Ungedruckte Dominikanerbriefe des 13. Jahrhunderts

63쪽

Domino Alberto lecturo magister ordinis. Reverendo . . . Referente arissimo mihi in Christo fratre . . et mente suscepi vestre gratissime propositum voluntatis, quod videlicet ad illa propter Deum parati eratis prosequenda libentius, que statrum profectum respicerent oportunum, si olim, quando vos requisivi, ut arisius fiatribus legeretis, vobis, qualis nunc est, lector quidam' affuisset, illuc utique ivissetis. Super quibus debitas gratias odis ago, vos exoran suppliciter, ut tam dignum et utile propositum oblato et necessario fiatribus prosequentes effectu Coloniam velitis civitatem adire, cum vestram presentiam illius civitatis clerus affectuose desideret et requirat, ubi sacri putei fluenta vobis credita cum atrum promocione multiplici ad alios derivare poteritis pluribus proflatura Valete.

Idem eidem Venerabili et insta salutem se ipsum cum obsequiose promptitudine voluntatis Letus grato nuper de vestra paternitate rumores accepi, mihi exultacionis et gaudii materiam tribuentes. Nam in Argentinam venientes, sicut harissimus . . mihi significare curavit, atres doctrina sacra reficitis cum eorum profectu, pronaocione ordinis, et vestrorum meritorum augmento juxta vobis concessam celitus singulariter gratiam et donatam Pluribus etiam beneficiis et gratis favoribus conventum eundem respicere StuduiStiS. Super quibus inanibus gratiarum paternitati veStre, quas JOSSUm,

64쪽

refero actiones, vobis supplicans, ut laudabiliter cepta continuare taliter procuretis, quod vobis cedat ad meritum, ad profectum fratribus et cernentibus in exemplum etc. Bene valeat vestra mihi admodum cara

paternitas reVerenda. Fol. 18'. Alberis Ausenthes in trasebur is bis etκ nichi estgestetit. 3.

Item eidem provincialis. Obsequiosam ad beneplacita voluntatem. Congregata nuper in tali loco capitulo generali, dum in ore conscriptorum patrum ordinis vestre reverenti memoria dulcis esset, condignis vos gratiarum actionibus prosequ u)ti sunt cum gaudiis recolentes, quam continuatis laboribus, quam multiplicatis favoribus ipsum ordinem provexistis, cui semper de vestre sublimitatis arbore processit umbra suavior et cibus ocundior, quo ipsius ad altiora ac majora proceritas excrescebat. Unde ex preteritis capientes firmam spem et fiduciam de futuris, rogant etc.

Rardina Hugo Ord. Praed. schreo dem Ordensgenerali m-bero und dente sinitoren des Generalkapiteli in Horenat unier Inserierungeines Schreibens Innocens IV. an on vo 123 Februar I uber die cura monialium. IaJ79 April ' Κarissimis in Jhesu Christo magistro ordinis fratrum redicatorum et dissinitoribus generalis capituli Florencie celebrandi frater Hugo miseratione divina tituli sancte Sabine presbyter cardinalis

salutem et augmentum gracie salutaris. Noverit vestra cara staternitas nos olim recepisse felicis recordacionis domini Innocencii pape ΙΙΙΙ.litteras sub hac forma Innocencius episcopus etc. dilecto filio etc. salutem et apostolicam benedictionem Licet sorores ordinis fratrum Predicatorum jamdudum incorporata personis ejusdem ordinis duxerimus committendas, pro eo tamen, quod postmodum personas ipsas ab hujusmodi onere absolvisse dicimur, edem sorores, sicut accepimuS, magnum exinde sustinent detrimentum. Quare petebatur a nobis, ut ipsas eidem ordini commendare sicut prius, non obstante hujusmodi absolucione, paterna sollicitudine curaremus. Quia vero tu tamquam expertuS, quid in hujusmodi casu expediat, plenius scire potes, discrecioni tuede consilio fratrum nostrorum committimus et nichilominus per apostolica scripta mandamus, quatinus super hoc diligenti deliberacione preliabit autoritate nostra ordines et disponas, prout eidem ordini

65쪽

et predictarum sororum saluti videris expedire, non obstantibus aliquibus indulgenciis . . . Datum Laterani H kalendas marcii, pontificatus nostri anno XL Nos igitur attendentes, quod illas domos sororum, que recepte sunt autoritate alicujus magistri vel capituli generalis ante commissionem seu mandatum apostolicum super hoc receptum, a cura nostri ordinis tamen bona consciencia repellere non possitis, autoritate

commissionis seu mandati predicti ordinamus et volumus, quod huiusmodi domus predicte necnon et domus sororum de mula et domus, quam rex Ungari fecit, sint sub cura ordinis nostri ad

curam aliarum, si que sunt, nolentes aliquatenus vos teneri. Valete

in gracia domini nostri Jhesu Christi F eria V. post octavam pasche.

