae Occidit : petunt Pro inqui . ut in foro sePeliatur.

Ingens calumniat pudet mehercule me actionis: nunc ego negabo. Quid, si ostendero eum, qui civitati libertatem abstulerit, qui leges sustulerit, qui templa violaverit, qui iniuriis nostris iram Deorum immortalium commoverit, tyrannicidam non fuisset Multum alioqui effecisse oratione mea videbor: interpretanda nobis legis

362쪽

ipsius voluntas est: quid spectaverit ille, qui constituebat, diligenter, ut res est, et alte exquirendum atque eruendum. EgJ mihi arbitror, iudices, pauca pro legumlatore esse dicenda, ne tam obscure hoc occulteque scripsisse videatur. An non est hoc omnibus, qui modo ad intellectum sermonis pervenire possunt, lucidum atque manifestum, eum, qui legem ita composuerit, ut si qui tyrannum occidisset, in soro sepeliretur, loquutum de duobusῖ non intelligit aliquis alium esse eum, qui occidat, alium, qui occidaturi Argumentis scilicet agendum est, et in exemplum asserendae aliae quoque i

ges. Dicam nunc ego, QVI PULSAVERIT AUQUEM, INI RIARUM TENEATUR : nemo tamen tenebitur, qui se ipse

pulsaverit: nam illud quidem ridiculum, ut opinor, omnibus vobis suturum est, si in exemplum proximam similitudinem adduxero, ac negavero teneri lege ullaeum, qui se occiderit. Est porro hoc manifeste prehendendum, si ad eos existimemus pertinere praemia , ad quos poenae pertinent. Bene scilicet de repub. meruit, quod aliquando finem imposuit harum calamitatum: illi scripta lex est. Non ille, qui componebat

Non antemgit aliquis Non inte luimus aliquem. Sc ULT. Proximam id. ad deel. lo. Argumentis) Argumentum, Aerod. Argumento, Narg. Lem ulla in I se illa, seil. iniuriarum. ScΗvLT. Existimemtis Existimamus, Aer. Poenae pertinent menae non m einent . Ohr. Mi scνήρ a Illi scilicet scrinia lexaesi, Aec Non ille, qui eo onebat haec tum, sie loquutus est Post haee verba inserit Aerodius: Qui sese e annum riderite quasi eonsilium fuerit auctori ponere aliquid . quod uegare posset in formula Iegis haberi. At GDωι Per interrogationem accipiendunt quasi esset Nonne. Quod autem loquuttim istatorem vult, id statim explieatum his , Non est salia, tisque ad ista Drannicidae armentum Loqitutus est autem ista vel apud sese. hoc est, cogitavit quum conderet legem . vel in concione ad populum . quum eam suasit. Glios.

363쪽

haec iura, sic loquutus est' Νon est satis ei, qui servitutem reipublicae detraxerit, qui monstra haec, quibus libertas laborat, qui homines adverstis Deorum hominumque iniuriam natos, et in exemplum scelerum constitutos, quo magis ea odissemus, occiderit, dum vivit, tantum honorari: non sussiciunt magistratus, nec satin sunt titulit habeatur aliquis etiam morti honor, et ad exemplum posteritatis ostendatur in soro sepulcrum ne quis audeat tyrannus esse: ut Omnes homines monumentis huius sciant, quibus praemiis adversus tyrannos tyrannicidae armentur. Ita nunc hic tanquam bonus civis, ita tanquam liberator huius civitatis honorabitur tsic est hercule, iudices, sic est: si hunc civitas non habuisset, serviremus etiam nunc, et gravissima illa tempora, quae diu passi sumus, sustineremus. Exspecto mehercule, ut cuiuslibet impudentiae accusatores, sic que opus eius augere atque exaggerare conentur. cidit tyrannum non hunc vulgarem, et usque ad nomen santum nocentem: plus aliquid, quam celeris constituamus. Occidit tyrannum crudelissimum, saevissimum , expugnatorem non pudicitiae modo et patrimoniorum nostrorum, et principum huius civitatis, sed templorum omnium et cerimoniarum, nec hominibus magis, quam diis immortalibus invisum. Vera sunt quidem ista, iudices: sed si velimus suum titulum red-

Non est satis Non est salis , in-quu , ei. ScuvLT. . Adsereatis Deorum on , ad Deorum hom. iniuriam ramos i ita enim amant loqui veteres. Florus de Gallis I. 13 : Gens nata ad interitum hominum; et supr. decl. 296 : homo in adulationem natus; et ita passi in alii.

