M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 623페이지

출처: archive.org

분류: 범죄와 처벌

391쪽

ad gratulationem cucurri. Nec me ei in reliquom ex imo tempus ; debere confiteor: da, quem defendam; da, pro quo loquar: si quid adversus illum nocentissimum delatorem invenire possumus, impera, quod vis: in quantumcumque tua ista vox est.

CCCXXXIV.

ρroditionis; absolutus est: illo Petit ab absoluto Pecuniam. quam Pactus erat: non dantem detulit reum proditionis edaminavit. Potitur in exsilium.

DECLAMATIO

CvM DAMNATO PRODITIONIS ET PATRONUS ΕxSVLET. Damnatum esse proditorem certum est, et hunc suisse patronum : quo modo tamen defenditur y quo modo proditorem defendit. Hoc sic persuaserat, etiam ante experimentum , nullam esse ingenio suo malam causam.

Cum damnato Quintil. lib. V, e. ro. Lex est: Qui patri proditionis reo non assuerit , exheres sit; negat si ius. nisi absolutus sit; quid signi Z Lex autera, Proditionis ἀamnatias cum ad-Docato exstitit, Cicero pro L. Sylla. Cap. ar ceteris in Grusis etiam n centes, Miri boni, si necessarii sunt, non defendendos esse non putant. In hoo crimine non aestim Imualis est mim, Memam etiam contagio sceleris, si defendas eum, quem obstrictum esse P triae fiasyiaere, AEROD.

sioni assit: reus proditionis absolutus est. Ille etc., Aerod. Quo modo Proditorem An, quomodo pi odilorem defendit, φώ hoe sibi Per ., Aerod. Irae sic persuaserat me alia stem

392쪽

M. FAB. QVINTIMAM

Non sui, inquit, patronus eo iudicio, quo damnatus est: si verba legis intueri velimus . nihil hoc ad praesentem cognitionem pertinet: satis est enim probare et illum Proditorem, et te patronum suisse quandoque. Sed videamus , quid sequuta sit lex: non itiehercule tantum Putem providisse legumlatorem, quantum adversus te probamus: patronum enim voluit exsulare, non conscium. Illa prorsus loquutus cum advocatis videtur: Sane suscipitis alias temere causas, ubi privataeJeges erunt, et ad unius commodum pertinebunt: quum vero

de proditione agetur, diligentius intuemini: etiamsi vobis nihil ipsi confitebuntur: at hoc, si non satis momenti publica pericula habent, vestri respectu capitis, inquirite : hoc igitur quod de lege cautum est, proditor advOcatum habuit, licet illi nihil profuerit. Nunc vero quam

necessarium ex eventu ostenditur, prodilor absolutus est: has illi artes timuerunt, hanc calliditatem advocatorum : constituit enim natura arma nequitiae, per quae abducantur iudicum animi. Sed ipso, inquit, iudicio, quo damnatus est, non sui patronus. Volo interim sic agere, tanquam nullam reipublicae iniuriam secerit. Etiamnum hoc satis est: advocatus proditoris

fuisti: fingamus igitur ampliatum fuisse iudicium, et

profuerit: nunc Mer .

Iarg. Aerod. Etiamnum Eliam non . Aerod. Ensamus igitur a liatium fuisse iudicium) Olim ita saepius causae Mn-pliatae sunt, ut quaedam per octo Patronos acta sit, immo ad duodenos perisveutum est, inquit Ascouins, quod merito im probat Cicero tu Britto. Quia igitur si unus uno egerit, alter altero iudieiot in hae re divisione uterer; nam si iudiees ex lege Aellia, Glau-eia, Servilia, aliisque huiusmodi. Amplius pronuntiassent, quum iam nihilominus videretur reus damna .dus esse: tum utroque patrono delati- dente, damnatum proditionis reum exuuinarum: quare ainbos legi obuo-

