장음표시 사용
381쪽
mos gereret, successure si inopinato subacturuse omnia uidelicet existimabat. Nel enim parua erant, quae illius animii ad maius concupiscendum rcgnum in flammabant. Primus namq; ipse Parthis bellii in serre ausus, Persarii recepit imperium. Siquid epos: Datium illum, cui regna Macedo Alexander abstulerat, per multis sane: annis Macedones ipsi, quiq; Alexandro successerunt, diuisas inter se Orientis Asiae in totius regiones gubernarunt. Sed ortis inter ipsos discordijs, ac frequentibus bellis attrito Macedonii robore, primus Arsaces Parthus persuasisse carum regionum Barbaris memoratur, ut a Macedonibus deficerent, impo
sto sibi diademate Parthorum Barbarorum o uicinorii consensu 8c ipse regna tenuit, Sc posteris reliquit ad Artabanu usq; rege quo interfecto Artaxares e/gnoq; Persis restituto, uicinal Barbaria per uim subadia, facile iam Romanam
quo in potcntia lacessebat. Quae ubi Alexadro Romae ageri nuciata sunt,minime iam ferendam putans insolentiam Barbari, uocantibus illuc se ducibus,aegre scilicet, tandem Φ, contraq; animi sui sententiam ad expeditionem se comparat.Igitur in Italia prouincijsq; reliquis delec ius habebantur cunctorum, qui uel habitudine corporis, uel aetatis uigore,idonei fore ad pugnam uideretur, motus Q ingens omnibus Romani imperi j regionibus extitit delectibus habendis, qui tantae Barbarorum multitudini pares forent. At uero Alexander, urbanis omnibus militi hus conuocatis in campu, conscensoq; tribunali, in hanc sententiam uerba fecit: CVperem, comilitones, eiuscemodi habere orationem apud uos, quae di centi mihi, ut consueuerat, ornamentu, ec uobis audientibus laetitiam conciliaret. Nam cum multos annos pacem agitauerimus, si quid noui nuc audieritis, fortasse quasi praeter spem acciderit, expauescetis. Decet autem uiros fortes, at moderatos optima quidem optare,sed serre quaecun in incidant.Vt enim quae cuUoluptate agimus dulcia,ita quae cum uirtute, gloriosa sunt. Atq; ut is qui prior lacessit, ipse sibi iniurius uidetur, ita qui propulsat iniuriam, cdsidentior excoscientia fit, atq; ex iustitia spem bonam mutuatur. Artaxares uir Persa, posteacti Arta hanum dominu sitium interfecit, atq; ad Persias imperiti transtulit, ctiam nostra arma lacessere desipecta maiestate Romana, etiam incursare, ac uastare nostras pro Uincias aggreditur. Huic ego perliteras a principio studui persuadere,ut inexplehilem illam uecordiam omitteret, neue aliena concupisceret. At ille barbara in solentia prouectus, neq; se continere suis sedibus iam uult, re nos ad pugna pro Vocat. De cunctemur igitur, neue praelium detrecitemus, sed quicuncp seniores hic adestis,admonete qa primum illa tropaeoru , quae plurima aduersus Barbaros Seuero, at p Antonino parete meo ducib.excitastis. Quibus aut aetas integra est, Iaude hanc in primis, ac gloriam cocupiscite, ut intelligant omnes sicire uos non sola pacem mansiue ter ac reuereter colere,uerum etia cum res postulat, fortissime praeliari Quippe Barbari ut cedentibus detrectantibusq; acriter instant,ita repti gnantibus minime resistunt. Neq; enim illis collata acies spem uictoriae pollices, sed excursibus fugaq; utentes, lucrari se demu putant, quae scilicet rapuerunt. At nos cum omnia coposita ordinataq; habeamu*, tum illos uincere ac*fligare semper didicimus. Talia quaedam locutia Alexandra alacri uociferatione milites ex
ceperunt, ac se promptissimos ad bellanduos enderunt.Ille diuisio largiter stipendio, iubet ad iter accingi,mox ad eam fermer sententiam locutus in Senatu, diem discessui prestituit Que ubi aduenit, sacris de more peractis, deducet e senatu, populo Q uniuer , Roma proficiscit,respectas identide, ac lacrymans. Sed neq; populariu quisl fuit, qui siccis oculis aspexerit abeunte. Quippe omne multitudine
sui cupida habebat, educatus ab ipsis, imperio , tam multos annos modestissime administrato
382쪽
administrato. Caetctu festinato itinere, cu Illyricas etlagetes exercitus plustrasset, magnis inde quom uirib. collectis, Antiochia contendit.In ea ciuitate quae belli usus postularet diligenter comparabat, exercedis etiam militibus, ac caeteris bel licis muneribus pertrac tandis intentus. Visum igitur illi elit, legationem iterum mittere ad Persarum regem, quae de pace amicitia. cii illo ageret. Nam cum ipse iam afforet, minime desperabasi aut persuasirru quae uellet,aut certer perterrefacturirm. Enimuero Barbarus Romanos oratores re infecta domu remisit. Ipse qua dringentos er suis,proceritate insignes, uestituo eleganti aurol exornatos, equisatin arcubus conspicuos, legatos ad AleXandrum mittit, perterritum iri Roma nos putans aspectu illo, cultuq3 Persarum .Legationis eius haec erat sententia: Iu here magnum regem Artaxarem Romanos, eorum s principem Syria omni, Asia , quaecu* ex aduerso Europae sita est, decedere, sinere Persias Ionia Cariata tenus dominari omnibus p iis regionibuS, quaS mare Aegaeum, Pontus Q dister minat. Haec asserentes legatos quadraginta coprehendi Alexader iubet omnio adempto cultum Phrygiam relega uiciSagriSP concessis, quos colerent, Cotentus hoc supplicio interdicti in patriam reditus, quippe occidere nefariu facinus, minime 3 uirile arbitrabatur, neq; in acie captos,& sui regis mandata executos. 