Morti honor IIorti non habet

364쪽

DECLAM. CCCXXIX

dere liberatoribus nostrae ei vitatis, illum Dii occide

runt. Non enim contenti et advocati partis advρrsae hac legis calumnia, etiam bene meruisse eum de repub. nostra dicunt: quod audito responso ipse se percussit. Ego porro etiamsi consiterer , plurimum eum Reipub. morte Sua Praestitisse, non tamen inter beneficia ducerem iniuriae finem. Nunc vero quis ignorat, quam multae eum necessitates ad exigendas a seipso poenas impulerint i Si tantum hoc dicerem, Quum salus esset proposita civitati hoc silentio, ut tyrannus occideretur, quis non nostrum in arcem rueret' quis non subderet faces' quis non concremare pestem illam reipublicae vellet ' Vidit animos nostros, vidit impetum : non enim vulgaria sacramenta ducebant: nec sicut adversus alios tyrannos tenebant, iniuriae tantum dolore urgebamur.

Incredibile est, quid non ausura suerit libertatis et salutis necessitas: quid enim dicam, quam invisus ille Diis immortalibus suerit Z nos non serebant, et patientiae nostrae irascebantur. Si hunc tantum vitasset impetum, nihil tamen ipsi deberemus. Age illud, quamquam demens

Bene memissa Bene meruisse dixerunt. Quid enim de rep. nostra di--rit: quod audito etc. Aerod. Quum salus esset pro Osua en itali hoe silentio Folle , hae conditione. apud Aerodiuiti , hac o sideratione. GRO Ov. Hoc scilicet Pretio, Ohr. Irae 'stilentia. SCHVLr.

is non n. i. a. rueret Q. n. n. in arcem ruere , quis non subdere faces etc. ScHVLT. Non enim otii ria sacramenta ducebant Perperam vir doctus : non enim tanti Mulgaria saeramenta duee bantur. Sacramentum dueit et adigit militem ad inutideiiduin hostem. Ita, inquit, non tralaticiae et vulgares causae nos invitabaut ad tyrannum

oppugnandum. Sie deel. 3o5 : qui

Paulo ante arma minore sacramento

tulis id est, non tam gravi causa bellandi; decl. 357 : Aecessisse noMiam

amori suo sacramentum. Seneca de brevit. vi ne c. S : tot nobiles is eneradulterio Delut saeramento adiacti. Ha

hes et apud Florum lib. III, Io et I S.

Quamquam demens Tanquam d.

365쪽

M. FAB. QVINTILIANI et sceleratus, et furiosus , non vidit effugere se non posse, quando eum Dii immortales mori vellent tPestilentia innocentes rapiebantur : non mehercule aliam fuisse causam, iudices, existimo, quod huc deducti su

mus. Quid Z in illa labe totius civitalis, Dii immortales non tam tacite intelligi, quam publicare poenam ty

ranni voluerunt: parum existimaverunt, si illum alius occidisset: ne quis itaque existimet, ultionem tantum nostram ad animos hominum pertinere. Illam, illam ego, iudices, iam nunc video pestilentiam. Nam si fuit

causa morborum, quod homo in civitate nostra, sua tamen mente, suoque proposito arcem oecupasset, quod