393쪽

DECLAM. CCCXXXIV

tantum primo iudicio patronum illum: nonne damnatio Sequeretur, quod omnino patronus suisset y Non ergo tempus intueri debemus, sed causam; si homo idem est, si crimen idem , si lex eadem. Putemus ab alio esse damnatum: non enim proderit tibi istud, quod imputas: tunc enim diceres , ignoravi: et ident me , quod iudices, sesellit: nunc proditorem sciens defendisti. Nihil dico de advocatione: testem perdidi. Tantane lucri cupidi has' sic proditores corrumpuntur: sic prorsus homo noceptissimus cum advocato suo loquutus est: Ego quidem prodidi: sed magnam pecuniam accepi: et tibi su D sicit. Quaeritis, iudices, quantum promiserit petentit non potuit proditor solvere: ergo quantum in isto est, prodilor vivit, nec vivit tantum , sed etiam insidiatur , et ad hoc necessitate solvendi urgetur: addidisti homini nocentissimo pecuniae necessitatem. Vnde temporum mutata conditio est y pecuniam non accipiebas: ita nuno ille quod punitus est, merces huius vindicata est: pecuniam non acceperat.

xios; non autem si ideo prouuntiaverint, quia iis revera non liquebat. IIaee sorma iam nullis nou est cognita. Sed de hae re vide potissimum Ciceronem iu oratione Pro domo sua ad Pontisees. ΑΕROD. Patronum tuum Patronum e illum

Aerodis Nihil dieam de adDoeatione) Hoc est, de Paeto advocalionis ; et testem perdidi proditorem exsulem, qui de paeto testimori iuua dicat, quom

de advocatioue ruerceuaria , et Patrocinii salario tuterrogem. ΛΕnOD. AH, de ad-eatione . qua tu rem Prodidi

sti; an ,sdem prodidisti. Scu LT. Sic proditores eorrumuntur Immo

Et tibi si fiat Franeius, id tibi

aufeit: maIe; verba sunt clientis, magnam Pecuniam accepi, quae etiam tibi sussicit, si patrociuium meum 1uscipias.

Promiserit petenti Promiserit ppetenti non . Aerod. Vnde temρoriam mvitala An, unde tamen PiacιOrtim m. e. e. SclivLT. Vnde tam duorum , vel, inde amborum mutata . Narg. Αerod. Pecuniam non cupiebas Hie loeus sie fortasse restitui potest, Pecuniam e iebas , Pecuniam non ace*eras. Danune ille quod 'tinitus est, merses huius Mindieata est. AEROD. Qui edidit. Pecuniam non cuPiebas.

394쪽

39 a

M. FAB. QVINTILIANI

CCCXXXV.

INFAMIS IN NOVERCAM , VULNERATUS. Infamis in novercam, cum Patre Permrs Profectus est: quum in latrones incidissent, fugerunt. Pater re raus adullEros inclusos in cicticulo des rehendite Occidit uxorem ;adu terrem Mulneravit et is fugit: postea Dulncratus Dius Menit. Intorrogavit eum Pater, a quo Vulneralita essct sillo a Iatronibus dixit: curaseit eum pater, et reddis causas mortis Moluntariae: flius CD.

DECLAMATIO

Adversus mala et iniurias fortunae, et gravem Pleri

que vitam, unum natura remedium invenerat, mor-lem nec quisquam potest tam crudelis legumlator suisse , qui hominem innocentem vita puniret; quum et hoc ipsum sit calamitatis genus, mori velle: necessaria tamen vestra cognitio est, ut non, quia istud liberum esse innocentibus non oportet, sed quia multi sunt, qui sic conscientiam emittunt: et ideo adiectum est damnum sepulturae, ne se putent poenas effugisse. Ideo ego hanc

A Ivironibus dis A l. dixit, eum Pater, quod infamasest mori Diale, et reduite m. Motantariae. Hlius C. D. , Aer . , alii, dixit quum pater D ret; reddit et c. . Marg. Pater: reddie

Innoeentem Mita puniret Dum ei necis adversum se potestatem adimeret, tum cum mors ipsa. iam vita beatior est. AER D.

tant, an , conscii animam emittunt ; ut decl. 4' Quos sceleris conscientia. quos maioris eruciatus metus in m ema mPetieret. ScHvLT. Cons. amierunt. Aer. Schult. Bd deel. I, 7. Citat, Oonscientiam remittunt , corrigit vero, qui sibi Gonscientia animam eia mittunt; non male, si Iegatur. siMeonuit animam em. Adi tum est damnum a iturae Lex enim erat. Qui causas in Senarra tantariae mortis non V m Merit,

insertibus abiiciatur; de qua infra.