'His ad hunc moda peractis,cdparante iam se, ut fluuios trans rederetur, Alexandro, ac Romanoru exercitu in Barbaroru agros deduceret, defecerunt ab illo milites nonnulli ex Aegypto acciti, ne P non in Syria quot res nouas contra imperium moliti alij, sed uniuersi tamen oppressi sitatim sipplicio li affecti sint. Quosidam etia exercitus in regiones alias transtulit Alexander, ut inde Barbaroru iniscursiones facilius arcerent. Quibus ordinatis rebus, magno Φ iam coaccio exerincitu, cum primisi se haud imparem fore aduersiarioru copi js credidit de amicorurn sententia milites trifaria distribuit . Sic ut unam parte iuberet, spectantem ad Se ptentriones,facere iter per Armenia, quae regio amica Romanis uidebat, at il line Medorii fines incursare. Altera item ad Septentrione, per Barbaroru agros contendere,ubi confluentes Tigris di Euphrates, densissimis paludibus excipi,ato ob id eoru latere egressUS dicunLTertiam porro exercitus partem, ipse adducturum se aduersus Barbaros medio iam itinere pollicebatur Ita enim putabat diuersis itineribus imparatos eo S, ac sic nec opinanteS oppressum, Persarum co pias semper ingruentibus Romanis occursantes, distractum iri, at imbecillio res futuras, minus Q ordinater praelium suscepturas. Neq; enim mercenario milite utuntur Barbari, quemadmodu Romani consueuerunt, nessi statiuis castris exercitus habent, qui belloru actibus eXerceantur,sed omnis multitudo uirora, non nunqua aute mulierii quoi, regi S congregantur imperio, quae mox bello peracto, suas protinus in sedes dimittitur, ea demum praemia belli referes, quς cuique ex rapina superfuerint. Arcubus aut, di eqUis no in praesto tantu more Romanorum ututur, sed a pueritia Usis enutriun z Und,uenatu inuigilates, pharetratio semper,ae nunt ex equis desilientes, siue bella gerant, siue feras conficiant. Sed hoc Alexandri consiliu, ec si longer optimu prima specie uidebatur,statim tame fortu na destituit: siquide exercitus contendere per Armeniam iussus, uix aegreo stuperatis eius regionis asperrimis praei uptiis miSQ montibus, quanquam aestas tole tabilius iter faciebat, impetu in Mediam facto,Vicos concremauit, praedamq; abegit. At rex Persaru intellecta re, confestim cli maximis potuit copus, auxilio adia fuit. Cinerum arcere illinc RomaΠOS minimer poterat. Quippe aspera regio petaditibus quide stabilem gressum, facilem I transitu Praebebat. At Barbaroru equia
latus montium asperitate, di cursum dissiciliorem,*iter habebat impeditius. Nuntiatum
383쪽
Nuntiatum dein regi est, exercitum alterum Romanora, Parthorum agros, qua adorientem spectant,impetum fecisse. Quare metuens,ne Parthis facile supera iis,mox in Persiam grassaictur, relictis copi s quantae ad tuendam Mediam satis
fore uidebantur, ipse cum toto exercitu ad Orientis partes accelerabat. Caeterum exercitus Romanus, comparente ac repugnante nullo, negligetius iter faciebat,
ratus Alexandrum cum tertia parte copiarii, quae maximae ualentissimaeq; foret, in medios incurrisse Barbaros. Ita restitantibus illis, atq; ob id exercitum retentantibus,minime sibi properandum putabat, ut qui se ituros crederent, prestituto antea loco, in quem pariter uniuersi cum praeda abacta, captivisq; omnibus conuenirent. Sed eos Alexander fefellit: ne enim aut ipse Uenit, aut eXercitum ad duxit,incertum,metu rie proprio,ne ipse imperium tuendo uita periclitaretur, an quia mater retinuerit,muliebri pavore, θ c charitate fit in nimia. Siquidem omnes illius gen prosos spiritus retundebat,suadens alios potius periculis exponeret, cis ipse in acie consisteret. Quae res exercitum Romanum fines Barbarorum in gressum, plane prodidit .Etenim Persarum reX omnibus copi js occurrens, imparatis, minimeq; expectantibus, quasiq; intra retia utidiq: concludens, omnem Romanorum exercitum profligauit. Quippe pauci plurimis resistere haud pol crat, semper in nudas corporis partes armis aduersius impetum sagittarii protegebat,
fatis praeclare agi secum existimates ii nulla edita pugna integri recessissent. Sed cum aliquandiu consertim clypeis sese quasi muro circumseplissent, atq; omnes
undi in uelut urbs aliqua oppugnarentur, consauciarentur Q, tandem ubi diu foristiter restiterant, occidione occiderunt.Ingens haec calamitas,8 qualis nulla facitale memoratur,Romanis incidit, amisso ingenti exercita, uel fide, uel robore cuilibet antiquorum exercituum coferendo .PCrsiam Uero maiorum spe rerum impletauit tantarum successus rerum. Quae ubi nuntiata Alexandro sunt, grauissimer taeegrotanti, siue ex moerore animi, siue insolentia coeli crim ipse tulit molestissime, tum exercitus omnis grauiter imperatori succensebat. Quippe ipsius mendacio minime signis seruatis, proditos ab eo suos milites dic titabanr. Caeterum Alexander morbi coeliq; illius aestuosi impatiens,laborante pariter omni exercitu, maxi meci; Illyricianis, qui humido hibernoc, coelo insiueti, largiusq; cibum capientes, letaliter aegrotabant,redire Antiochiam costituit, accitis etiam eo militibus, qui montium tamen, atq; hyemis asperitate attriti, paucissimis tantum reliquis,perie rant. Copias autem quas secuna Alexander habebat, Antiochiam reduxit, multis inde quoq; amissis. Quare magnum eXercitui moerorem, magnum Alexandro dedecus ea res attulit, cum scilicet omnib.locis fortuna illius consilium fefellerit.