libertatem abstulisset; quo tandem modo ulciscentur Dii immortales id, quod nos fecerimus' Corpus illud omnibus, sibique ipsi damnatum, publicis scilicet exsequiis efferemus t Hoc agile, ducatur ingens funeris pompa ;eat primus senatus, et ordo ille sanctissimus, quamquam recepta modo libertate laetus, vultus lamen habitusque ad moestitiam transserat: dum maxima multitudo quaeque, dum universus denique populus lustret atque ambiat rogum; adiiciamus et lacrymas. Perdidumus tyrannicidam, et vindicem reipub. et libertatis auctorem l tum domum reversi narremus liberis nostris ;Haec virtus habet praemia. An aliquis etiam rostra conscendet, et qui supremus claris civibus honor habe

tur advocata populi concione, laudes eius, quem in

Ad animos hominum ) Hominum

deest Aero'. qui tu marg. al. ad nos, sed ad deos Pertinere.

Quo tandem tamen modo ,

eod. Laetus in Laeses Multus lameri ete. Aerod. Dum maxima multitudo quae' re Fortasset tum maxima militudo equites, tum uniMersus denique ρ -- lus. Gaor ov. Tum m. m. q., tum uni να-a, Sehult. tum m. m. eques, iramum. Ohr. Forte , Proxima multitudo eques ἔ nnin Proximus et maximus eonfundi vidimus ad Vellei. Patere. t 1. 36: Proxima, secundia a se tu. Bvari

366쪽

DECLAM. CCCXXIX

soro sepulturi sumus, concinet 8 Audient Dii immortales, qui nos pestilentia liberaverunt, qui gravissimos morbos propitii miserunt' Si ulla est dicenti fides, iam nunc in hac cogitatione, atque in hac rerum imagine versatur mens mea. Ex illo succenso lyranni rogo surrecturi mihi protinus morbi videntur: et quacumque feralis ille ignis in civitatem diros illos atque exsecrabiles diffuderit

fumos, gravem quandam pestilentem nubem supra domos nostras ac tecta sessuram. Quae tunc responsa

petituri sumus' quod auxilium homines, qui hanc quoque Diis immortalibus iniuriam facimus, ut videantur salutare illud Reipula responsum pro tyranno dedisse t

diana imagine ad e Mersantur an e tuos.

rogo exarsit.

Quandam pestilentem Ouandam ac pestilentem . Sehuli. Franc. Pestilentem Mallem, yestiteruemque, vel pestilantiae. . Sessuram Hine eonfirmatur lectio seripta apud Livium XXII, 3o: Tundem eam nubem, quae sedere in iugis montium a lilia est. eum prosella imbrem dedissa; Opid. I Met. , 267 τFronte sedent nebulae. BuR

Quod auxilium in Potest quidem

repeti Petituri . sed piato tamen commodius fore , ni vel hum intercidi a credamus, et legumus: quod auxiliam εροι atura. Bullia.

367쪽

M. FAB. QVINTILI M

CCCXXX.

ABDICANDvs Qv I ALIT ADFLTERAM MATREM. Crimine adultorii re radiavit quidam 'uxorem, ex qua tamenem habobat filium : adoloscens iaccessit ad Patrem , et ait , amari a sct moretricem. Dedit Pecuniam illi Pator: ille matrem mentem alcrct co it , Patre ignorante: com-Pcrit Pater , et ob hoc abdicat Iilium.

DECLAMATIO

Non ignoro, exspectatione criminis me onerari, ex hoc praecipue, quod abdicans indulgens pater: itaque ne illa quidem dicere, quae initio de sensionis solemnia ceteri habent, possum. Ecquid peccaviῖ numquid luxu riatus sum y numquid bona paterna consumpsi 8 numquid meretricem amavi ' cum eo mihi patre res est, qui remissurus haec suit. Vtinam profutura ista frugalitas esset apud patremi nunc omnis iudicii scena, omne periculum meae dignitatis ex hoc oritur, quod pecuniam non meretrici dedi: in hoo' enim, ut opinor, omnis criminatio divisa est patris, quod matrem aluerim, quod latem, quod patre ignorante. Quod sic matrem alui blandior mihi adhuc, pater , erat quod in me laudari posset, si aliquid obiiceres: itaque defensionem huius partis iucundam praeteribo, ne quam quaesisse videar occasionem, qua de meis laudibus loquerer. Sed repudiatam tamen crimine adulterii alui: salis erat mihi

Quo I abdicans indulgens Pater

Aeroditas : quod abdieans indulgens Pater est. Cur uon , quod abdicat. G ore. Α n. abdieaint ρ Scnum. Abdi- eat , obr. Abdicans a. y. est. Ita n illa, Aer.

