장음표시 사용
161쪽
d ignata fuit ab ET TMULLERO. Is, febrem a lympha crasJori, viscida genitam, sed sine coryza, sine gutturis , filicium doloro, & sine lusit in tellexit; illi vero febrem eκ eadem caussa natam quidem, sed hisce omnibus catarrhalibus affectio-mibus comitatam. Sunt demum qui rbeumaticam aetheumate denominarint ; rheuma enim continenteri cum ga complicatur Synonyma a Febris catarrhalis benigna Ii3MCRERI I ab. LXVII. Hopp-
MANN. de s. br. sect. I. Cap. VI. LUD IG. Ins . Clin. P. I. cap. I. Subseet. l. f. II Q. Febris lymphatica GoR1ARir System. Prax. Med. lib. titui. q. n. 23 I. Febris lympha, lica FRACAssINII De -kbrib. sedi. 3. de febr. contin. lent Tap. a. Amphimerina Catarrhalis, spec. I, SA UvAGEs. No- solog. clsi. 2, or . r. Gen. VI. Febris rheumatica quorum-ulam. Catarrhus aliis.
. Qu-mquam 'aec febris ratione catarrhi morbis febpia libuin adntimerari posset, placuit tamen cum plerisque scri- 'toribus inter febres eam recensere quia non satis perspe-
Tum videtur femper , catarrhus ne princeps morbus in ea sit, an vero potius , quoniam cum catarrho nexu ita per
petuo. , arctoque febris conjungitur , ipse pro cauἄa febris proxima salui debeat , febris vero pro morbo primario ; uin inflammatio pleuritidis , ut pol us palpitationis ora. Fateor tamen ultro, interdum catarrhum, rheuma , t m sne fe- bri esse , tuncque/ minime ad febres spectare . Ouandoque 'tiam febri conjungi , modo hanc emeritam , modo m=res e. Quacunque tamen ratione accidat , cuiv febri Iungisur , cur non in febrium numero collocetur
162쪽
Tempore aequilaoctiosum, praesestim autumnalis, ingenti unaque aeris, di tempestatis mutationum , repentinarumque vici studinum plerumque exoritur febris catarrhalis, nulliosque aggreditur . lnvadit potissimum sub vesperam frequenti p6tius , & r petita horripilatione, quam frigore, dc h6rrore , aut levi tantummodo e Ytremoram refrigeratione,& quandoque etiam, ubi levior morbus futurus est, sine ullo sive frigoris, sive horripilationis indicio. Mitis ut plurirnum eii , ct post qua in aliquot horis increvit. solet ' circa me liam noctem se se remittere. Remistio autem non solum ad matutinuni tempus , Uerum etiam ad totam fere diem pro ducitur, donec iterum vesperi ordinata periodo resurgat , dc recrudescat Praepedit, vel continuo subsequitur coryga, sive gravedo, Catarrhus; sternutatio, lacrimarum profluvium, oculorum rubor , faucium phlogosiis, & dolor, molesta laryngis titillatio, rauce do, tuitis satis importuna, sicca plerumque, aut pauca s tenuia , salivalia excernens , raro mucosia, & crassa, toto morbi decursu ex crucians, somnumque abrumpens, pectoris gravitas , dyspnoea, dolor dorsi, turn artuum omnium, tentionis, aud punctionis sensum inferens . Cum his saepe coi jungitur cephalalgia, aut capitis gravitas, dc debilitas, tuaiversi corporis lassitudo; at petitus quandoque adauctus, quandoque, quod frequens est, imminutus, gustus depravatus, aut de
163쪽
interdum evenit; testante JUNCKERO, cui suffragatur experientia, ut nedum ab horripilatione iebris exordiatur, redeatqite, primis nempe diebus, verum etiam ab horrido frigore quo dimidiam, vel integram horam concutitur corpus, succedente calore primum miti, deinde acriori cuni aliqua circa praecordia anxietate, aut etiam ad vomendum incitatione. Calor vero ille tunc ita protrahitur, ut non, nisi altero mane defervescat; idque praesertim ple thoricis his venit prima videli cet febris accessione. Pulsus pro vario morbi tem- Putius pore, dc gradu, variaque aegri temperie, atque 'habitu varius esse consuevit, sed celer semper, ocfrequens Progrediente morbo sudoreS erumpunt, Sudor api'sertim in remissionibus, copiosi, & foetidi; pi
tu ita crassa, dc iraucus e naribus emungitur; e faucibus bronchiis, & pulmonibus magna concoctae materiae albae, dc glutinosae, interdum flavae, dc puri similis vis extussitur; aut diarrhoea insuper cum urina simul sedimentum deponente supervenit, quibus febris feliciter sblvitur. Hinc facile hu)usce febris elicitur diagnosis, veraque ejuS na-ltura. Non enim, ut monet experientissimus IVivia casar- CΚERUS, rationi consonum est , febrem catarrhalam ' Πακere Us e, ubi mqQ tussis y n quct rati edo
egus peripneumonia neque erdileiaceum qui iam se fes manifestat . Qua animadversione rectissime
corripiuntur illi, qui nomine catarrh. Is fcbris abu- si sitiat, eoque aliud omnino alientimque morbilgenus tape comprehenderunt . Nam quae vulgo di- febris catarrbaris maligoa, aut petechizans , nullam ex notis supra relatis habet unde nomeni Vcipiat, catarrbalij us nuncupetur.
