Animadversiones de actione paranomon [microform]

11쪽

Quo in iudicio si causa reus ceciderat, primum rogatio, etiamsi iam perlata erat, prorsus irrita reddebatur, deinde Varia poena rogator ipse afficiebatur erat enim haec actio

in numero Ιωνων τιμητων), quin si ter hanc litem perdiderat, ei non amplius licebat rogationem ullam ad populum ferre Sin autem accusator actionem amiserat neque quintam Suffragiorum partem tulerat, mille drachmis et insuper dominutione quadam capitis multabatur δ. Quicunque igitur memoriam antiquitatum Atheniensium paulo copiosius complecti Ohierunt, iis necesse fuit in hac

7γα ρη tam late patenti describenda versari. Sed multis locis

haec acti tam obscura est, ut cum ad vim eius penitus cognoscendam et Singulas quaestiones ad eam pertinentes tractandas viri doctissimi accederent, Summa inter eo controversia existeret. Necdum haec disceptati discussa est. Quod his paucis exemplis allatis probare mihi liceat. Ac primum quidem Schoemann aliique censuerunt quicunquo legem quamlibet vel psephisma tulisset, in eum a quolibet hanc accusationem intendi licuisse, si rogator aut sollemnem ritum serendi migravisset aut quid iam ratis legibus vel bono public contrarium rogavisset. Et statuit quidom Schoemann quicunque hanc actionem instituisset vel iureiurando, quae πωγ Ocit vocabatur, interposito sese institu

turum esse denuntiavisset, quod quidem in omni delibera

tionis quasi gradu fieri potuisse censet'. ita statim effecisse cuiuslibet rogationis dilationem. Alii autem, ut serote maduig , Noubauer Iliumsor βnegant per hanc τρα ρη incommoda legum psephismatumve impugnari licuisse. Quin advig, cui Neubauer adstipulatur contendit nitio ferendi tantummodo vitiosum ritum in crimen

In egregia commentatione, quam de Omothesia attica Schoet scripsit, vir ille celeberrimus aliam protulit sententiam. Probare enim studuit, si lex' quae dicitur, rogatio 1utSSet, etiam πιτηδεion nomine accusationem fulciri potuisso erat igitur, si Schoellio credimus, in legibus accusatori liberum 1 respicere, quatenus rogati utilis esset, in psephismatibus non item. Neque desunt, qui hanc ratiocinationem

Vido priaeter locum laudatum Animadversi de nomothetis et Op. ac I p. 25 sqq. .

Hormann I. c.

Notum est latinam illam vocem, quae a lex, et ὀl1OD Signi-neare posse et φηρ iap.αetα. Sed cum discrimine quodam opus sit, prius illud genua legum nomine designo, hoc autem Sephismatum Voca bulo Progrediente autem sermone vide p. infra 9 sqq. necesso mihi erit Inter νόμους, quale Demosthenia redat intelligebantur, et prisca illa atque Solonis iura discrimo quoddam latuere. Quae quidem iura, ubi distinctione opus fuerit, gr co ὀpζω vocabulo PDellabo.

12쪽

veram iudicent; cum Schoelli enim faciunt Busoli mil-

bert', alii. tque cum Schoemanti, ut admonuimus, affirmaS-set, hanc intercessionem in quovis deliberationis quasi gradu factam Sse, et ante populi Suffragia nomothetarumve iudicium et post suffragia lata, ac statim dilationem rogationis effecisse, haudquaquam Schoelli sententiam suam probat. Negat enim Schoet eoque auctore cum alii tum humsero Busoli fieri potuisse, ut per huiusmodi intercessionem ritus sollemnis nomothesis dirimeretur licuisse igitur post nomothetarum demum disceptationem hanc γα ps contra legis auctorem intendere.

Jam vero ipsius, Aristotelis libro de republica Athe

niensium in lucem prolato, testimonio quodam illius auctoris fretus vide supra p. 1 ad 11 3 eam sibi huius actionis vim informavit, ut statueret in solis sephismatibus ei locum fuisse R. Quam sententiam postea in eam partem mutavit, ut credat et

in legibus et in psephismatibus adhibitam esse distinguen

dam autem accurate hanc accusationem censet ab ea 79αF u,

qua Athenienses ad incommoda legum impugnanda usi sint A. Nec minor fuit dissensi de eo, a quo tempore Origo I9α φὴς πα0ανομων repetenda esset. Nam alii ad Solonem institutionem eius retulerunt', alii Soloni quidem eam abiudi-