Siquidem plurimi e triplici illo exercitu ita nam cp distribuebat) desiderati sunt
diuersis calamitatibus,morbo,ferro,frigore. Vt uero Antiochiam peruenit Alexander, facile ec ipse conualuit,spiritu illo coeli, di aquaru abundantia, post aestuosos Mesopotamiae calores refectus, & milites uniuersos recreauit, consolatus e tiam moestitiam illorum pecuniis elargiendis. Id enim solum ualere ad conciliandos militum animos arbitrabatur. Copias autem instaurabat, comparabat de
integro, quasi iterum in Persas exercitum deducturus, si molesti esse pergerent, necue ab iniuria desisteret.Sed Sc rex Persarum dimisisse milites suam quemq; do mum nuntiabatur. Nam quamuis bello superiores fuisse Barbari uiderentur, tamen praeliis crebris in Media Parthiach gestis pars ceciderant, ath attriti &fauc superfuerant. Nel em segniter Romani deuicti, sed ipsi quoq; interdum exitiosilaostibus, nullaq; adeo re magis perierunt, cy quonia pauciores deprehensi. Nam cum sere par utrinq; numerus cecidisset, reliquiae illa: Barbarorum non quidem
384쪽
LIBER VI. IT 3suisse uiribus superiores, sed numero uidebant. Cuius rei argumentum est, quod triennio mox axit quadriennio Barbari nequat arma resumpserunt. Quibus in tellectis Alexander Antiochiae comorabatur, hilariorque iam, ec liberior laxatis helloru curis, urbis citis deliciis indulgebat. Enimuero putante illo tum quietu ros Persas, aut sane multu spatij moraeq; intercestum, priusquam exercitu de in te gro cogerent,haud facile, cum semel diis patus est, in unu coeuntem, utpote in certu at* inordinatis, uulguSQ potius t exercitum,tantumcp comeatum habentatem, quantum sibi unusquis p ad praesentem usium domo attulisset, preterea temefilios uxores ij, re sedes proprias relinquentem, statim nuncii literae sab Illyr cis
procuratoribus adfuerunt, qui eum Vehementer perturbarent, curamci: animo
maiorem in1jcerent. Quippe significabant Germanos Rhenii Danubilicii transgressos, Romanos In fines hostiliter intrasse, oppugnaret iam exercitus ripis in sidentes, perq; Urbes 8c uicos magnis copiis excurrere. Quapropter haud leuiter Illyricas nationes conterminas, Vicinasq; Italiae periclitari. Opus este igitur ipsius P esentia, totoqi quantu secti eXercitu haberet. Haec re formidincm Alexandro S Illyricis militibus molestiam attuleriti: quippe duplici se calamitate usos intelligebant, quod & ipsit male accepti in acie aduersus Persas fuerant, re suos domi caesos a Germanis audiebant. Quare indignabantur, ait Alexandro succense hant, tanqua res in Oriente prius,uel metu, uel negligentia prodidisset, nunc au
tem rebus ad Septentrione uocantibus, metu cunctaretur. Erant aut Alexander
iam atq; amici illius etia de ipsa Italia soliciti. Neq; enim par periculis a Persis atq;
a Germanis impedebat. Nam qui sit, Orientem habitant magno terram maris in interuallo disci et i, Italiae uix nome audiunt. At Illyricae gentes angustae uid elicet neq; multu agri Romanis subiecti possidentes. solae discrimen Sciunt inter Italia atq; Germaniam. Edicit itaq; profectione ingratis,ati aegreferens, sed urgete ta men necessitate. Relictis aut copiis, quantas fore satis tuendis Romanis ripis arishitrabatur, castrisq; Sc castellis diligentius comunitis, ac presidio firmatis,ipse ad Hersius Germanos cum reliqua omni multitudine approperabat. Confecto Q ce leriter itinere, constitit ad Rheni ripas, atq; ibi res ad bellu necessarias comparata hal. Pontem Q primo iunctis inter se nauigris fecit in Riaeno flumine, ut per eum exercitus transgrederetur. Quippe hi maximi fluminu sub Septentrione serutur, Rhenus ac Danubius, quom alter Germanos, alter Pannonios praeterfluit. Atq;sstate quide nauigabiles,altissimo latissimoq; alueo, per hyeme dein cocreti cretucampora in more perequitatur.Est aut adeo eius aluei solida glacies,ut 1id equo rum ungulis tantu, pedibus in uirora subsistat sed qui hausturi inde sunt, non tam
urnas, aut uasa alia secu asserant,cb secures, ac dolabras,ut caelam inde aquam sine uase ullo ueluti lapidem asiportent. Haec igitur illoru amnium natura est. Alexander aut Mauros CGplureis, ac uim ingentem fagi tiariorsi, quos secum ex Oriente adduxerat,partim eX agro Osirho amoru,partim e Parthia transfugas, pecunia ueillectos, aduersus Germanos instruebat. Quippe huiuscemodi milites maxime Germanos infestant: cum θc Mauri longius iacula intorqueant, sinto faciles ad incursis recursuSi, utpote leUes atq; expediti, Sc sagittarii nuda Germanorum capita prςgrandiat illa corpora facile eminus ueluti signum aliquod co tingant. Nonnun* Uero etiam collata acie res gerebatur, ex qua Germani persaepe haud impares Romanis abibant. Cum in his Alexander uersiaretur, decreuit tame ora tores ad illos de pace mittere, qui pollicerent omnia illis principem Romanum quoru foret opus, praebituris, pecuniaSQ datum magna copia. Sut enim Germani pecuniae in primis auid nunquaq; no auro pace Romanis cauponantur. Quare