164쪽
I. CCCXLIII. IUNCRRRo aliisque non nullis hujusmodi labris
a Visa est una, eademque cum quotidiana qtastidi τ' mei, de qua paullo ante f. non olea te paratim egimus. Verum ab illa, SAU VAG'IO er*M tiam judice, differt ea tarrbalis artuum, &
dolore, coryza, faucium phlogosi, raucedine, tu ili,dvspnoea, vagis, longisque i irripilationibus alii que peculiaribus notis . CCCXLI. ), & praeci- Discrimen pue diuturnitate qua aegrotantes fatigat. Nequei' ς confundi debet febris haec catarrhalis cum rheuma
iureli zm, licis illis faticius in & pecis is congestionibus, qu*0ii . aliis febribus sive continuis, iiVe inter Erit, C mittentibus, in statu, aut declinati Ine morbi, non
η'ς ' infrequeiater superveniunt; aut cum IIS rat Iolae ldm' i '''' est alis, aut constitutionis epide micae vel ab initi complicantur. Nam in his Catari halis affestio epi- genomena est, atque accidentalis, non essentialiter, ut in catarrhali febri, connexa, Et que inseparabilis. Discrimen quoque non leve esse ait HOFFid AN Nus inter febrem hanc catarrhalem, de qua Oqul imir , atque illam , quae Rheumatismi comes eli, uua ue a Rheumatismo ipsb dimanat. In catarrnali si1quidem interiores narium, faucium, laryngis irracheae, bronchiorumque membranae laborant, . que ex his aliquid critice effertur. At m tismo soli nnis culi, eorumque involucra, aut L . dii res & ossium ligamenta occupantur, neque quiquam inde prodit, quod tensii bilis, 'Ui cuationi S nomen mereatur. Levi etiam negotIor q' ' h. . or putat distin ut hujusmodi feorem ab iiii
165쪽
In his enim nulla plerumque febris tenet . Paullo autem difficilius catarrhalis febris internoscitur ab ea quotidian* intermittentis specie, cui ob accessiones Vel pertinas , longioresque circuitus spurias CXXXV. ) nomen est, in primis si catarrhalibus affectibus originem deueat , aut ab his CXLI. ) stipata sit. Attamen in quotidiana hujus
modi manifestior ut plurimum horror accessioneSexasperat, aut antecedit, & vera integritas, licet brevis, eas intercipit , qua in re omne discrimen contineri docet LUD IGI Us a . a Instit. Cunic. Sub ea. 3. g. 99.
