M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 623페이지

출처: archive.org

분류: 범죄와 처벌

441쪽

DECLAM. CCCX Mu

cessit: non est ergo, quod illum cupiditate impulsum putes; carere illa poterat: adiicio non fuisse illum rapturum, nisi securum. Nihil loquor de patria severitate, nihil de lege, quae pro pudicitia minatur, quae mortem denuntiat. Ille rapuisset puellam alii destinatam, alii pactam, nisi fiducia tuit non est credibile. Sed ne illud quidem credibile est, filiam nuptias optaturam fuisse, nisi te volente; primum, quod in nulla virgine tantum

audaciae, tantum confidentiae est, ut apud magistratum , et de re summa audeat optare, inconsulto patre:

et illa utique non secisset; et noveram puellam, et Pr pius in itinere cognovi. Adiice, quod nunquam tam ingrata suisset puella, ut nuptias optaret eius, a quo non erat redempta; relinqueret eius, cui debebat libertatem, cui salutem. Hoc dico, praeter illum iniuriae dolorem. quum id perpessa desset in civitate, quod non inter latrones, non inter harbaros illos: non est, ut dixi, cre

dibile, ut aut rapuerit ille sine fiducia tua, qui non amabat, qui plurimum timere debuerat; aut haec opta

verit sine auctoritate tua, et puella, et contra eum, qui de illa optime merebatur, et pro eo, a quo et Contempta erat, et rapta. Existimo animum tuum fuisse manifestum: qui si apparet, a te circumscriptus sum. Iam venimus ad illam tertiam partem causae nostrae, in qua ostendam vobis, quam inique sim circumscriptus. Nuptias filiae tuae pactus sum: non Bico, qua mercede:

pactus sum. Fides supremum rerum humanarum vin-

Non est, ut dixi Est omisit Aer. Ra uerit ille sina sidueia lita Lege, tui, ut paullo ante. Glios. na qui non

ianuabat, mim t. de erat p) atit, Λ erod. Eata timo animum itium sisse manifestum Immo esse. Gnos. Ita et Schilli. vel . sis esse: sed fecisse, obr. Iam Meuimus Iam Meniamus, Aer. Causa nostrae musae nostrae , Aer . Qua mercede Paetus stim Scribe :Fondiam d/eo. qua mere de ρaclias lim. GRos. Non dico qua mercede r Paratas

442쪽

culum est: sacra laus fidei inter hostes, sacra, quod Nuper comperi, inter piratas: tantae etiam apud malos auctoritatis, ut quum tradere mihi filiam tuam nolles, negare aperte non sustinueris. Et qua mercede pactus eram 8 ut redimerem: non dico a quibus; nondum dico, quo periculo. Scilicet male tecum agebatur, si cui coeperat plus debere, quam tibi: in summa qualis sit ista conditio, sic aestimandum est; tu posuisti: hoc ad me

ritum pertinet, illud ad pericula. Navigavi ad piratas,

in quos incidere miserrimum est: quaesivi, Omnes S O-pulos Scrutatus sum, Omnia litora excussi. Accedit aliquid ponderis huic merito meo: pauper hoc feci; rem diviti gravem, mihi necessariam. Et quare negata est tui collocaretur ei, qui non redemerat, qui contempserat, qui piratis reliquerat ' Tantumne pecunia valetitantum ille fulgor divitiarum contra veritatem potest y nunc ille melior. Non tamen ego seci: quasi circumscriptio in hoc sit solo, quod non acta per testem: est in

illo, quod promisisti; est in illo, quod me, donec ille

raperet, distulisti. Non est hoc genus causae, in quo Omnia crimina transferre possis: initium a te est; promisisti: si non erat in tua potestate, statim Circumscripsisti. Scilicet ego stultus, qui virginem reduxi, qui lantam curam egi verecundiae, ut optare possem. Non

S. era tinis fidei Gera inter ho- tes, sacris, Aered. Franci iis malebat, sacra res fiales. Et qua mercede Et mercede pactus eram . tit D. Aerod. me ad meritum Boe ad commemetiam . Aerod.

443쪽

DECLAM. CCCXI, III

in totum iactabo vobis, iudices, continentiam meam: sine dubio proserre volui ad patrem integrum munus, nec corrumpere, quod praestarem. Aliquid tamen secer ulit et mores puellae: severam videbam et iis peram; ne me quidem tulisset.