Ber. d. Gn. acha. Gesellach de Wiss. 189 p. 48. Schoomann-Lipatus, Griecti Alterili. Ι . 416 Berlin 18973. Non alienum est commemorare, qualem hac in re huius actionis rationem sibi finxerint Bahius et Hartelius. Ille negat l. c. p. 44 in nova legelata bat ullo adici ullam fui8se usurpatam liberumque tantum et i, pol λομευ i, fuisse affirmat latorem in ius vocare hac publica actione, in septiismatibus Ver suspicatur l. o. p. 6 debuisse auctorem sephismatia in ius vocari ante comitia, in quibus populus de ipsa rogation in suffragia mittendus esset. Hi autem, qui eam sententiam protulit, incomitiis Atheniensium binas fuisse suffragiorum lationes, priore latione hanc actionem terminatam voluit Studien uber attiaches Staatareelit undUrkundenWesen P. 251 sqq. Wien 18783. Velut Schoem. De com I. c. - Platner . o. - Wilam WitZ, Aristoteles n. Athen II, 194 Berlin 1893J. - Busoli, Griech GeSch. I. c.

p. 27 sqq.

caverunt, nec tamen ipsi de tempore quicquam statuere ausi sunt'. alii denique ad Ephialtae illam conversionem

reipublicae Originem eius revocaverunt' Quae cum ita essent et tam dissimiles inter seque tam diversae sententiae de ρα Et παρανομ o prolatae SSent, Speravi non frustra operam me insumpturum esse, Si ea de quibus potissimum ambigeretur, hac in commentatione in quaestionem denuo vocavissem. Atque hoc eo magis, quod qui nostra quidem aetate de hac γρα*3 fusius disseruerunt, in singulis modo accusationis partibus versati sunt. Sod instituont mihi in huius actionis vim inquirere,

neceSSarium videtur esse universam nomothesium atticam

describere, qualem Demosthenis temporibus fuisse existimandum est. De qua legibus, quae in Demosthenis Orat. in imocr. Servatae sunt, Optime edocemur. Nec tamen defuerunt, qui harum legum auctoritatem impugnarent, sicut omnes ferme publicae litterae, quae apud Oratore eXStant. nonnulli spuria visae sunt. In quorum numero est e-

stermannus, qui acute ille quidem, sed haudquaquam argumentis ad persuadendum aptis has Timocrates orationis leges haud dubie spurias esse obtinere conatus est . Cuius tamen argumentationi adversarius exstitit Schoeli M, qui earum fidom tam firmis argumentis sustentavit, ut nunc de singulis modo harum legum locis controversia existere possit. Quare his

praesertim legibus usi nomothesium describere conemur.

Cautum igitur erat, ne quovis anni tempore leges ferrentur, sed initio tantum anni nomothesis locus fiebat tum enim, undecim die primae prytaniae erat in c0mitiis recensio legum, quam TCχειροτονια υ63.o, Athenienses appellabant:

13쪽

Rogatus enim populus, utrum novam legem ferri placeret, an vetere sufficere viderentur, in suffragium orytanibus mittebatur: 25 καὶ πρωτου sep υμ υ ἐποιηIα ὀθαχεtFOzουιαν, πιτεμ

Socutus sum editionem Blasaii. 911ῆυ iudicibus tribuit quod universi populi ost, quatenu et ipsi pars quaedam populi sunt Schoem de Om. p. 254 adn. 123. Recte animadvertit Schoem. l. c. p. 252 adn. 8 'verbo ρκε tu

non satis ad amussim respondet latinum Sufficere. Non solum an satialogum esset, populus rogabatur, Sed an bonae SSent et idoneae; noque Solum augeri leges, sed etiam veteres novis commutari iubebat, id quod sequentia quoque demonstrant: α δ τινες τοι Volabu, etsi, χῖtlλευωυ

' Sehelling, Fragmenta Solone de legibus Dem. Dind. v. V p. 965 αποχε .poetoυια voluit, quae tamen coniectura iam a Frankio in consura chellingiani libri optimo iuro repudiata est. Bahius autem ita

Verba κατα - 2:lλευους Recepit si C. P. 343, ut affirmaret hanc censuram perlatas tantummodo leges, non novas attigisse. Quod quidem ut haud

dubium est, ita difficile videtur huic loco illam sententiam obtrudere, id est, hanc vim voci illi καet subiicere. At vero, qui tandem fieri potest, ut hac in lege, quae ipsa legum recensionis naturam describit, ad alias

nescio quas lege reiiciamur mae delegatio eStermanno sensu prorsus carere Videtur l. c. p. 49 atque eius argumentatione commotus Schoeli