385쪽
374 HERO DI ANIAlexandor pace foedera in potius ab illis emercari δ periclitari bello tedebat. Celerrim miles Romanus iniquo animo ferebat, frustra sic tempus terere, nulla oc casione fortiter quic*,animosech gerendi, intento aurigationibus ut aiebant ac delici js AleYandro, cum Cottat oporteret uindicare potiuS Germanos, poenas lal, ijs cxigere audaciae. Erat aut in exercitu MaximinUS e quod a Thraciae,& qui dem intimae uico, semibarbarus homo, ec qui a pueritia opilio fuistiet, dein uigete aetate ob corporis proceritate, uires la ingentes, equo stipedia fecerat,postremo Φfortuna quasi manu ducete, ac preuia, cum per Omnes militis gradus ascendisset, etiam ad e Xercitus prouinciaruq pr posituras euaserat. Hunc igitur Maximinet, ob eam quam supra diximus rei militaris peritia, tyronibus uniuersis Alexander Presecera quos ad militie munera exerceret, at in ad bellandit idoneos redderet Qtii chim in eo negotio nihil sibi ad omne diligentia reliqui faceret, maxima scilicet a cuncto exercita gratia inibat, non sol si quae gereda forent assiduer edocens, sed ipse etia primus obiens quae usius posceret, Ut no discipulos tantu,sed aemulos etia atm imitatores haberct suae uirtutis, quos etia muneribus, omni , genere honorui sibi adiungebat. Quapropter adulescentes, quorii bona pars ex Pannonia erat,iaeti uirtute Maximini uulgo obtrectabant Alexandro, quod sub matris au toritate adhuc esset, nihil l no ex arbitrio consilli oc3 illius administraret,bellum msegniter Ac timide gereret, feretes identide sermonibus inter se quanta detrimeticunctatio e illius in Oriente accepissent, nihil in adhuc sortiter ac uiriliter gestum aduersus Germanos. Quare Sc suapte natura proni ad res novandas, di tam longum principatu grauati, minus iam lucrosium omni ambitione pride consumpta: cum sperantes alterii mox principe,adepto praeter expectatione imperio, plus aliquantu utilitatis, honorii Φ ipsis,ac studii delatum, decreuere Alexandru obtruncare, ac Maximinis uocare Augustu, comilitonem uidelicet,& cd tubernale, prae teream rei militaris peritia maxime praesenti bello idoneiLCum igitur frequentes
in campii conuenissent,Ucnienti de more ad exercendos tyrones Maximino, da hium, ignaro, an re priuS coposita,purpura circundant, imperatoreo salutant.Ille
Primo reniti, Sabincere purpuram. Vt aut nudos intentari gladios a militibus uidit, occisuros nisi cederet minitantibus,futurii Φ praesens periculu prgoptans,honore scilicet recepit, fortunam lilia saepe ut aiebat oraculis ac somni j spremon stratam, testatus milites prius,muitu,retrectantem Q se cogi, sed illoru tamen ob sequi uoluntati. Quamobre quaerpsis placuerint,re sanciant,sublatis in armis etiapraeuento rumore, Alexandrum iam rei totiuS ignaru opprimant ut milites illius, ac stipatores re subita perterriti,aut spote cum reliquis cosentiant, aut certe dum imparati sunt, nihil in ciusmodi expectant, etia ingratis subigantur.Postea uero Φheneuolentia omni u atq; alacritate prouocauit, duplicata scilicet annona, ingenisti et promisso donativo, poenisq; omnibus,ignominiisq; remissis,cdsestim ad Alexandri tabernaculsi, quod haud procul abesset, uniuersos educit. His ille nuntiautis, Vehementer rei novitate perturbatUS atq; exterritus, prosilit e tabernaculo uesano similis,lacrymans in& tremes, nunc Maximinis perfida ingratum*uocare; enumeratis qinecunq; in illubeneficia contulisset,nunc tyrones accusare, qui ne plecto sacrameto, adeo proterviter id facinus auderet: postremo aut polliceri da rura se quae uellent, emendaturum Φ,si qua desiderarent.Sed milites qui eum tuehantur faustis in praesens acclamationibus prosecuti, defensuros eum cunctis ui ribus affirmabant.Nocte aut exacta, cum iam lucesceret, nuntiantibus quibusdaadessse Maximitas pulueremq; haud procul excitatu uideri,ac uoces magnae multitudinis exaudiri: rursus in Planicie egressus Alexander, conuocare milites, ro S re
386쪽