Caussa ejus proxima videtur esse serum, dc lympha copia, aut lentore, aut acrimonia, aut Omnibus hisce vitiis peccans, in vasis ambitum corporis perreptantibus , in primis culaneis congesta haerens, irritans; aut ad vasa, glandulas, follicu los, cryptaive mucosas membranarum nares, palatum, fauces, laryngem, bronchia, similesque partes, quin imo cui Ophagum, ventriculum, atque intestina investientium copiosinu adfluens , easdemque replens, distendens, inflammans, sive, ut brevissime dicam , caussa proxima in levi , dc serosa harum partium aut omnium, aut aliquarum phto- go si sita videtur . Proegumellae vero caussae, quae ad morbum corpus quodammodo praeparant, prae-icipue sunt temperamentum 1anguineo-phlegmatii cum, habitus mollis & laxus, aut cacochymicus .acritateS variae, ulcerum, scabiei, crustae lalteae.. achorum , aliarumque excretionum suppressio. Proe-igumenis supervenientes procatarcticae mutua con-hinctione caussam proximam ericiunt, uta sunt su-
166쪽
162bltae corporis, & praesertim capitis , collique refrigerationes, cum aeri frigido, aut humido vere, aut autumno imprudentius objicimus; potus frigi dus calente corpore haustus ; subita perspirationis imminutio; maximae tempestatum variationes , ocdemum acre epide micum inspiratum , aut aliter corpore receptum '. His enim non modo lympha crassior, acriorque redditur ; mucosi humores coguntur; excretorii ductus arci antur, verum etiam sanguis, reliquique humores, constrictis, & majori vi resistentibus exterioribus partibus ad interio res nondum a frigore afflaetas , proindeque laxi res, & minus renitentes uberius propelluntur , dcconfluunt, ut ibi congestiones, & leves inflammationes pariant.' id videmicum mini a ex eo maxime elucet, quod j ἀ-pe catarrhalibus assembus epiaemice' regnantibus , communi hoc morbo corripiuntur etiam illi , qui jamdiu in cubili aliis ex caussis se continent, sibi a frigore , aerisque injuriis religiosissime cavent. Id centies observaυimus . Nequeeγedas velim , me sud observasse solum in iis catarrhis. in quibus suspicari licuisset de contagione per agrorantes cum sanis communicata s quod sane , s unqisam accidit, rarism mum omnino est, nisi etiam valde dubium, atque incertura dixerim , sed in illis catapphalibus Uectibus testor id deprehendisse , o os in alios contagione propagari nulla certe ratio , nullaque netumsneta funerebant , ut vel levi me fi - picaremur. Acre autem epidemicum inspiratum, aut aliter Corpore receptum cum dicimus , illud intelligimus , quod halitus , θ' vapore o terra με humida, sua palustri , sp aliter infalubri elevati aeri impestiunt , aut aliunde ventiqκidam ad nos transferunt: nam sta interdum celeriter di funditur malum , ut e simplici contactu, ct communicario ne tanta propi Arionis velocitas pendera non pust, nisi ventorum ope nito sta di pergantur quaquatersum . Ex hac enim caussa catArrhos videmicos magna ex parte oriri, pro' habile o imo rem suto , rolinos vero eorum mitiores, ct m
167쪽
CONTIN. REMITTE T. nus , u ι dicam , unive ales tempestatum , is atmospha dia visisset.ιainibus , qua humρres corporis uastri varia rat to-ne epravant, deberi.
. incerto dierum numero febris haec finiri consuevit. Ubi levior ejus caussa , dc gradus est, uno , duobus , tribus , vel quatuor diebus absolvitur . Tum ad ephemeras plurium dierum, sed perperam, quia nequaquam continens est , a plerisque refer tur. Vere proxime elapso hujusce anni 178O. epide mica ita fuit, ut hic Mediolani, itemque Taii fini , aliisque in regionibus vix ullus eam effugerit. Invadebat sine frigore, cum lassitudine totius corporis, coryza, tussi, magno calore, & tribus successivis diebus circa vesperam suas accessiones repetebat, sensi in minores, di mox oborto copio so in remissionibus sudore . urinis crassis emissis , sputisque puriformibus & concoistis facile, dc cito excreatis, tertia ut plurimum, aut quarta, quod longissimum fuit, accessIne penitus desinebat, sola tuis ad a liquot dies superstite. Frequentius tamen, ubi validior caiisa eam efficit, di legitima, puraque est, qualem supra descripsi, ad septimum, ad nonum , aut decimum quartum diem extenditur. Per se benigna, communi sententia, esse creditur , dc recte curata periculi eκpers habetur ιnam saepe vel primis diebus reserata cutis excre tione solvitur per sudores , vel post aliquot dies per copiosam materiae Viscidae expuitionem , aut i rgrim muci , & pit tritae e naribus stillicidium , Rut crebras alvi de)ectiones , aut magnam urinae L a crat
168쪽
crassae, dc subsidentis copiain , vel per emnes hae-sco simul evacuationes judicatur.
Interdum tamen , cum vehementiori ex caussa nascitur , & sanguis diathesii inflammatoria magis inficitur , ut in quibusdam epide micis constitutio, nibus saepe accidit , facile in anginam, aut peri' pneumoniam , aut pleurit idem transit, nisii mature , & provide venae sed io, & regimen anti flogi sticum subveniat. Talis fuit ilia febris catarrbalis, quae anno I 6 8. medio vero Londini epidemice gras sata est a) , aut alia quae anno I 67S. nemini fere pepercit, & sub tussis epide micae nomine a SYDENANO a ) descripta est; itemque ea, quae an no II:9. Romae in constitutione quadam epidem i-ca, quam Rheumaticam LANCI sitis b) appellat, desaeviit. In hac coryzae, & rheumata cum modica tussi ab initio infestabant, pari ferme ratione ,
qua idem mali genus seculo XVI. &XVII, ut referunt CA GNATUs e), dc DONUs do, saevierat. Deinde accedebant huic febri pectoris doloreS, angina, pleuriti S, aut vera peripneumonia, praesertim in iis, qui neglecta prima morbi dc tussis in
vasione intemperanter vivebant '. a) witzis. De febrib. cap. XVII. p. 8s.