Eequid γ Et quid . Aer.

368쪽

DECI A M. CCCXXX

respondere, iudices; Istud qualecumque est, ad silium

non pertinet: mariti mores excutiant, mariti severitalem desiderent: liberis satis est, quod nati sunt. Et hercule tacilius mihi vindicandi potestas ab ipso crimine est, quod non est litigatum, non est quaesitum, non est pronuntiatum, maledictum fuerit, an crimen; constantia mater discesserit, an verecundia; Una te suspicio, an certa aliqua probatio ad hoc duxerit: in utrumque me ratio ducit: aliquid audisse te credo: repudiasti: nihil certum manifestumque cognovisse te credo; tantum repudiasti. Qualecumque tamen istud est, non mediocrem habet morum suorum de sensionem, vel ipsam egestatem: illa prostituta, quae se omnium amoribus permisit, fame iam periisset, nisi filium habuisset. Neque ignoro mea vel tarditate, vel verecundia factum, quod mihi causa matris meae hic agenda est, quod tam sero, quod nunc demum, postquam ipse, dum misereor, OD

fendi. Vtinam adiicere apud te voluisset illa, quae mihi quotidie ait: Ita, ego adultera hoc tempore, in hac PO-

mihi iudieandi ete. ScHYLT. Non est Prontintiatum An mater mea adultera suerit, sed simpliciter. et quasi domefiteo iudieio hoe nomine repudiata est , itin Iuam adullera , et eausa adiecta impudicitiae t propter mores graviores , ut inqui Vlpiauus iit. de doti hus. AER.

Constantia mater discesserit , GnDerecundia Scribe t conscientia mater disera erit. Quod culpae sibi coninscia esset. GRON. Permutruitur certe

haeo duo vocabula etiam tu decl. t 7.s; et hir ptinuim sensum habet co/i aetentia , quare et obrechius recepit. vid. ad deci .. . T. Vna te suspiei Vox ee1 ta quae

sequitur reqtiirit contrariam. qnae est Mana, ut Iegendum puto: nam untis

et Mantis passim 'rmutantur ; vide DraLonhorellium nostrum ad Sil. V, 326 ; sie puto et apud Livium lib. XXII. 39 legendum : nee cloriandi

temPus adseersus Manum est: ubi nune unum circumfertur, a Pud Curtium

quoque lib. IV , ik . scribo: Nam

Alexander. quantuscumque ignaris et timidis Mideri reteat Manum artimal est. et si quid νmhi creditis. temera

tra in deel. Io, it . Obrechius pro Mana ratio. rescripsit, una. Bun M. neque ignoro Neque ingorantia mea, Mel et ca Λer.

369쪽

M. FAB. QVINTILIANI

tissimum aetate, post filium, et post filium iuvenem i

amrmat ideo se cibos accipere, ideo protrahere vitam, ut tibi de pudicitia sua liqueat: sunt ista, quae movere te quoque potuerint. Ego tamen in praesentia, omissa omni defensione, illud respondere contentus sum; Qualemcumque alui: quantulum est enim, quod praestiterim ego illi, etiam invidiosae pietatis filius' non plus in matrem contuli, quam quod patereris datum esse meretrici. Sed clam et ignorante te: unde mihi tantami felicitatem, ut hoc crimen si ty Volo itaque interrogare praesentibus his, quos habemus iudices, quid fieri opo tueriti rogare te debuit exoratus igitur suisses, si petiissem' hoc responde, hoc adnue, et crimen confitebor. Aluisses ergo, si scisses t credo: quantulum enim erat quotidianam stipem, et hoc exiguum, quo anima in posterum diem prorogaretur, praestare filii tui matri' etsi hoc animo fuisti, tu voluisti, tu dedisti. Nec enim euiquam credibile videri potest, ignorasse te, an ego vere amarem. Me sine dubio et verecundia, et metus inhibuit aliquatenus, verum statim dicere: sed ut pecuniam acciperem, illae me subierunt cogitationes,