LIBER VII. 3T Fgare ut se defenderet, tuerenturi eum que ipsi educauissent, quot iam quatuordecim annos imperante, sine ulla querela uixissent. Comotis miseratione omnia hus arma capere, ac resistere hostib .imperabat. At milites etsi omnia principi pollicebantur,paulatim tamen alij alio dilabebatur. Quida etiam prefectum praeto-xq at Alexandri familiares ad stupplici si deposcebat, ortam ab illis defectionem causantes. Alii matre ipsius accusabant auaram foemina, oc quae pecvnrjs congerendis, ob sordes nimias, parsimoniamq; erga milites, inuisium cuctis Alexandrureddiderit igitur aliquandiu haec inter se diuersi dictitantes, stabant adhuc tame. Vt uero exercitus Maximini in consipectu uenit, atq; hortari c6militones cepit, ut muliere sordidam, et pusillii adulescente etiam nil si ab matris seruitio statim de sererent, se putro forti probo Q aggregarent, comilitoni ipsorsi, ait in armis semper, bellicis Q muneribus uersato, confestim uniuersi ah Alexandro desciuerunt,
at unanimiter imperatorem Maximinu consalutauerunt. At ille tremens atque exanimatus in tabernaculu reuertitur, matri in implicitus, di Ut aiunt conqueresato; incusans, quod ob illam talia pateretur, expectabat interseetore. Maximinus aut postin eum exercitus uniuersus Augustu appellauit, tribuno, ceturionibus aliquot negotiu dat Alexandri, matrisq; una,& quicul Uim contrafaceret occi
dendoris. Qui facto impetu in tabernaculii, statim ipsum cu matre amicis 'honoratissmo quoq; obtruncant, exceptis qui paulo ante fuga sibi ac latebris consuluissent. Quos tame uniuersos haud multo post coprehensos Maximinus ipsis
morte astecit. Hunc fine habuit uite Alexander,una cum matre, cum annos qua tuordecim,sine ulla subiectorum querela, atq; adeo sine sanguine imperasset Si . quide a caedibus 8c crudelitate abhorrens,nemine nisi iudicio damnatu perire patiebatur, ad humanitate uidelicet ac beneuolentiam propensus. Quapropter nisi
filium mater auara ac sordida infamasset, nihil plane desiderari in illius gubernatione imperii potuisset.
VALEM segesierit Alexander quatuordecim annor si imperio, sepe
riore uolumine exposuimus.Interea Maximinus rerta potitus, mutata uehementer reru conditi 5e, asperer ferocitero adepta potestate utebatatur , sicut ex molli mansueto Q imperio ad tyrannidis crudelitate uer tere omnia contenderet. Nam clim se inuisum hominibus cognosceret, quod primus ex infimo loco ad eam fortuna peruenisset,praeterea moribus perinde ut genere Barbarus,patrio Q instituto caedis auidissimus, ad idipotis Iimu dabat opera, ut imperiti sibi saeuitia constabiliret: scilicet metuens ne Senatui reliquis et omni hus Romanae ditionis hominibus contemptibilior fieret, dum rid tam in eo pre
sens sortuna cij natalist obscuritas spectatur. Quippe iam id tritu vulgatuco apud
omnes opilionem fuisse in Thraciae montius, dein corporis Vastitate, ac robore inter eius regionis tenuissimos milites adscitis, quasi 4 manu ductu a fortuna ad Romana impertur Quare omnes confestim amicos consiliario si Alexandri a Senatu tedios sustulit e medio, partim in Roma dimisit, partim administratione rerucausatus ossicio priuauit.Id eo consilio fecit,ut solus esset in exercitu, neminem prope se haberet ex conscientia nobilitati S po tiore, sed uelut ex arce quada citra ullius reuerentia, tyrannidis operibus uacare posset. Omnia Q AIcxandri ministeria, quibus ille per tot annos usus suerat, ex aula eiecit, plurimis etia intersectis,
insidias uidelicet suspectaret, quando omnes illius interitu moestos esse intolligehat. Caetexu magis magi si crudelitate irritavit colurationis cuiusda in se delatio, Ang.Polit. i a conspi
387쪽
ῖγo HEROD ANIconspiratis in unu centurionil, .pei multis, Omniq3 senatu Romano. Magnus erat quidam nomine,uir patricius di consulatis, qui delatus imperatori est, quasi ma num contra ipsum copararet, ac militibus persuaderet, ut ad se imperici transferarent. Consiliis aute huiuscemodi fuisse putatur. Pontem construxerat Maximinus supra flumen, qua aduersus Germanos transiret: ut enim primum summa rerum suscepit statim bellica facinora affecitauit. Siquide ob immanem corporis statura, di militare robur,ac peritia pugnandi adscitus ad imperiti re ipsa farnaconfirma re, atq; opinione militu tendebat, ut m tu illa atq; cunctatione Alexandri in prς-lijs cape stendis iure improbatam fuisse coargueret. Quare nihil sibi ad exercen dos milites r liqui faciebat, cum ipse in armis assiduus crat, tum exercitu uehe mcntcr adhortabatur. Scd tum constructo ut diximus ponte,transire in Germaniam statuerat. Caeter sum Magnus haud sane paucis militibus, sed qui uirtute cae ter os anteirent, atq; jS potissmau, quibus custodia pontis, curaq; fuerat demandata, persuasiste dicebat ut simul ac Maximinus in alteram ripam pervasisset, ponte abscillo, reditu i intercluso Barbaris cum proderent. Siquide tanta erat amnis it lius profunditas ac latitudo, ut irremeabilis fore uideretur, nullis praesertim naui gns in aduersia ripa.d alia scilicet sermonibus ferebant, incertu uero, an coposita fraude: nccp em facilis sentcntia, parit explorata re, citrach iudicia, aut defensione Ulla, correptis