395쪽

DECLAM. CCCXXXV

vitam olim invisam tam diu tuli, donec filius meus s

naretur, ne viderer aliqua conscientia mori velle. Mori volo : nihil me commisisse manifestum est; et iam satis rationem videor reddidisse: mori volo senex; habet suos vita terminos: dum membra sussiciunt, dum in ossicio Vires sunt, quotamquamque partem habeo viventis. Quum adhuc haberem uxorem, matrimonio inutilis eram; nec mirum, si quem concupivit iuniorem: occidere adu terum non potui. Non miraretur me mori velle, si quis

vidisset sugientem : quam tarde feci y felicissimus suissem , si me latrones occidissent. Accedit illud, filium

habeo : mori volo, dum salvus est, dum illum relin quere superstitem possum: paene illum nuper amisi. Quid futurum erat, si non potuissem sanare t bene,

Dii, quod leve suit vulnusi non accidet hoc mihi ite rum. Ego scio , in quibus cogitationibus fuerim : si in

maius periculum filius meus venisset, non exspectassem

vos, ut perirem. Nondum de adversis loquor: haec ipsa me ad mortem ducunt, quae ex voto coni erunt. Ve-

Vodo senex Volor senex habet s. Duae terminos , Aerod.

Quotamquamque Partem P Lege .

moti tamquamque, Aerod. Ohreelit. Per interrogationem legit: sunt. Quoa

e q. . h. Misentis P ut Ovidius Εp. Xm . 6O: Et sequitur regni pars ου ea aequa mist Vbi vide Heius. sic quota pars eidem ep. XII. 89r mee animum et quota Pars haec sunt pym-ere mellae. Vbi vide euadela Heinsium. BVRN. Haleo Misentis mἷ- HMentutis, mori Dolo. Cum, Aerod. Non aeeidel) Non Occidet Marg. Αer. Non ex metassem Mos. ut Perirem Hoc est, uon exspectaMetu ut causas voluntariae mortis vobis Senatoribus approbarem. AEn D. Quae mihi ex Moto eontigerunt

Contigit enim ut inveniret filium

suum adultertim non esse, nee insa mem in novercam. Id quum ex voto eontigerit, ideo tamen mortis et ca

sam et desiderium attulit, quod filium interemando de adulterio, videtur lioe ipso, si non crimine, at auspicione criminis non Ieviter eum aspersisse, Martianus l. 3, T. de bovis eorum: Mideri autem et Patrem , qui sibi mantis intulisset, quod dioeretriae filium suum occidisse, magia dolor. flii amissi mortem sibi irrogasse , et ideo bona eius non esse publicandri. Diuus Adriantis reser 8siti Amon. Quam ex vino, Narg. Λeroa

396쪽

M. FAB. QVINTILIAM

Niamus nunc ad querelas; infelix sum: peregre proficisci volui; in latrones incidi; vivere me miror : accessit dolor, a filio meo diductus sum. Non queror de ipso ;omnis mihi ratio adversus fortunam est: intervenerunt Iatrones : non stetit mecuin silius, quum pro me pugnarem ; feci aliquid et ipse scelerate; solus reversus Sum, tanquam scirem, filium salvum esse: insequuta est alia sortuna; uxorem adulteram inveni. Quid accidere gravius huic aetati potuit' velut exprobrare mihi visa est fortuna; quare uxorem post iuvenem filium duxissem. Ex eo,

quod deprehendi, illud quoque colligo , diu adulteram

fuisse : paullo ante prosectus eram ; statim in cubiculo adulter, tanquam sciret, me non reversurum. Quan Ium hinc ceperim dolorem, deprehendi, quod ipsos adult ros puderet: lenebris absconderunt, lanquam Delas. Non est hoc ad mortem satist adeo me laborasse iudicio , ut nescirem , quam ducerem y adeo me nescisse , quid in domo mea ageretur, ut non suerim deprehensurus, nisi iugissem y Destituit me sides illa, quam speraveram sore solatium senectutis : demens ego, quum talem haberem uxorem , peregre prosectus sum : abducebam mecum eliam filium. Mori volo, quia uxorem meam occidi: qualemcumque licuit; scio. Sed non semper ad animum pertinent iura: occidere adulteros lex

Asilio meo deducitis sum In cursu

Iatronum a stio meo separatus et se- iuuetus sum. ΛERDD. An , aecessit

dolori, quoia asitio, meo disiunctus , vel, distitutus sum. ScΗvLT. Di eius sum, Francius. Recte, ut puto; deinde malim, omnia mihi oratio.