b) De nativ. deque adventit. Romani Coeli Qualitatib.
cui accedit. His ria Epidemiar Rheumat. quae per hiemem anni MDCCIX. Vagata est. Rom. IIII. e) De salubrit. Roman. aeris P. Q. d) De restit. Salub. agr. Rom. p. 16. En Lancisans ι escriptionis Ρnopsim . Tortar cst poris iapytu ο primum , tum febris cum ruore , mox vagus in
169쪽
ca comitante , invadebat : Pulfus durus , urina flammea , atque interdum turbida observabantur nec mora sanguinis butum, o respiran/i doecultas superveniebant . Tum gens Iape rubebant ac savus toti corpori color , uti in aurigine laborant bus inducebatur . 2Mirum est , noratuque dignum , carceri. , locaque ab aquilonaribus ventis dissia , ae remota ejusmodi morbum minime sensisse , Mulseret minus qusm
viri, item minus opulentιores , ac nobiles , quam egeni eo
dem obnoxii fuerunt , si quidam in eum incidissent , leviorem certe morbum , nimirum cor zam, raucedinem , ct exterum pectoris dolerem , levesique rheumaticarum febrium accessiones experti sunt. Plerique a morbo convaluerunt a sudore , aut narium hamorrhagia , aris alvi fluxu , aut ube-piore urina , aut omnibuν hisce semul concurrentibus eυ cuationibus cum Buri item concocti, ut plurimum, rejectione. Non raro ramen sine sputorum coctione dolores pectoris, febresque decedebant . Dusam defunctorum cadavera sendebant pracordia rub/ntia usque ad diaphragma , ct nier cantia sanguine coacto , inque magnis cordis vasis potvoso . Aquilonares venti, tempestas perfrigiaa diu durans vis ut potior hujusce morbi caussa . Hi s. aom, epia. cap.
In phthisiim etiam pulmonarem non raro malum Interdum artigrat, tum in primis cum tussis diuturnior evadat, aut saepius haec febris recurrat, eosque corripiat, qui jam aliqua pulmonum labe laborant , aut vitiosa pectoris structura deformantur. In uni er- sum quo magis , ut inquit DNCRERus , ab indoia sua leviore recedit, oc cum vehementia tam frigoris, quam aestu infultaς, eo Iolor est metus alicurus Ia .is circa vij rura haerentis. Item quo major sangui nis, aut seri impuri copia aegrotantes gravat , eo deterior, longiorque morbus esse solet , quem ad Foduin obveni scorbuticis , aut mi sinate milia ti
170쪽
drlitescenta affectis ; quem in his insolita, & perniciosiora symptomata oboriantur, vitaeque non leve periculum afferant . Ceterum hypochondriacos vehementius affligit, quoniam in his graviora sibi adjungit symptomata , uti praecordiorum anxie ' tes, dissiciliorem respiratio aena, inquietudinem, flatu lentos imi ventris dolores. Neque minori grada torquentur foeminae , quae hystericae passioni iaut mensium suppressioni obnoxiae iunt.
μgieis. Cura omnis impendenda octo, ut aequabilis san- iφω - guil)iS , dc humorum omnium circuitus restitua tur; ab interioribus ad exteriora alliciatur ; con gestiones resblvantur; acritas mitigetur; perspira tio omnis interna, dc externa promoveatur i coctio, atque excretio materiae morbificae opportune Ounudo contingat. Quare, ubi levior morbus est , ejusques icissi caussa facile tolli, & difflari potest , totum opus * ε' naturan, rectoque vitae regimini Committatur. Tum sola quies & lectuli tepor, & largus tepensque potus, qui diluat, temperet, & leniter se CretioneS, excivtionesve omnes, sputi praesertim, dc sudoris adjuvet , cum tenuiori victus genere sufficient. At cum febris paullo intensior tenet, dc graviora invehit symptomata, emcaciori artis auxilio opus est. Tunc primum sanguinis missio alaba e san- ma se Orsionem meretur. Hanc plerique aut silentio praetoreulat, aut manifeste rejiciunt, arit rarissime necessariam es e existimant. HOFFMANNUS , qui
eam opportuno tempore , & regimine institutam in plethoricis frequentem catarrhalium affectuum reditum egre*ie praecavere assirmat, praesente tamen