So HS. Fol. 7. Vortier geli die Bulle banocen IV von Iasa September 6 Potitiast r. 147ao), orin die Dominiliane de cura monialium enthoben Orden. Vgl hiera Denisse in Archi fur Litteratur und Κlachengeschichte de Mittet- alter II 6 a Dan Brie Innocen IV von Iasa Iuli Is Infusa devocionissi, wo in itinen das rivile ertetit ird das si in a Jahre heine neue Frauen-kloster meli ubernelimen sollen Obiges Schreiben is wolit gemerit in den Ahiende Florentiner apitels 12,7): Litterae domini Hugonis cardinalis missae ad capitula generalia Θ in capitulis provincialibus legantur et quilibet socius prioris

ad Suum conventum deferat Marten et Durand Thesaurus novus necdotorum IV

i 717. Die Folge obigen Schreibens a die Aussorderun des Ordensgeneralsa die rovinetialprioren de thre telluerireter quod scribant ei ad sequens

generale capitulum, quot domos Sororum nostrarum habent in suis provinciis et numerum Sororum in qualibet domo et quos habeant proventus et reditus et qua auctoritate Sunt eis commissae. Daselbst. In den Aliten des apitet et Valen-ciennes Ias9 heisse es: Nullae mulieres pro sororibus habeantur . . . niSi de quibus constiterit prioribus provincialibus . . ., quod auctoritate alicujus magistri ordinis vel capituli generalis vel alicujus papae curae ordinis in commiSSae. 5.

Alexander. Affectus promptitudo benivoli . . . Hinc est, quod nos de tua probata circumspectione confisi, ut constituciones monialium ordinis sancti Augustini vivencium secundum tui ordinis instituta ad uniformitatem reducere ac de illis corrigendis vel quocunque modo in melius reformandis libere disponere valeas, prout secundum Deum et salubrem statum monialium earundem et nonestatem sui ordinis videris expedire, tibi autoritate presentium concedimus facultatem. Dat Viterbii VI kalendas septembris, pontificatus nostri anno IIP.

66쪽

Κardina Hugo Ord. Praed. schreo an de Ortinuenerat Humber tin die Provis talprioren uber die cura monialium si honnendisseibe in eiterem mi ange ausuben. I 26 Februaro. Frater Hugo divina miseratione religioso viro fratri Humbertonaagistro ordinis fratrum redicatorum et prioribus provincialibus

eorundem fratrum, in quorum provinciis sunt aliqua monasteria mulierum sub cura fratrum, salutem et sinceram in domino caritatem. Quoniam intelleximus, quod ex commissione cure quorundam monasteriorum mulierum facta vobis per nos autoritate domini Innocencii pape IIII in hac parte nobis commissa orta est dubietas apud aliquos de quibusdam monasteriis, an sint sub cura ordinis, no volentes hujus dubietatis scrupulum tollere, dignum duximus declarare per presentes, ouod alias super hoc ordinavimus et quod iterum nunc super hoc duximus ordinandum Sciat igitur dilectio vestra, quod nos super isto negocio recepimus a domino Innocencio papa Im. litteras sub hac forma etc. ut supra. Porro post harum litterarum recepcionem ordinavimus per nostras litteras interveniente assensu vestro, magister et dissinitores cujusdam capituli generalis F lorentini), quod illas domos mulierum, que fuerant recepte alicujus magistri autoritate vel capituli generalis ante commissionem seu mandatum apostolicum super hoc receptum et quedam alia, que nominatim expressimus in nostris litteris, iterum essent sub ordinis cura, nolentes ad alias vos teneri Postmodum vero in capitulo generali Florencie celebrato, cui interfiaimus, consuluimus et rogavimus propter quasdam causas, ut assentirent dissinitores, quod etiam alia monasteria, quecumque fuerant aliquando sub ordinis cura, etiam si non a principio fuissent ab aliquo magistro vel capitulo recepta, reciperentur iterum sub ordinis cura. Quod cum fuisset per tria capitula approbatum, dicunt ur fratres ubique resumpsisse curam, quam aliquando habuerant, uamvis non inveniatur aliquod instrumentum, per quod posset fierides, quod nos circa hujusmodi recepcionem ultimam aliquam aliam fecimus commissionem preter preces et consilium supradictas. Proinde venisse dicitur in dubium, utrum huiusmodi monasteria, que non fuerunt a principio sue creacionis auctoritate alicujus magistri vel capituli generalis recepta, iterum Sub cura ordinis vere SSent, cum in prima ordinacione nostra supradicto videamur functi ossicio supra- dicte commissionis et insuper postea nullam inveniamur de aliis commissionem fecisse. Nos igitur dubium omne circa hujusmodi amputare volentes et conscienciis' provideri' auctoritate domini pape Urbani, qui super hiis nobis novam fecit commissionem viva voce, ordinamus per presentes et committimus vobis, magister, tenore pre-Sencium, ut de monasteriis seu sororibus supradictis, de quibus est aliquod dubium, utrum sint de cura ordinis per ordinaciones nostraS supradictas, considerato statu et devocione earum possitis recipere suo cura ordinis illa vel illas, de quibus vobis videbitur expedire, reServantes nobis michilominus adhuc potestatem inlix vel taliter