Praeceptum erat, ut si quid in legum corpore mutari VO-luisset populus, quinque viri crearentur, qui apud nomothetas

l. c. p. 99 locum interpolatum iudicavit. Sed omnis dis integritate loci dubitati tolletur, si umpaeri speciales de ritu in epichirotoniis suffragandi logos misso. In quibus legibu inter alia hoc quoque forsitan praescriptum fuerit, ut antequam suffragia serrentur se de logibu vel de aliis rebus personisvo, de quibus in epichirotoniis ageretur, disserendi copia daretur. Neque enim dmitti potest sententia illa, quam protulit Valoton, Mnemosyne XV p. 370 sqq. duo suiSSe epichirotoniarum genera, quorum in alter deliberationi fuisου locum, alterum autem deliberationem non habuisse. CD LipΗium, LeipZ. Stud. XVII p. 410 qq. Verba - 1ηυος putide repetita esse ex initio huius logis statuit Bahe l. c. p. 61 non potuisse enim certum negotium Syndicis

mandari, nisi cognito eo, quod esset defendendum. tque Odem scromodo ratiocinatur Schoell, qui verba illa uncia includit et creationem syn dicorum ad comitia nomothetis deligendi refert. Nam et alieno loco verba exstare cenSet et absurdum esse arbitrari iam in rima eccloata, ubi id solum decerneretur, utrum omnino lege mutandae SSent necne, de idoneis syndicis quicquam Statui potuisse. At prius illud mihi quidem parvi momenti esse videtur et ad hoc in romptu eat respondere, cum lege praestituta SSent primae occlesia negotia, facile copiam Opulum habuisso anto eclosiae diem rem deliberandi et docido nota viri meditandi Creationem vero eorum cum Omothetarum lectione coniungere, nullo pacto neceSaarium est. Nempe Variu suit nomothetarum numerus, prout res OStulaverat, neque ante rogationum multitudinem perspectam do eo decerni poterat. Etenim Polliaci testimonium VIII, 101: o Lo-θεται Iu 'πα χἱλιοι, ευ ο ς ξπὶ λυται ὁlabo παλαιου,-λλ' ὁ θεῆυαι

Quod quidem vel inde apparet quod negat Pollux apud OmOtheta nova leges accepta eSSe. In quo veriHimillimum est Pollucis animo Ob-VerHatos Sae loco tales, qualis a Dem. Olynth. ΙΙΙ4 10 sq. ubi orator haec habet: νομοθετας καθισατε. ἐν τουτοις τοῖς Olλοθεταις λη θη ad ευὀi1ου 1'Gευα sata Iα υμῆυ καυο ), ὰλλα ob at et παρου ἶλαπetovetας Dpιας λυσατε. In quo em ad idem vitium Pronum se ostendit, cuius alias suae aetatis legislatores arguit Vel denique ad thesmothetarum emendationem, de qua mox verba faciam, dictum Pollucis reserendum est. Atque Si verisimillimum, numerum quoque Pollucem e singulari quadam causa SumΡSisse V. gr. X Epicrat. Seph ε 37: ους δε ομοθέetας ερυα ἐν καὶ χύλίους εκ των Opζω LOκοτων).

14쪽

Ιam quilibet Atheniensium rogandi potestatem habuit.

Praescriptum tamen erat ut rogationem Suam Pro Ponymorum statuis in albo omnes dies usque ad postremam prytaniae ecclesiam proponeret et scribae traderet, qui in comitiis, quae interim haberentur, eam recitaret, quo melius ab Omnibus cognosceretur atque quicunque vellet, si rogatio incommoda visa esset, in comitiis, re bene pensata, dissuadere posset: 23 προ δε ηις ἐκχ. Itας Sc. ης τελευταια etsi is 9t huεκκληnt i, l h βουλι 'λενος Αθηναtto ἐκet meti a s OI-

conseras tamen velim P. 46 adn. 43. Perspicuum est o verbis πολλώκις ἁκου Ιας κτλ. in omni ecclesia rogationes a scriba recitata esse, non in OStrema tantum ecclesia, ut vult alitus . . . 35. Consera velim in arcti in Demosth g 2: Sta et LVS i et ii δικα et pup tu, ε τοῖς τριακOG O: I 2IΓ9V1ένων, Od '

Itemque hac cautione ad Om Othetarum numerum

vide supra . ), tempus, alia huiusmodi constituenda

Quo facto praescriptum erat ut prytanes in postrema prytanis ecclesia de legibus nomothetis sermittendis, do