Seirem,silium Scirem istu ilium,

Aerod. MDιω; uxorem Fortuna ut uxorem, Aerod. Adulterum mirem, Marg. In reabietalo adulter In e ubi Io adulteri; tanquam scirent. SCHULT. Ceperim dolorem Cepi interim dolorem : Gyrehendi quoque ipsos a dulteros Puduit. ScuvLT. Ceyerim dolorem aestimate; de rehendit Quod imos a. P. se tenebris etc. Aerod. Quam ver eram) Quamquom m. . Aerod.

397쪽

DECLAM. CCCXXXV

permittit: ego mihi sic irascor, tanquam nefas secerim, aut si quid in hac parte consolari vultis, mori volo, quod adulterum non occidi. Hoc tantum me dicere putatis, quod me non vindicavi, quod nescio, quis suerit; et sorte perstet hic mecum , et quod has manus evaserit , gratuletur, quod non occidi, vulneravit ita ille et salvus est, et beneficio meo vivet. Poenitet, quod non ab adultero coepi; circa uxorem moratus sum, tanquam illa plus sceleris fecisset: interim stigit ille iuvenis et velox. Mori volo, quod adulterum non invenior unde veniti quis hominum fuit' non inveniri in civitate ii minem vulneratum y quos ego non domi medicos adhi- hui' omnes illos interrogavi: num quis aliust nemo

erat, nisi quem latrones vulneraverunt: et nunc ille me deridet ubicumque, et sortasse iam sanus est. Mori volo: satis iusta moriendi causa erat, si calamitas mea hactenus stetisset. Accedit huc, quod sortuna nostra

dedit malis suspicionem : nihil est hoc loco, fili, quod

me suspicari putes; non habebam causam parcendi homo Periturus: ego te vero innocentem puto ; ac si hoc non Credis, Curavi, sanavi: alioqui te et hodie occidissem. Constat tibi innocentia: sed nunquam potest constare

sibi fama: vis scire quae inimici nostri loqua lury ira actus me in latrones incidisse: solet seri; summum est.

Quod adulteram Quod adulteros

n. O. . Aer Q. me tantum me tamen ne me d. Putetis , q. m. n. V. sed quod tr. q.1

hie forte praestet hoc mihi et q. h.

398쪽

M. FAB. QVINTILIANI

Sequens scio: sed nemo de hoc loqueretur, si uxorem non deprehendissem. Mirantur, quod patrem in illo periculo reliquisti: ego te puto secisse sapienter; et si crimen est istud , utrique commune est; nam et ego fugi: non eramus pares: quid attinebat periclitari t

utrumque nostrum fecisse summo consilio puto. In Iatrones incidimus, et recessimus, fugimus: nemo perw

quutus est: quid ergo est' ego gaudeo, qui non potui aliud maius beneficium dare, quam ut salvus eSSeS. Sunt qui te putent pro me pugnare debuisse: querebar paullo ante de infirmitate corporis: mihi ne mentem

quidem satis constare credo. Quum conveni Mem, uXO- rem adulteram occidissem, postea in domo viderem vulneratum, interrogavi, quis te vulnerasset. Sed dignus sum morte r infamavi te adulterio. In latrones incideramus ; ego te interrogavi, quis vulnerasset; non ,

fili, maligne : sed quomodo excidunt multa his, qui expaverunt ; perculsus illo metu ignoravi, quid facerem. Mali istud aliter accipiunt: irascor manibus meis, quod

feri r summum est sequens, scio, sed nemra etc. PITH. Aerodius de seu ten

tia BriMoni: Mirantur me in latrones. Quae ipsa vetitas est: nec debuit Pithoeiis aliud quid quaerere. Quod deinde, graviter assectum est. Aer ius:

summum viae periculum est. Sequens seis. Fortasse : solet seni: non nouismest , frequens est, scis, et nemo de hoc

loqueretur. Quod de eo loquuntur, indietum est mirari. Gnoso . An , 4niuria stim aettim vel duetum me, vel iniuria silii actum me; ita inruria et contrumelia de stupris et adulteriis, Iustin. et alii, vel ira aetum me. SeH. Mirantur me in Iair. in. s. sieri, humanum est: frequens , scio, obr. Solet hoc seri. Λetodius; sed hoc minime est necessarium ; vid. ad Petron. 49 , et ad Qti t. Inst. IV, pro ευmmum est, malim . ad summum frequens est. Scio. Bu M. Periclitari Periclitari virumque nostrum p fecisse, Aerod.