CCCXLIV.

nEDEMPTA MERETRIX A DIVITE PAUPERIS FILIO.INSCRIPTI MALERI cII SIT ACTIO. Pauperis et di, itis filii eandem meretricem amabant e leno conditionem Posilit , ei traditurum se esse meretricem , qui Pretium Prior at tu

aut hoc quae 'ittir , an scri tum sileatit hoc , an malesicium sic: raro ti-trumqtie. Sive scriptum , sive inscriptum legamus se I hoc malim non satis liquet, quid sit id quod dubitatur . au inseri plum, an maleficium sit. an utrumque. In primis it Iud observavimus, inscriptum nuuc sim l,liciter et separatim a maleficio diei. Inscriptum , inquit, esse id qtiod Mikioncm negatur, et Postea, eo Pertinet, ut amareat inseriyltim esse qtiod obteio, et in Institutionibus eo loco, quem attulimus , aut hoc quaeritiam, an scriptum sit. Nunc copulative, et adiectum quasi substantivo, inscriptum aut ser tum malesicium appellari: inser ii malescii sit actio; hic. et apud Seneeam lib. V, declam. I , et supra prima declam. Igitur et serι-plum malo tum est adMersus eum. cum quo agitur et et maleficium non solum conuesstim etc. Neeesse est igitur uuo e su maleficium generali ux κ-cipi, quod tamen scriptum, aut iu- scriptura non ait , et rursus alio : G- scriptum, quoddam malestium esse, hoc est damnum , quod tamen male

citim non sit: ne e nec scelerariam .

nec im iam , nefandum , aut denique vindicundiam legibus, sed damnum absque iniuria . Iraude, et inimico animo. At hoc euieuimodi sit contro versiae sentis, scripti, vel in seripti maleficii, nusquam meinitii hae sormula lege agi solitum, ut id omne revera existimem conimentum suisso Declamatorum , ducta nihilominus a iudieiis latensibus aliqua similitudi-ue, ut de abdicatione et exheredatione , dementiae et tutelae Couir versiis antea diximus. Nam praeter

haec fnguntur Quintilianus inquit

in scholis et seripti malefeti. Nee mihi Propterea obiice, tu scholis omnia fingi. Id enim verum quidem sit doipsis coutroversiarum thematibus,

444쪽

lisset. Huporis filum in solitudine dioes synt m stricto

gladio inuenit. Interrogaωit causam : ille dixit, se mori Mello ob amorem meretricis. Prolium ei dona it e redemit adolescctris moretricem. Agit Pati re cum diuite inscripti

summis et argi mentis. Sed ipsa actio, si legitima est, ut tutelae. mandati Pro socio, iniuriae, laesae maiestatis, non ipsa fingitur: at sietum ad eam genus saeti accommodatur. Verum in scholis quaedam sunt actiones, quarum ipsae sormulae nusquam a Praetore, aut lege ulla propositae sunt, ut abdieationis, dementiae, mortia voluntariae , ingrati, inseripti male inscii, in quibus omnia fingi, et ficta non facta re te assirmari possit, quamquam ex Graecortim nut aliarum gen tium moribus, honum Partem earum

Ileeat assumere. Igitur videamus quid sit inseriptum maleficium. Scine sienecipi potest pro eo maleficio, quod scriptum non est, ἀγραροv. non legitimum . nulla lege comprehensum, ut Quitit ilianus ait lib. III, cap. 8, tilia esse scripta. alia inscripta: et Varro de re Rustica. Inserimvimetis Professum cui Publi nos r ut sitici scholis inserimum si quidem constet maleficium esse quod in toto crimen Stellionatus, quum titulus erimitiis deficit, nullumque aliud crimen occurrat, cui legitimo crimitii poena sit legitima, ut Vlpianus scripsit lib. VIII, de ossicio Proeousulis. Quemadmodum in proposita saeti Frete, numeratio pectiniae a divite pauperis filio saeta . ut redimeret Perituro meretricem , in nullam legem Cadit, ut huic, vel illi Oh ligatus diei Possit. Et item apud Senecam , Prae eidisse laqueum suspendenti se . tum est maleficium non esse : aut si sit, certe non legitimum, non definitum ulla ad hane rem lege lata se Proposita. Huic interpretationi astipulantur illa verba, An eum, qui ν em deformem aut inutilam e Merit, non esse maleficii lege comprehensum P quamquam illic iam quaeritur, non an inscriptum, sed an malefieiunx sit. Fieri igitur potest ut quaeratur , an inseriptum id sit quod Ohi ieitue sorte ut eius poena relinquatur asehitrio iudieantis, si maleficium appareat raso ct quod arguitur, an idem maleficium sit: ut hic nam inseri-Plum esse non negatur aut contra :ruro vero utrumque. Nam si reus negat inseriptum esse, latetur scriptum esse maleficium t atqui sat eri seriptum esse, et negare tamen maleficium esse, Vix , ac ne vix quidem , accidere p*test; plane sic, nec scriptum esse, nec maleficium esse: ut prima declamatione . tu qua negabat dives scri-Ptum esse maleficium, quia sitam Pauperis non stupraverat, nec ei videbatur malefietum esse, decem millia parasito dedisse. At si seriptum maleficium est ut interpretamur quod legitimum est, quod nominatim legibus publicorum aut privatorum iudicioriim continetur, quare nctio Serii ti malesie ii . tinde et simpliciter Appellatur, non ex eius criminis titulo et nomine quod scriptum est Pptita adulterii, parricidii. de vi et c. haec ratio facit, ut existimem illo loco Quintiliani. singuntur in geh-lis et seripti maleficii, in quibus hoo