ε κώ et' 2κκληaια κτλ. Rogationibus in ecclesiis advorsari licuisso Timocr. 25, 36 effici mihi videtur. Quin etian per hypomosiam tunc quamvis stem differri potuisse credo. Cfr . 35 sqq. Quare Schoellio adstipulari non posSum. Ait enim illo I. c. p. 107 'Dio Begrunduntist nichi an klar da man nichi insistit o in Bosprocliun hiitte stati- findon und iderapruch geliusfert ordoti kon non. Den in de Gemellideversammiungen eriten die GeSolgo Oh vortoson sities thren Intiali aber nichi vertiandoli. Maii olante an Agitation in artoivorsammliingen Henken: die Tarallelstelis in de Rodo ego Lept. 94: καὶ προ Πουτων ταυτα νομοθzet vide supra legi alio daΗΗdio Bemerkun im Grundo nur fur dicjenigen iit, die in de Folgo ais Nomotheton horusen in liber io Annatim und Abielinungo eni- Echeiden. Haec quidem Schoellius. Sed quidni credamus, in ipsiΗeccbrsiis de legibus promulgatis, iuro sente utim dicendae cuilibet facto, in utramque partem di sputatum HSe, dummodo ne statuamus in iis quicquam scisci potui8Se Neque enim negari potest, magni Omothetarum interfuisse antequam suffragia ipsi surrent cognoscere, quid de legibus opulua comitiorum Praeiudicaret. Schoollium oculus Verba et v et2λε betαια etsi, τριῶν Ξκκλη aut VHio interpretor: Ostremam trium reliquarum contionum, . . ultimam legitimam prytanis ecclosiam. Vide illi I. c. . 337 adn. Bahius I. c. p. 34 autumat, hac in contione populum in suffragia missum esse, non utrum Omothetae constituendi ossent, sed καν et: καθῖoouντα , . . quibus de legibu iudicatur e pronuntiaturi essonteis. - Sed ut ab illa notione Vocabulo, quod est καetsi male obtrusa discedatur, Per SeSe apparet, pene nomothetas iudicandi arbitrium misso do omnibus legibus latis, nisi sorte cui intercessum HSet.

15쪽

Iam apud nomothetas de legibus decernendum erat. Cautum erat, ne qua rata lex Olleretur, nisi nova in eius

igitur de legibus apud nomothetas. Disputatione finita,

nomothetae, a pro edris sententia rogati, primum utrum commoda populo Atheniensium Vetus te videretur necne, dein de nova similiter, pro alterutra suffragium inibant: Timocr. g 33: διαχεtpoetoviet δε totai etOD T90Ξὀγους

Leges universam et infinitam vim habere Oportebat Τ. Per simplex psephisma legibus ratis obrogari non licebat.

Fg 86, 218 Steph. II 3 12, Andoc. l. c. 349. Iam ut ab e discedamuΗ, quod

in ego apud Andocidem servata non eadem clausulae sormula praebetur quae in illa Vimocratex lego, quaeri potest, num Omnino ius publicum Atheniensium iuium modi exceptionem cognoverit. Quod quidem iamdudum magna doctorum hominum controversia Ora tur equo enim aieri potuit, quin mirum videretur, quod Demoathenes ipη hanc clausulam silenti praeterit et id quidem, ubi omnia molitur ad Timocratis legem evertendam Nosterm l. o. p. 47J; nonne multo firmiorem Demosthenis causam auturam fuisse existimandum est, si potuisset addoro, Timocrati inpertam auisso degitimam viam . quam illo malo dolo sprevisset Eic foro saleton. Mnemosyne XV . 223. Homer, io O-mothesia attica . 31 sq. ita ibi rem informavit, ut suspicaretur, legem illam apud Andocidem servatam formulam liuius ὀlio talem exhibere, qualis Ῥοου triginta tyrannom expulso constituta esΗet mutatam Vero ante Demosthenis aetatem rim eam sartem isse. ut risca ei Ormula redderetur. i. e. ut clauSula tolleretur . Quae tamen explicatio, ut recte Valeton animadvertit. iam an docidi. ipsius orbia resutatur, qui legis formam recitat talem qualem memosthenes iam praebet. Alia igitur huius re explanandae sta nobis ingredienda sunt Et re vera lures sunt initae. 'in primum quidem Taylor, ichae sero alii legandi privas lego omnino rogari licuisse: privilegii. illam Atheniensium Lao volit αυplano obstitisse spuriam igitur a se illam legis parto in quae clauaulam contineat. Valeton autem I. c. p. 7 sqq. eoque auctore Gilbert, bd. V p. 334 affirmant vetitum quidem fuisse, me deges privin rogarentur; nullum is igitur in oliod sat Privilegiis locum suisSe ergo grammatico cuidam clausulam illam deberi PopuIiscita vero priva ' ρ tal1ατα an αυξρι vetita non fuisse. Quod ad hoc posterius attino sino dubio Valoton verum assecutus eat statuendo illud diScrimen inter plaματα επ' αυορ et νόμους AET' VGp RSSeverandoque, administrationem rei publicai Atheniensium magnam exemplorum copiam trivilegiorum iraebuisse. Nec tamen, si id concedimus, idcirco in Valetonii sententia aquiescere licet. Iam otiosi: Ἐπ' αυορ omnino vetitos AS arbitramur, quid tandem sibi volunt verba illa at o μ' ου ueto ἐπὶ παat 'Λθη-viaotc. Neque enim, quantum equidem perspicere valeo ullo alio modo

intelligi possunt, nisi si statuas, hi additi verbis condicionem quandam obiici, sub qua huiusmodi leges ferri liceat. Quae tandem ista condicio mitti Non quidem, lex irivatos homines omnino non tangeret tum enim haud esset Gμος π αυδρὶ , sed ea, ut o singulis quidem lex

concepta SSet, Sed ita tamen, ut simul ad omnos cive aeque Pertineret,

quatenus Praescriptam condicionem adipisci possunt Quod si ita res e habet, quid dicendum est de clau8ula illa φη*tzαμ2υωυ in λαττον κτλ.Primum quidem non licet hanc degis artem ideo ut Spuriam eiicere,