67쪽

ordinanda, si nobis utile videatur Dat. Viterbii nonis februarii, pontificatus domini Urbani pape IHI anno I.

Regie celsitudinis clarissimos apices de vestra dignacionis gratia prodeuntes prompta reverentia et menti hilaritate receptos presentibus etc. ut supra fratribus et multis aliis in sollempni celebracione capituli legi feci), de quorum relacione diserta vester affectus piissimus claruit manifeste, quem atres ordinis nostri sunt experti ex multiplicibus affectibus graciarum vestra potenti manu collatis eisdem divini respectus intuitu et honoris. Super quibus Deo gratias agens,

a quo bona cuncta procedunt, vos et . . dominam uxorem inclitam et clarissimam prolem vestram necnon et Statum pacificum regni vestri

recommendavi affectuosius fratribus in capitulo congregatis injungens insuper aliis omnibus in diversi mundi partibus constitutis, ut pro incolumitate vestra et uxoris vestre serenissime ac magnificencie prolis vestre et statu regni vestri integro et tranquillo missas dicant et oraciones alias speciales faciant. Ad illius enim optinenda pro vobis affluentia munera nostra fidelis et humilis recurrit devocio, ut benefactoribus nostris pro nobis ipse retribuat et eis respondeat habundanter, qui se in suis minimis reputat recepisse, quicquid eis pro gloriosi nominis sui fide indultum fuerit et concessum. Et quia aSsidua oracio multum valet et est impossibile preces non exaudiri multorum, tanta concepta fiducia de munificencia largitoris terni pro vobis fratres dona celitus satagent supplicacionum instancia obtinere, quibus custodit securius et promoti dignius et clarius celesti sapiencia illustrati sitis in fide stabiles et in opere efficaces ex hoc post temporalis glorie terminum ad perpetuam gloriam transituri . . . Empfiehit dan nocti die ruder.

In r. 1 teli das ingehlammerte. Fol. I V, r. a. Der erste urger gelialtene ries is ebensalis an regie celsitudinis gratissimas apices gericlitet. In dem 3. Briese, aucti an einen Herrscher, heisi es vos et vestros filios ac statum commissi vobis regni ratrum presentium oracionibus recommendavi. - . Bries an excellentia, ut missas pro vobis dicant et pro vestra conservatione Salutis. S. An serenissimo regi, ur aus vorti hin-

68쪽

Ordens euera Iohannes eantwortet a Schreibe des apstes

Sanctissimo patri ac domino Deo gratia sacroSancte ac universalis ecclesie summo pontifici state Johannes etc. se ipsum cum

humilitate profunda ad pedum oscula beatorum. Vestre dignacionis et gratie receptas litteras cum reverencie debit famulatu atres in capitulo sibi lectas at t)entius et devotius audierunt, quod continebatur in eis, prompta fidelis exequ u)tionis obediencia inpleturi. Intellecto

siquidem, quod vos, communi omnium pater et ipsorum dominus spirituales.' collisiones fluctuum adversorum circumquaque SuStinetiS, et non solum alieni a fide et in fidei sacramento renati suis tamen criminosis actibus et perversis alienati ab utero matris sue facti degeneres et privigni excellenciam sanctitatis paterne in diversis mundi partibus audacius et periculosius persequ u)ntur et contra VeStre compassionis Viscera hec veniant universa, qui patimini in singulis passionibus subditorum, dolent vehemencius tamquam menbra U- millima in sui capitis estone, cum deflente deflent, cum turbato, qui pro omnibus uritur, licet dissimiliter, perturbantur. Nec mirum Si pro tanto domino patre tam benignissimo amigantur, cujus ad ordinis affectum intimum, benivolencie gratiam ipsius domini transmissi venerandi apices liquido demonstrarunt. Propter quod sanctiSSime pater ac domine, pro salutis vestre conservacione pariter et augmento, pro statu pacifico et tranquillo universalis ecclesie iniuncte sunt misse et orationes alie speciales fratribus omnibus in diversis mundi partibus constitutis tanto solvende fervencius et exhibende fidelius, in-Stancius exequende, quanto hoc requirit amplius undique dolosa calliditas, aperta sevicia et crudelis immanitas, que contra sedis apostolice benignitatem et mansuetudinem gravissime insoleScunt. Quia vero sub vestre dignacionis respectu quasi quibusdam pietatis alis ordo noster roboratur, protegitur et fovetur, supplico Vestre plenissime et emcacissime potestati in brevi annuente domino ad VeStram presentiam accessurus, ut fratres ocius ordinis vobis devotissimos juxta conceptam de vestra benignitate fiduciam prona dignemini benivolentia confovere, oportunis eisdem adesse residiis et

ipsorum statum congruis roborare favoribus et in melius conservare.