interfectisq; omnibus quoscul suspicio attigerat. sed &milituos . rhoaenorii desectio non illa oborta est. Na cu magnopere indoluissent Alexadri nece, ac fortes ortuna in quenda ex illius amicis, cui nomen Quarcino fuit, paulo ante a castris a Maximino dimissum incidissent, correptu atq; retractantem, neq; et ale quippia cogitante duce sibi delegerunt, purpuraq3 eum, prelatoq; igni, funestis scilicet honoribus condecoratu, nihil la minus optantem, ad imperiit protulerunt. Qui tamen haud diu post in tabernaculo dormiens, a colubernali quodam suo,& ut credebat amico per insidias occidit. Macedoni nomen fuit, qui & an rea Osirho aenis praefuerat, Sc nunc primus eisdeautor fuerat deficie si a Maximi no. Cumq; nulla subcisset odi3 aut inimicitiam causa, tame eum occidit, que ipse mel corripvcrat, atq; ad suscipienda imperium perpulerat. Sed enim magnopere tunc gratu se Maximino fac iuris putans, abscisum Qtrarcino caput dono obtulit. Verum Maximinus qUamuis eo facinore laetus, gaudes Q praerepta sibi hoste, tamen illu haud modica siperante, putantem Q sibi insigne gratia relatu iri, extremo supplicio affecit, ceu de feolionis auectore, interfectoremq; eius cui facinus inuito persuasera atq; insidii homini quem anica pro amici immo habuisset Huius nodi igitur causar magis magis Q animu exasperabat Maximini, atq; ad si uitia exacuebant,etia antea sita sponte crudelissimu.Caeterum asipe fur quoq; erat horrendus, Dasio atqr immani corpore, Ut nemo illi uel exercitatis moris Graecorum, uel pu gnacissimoruBarbaro in coferri possit. His ita dispositis rebus, colle 'io exercita Omni, ac ponte intrepide: pertransito,bellu Germanis intulit. Secuti illum magna uis mortalit ac pene omnes Barbarorii copiae ad haec Maurisii iaculatores, sagit
raritq; cij plurimi. Praeterca Osrhoaeni, os Armeni j, quorsi hi Romanis subiecti,illi
in amicitia fuerant, societatemq; adsciti: tum si qui ex Parthis aut pecunia conducti aut trans sagar, aut item capti bello Romanis seruiebant. Haec aute multitudo coacta ab Alexandro prius,austa dein atq; exercitata a Maximino fuerat. Carte xum iaculatores sagittarii Φ gerendo aduersus Germanos bello magnopere id net uidetur, is quide expediti hoste opprimul incautit,lacile , rursus in tutu se recipiunt. At uero Maximinus ingrcstus agrum, diu nemine qui resisteret inuento
quippe omnes abscesserant Barbati regionc illorum depopulabatur, maturis segetibus
388쪽
LIBER VII. 377segetibus, uicosq; omnes incendendos, diripiendosq; militibus tradebat. Sunt aute urbes aedificiacp illa maxime: incendijs obnoxia. Rara apud Germanos stru ccii ra e lapide,ac lateribus coctiIibus, densis Q potius sylvis, quoru confixis coa-igmentati scplignis, quaeda quasi tabernacula aedificant. Igitur Maxim inus in eam regione grassatus,populatis segetibus, omniq; pecore captiuo militib. permisso, nullos adhuc hostes inuenerat. Siquide campestres regio es, socata ab arboribus pura deseruerant, at intra sylvasta paludeS delituerant, ut inde pracliaretur, aloe eruptione in hoste facerent. Etenim densitas illa arboru, agittis iaculis in hostium allatura impedimentu, A paludualtitudo periculosa Romanis locorti ignaris, 1 sis aut facilis expeditaqj fore uidebat, non ignaris quae usiqua peruia, quae invia, ct genuia tenus quotidie per illas discursantibus. Sunt aut Germani peritiissimi na. rand ut qui tantummodo in fluminibus laventur. In huiuscemodi igitur Iocis pugna inita, ubi etia imperator ipse Romanus forsit Iime pra: liuincla oauit. Na cum ad ingente quandam, Vastamq; palude uentu esset, intra quam Germani fuga se
receperant,uerentibus RomaniS eo de hostes insequi, primus Maximinus equo palude ingi essus cum qitide etiam supra aluit equus uoragine hauriretur, masnaui repugnantes Barbaros co trucidauit. Quare exercitus reliquus pudore instinctus, ne prodere pugnante pro se imperatore uideretur, ausus et ipse est paludem ingredi, multiq; utrinq; ceciderunt,ita tamen, it nullus pener Barbaroru fuerit re
Iiquus dimicante insigniter Romano principe. Quare dc stagnu cadaueribus oppicta, re palus Languine confusa, pedestris praelin nauale faciem p eferebat. Hanc igitur pugia ,suam ipsius fortia facinora, non solu per literas Senatui populo' que
Rom. tignificauit, sed etiam depicta maximis imaginib. ante curiam publicauit ut no tam audire quae gesta forent, i etia sibiicere oculis Romani possent Eam tabulam deinde una cum reliquis illius honoribus Senatus sustulit. Fuere ite alia praelia, quibus omnib.ipse manu pugna capessens,ac sortissime dimicans explendescebat.Multis Q captiuis, attingenti abacta praeda, instante hyeme, in Pannotamam reuersus cst, intraq; Urbem Sirmiu, quae maxima omnisi eius regionis habe tur, in hybernis agens, ad Uernam sese expedition E comparabat, identidem minitans,id quod etiam praestiturus uidebatur, excisium,siubacturumq; Oceano tenus