16쪽

VOl1O' DPici zεγο εἰναι. quod Silenti eam Oratore ipsi praetoreant ni fallor, Oratorum illis locis interfuit ita vim legis accipere, velut si sub nullis condicionibus leges privas ferri licuisse l. In commentatione nuperrime edita, quae S in

scripta otio die bo den altischon editerra cingolegien Urkunden, Jahrb. f. Cla8s Philol. 24:ster SusPl. p. 25 sqq. Besondere Abdr. LoiΡZi 1898 Drorus ita rem xpedire conatur, ut affirmo verba illa IMixi co κτλ. de Omotheti accipienda esse omnem enim heliastarum numerum interdum nomOthetarum vicibus functum osse. Et sic Sentit, OtutSSO Omothetas luaAdam constituero condiciones, Sub quibus in gratiam privatorum hominum legibus solvere licuisset. Quam quidem gratiam cuivi Atheniensium concedi potu ictae, quam tamen ut 8Seque retur Singulare 1uoquct φη p Iμα ἐπ' Vos Opus fuisso. - cuta haec quidem rerupti sententia, ne iue tamen omni ex parte Vir docto ad- Stipulari queo. Etenim si nomotheta in huiusmodi otioli επ' VopiconStituendi versato esse existimamus, haud facile credere OSSumuSic fieri potuisse, nisi antea de ea re latum esSet. Ne rursus XiStimandum est id licuisso facere se. ὀlio an αυορ ferre), niSi imPunitato rogandi concescta, si quidem postea a risum huius legi SemPer Ilxta Singulare Opus fuisse arbitramur. Et quod negat rerus huiusmodi legeS, ante luam Omothetis traderentur, comitiis subiecta esse, et eam quidem ob rem, quod Opulus do singulis legitiva praeiudicium non faceret, haud in magno discrimino ponendum eat, Si datione Sola impunitati legum sorondarum hoc praeiudicium terminamus. Ego vero hoc modo senti rem expediendam esse. Licuit 611o ἐπ αυορ ferre, Sed ita, si caveretur, ut deinceps omnes Athenienses huius legis commodorum

participes seri possent vido supral atquo si sex millia Athoniensiam

occultis suffragiis serendi impunitato dedisaent. Nequo igitur necessarium est 1 Osteriorem huius logis partem delere. Nec rursu correctione ulla Opus est. Petitus luidem inSeruit 2α μ' ut AP .aαγ.SVω κτλ.atquo eum equitur Blassius, qui insuper vocabulum illud didi uncia includit. Et Belaho voluit: - ta' ' di q*:Iαl12υω ad η ratus Simul esse audiendum ξε aetco. Quae tamen lectiones Probari non possunt nulla enim uno alia sententia huic olio, subiicienda saet nisi, Sex millium suffragiis datis, quaelibet in gratiam singulorum sanciri potuiSao, id quod υὀlxu, naturae Valde repugnat. Quamobrem huius legis conceptionem, qualis apud Andoc in lege illari 8 exhibetur, veram esse exiθtimaro

nullo modo POSSum. Qui locu liuomodo sanandus Sit nunc non curo; forsitan dolondum sit illud α - - - μη θη ρ Ital1ευcoV, ut LiPSius sibi persuasit. - Ut quodammodo illustrem, quemadmodum hi loci conciliari ossint, hoc in connexu Vocabulis nonnullis insertis, alterum alteri oppono:

Haec fuit sollemnis legum censura Atque eschines Orat Ctesiphontem Min annua quadam thesmothetarum legum sensura mentionem Tacit, Me qua saepe multumque disputatum est mae in enim habet . i. s 38, διαρρηδτυ

Quid igitur cogitandum est de hac thesmothetarum recensione, cuius hic solus Orator diserte meminit ' Sod tamen

et aliunde sonstat, thesmothetas quodammodo cii legibus

17쪽

141 5 quam Supra descripsimus, credamus Sic Wolfius' quamvis dubitanter, Schoemanny Frsenke , aliique censent. Diversum autem fuisse et quae quolibet anni tempore fieri potuerit

alii contendunt. Sic olim Schoemann ε Ηο01yler' Schooli' Thumsery, alii. Quod ad priorem illam sententiam attinet,

nonnulla sunt, quae dubitationem movere possint. Nam ut

Schoeman in libro suo de comitiis scripto ' o Hoefflor

dicunt, ViX Obi persuadere possumus, thesmothetas intratam paucos dies, cum magiStratum nuperrime iniissent,