quaeritur . an scriPtum sit, corrigenis

dum esse ex liae declamatione, et illa

445쪽

SERMO

De parte legis inter utrumque litigatorem consessum est.

DECLAMATIO Inscriptum esse id, quod obiicio, non negatur. Qua lego comprehendi potuit hoc noceridi genus, quod rem gravissimam fecit specie liberalitatis' omnia igitur ista ,

quaecumque ex adverso dicuntur, Donavi enim pecuniam , et servavi : et, quo iure prohibetur, eo pertinent, ut appareat inscriptum esse, quod obiicio. Hac parte sinita et constituta , transeamus ad eam , quae reliqua

Senecae , inscripti et in scri tum, ut Prima quoque deelamatione supra sic legerem, Igitur et inser tum et ma lesietam est, adseresus eum , cum qu agitur ἰ nain quod. raro quaeri utrumque ait , an inscriptum et an maleficium sit: illic quaerebatur utrumque. Quare ita concludit, Igitur et inseriis tum et motis esum est: et malineium non solum confessum etc. Quid fit quoque inseriptum maleficium sie in . terpretemur Z Inserib re nonnunquam est attribuere. et quidquid laetum est in alium, aut aliam rem trans serre et

derivare. Sit igitur inscriptum id, quod licet trahi possit in quoad n m

quasi male scium: tamen ex officio. obsequio, pietate, liberalitate, actuque nee deformi, nee tu utili prolectum est: hoc est, quod ut maxime sit malefietum sed de hoe quaeri s letὶ tamen ei iusta causa, aequa et Peciosa praetenditur, et ut Graeeidieunt 1 τα δικαιοσυνης nἀδικούσα. Veluti in hoc loco, si per se maleficium est dare pecu niam adolescenti , ut meretricem redimat, nou videtur hie esse, quia ceteroquin perituro data est. Ide da aliis exemplis praedictis diei posse sit. Et in hane eoniecturam nos ad dueent linee verba , quod rem gra-pissimam fele Uerie liberalitatis r et quod passim uterqne et dives et Pauper attendi volunt quo animo, quaeausa id saetiim sit: dives a se hotio: Pauper, malo a divite animo. M on.

De parte legis De parte legis ul-rtimque litigatorum confessum est, Aerod. restitue, de parte lenonis ut eumque litigaturus sit, maleficium eo Iessum est; vel, ab utroque litigatorum malesicium consessum est, Marg. Λ erod.

Qua lege Quale eomyri debetur

tum et confluuium. Transeamus a. e. v. r. 3um , ut ostendam, Aer.

446쪽

M. FAB. QVINTILIAM

est, et ostendam esse maleficium. Nihildum de animo divitis loquor, nondum prodo causas, Propter quaS s cit: solum suisse filium meum credite amatorem meretricis; huic redemptam esse meretricem: dico hoc esse maleficium , et quidem omnium maleficiorum gravissimum : levia sunt illa , quae patrimonium populantur; levia etiam, quae adversus corpus excogitantur: hoc non est legis viribus vindicandum, quod saevit adversus animum y Vtrum igitur dicis non esse deforme, non esse inutile, meretricem domi habereῖ an eum, qui rem deformem atque inutilem effecerit, non esse maleficii

lege comprehensum y cuicumque mortalium grave erat, domi habere meretricem: hoc certe nomen suo loco