omnes Germaniae Barbaras natio es. Talis utiq; fuit in bellicis negotiis maxima rebus gestis claritudine adepturus, nisi grauior multo suis, ac truculentior, in ipsis suis let hostibus. Quo em Barbaros interemptos, si longer plures in ipsa urbe Roma Jubiectisq; nationibus caedes edebantur Quid praeda aut captiuos abactos proderat, si suis fortunis Romanae ditionis mortales quotidie dispoliabanti irrQuippe omnis no modo libertas,sed instigatio quoq; delatorib. permilla ut cir cum uenire quos Hellent, renouareo etia si ita usius posceret us in i proilonito ribus ignota, atq; indeprehensa ad eam diem crimina liceret. New sane delicti a
licuius quispia arcessebatur, quin idem continuo reus perageretur, ac Ccnsu, for tunisq; omnibus expelleretur. Itaq; quotidie cernercs, qui pridem opulcntissimi fuissent, eos nunc emendicare stipem. Tanta uidelicet tyrannidis auaritia incesserat, assiduas erga militem largitiones obtendentiS Urant preterea illius aurcs omnibus calumntis patulae, sic ut nulliuS uel aetatiS uel dignitatis ratione haberet. lpitur complures eXercitibus aut prouinc'S praepositos, consulares, triumphales in uiros, leuissima tenuissima li calumnia attactos, corripi deimprouiso iubebat ac
sine ullis ministeriis solos uehiculis impositos die noctii Q iter facere ab Oricia te aut Occidente, si ita cecidisset, uena 4 a Meridie in Pannoniam usi, in qua tunc ipse morabatur. Dein spoliatos omniq; ignominia astectos exilio uel morte pi Ang.Polit. i m niebat
389쪽
3 7 S HERODI A MIniebat. Quam diu igitur unus aut alter talia patieban tur, neq; ea calamitas extra ipsorum familiam egrediebatur,non sane: magnopere populorum gentiumq; in teresse uidebatur. Siquidem beatorum diuitum Q res adverse, non solium a plebe negliguntur, sed eis nonnulli etiam prauo maligno Q ingenio, ob inuidiam scili
cet potentiorum atq; felicium delectantur. Postquam autem MaYiminus pluri mas illustrium uirorum familias ad egestatem redegit, leuiora iam illa, ac minora ducens, quam ut ipsius cupiditati satisfacerent, animum ad publicas opes transtulit. Igitur quaecunq: pecuniae ciuiles,aut ad publicam annonar positae,aut inple hem diuidendae supererant, tum quae theatris ac celebritatibus seruieban uniuersas sibi adiudicauit. Ad lazec temploru omniti donaria, statuaeq; deorum, herout honores, tum quicquid publici operis, aut ciuilis Ornamenti, aut materiae denici; fuit nummis idoneae conficiundis, omnia pariter ignibus conflabantur. Quae res in primis animos multitudinis exulcerauit, quasiq; luctum publicu effecit: cum citra pugnam atq; arma quasi oppugnatioi esse urbs obnoxia uideretur, sic ut qui dam e populo cotra resistere, templaq; ausi tueri, etiam cadere ante aras deorum immortalium, quam spectare patriae spolia prs optauerint.Hinc itaq; potissimum per urbes atq; nationes popularium animi intumuerant, ac nec milites quoq; sa ris aequo animo serebant, exprobrantibus inuidioser consanguineis, ater domesticis,& ipsorum culpa talia patrare Maximinum dictitatibus. Huiuscemodi igitur causae minime profecto leues ad odici ac defectionem populos proritabant Cae rerum uotis tantum odo agebant,laesia implorantes numina nullo scilicet auden re profiteri se uindice, donec exacto imper' triennio, exigua leuiq; occasione ut sunt lubrictae tyrannorum res primo arma siumpserunt,rebellaruntq; Afri tali catas a.Procurator erat quidam Carthagini, cui nihil ad extremam uel asperitatem uel
si uitiam deerat.Is damnandis iudicio hominibus, exigendis Q pecuniis fauorem principis aucupabatur.Siquidem Maximinus, quos sibi factos cognoscebat, eos potissimum diligere cdsueuerat. Quicunq; igitur fisci rem curabant, si modo uiri
probi forent quod perraro eueniebat)aut procuratione eXciderant, aut praesen ii periculo conterriti gnariq; illius auaritiae, quamuis inuiti caeteros imitabantur. Quapropter Africae procurator, cum pleraq; alia uioleter factitabat, tum ab aduialescentibus quibusdam nobilibus atq; opulentis damnatione circumuentis, sta tim exigere pecunias intenderat, patrimonioq; illos Nauitis bonis exuere. Qui bus rebus exacerbati adulescentes, pecuniam quidem se daturos pollicentur, petito trium dierum spacio, conspirantes Q interim in unum, qui cu in graue aliquid uel pasti fuerant,uel pas Iuros metuebant, iubent nocte ex agris iuuentutena cum fustibus ac securibus adesse Illi dominorum imperia exequentes, uenere ante tu cem uniuersi in urbem, celanteS sub Vestibus arma, quae cuil tumultuaria se obtuti