Satis pervestigasse totum iuris attici corpus . Deinde in ὀtos θω at illa de abrogandis tantummodo legibus agitur,

non de novis Subrogandis. Ceteroquin, si adiunctam epichirotoniae statuimus mirum videtur, quod in Timocr. nulla de ea mentio fit. Diversam igitur fuisse Statuamus necesse est neque certum ei anni tempus praescriptum eSse Verumtamen hic quoque inter populum et nomothetas eadem fuit ratio quae in altera illa legum cenSura Cautum enim, ut monuimus, erat, ut thesm Othetae leges inter Sese repugnantes aut iam obsoletas neque diserte abolitas aut plures de eadem re recepta pro eponymorum Statuis in tabulis proponerent, tum prytanes comitia nomothetis deligendis dicerent in q,

Antiqv. ur. ubi P. 227 q. adn. 7. I. c. P. 25. De cona. p. 260. Do nomoth. ati P. 7 qq. l. o. p. 116 adn. 3. d. c. p. 530.

' p. 266. Superioris anni thesmotheta antequam magistratu abirent eo

munero functo esse ac quae illi collogisaent in novi anni epichirotonia recitata esse, ut Vult Schoem Antiquit l. c., prorsus incredibile est. ' Sio locum difficillimum accepi. Cum Schoemanno, De Com. P. 259 sq. adn. 28, cui Schoellius adstipulatur, Verba at Ipti φαντας oi1O-θaetu interpretor ecclesiam de nomothetis habendam esse in programmato scribere. Dissimilem autem in modum horum Verborum vim atque sententiam indagare studuerunt viri docti. Velut chelling, De legib. Solonis Dom Dind. VI p. 966 hunc Iocum eo modo intellectum voluit, ut 'tatuoret trytanes, mominibus momothetarum citi tabulis tropositis,

princeps proedrorum ad populum referret'. velletne ο-mothetas deligi nomothetae ver alias Osserent, alias Servarent leges ita ut de singulis rebus singulae leges exi

sterent .

populum in Sus ragia de eo misisse, utrum illa nomina lacerent necne. Cui quidem interpretationi no nimium tribuatur, monere Suservacaneum esse duco. moessier autem, qui Sicut compliare recentiorum voliti μεταις vult. hanc iraebet versionem: prytanem populum in Ontionem vocare debent in programmato Suo scribentes momothetis i. e. quicunque de legibus abrogandis sententiam serre vult, qui Omotheta sa vult, is in contionem 'eniat. Sed momothetim ex eorum numer, erant. qui ua- iurandum 'oliasticum moderant. an censemu ad id ipsum universum

comitiorum Populum iureiurando adactum aso Appellatur quidem nomOthotarum collogium occlesia quaedam ab auctore incerto Lex Rhet. Behk.

18쪽

16Apparet igitur quarto a. Chr. n. saeculo comitiorum Atheniensium multitudinem ad iura constituenda parum Va

luisse. propria enim legislatione nihil aliud populo in

comitiis congregato relictum erat, nisi ut decerneret, utrum in legum Orpore mutatio omnino fieret necne - quod si placuerat, licuit populo in ecclesiis rogationes Suadere Vel dissuadere sciscendi autem leges ei adempta erat auctoritas. Proinde cave cum itim anno' δοκιμασ1' illh quam Pollux populo ascribit', aliam atque eam ampliorem vim attribuas, ut Sanctionem quandam populum novis legibus dedisse credas Difficile autem est definitu. quam late officium et ius senatus in sollemni nomothesia patuerit. Nam parte quaSdam Senatui in nomOthesia concessas esse, infitiari non licet. aestimonio enim Pollucis iam allato adiunge Tisameni psephisma de nomothetis eligendis. in quo haec scripta leguntur Andoc de myst g 1 sq.): 'ob δε παγαδιδομενους νομους δοκιμαΠατω προzεγο η βουλη καὶ Oi k0 10

tarum consilio affuisse existimaret. Est sine dubio propter exiguitatem testimoniorum difficillimum de hac ro aliquid pro certo affirmare fieri igitur potest, ut interdum senatui locus in momothetarum collegi, datus sit. Ordinarias veroha Senatu partes fuisse, ut suspicantur Dalii et Baho otτας κελευε κτλ. neque OS Grilio interpungendo plano tollitur, sed monendum eat, Oratorem coram multitudine huiusmodi rerum bene perita verba facere. Griecti SiaatsversasS. P. 14 sqq. VIII, 101: Obς α νεους Sc. vol1ouet eooκ μ.αζεν ' βουλη καὶ δηριος καὶ οι δικαπτηρια. D com p. 258. - Antiqv. ur. Dubl. i. 228. l. o. P. 39.