tantum fortasse deforme est; translatum in domum , etiam periculosum. Dicam nunc ergo hic interceptam spem nepotum, inquinatam silii mei famam, futurorum quoque annorum Spem esse sublatam: hoc igitur, qui fecit, non potest non admisisse maleficium. Sed periturus , inquit, erat, nisi id fecissem; scio, quae partessuerint severioris patris: diceret ille, Mallem: levior ad ille dolor pervenisset ex morte. Infelices quidem , qui liberos suos ad rogum dessent: summum orbitatis est malum , desiderare: hoc vero intolerabile est, lugere viventem; quoties occurrit, stere; plenas quasdam ducere exsequias dignitatis. Ego sane hanc tibi remiserim partem, qua colligis moriturum fuisse: utrum amore

periisset, non diu disputabo. Vivunt qui amaverunt:

Infelices quidem Felises qui liberos: et mox Summum quidem , Narg. Λer . Maiam. desiderare Malum est et mortuum desiderare . Aerod.

Dignitatis Dignitati, Aerod.

447쪽

DILCO M. CCCXII v

itane' quid minus rationis habet, quam ut is mori velit , qui habet, propter quod vivat 8 Stricto lamen gla

dio in secreto deprehendi: tarn mihi narras moras: ipsum illud secretum quaerere , et putare interesse, ubi pereat , non est ardentis in mortem impetus. Non si unt ista, nisi subito: nec quisquam, praesertim nulla gravi Praecedente causa, spiritum ratione deposuit. Et stricto tamen gladio, et in secreto, quid facientem vidistit aptantem iam iii gulo mucronem Z iam incumbentem piam paene admotam usque ad sanguinem manum' nihil horum. Flentem , inquit, mirabar : minus fuisse periculum crederem, si neret, antequam stringere gladium coepisset: non est igitur , quod dicas te fecisse causa mea, quod ego non secissem. Eliam hoc iudici satis erat, nisi et inscriptum et maleficium est: quacumque a te mente tactum est, ego laesus sum: etiamsi non vindicta dolori meo deberetur, debeatur tamen solatium. Videamus lamen et quare sat ista res : eandem meretricem amaverunt duo iuvenes filii nostri. Quaerebatur,

utrius esset: volo te consulere, an quum SCieris, Pe

cuniam silio tuo dederisy volo scire, an quum vidissessilium meum, ut putas , mori volentem, tale aliquid de tuo timueris' silius meus propter amorem dicit se

Stricio lamen gladio in seerelo deprehendi Quae duo instrumenta sunt Annaeus inqtiit Seneca alteriam

eum morituro, alterum misero. ΑΕR.

448쪽

M. FAB. QVINTILIAM

mori velle: amat et tuus: hic deprehendam patrem: tu , si periculum mortis putasses, tum vero ad filium tuum cucurrisses. Quae fuit ergo ratio ' non tu filium meum Servasti, sed tuum emendasti. Vna erat ratio, credo, illius ab eo, quo flagrabat, impetu si amor transferretur ; si potestas illius de rinitatis adimeretur: vivit itaque filius tuus, et honeste vivit, etiam sine fabula vivit. At tu mihi nurum meretricem dedisti, tu domum meam lupanar fecisti; et ne parum sit has iniurias intulisse, etiamnum vis affirmare iudicibus, stium meum, nisi redempta meretrice, non fuisse victurum.

CCCXLV.

PAvPER AD TYRANNICIDIvM MERCEDE CONDUCTUS. ANNICIDA OPTET, QUOD UO T. Dives adolescenti Pau rei dedit Pocuniam , ut O rannum Occideret : et oecidit: ae Praemio ambigunt.

Duo efficienda sunt diviti, ut sit tyrannicida , ut dignior sit praemio. Vt tyrannicida sit, non potest aliter ossicero , quam si κοπὰ Ἀαθροισμὸν dignum se sit , ac si occiderit.

Quae fuit ergo ratio ) An , Quod

suit ergo ' Non tu etc. Vt ratio manaverit ex seqq. MuVLT. Quae fuit αγο sausa , Aerod. filium metim fer sti F. tuum s. i. Marg. Aerod. Illius ab eo, quo fragrabat i e Forte: Vna erat rario , eredo , illius sanandi, quo fragrabat. im eius. Ga Nov. In eius etiam Aerod. Deformitatis Deformiina , Mars. Aerod.