erant.Magna uero uis mortalium confluxere, siquidem foecudissima hominum Africa, plurimOS tunc etiam agrorum cultores habebat. Vt autem dies iam illuxit, iubent adulescentes pone sequi seruorum suorum gregem, tanquam sit erreti qua essent populi multitudine,neq; tamen arma proferre priuS,aut uim facere, lubi aliquos aut e militibus,aut e populo uiderint irruere contra se, atq; ire ulturri facinus, quod gesturi mox essent.Ipsi reconditis intra sinum pugionibus, adeunt procuratorem tant cum eo de persoluendis pecuni s actuti, cotinuoq; nihil tale suspicantem neci dedunt. Ibi exertantibus gladios illius militibus, ait ire ultum uolentibus, repenter agrestes cum fustibus ac securibus occurrunt, sortiter Q pro dominis pugnantes,faciter Omnes in fugam uerterunt. Ad hunc modum negotio
succedente, iuuenes desperatis semel rebus, unam sibi reliquam salutem fore arbitrata
390쪽
L i B E R VII. bitrat si patratum nuper facinus maiore aliquo facinore cumularent, statuunt in comunionem periculi rectorem pira uincis assumeressc populos ad desectionem se licitare, quod optati iampridem ab uniuersis cognouera si Maxim in i odio, Leclinetu prohiberi.Ιgitur cum omni multitudine nocte intempesta domum proconsulis petunt. Is Gordianus fuit proconsulatum sortituS CUm, cum annii ageret cir citer octogesimu , multarumq; ante prouinciarUm fuerat rector, ait in maximis
spectatus nego tys. Quo circa facile susceptum iri ab illo imperium existimabant quasi fastigium aliquod superiorum dignitatum,Senatui in & pop. Rom. gratum futurum principem, qui praeter ij quod erat illustri ortus genere, etiam pes honores plurimos, quasi per gradus quosda ad imperii culmen a cendisset . Euenit au tem, ut quo dic haec agebantur, domi GordianuS resideret, dilatis Iaboribus, omiarii 4 actu rerum suspenso. Igitur adulescentes cum gladiis magna stipante mul titudine,proturbatis ianitoribus,impetum in aedes faciunt, eumq; supra grabatum requiescentem offendunt, circumfusiq; senem purpura induunt, atq; Augustalii, honoribus consalutanr. Ille re subita exterritus, insidiasq; Sc dolum in se c5positatum ratus, dejicit humi se ex grabato, Obsecrans parceret seni, a quo nihil iniuriatarum accepissent,fidem 4 principi et beneuolentiam seruarent. Instantibus autem illis, ac nudos manu gladio S tenentibUS, cum Partim metu, partim ignoratione, haudquaquam sciret Gordianus, quid sibi ea res uellet, quaeq; sitabile fortuna: cat sa taret,unus e numero adulescentium, qui ec nobilitate & facundia caeteros an teiret,reliquis tacere,&paulisper quiescere ius Ias, dextra capulum tenes, in hanc
E Duobus periculis, quo in altero praesens manifestu , altera sutursi forsitan,
dubqQ euetus, eligendu tibi hodie alterutru est,ut aut nos, teq; uni serues, et spe meliore, qua Omnes fi eti sumus, amplectaris,aut iamiam nostris manib inte reas. Quod si potiora malueris, multa adsipe hona uiatica sunt. Quippe inuisum omnibus Maximinsi, pestem p illam crudeliissimae tyranidis tolles, uitam antehac praeclare tibi actam, illustri gloria cumulabis,maXimos a Senatu P Q. R hono res ac sempiternam Iaud c nancisceris. Sin uero abnueris, ac nobiscu consipirare pernegaueras, iamiam te hic obtruncabimus,atq; ipsi quoi si oportuerit)occisio tibi immoriemur.Maius nant facinus ausi sumus, Φ ut Calui esse citra desperatio nem possimus .lacet em tyrannidis minister, Uiti poenas crudelitatis, nostris nucnuper manibus interemptus. Quapropter si cos ensieris nobis v, atq; in parte periculoris accesseris, cum ipse honore imperii cosequeris, tu quod nos facinus per petrauimus, laude J supplicio dignu reputabitur. Dum haec loquit adulescens,
impatiens morae caesera multitudo, cum quid E eodem iam ciuitas uniuersa re uulgata concurrisset, Gordianum unanimes Augustu appellant. Ille quamuis recti saxer, ac senectute obtenderet,iamen suapte natura gloriae auidio haud aegre tandem honore suscepi malens futur st dein, w praesens iam periculum subire, straulaetate iam exacta minime recusandu putabat, quin si ita res posceret etia imperatoriis honorib. immoreret.Igitur statim tumultuari omnis Africa, sublatis in Maiaximini honoribus ciuitates pleraeq; imagines Gordiani ac statuas ponere. Sed ea quoq; a se cognominarunt Africansi: nam qui ad Meridie Libyes habitant, Afri Romana uoce nuncupantur. At Gordianus aliquot dies Thystri commoratus, qua in urbe haec acta suerant, nomen imperatoris iam, cultum j gerens, Carthaiaginem proficiscitur,ut in ciuitate maxima celeberrima Φ omnia quasi Rome agitatarent. Siquide urbs illa uel opibus, uel populi si equetia, uel magnitudine tantu Romae concedens, cum Alexandri urbe Aegyptiaca desecuda palma co tendit.