17Lipsius'. nullo pacto ut credam adduci possum y potius credo nihil in hac re iuris senatum habuisse nisi ordinarium munus auctoritatem dandi R.

Jam Vero quaeramus, quomodo actio παρανομων attigerit illam nomothesiam, quam supra describere conati Sumus.

Praescribit ox illa imocratea, quam aliquoties iam

commemoravimus, ut si quis lege aliqua e ratarum numero sublata, aliam subrogaverit incommodam popul Atheniensium vel cui veterum legum contrariam, in eum accusationem instituere liceat secundum eam legem, si quis legem incommodam tulerit. 33 εα ὀ τις λυσας τινὰ των νόμων co χειμΞυωνετεγον ἀντιγο μη ἐπιτηδεto et i, i, et i, Ad ηυτt o η ἐυαVetto

datione locum non fuisse, quia illic, ut vidimus, tantummodo Supervacaneae leges abrogabantur neque igitur erat, em qui intenderet accusationem. sollemni auto ὀπιχειρ0z0νις locus accusationi duit Ipsis quidona degis Verbis non nominatim dicitur. de quo accusationis genere agatur Omnes fere autem praeter ipsium persuasum habuere γαet ii παρανον. v intelligendam esse. at enim apud Aristotelem haec raccusationis genera dam quam diversa nominari videntur Quod quemadmodum explanandum sit, mox videro interea sine ulla dubitatione contendere audeo nullas alia nisi actiones παγανο tu I=αἴας illas, quae in lege ΤIm Ocr. nominantur, intelligendas esse. Ad quod probandum ante smnia causae ius Leptinea atque imocrate in

iudicium vocandae Sunt.

19쪽

Ac primum quidem de eo saepe multumque disputatum

est, apud quos iudices causa Leptinea acta esset. In qua re examinanda Omnem de populo et senatu cogitationem repudiandam esse luculenter demonstratur iam verbis illis νῖγες δικαazαi, quibus eos, qui rem iudicaturi sint, orator alloquitur, qu autem nomine populus ipse senatusve ne iudicum quidem Vicibus perfungens umquam appellatur. Restat

igitur, ut aut in nomothetarum illo collegio aut in ordinario iudicio Helisea causam peractam esse existimemus. iterum illud commendari videtur primum eo quod de lege

quadam dissolvenda agitur in illa enim lege, quae OmOthesis ordinem praescribit, diserte cavetur, ne ulla rata lex

abrogetur nisi apud nomothetas' Deinde identidem orator aliam quandam legem commemorat, quam legi Leptineae obrogat vel saltem subrogare in animo habet y qui affir

mare videtur Leptinea lege abrogata ipsius rogationem statim pro vera et rata lege habendam esse , quae Omnia eiusmodi sunt, ut ad nomothetas mentem ducant ε. Adde quod orator diserte ad eam antiquam legem iudices relegat, quae praescripsit, si qua lex incommoda visa esset, ut de ea abroganda ferre liceret, dummodo nova Simul Subrogaretur; VOS,

inquit, iubet antiqua lex meliorem eligere'. Quosnam alios

intelligi μας orator voluit nisi ipsos illo nomothetas 3

19 Sed tamen plura sunt, quae in ordinario iudicio helia

stico hanc cauSam actam Sse Statuere nos cogant. Ac primum quidem thesmothetas praesides in hac causa fuisse compluribus locis edocemur in nomothetarum autem On- Sessu Proedro e munere functos esse constat' Deindo agitur quidem de lege Leptinea abroganda, non autem, Si attendimus, de nova sciscenda. Ita enim loquitur de nova sua lege Orator, ut eam nondum Vere latam esse statuere

possimus. Velut cum spondet fore, ut lex ipsius ferretur, sive ipse tulisset, sive adversarii id fecissent, ubi primum creati essent nomotheis ' vix huius sponsionis rationem intelligero