praemio probaverit, et pro eo

449쪽

DECLAMATIO Quod primum dici oportet pro eo, qui praemium Pertit, occidit tyrannum : num dubitari potest y num de

hoc controversiam ullam saltem adversarius movet y Viderimus ergo , quae sit comparatio utriusque Ineri-

lorum : inierim , etiamsi maiora sunt divitis, alia sunt; sit ille optimus civis , sit egregie de re publica meritus, hic tyrannicida est: hodie porro de eo praemio Contei dimus , quod lex tyrannicidae constituit. Isti sortasse, quod fecit, pro suturum sit, quum petet magistratum: interim vos ad hoc ius, ad hanc legem consedistis: interim rempublicam hic , pro quo loquor , verbis legis appellat. Et mihi satis erat hoc apud vos approbave, si tantum de eo quaereretur, an accipere la UnC OPOrteat. Sed quatenus in hanc contentionem descendimus, Videamus, quo modo se lyrannicidam esticiat adversarius noster. De libertate patriae cogitavit: nondum tyrannicidium est: hortalus est aliquem , pecuniam dedit, omnia fecit, ut hic tyrannicidium faceret. Simile esse

Etiamsi maiora stine diuulis , alia suntὶ Scribe , aliena sunt. Λil liuiae legem non pertinent. GaDNov. Sed mox dicit, a paret aliud esse . quod simile est, etsi maiora, Aerod. Ad hane legem consedistis Hoerion de meritis adversarii nostri. hicia universum quaeritur: sed de praemio, quod ei qui Tyrannum occiderit, lege constitutum est. ΑΕnoD. Sic et ad leges iudieare, decl. 3O8, ubi vide. Interim remptibLHepr oeo Senana est: Elsi tyrannieidio limo satis vi protraverim, me decipi, fraudarique praemio non oportere, ut maxime de eo quaereretur z tamen quia hoc quoque venit in controversiam . ipsam Remp. appello, tit suis legis suae verbis doceat ete. Plaeet vero hie

audacior esse , et ut milii quidem

videtur inversum ordinem suo loco reponere , hoc modo , interim re . hie proMOeo, ut Derbis legis amareiat, an decipere hunc O orteat. Et mihi satis erat me eum esse, qui tyrannum ceciderit, a d Mos approbasse , si lamen de eo qnaereretur. Sed quatenus etc. AEnon. Qui edidit. Inl. r. hie roMoco , ut Merbis legis amareat licet mihi satis erat ard Mos approbasse, si tamen de eo quaereretur an deci-yers hunc DPorteat.

450쪽

Iioc tyrannicidio, ut confitear , hoc ipso tamen apparet aliud esse , quod simile est. Quis autem vobis permittit

inclinare leges, et iura transferret constituta sunt semel , sinita sunt suis finibus, suis verbis continentur. Et sortasse utcumque tolerabile esset quaeri, an Pro lyrannicidio habere deberetis voluntatem , si tyrannicida non esset: nunc ut sit istud tyrannicidio simile, ipsi tamen praeserri non potest, cui simile est: ergo lex nobis

dat praemium, libi non dat. Quod ad religionem iudi

cum pertinet, hactenus causam finiri satis esset: sed quare non iam etiam pactioni eius respondeamus ' Quum illa quidem , iudices , prima consessione esse istum ho Dae voluntatis satemur; cupidum libertatis concedimus; dum et ille fateatur, esse se parum sortem, fortasSovitio infirmitatis , vel naturali, vel quod ipsae per se solent alserre divitiae : simus voluntate contenti; non eXigamus ab eo , quantum non potest, ut sciatis hane

osse inter duos differentiam , ut quidquid ille voluit, hie fecerit. Volo enim tecum loqui: quid ad hanc legem

tu conscriptam audacter venis ῖ tyrannicidium tuum ,

causa est: siniri satιs est, Edit. al. Quare non iam eliram Paetioni eius Suspicor nitiorem fieri Psisse , iacta-ειωνi. Infra: desiisti DPt inam tuam time Q; desiisti odisse . quidquid iactas. GROXov. Pa sionis . mpras non ,ΑL sed q. n. iam turannicidis, Nerum etiam pactι ni e. non 3'em. Marg. Acr.

tium illa quidem , iudices , Primaeonsessione Forte: Quum ilia quidem.

itidices , primum conditione esse istum bonae Moluntatis fatem tir. Quae est ista conditio ' aiempe, duni et illeD-teaturetc. GROAuv. Nam illa V. i. Prima confessione esse iustium et bonae. ScuvLT. Esse itiatum, etiamalis temur; cum tum lemur ei em. et e idum I. esse concedimus. Λerod. contendimus, IIarg.

SEARCH

MENU NAVIGATION