Qui te putent Qui te putant, Aer. Sed dignus in Sed omittit Obr.

Quum eonMenissem Aeroditis: Cur quum Menissem. Malim: Domum tim nissem. Intelligitur particula causalis, non modo saepe, sed et eleganter sic omitti solita: Mihi ne mentem quidem constare satis credoἰ nata domum quum Venissem, et ibi ista mihi eontigissent, interrogasei. Hanc interrogationem singit se necipere tanquam mentis Parum Savae nrgumentum. Gno . An , conscii qirum fugissent , uxn m etc. mox. videns le. SCH. Quum inMenissem uxorem adulteriam, Dii iii

399쪽

DECLAM. CCCXXXV

adullerum tantum vulneraverim : nulla ad te pertineret infamia , si occidissem. Nunc congruere haec inter se videntur; falso quidem; videntur tamen: ego nescio, quem vulneravi; tu vulneratus es. Non prodest nobis , quod noverca est; hominum iniquitatem ne odio quidem defendimus. Ego, te nunc si non curassem, viderer silium occidisse. Hanc ego infamiam ferre non possum riua aliqua ratio est; tibi longa vita superest: poteris opprobare innocentiam, quum duxeris uxorem, quum fidem illi maritalem praestiteris, quum totius te vitae gravitas resolvet: ego enim si nolo mori, morior antequam adulterum inveniam. Vis adiiciam ad hoc causas moriendit irascor tibi; nescio quem illum invenire non potes: debet istud ignosci meae senectuti: tu nec quaesiisti.

CCCXXXVI.

AGER COMMVNIA , ET NOVAE TABULAE. Pactus cum fratre maiore, ut agrum communem Patrenum illo susciρoret, et omni aeri alieno satis coret: tabuM-rum novarum lege lata Partem agri Petit: illo CD.

CLAMATIO

Ager, quem communem nobis esse dico, patris nostri fuit: is duos liberos reliquit; aequum utrique ius ; ea

Non siti maligna Non tamen I

mori, moriam

400쪽

M. FAB. QVINTILIANI

dem utrique onera aeris alieni; mihi, ut nunc est, nihil. Cessisti, inquit, in ilii: si hoc sine ulla conventione fecissem, si nulla opponi huic tuae voci posset exceptio dicerem; circumscripsisti fratrem, nec dissicile fuit, minorem. Quod si nulla vi coactus , nullis insidiis, quod nobis solum pater reliquerat, tibi uni concessi, debes reserre animo gratiam , ut hoc fratri bene diceretur :

sed quatenus ex suis nomen istud, et nos ad ius solum Vocas, sub conditione cessi, sic enim tanquam alieni loquamur. Stari voce mea sit aequum conventione paelorum : quod quale fuit ' ut agrum possideres: ita, ut opinor, ut aes alienum, quod patris tui suit, solveres. Nullam igitur huius agri habuisti adhuc propriam po

sessionem; quia quaecumque sub conditione traduntur, ita demum fieri possunt propria ac peculiaria, si comditio consummata est. Fuit igitur, usque ad tabulas novas, Communis nobis ager: et ut facilius appareat, fingamus, te aes alienum noluisse solvere, egisse pacti huius poenitentiam; num dubium est, quin ego venturu SQuod nobis solum pater ret peterat Fortet cruod nobis Pater reliquerae, solidum tibi uni eoncessi. Gaonov. Id quod nobis, Aerod.

Deberes ) Deses, Mars'. Aerod.

Ves atri bene diseretur To ut non est Th.itidae , atque Aerodio. Et certe tri eruaculina est. Scribe: gratiam. me fratri bono dicerettir r sed ν tenvis ex suis nomen istud , et nos ad iras . Iorum , Docvit. G Roxov. Vt Mia

fratri bene d. vel hoc , id est ,yer hoc. SenvLT. Gratiam . me statri b. d. Obri malim , g tιam , et huie Iratrihme dicere. Mari Moce mea sit aequum Diaddaeus: Mori iure mea ait acetiam. Αerodius: Mari Mero e , quod sit c --, Dicit

in Edit. Aerodii. Vt aes alienum Si aes al. Aerod. Quod patris itii fuit Immo, quod patris nostri fuit. Gnos. quod Patris fuit. Ohr.

ut facilitis v reat. GR NOV.

SEARCH

MENU NAVIGATION