possumus nisi Statuimus, ut recte monuit Schoemannus ,

legem illam mondum vere latam esse atque huius causae

ἴσως λεIo, παρώIat 411ας 'etmizat. Quae verba ad thesmothetarum litis instructionem pertinere certissimum est Item g 99 δ παλαιος νιμος, καθ' V t Salioθέται τουτου p.: παρεIραφα, etλ. - 100 χι FaalxOθεται ταυτα ρα ρόντων, επὶ τουτοις et πραIp. 7:Iυέ θω. Cis r. in Timocr. I 33. Argumentum quidem ex thesmothetarum in causa Leptinea mentione iniecta eatermannus sibi Sumpsit si . . . 5 sq. ad id obtinendum, theAmothotas, non proedro in Ollegio nomothetarum praeside suisse et eo in suffragia misisse. Vorum aliundo quo tu satis constat ut in comitiis, sic apud Omotheta prOedro eorumque epiηtate praesediουου sese Schoeli. l. o. p. 112 sqq. . Etiam suffragandi modus idem erat utrisque sublatis enim mantibus suffragia serobantur, cum in ordinario iudicio heliastico calculorum suffragium adhiberetur. inime igitur mirum videtur, si auctor Lox Rhet Betili eccle- Siam quandam consilium Omothetarum appellato p. 282: Olio Faetcit. XV: O τους ὁμους εις Ioui12VO: Ol1Oθεται καλODυται και εκκλ' at τις 'Ad 'v'at ol1οθετα καὶ 2ιται, t os εις Fερομενου ευοκιμἈζυ νομους και ι io ot συμφορο ελυoveto. tque limo pa peculiari nomothetarum ratio declarat, opinor, quo modo fieri potuerit, ut a nomOthotarum decreto ad Ordinarium holiasticum iudicium provocatio daretur, id quod Lipsium valde offendit, a iudicio ad iudicium provocare iuri attico alienum fuisse autumantem. Gr. Alterili P. 16 sq. .

20쪽

iudices a nomothetis diversos fuisse. Etenim apud OmOthetas alterius legis sanctio repudiationem simul alterius ferebat futuri vero temporis verbi usus dixi satu ostendit denomothetarum disceptatione nunc non agi Cum igitur Orator de lege sua loquitur tamquam si vere lata sit, id cum

Wolfio'. et Schoemanno in eam artem accipiendum St, ut statuamus novam legem, quam Orator Sese laturum SSe autumat, Scriptam SSe legi Leptineae, quo magis iudicum

animi ad hanc repudiandam impellerentur. Meris igitur artificiis utitur orator, cum ita rem exponere vult quasi si constet Leptinea lege abrogata ipsius statim ratam Drey, quod tamen argumentum ipse haud in magno discrimine ponit: εαIo, inquit, tu μii πεμ τουτου τις ἀντιλε7 si 10t. At lex in imocr. oratione servata vetat ullam legem ratam tolli nisi apud nomothetas in hac vero oratione sine dubio de abroganda quadam lege, ut monuimus, agitur. Siheliastas iudices hac in causa fuisse arbitramur, quomodo tunc tam contrariae res conciliantur Wolfius quidem eo modo rem expedire posse sibi visus est ut diceret ad veterem legem abrogandam accedente post primum iudicium auctoritate nomothetarum opus fuisse. Atque similiter Schoe- mannus statuit veteres leges, quae iam diu receptae essent longoque usu convaluissent, abrogari novisque commutari non nisi apud nomothetas potuisse, recentiores autem necdum usu confirmatas accusari in Heliae et quo quisque voluisset tempore. Sed huiusmodi legum descriptio nemini placere potest quamdiu enim nosum fuisSe legem cenSemuS, quando vetus fieri coepit Neque in ea sententia Schoemannu mansit intercedente enim estermannes ' in eam partem Sententiam mutavit', ut statueret legem Leptineam propter

accenseri potuisse interceditur enim, ait, in causa Leptinea per τί αἴη παραυ0 160 legi recentissimae, ante brevissimum

Protegg. iii orat Lept. Dem. Dind. VI p. 633 sqq. . m. c. 4 99. I. c. De Om. p. 280. I. c. p. 49 sqq. De causa Leptinea mp. I p. 241.

21 tempus in comitiis contra vetus institutum perlatae neque

tamen propterea iam pro vera lege κυγι ρ V. χειμεν i, habendae, sed pendenti adhuc, donec iudices quid ea futurum

sit pronuntiaverint. Idem igitur intelligi vult Schoem annus

γωItet, latior vis subicienda est; neque enim de iudicii holiastici solum, sed etiam de populi et de nomothetarum legum sanctione usurpantur. Velut de populi sanctione in Dem. orat in Aristocr. haec scripta leguntur tolla τIeto

huiusmodi locutiones usurpantur de heliastis, qui summam omnibus fere in rebus potestatem habebant. Quam igitur rogationem nomothetae probaverant, ea erat κυρια nec secius tamen ea lassi dici poterat, quam populus comitiis anxerat, licet prave rogata esset. Sin autem intra certum tempus per actionem παγαγόμων jmpugnabatur, statim ἄκυρος efficie

η τι ' Vpιον α ἄκυμον Iettv. In quo notandum est hanc Ocem, quae St ἄκυρος duplici esse sensu aut enim significat id quod est auctoritato privatum aut id quod nondum auc-

agitur.