me ad necem , crimen confitebor Fortasse ita restitat potest, hoc annue, et erimen eonfitebor. Sed cuiusdam haec verba es e poluerunt adnutantis in margiae, hoc firmissimum esse ar sumentum. et necem ac iugulum a ferre adversario. Nam pater tu quam eumque partem respondeat. se ex ratum iri vel non , factum filii nota arguatur necesse est. Si exoratnm iti. ergo voluntate patris factum est, quod a filio factum est: sici eontra, recte et pie fecit, et eo magis quod patre i scio et ignorante, veritus eius ostensam vel indignatio em. ΑΕ m.

Et si hoe animo fui, tu etc. Aee. Mel si fioe amisio fuisti, υel Moluisti, eis dedisti, quum isse dedi. Nobis sollicit: et si hoe animo fuisti , si Moluisti ,lti dedisti. GRos. Ita et Schuli. et Obe. et si hoe animo fuit . tu .mam. Aerod.

Me sine dubio ὶ Ita ignorat Aer. :

370쪽

DECLAM. CCCXXX

quam indulgenter, quam prudenter faceres, ut infeli

cem seminam aleres, nec videreris in gratiam rediisse. Tu tamen, inquit, mentitus es patri, et amorem meretricis finxisti: ita innocentior eram , si verum dixissem'Plena est liuiusmodi artibus vita, plena sunt etiam theatra: circumscribuntur et servorum artibus patres, et mendaciis filiorum: et ignoscunt, quum meretricibus pecunia datur, quum aliqua a lenone redimitur ancilla. Dixi amorem esse meretricis: acceptam pecuniam matri

dedi: innocentior ergo eram, si pecuniam matri petitam meretrici dedissem' Possit videri sine dubio durum et B sperum, me, quum ipse sim in periculo, etiam pro alio

rogare: quaecumque tamen occasio, quaecumque tamen necessitas, si iam ego offendi, si quid, quod parum simpliciter rogaverim, irasceris, illam commendo miSeram; non ut reducas: fuit ista spes aliquando, et forsitan , si felicior essem, maneret: illud adhuc, quod egens et abdicatus necesse habeo deprecari, ut alas, etiamsi irasceris: qualem enim miserae illius existimas vitam, quum cibos quotidianos petit, et semper in posterum egens est ' Equidem vereor, iudices, ne post hanc meam Calamitatem, quam Praesertim excepisse me propter misericordiam sui credit, finiat invisam diu vitam, et cibos accipere desinat, etiamsi dabis : nam si perseve-2 ae ridereris Nee tamen ridereoris, Aer. Finxisti Unxisti, Aer. Insn-xisti, Mam. Forte, mihi siniisti: nam ex mihi saepe in laetum vidimus addecl. s. 6.meessitas eessitas est. Aerod. IIItid adhue , quod egens Seribe et

Illud adhue, quam Dis egens et abdica ingus, necessct habeo deyrmari. GR Nov.

Monerem illud ad e, sed quod egens. Aerod. An . illud adhue est, quod egens. Sca Fl.T. Quam praesertim exeuisse Ila I quitur et Florus, lib. IV, io : Non

minor ex aqua Postea, quam ab hostiabus excerta elades; et supr. decl. 274: renas ea ciner in Mita. Vt et ICtus

Ad illL in quibus est Pro accipere.

SEARCH

MENU NAVIGATION