69쪽

Ordensgenerat Iohannes berichte dem arrina Hannibal uber de Vertatis de Rapiteli Paris aue Iuni9 Venerabili patri ac domino Anibaldo etc. Vestre dignacionis

litteras . . . Cupio vestre benignitatis gratiam non latere, quod capituli processus celesti directus gratia in omnibus fuit habitus pacificus et quietus nec inter pervigiles Dei servos inimicus homo turbationis ZiZaniam potuit seminare, set ad unitatis conservandum vinculum rite peractis singulis tractanda omnia processerunt . . . Hat Messen undGebete furcili angeordnet empfiehit seinem Patrocinium de Orden.

10. Ordeuueuera Iohannes distet inen Bischos, aus de augegebeneu Grunden nichi tu resignieren Paris ab Iuni Venerabili domino tali episcopo ac patri. Vestre dignacionis

littera . . . etentes vos ordini inter mundi cursus varios fortes et incolume conservari, quem fratre patrem et patronum UUm recognoSciliat e continuis, que a vobis receperunt, affluentibus effectibus gratiarum. Locus autem vester non creditur dimittendus multis utilis et vobis, sicut spero, in domino fructuosus, licet multa non videantur ad votum ex hominum ingratitudine cedere, que ad meritum provenient ante domino paciencius supportata. Nostis enim, qualiter provideatur de pastoribus ecclesiis viduatis et si, quod absit, cedenti succederet alius, qui ante sedis haberetur indignus, que minus ordinate per ipsum fieri contingerent, vestre procurarent consciencie lesionem, cui non exhibita fuisset optata cessio et extorta. Quod autem fratrem non revoco in provinciam talem, vestra paternitas approbaret, si causas nosceret prohibenteS.

70쪽

Inclite ac serenissime domine Dei gratia ducisse Lothoringie ac rabanci frater J ohannes de pietatis seminibus vite fructus percipere sempiterne. Magnificencie vestre litteras ex reverentia debita cum mentis hilaritate susceptas legi feci fratribus et aliis multis presentibus in capitulo generali. De quarum continentia comperi plenius et accepi, quod vestri uondam viri gloriosis et acceptis vestigiis inherentes amorem et affectum specialem, ouem ad ordinem habuit et in sua morte servatum patentibus indiciis demonstravit apud fratres eosdem propriam eligens sepulturam vos cum summa devocione servantes apud sepedictos fratres fecistis ad habitandum construi vobis domum. Puper quibus ex e serenitati vestre potissimum congaudemus, quia hec Deo grata obsequia ipsi et vobis hic ad meritum et in futurum ante domino provenient ad coronam.

Alfonsus Dei gracia Romanorum rex semper auguStu et Castelle, Toleti etc. salutem et sinceram in domino haritatem. Sapiencia Dei, que suaviter cuncta ordinat ac disponit, universitatem creatur Sue, quam immensa potentia condidit, absque regiminis ministerio non

reliquid, ut, quod ineffabili potentia creaverat, ineffabili nichilominus sapiencia gubernaret. Ob quod mira disposicione divina ordinacio

angelorum ministeria hominumque dispensans, in humano genere quOSdam preeSSe, quoSdam vero subesse constituit, ut, dum inferiores superioribus obsequium servitutis impenderent et superiores inferioribus ducatum regiminis non negarent, humana societas in pacis sedere Servaretur. Dum etiam omnes in sublimitate constituti eo in maioribus versentur periculiS, quo pluribus subiectorum populis principantur, i d)circo eo propensiore cura, eo sollicitudine ampliore orationum suffragiis adiuvandi sunt, quo constat, quia pluribus prodest bene actus ducatus regiminis et pluribus obesse potest error aut pravitas principantis. Verum quoniam nos, quo pluribus regni et populis preesse ordinacio divina constituit, eo maiorum tribulacionum fluctibus quatimur, quo negotiorum curis frequencioribus agitamur, i d)circo totis votis aliorum suffragia petenda decernimus, ut tanti pondus regiminis, ad quod vires nostras impares fore conspicimus, Dei munere multiplicatis intercessoribus supponemus. Nec forsitan vos latet, ut credimuS, quanto Ordinem vestrum peculiari quodam semper dilexerimus