장음표시 사용
211쪽
C o N T I N. REMITTENT.. izj solescunt , dc terrent . Εκ spasticis enim potissimum affectionibus , quas in hac febre excitat heterogenei fomitis acerrima , dc virulenta natura , Iethales peripia eum Oniae , pleuritides , anginae , cardialgiae, colici , aut iliaci dolores , iccphalalgiae
acutissimae, tusses vehementes, summa virium dejectio, laethargus, phrenitis Consequuntur; quem ad modum supra indicatum est ; siicque Complura mala implicatissima oriuntur, quae varios periculi, &perniciei gradus constituunt . Majus quoque peri
culum est, quando cum aliis morbis complicatur, nempe cum morbillis, cum variolis, exanthematis miliaribus, cum synochis putribus , aut imputribuS, praesertim ardentibus , cum particularibus in fiammationibus, aliisque acutis morbiS. ' Anginae tamen in his febribus plerumque ab acri , &septico Emite, vel miasmate ad fauces delato oriuntur , &facile in aphthas gangraenosas , & depascentes degenerant . Hinc malignae & putridae tunc vocari solent De quibuSplura in capite de Angina alibi . Similem saepe Caussarn ha bent quoque pleuritides; & peripneumoniae& celeriter in
gangraenam terminantur lethalem,
Attamen quando levior est , plerumque paNcos intra dios finitur. Contra, si gravior non nisi exactis sex hebdomadis imo etiam longiore tempOre. Tanta vero, diuturnitas morbi non a sola mor- euratio bificae materiae copia , ω pravitate , s ed plerum que etiam a praepostera curandi ratione proficiscis letnam communius ejus curriculum intra qua tuordecim, aut intra triginta dies, quando longius procurrit, circumscribitur . At quoties vehemen
iis imis urget symptomatibus, inepteque curatur s
212쪽
DE FEBitIBUS δοῖ saepe accidit , ut aegros jugulet nona die , inter , dum decima octava , aut vigessima . Quandoque otiam posi varias spei, & tirnoris vicissitudines ad quadragesimam , qua demum 1 olvitur , ut modo innui , protrahi Visa est . Ideoque cavendum est , quando etiam funesti ima omnia videntur, ne sta tim exitium inevitabile praedicatur , quia non ra ro, cognita, expulsaque per Vomitum , aut alvi dejectionem materiali caussa, cito, atqde ine X pdistato dissipantur.
AIυὶ βω- Alvi fluYus , qui ut plurimum supervenit , aut comes est, si arte, aut casti supprimatur, tum aegrortantium res in pejus ruunt, translata ad interiora, nobilioraque alia viscera gastrica, corruptaque Ca cochylia . Quod ST AHEI Us ipse , dc reliqui ejus assectae, ubi de febre catarrbaJi maligna German νι m, sive epidomi a , & pure bigante, quam reapse ad gastricas i pectare infra demonstrabimus, spe-- n- , Ciatim loquuntur, luculenter testatum faciunt. . At cruda. dejectiones tenues, liquidae mmis, aquosae', aut laia cerae non Vacant periclito . Contra bonum omen
portendunt excrementa paullo spissiora , pulticulae si milia, & foeculentiora, minusque foetentia. Inter dum etiam urina crassa, i grangurioia, aut purulenta In trieata non levem boni exitus, & judicii spem facit. Garum Vo- strica maligna, aut epidemica , biliosa, putrida, aut x. H' morbis complicata perniciosior, dissicilior' in que esse consuevit . Respiratio quo liberior, faciliorque, aut aequalior ; quo minor anXietas , auc, nairrequies est, eo inrajor salutis spes . Pulsus exiles
ς' τ' '' parvi , inaequales; facies livida, terrea, pallida; summus virium lapsus ; mentis aberrationes, in primis sicas nec capitiS dolor, nec vibiliae imi podicin ante
213쪽
cesserint ; frigus extremorum , Cum oti liminals , aut fuscis, nigrii e deje tionibus, itatestinorum gaia graenam, aut spha celum imminere, proximamque mortem significant . In gangraenam quoque facile abeunt viscerum inflammestiones', quae huic febri 1uperveniunt , nec mirum in tanta humorum putredine, aut ad patrescendum proclivitate . Sangui nis item corrupti, atri, splendentis proflavium , nisi ab haemorrhoidibus sim latur, plerumque lethi- ferum eli . Reliqua bonum, aut malum essentum indicantia satis, ni fallimur, ex iis, quae in hu- jusce febris historia protulimus, erui possunt. Postremo id solum adjicimus, crudam morbum adhuc esse, dum symptomata intenduntur , aut pertina citer saeviunt ; ad coctionem procedere , iis incii- ItalIa eo natis, aut decedentibus ; nam vera doctio nulla , ct i out ex RAGLIVIO, & monuinaus, in hac febre fieri consuevit. curatis.
Morbi natura , atque ipsa Ratio postulat , ut Indicati ο quam citissime omnis e primis viis saburra expel-' ε' iatur, inflammationis si quis timor est, aut meta stas eos provide avertatur, 1 pasticae ibi idarum par tium affectiones tollantur oc putredini, aut ianguinis putridae didblutioni, quoad fieri potest, ea tur abviam . Ante Omnia vero perpendendum rite
est , nurn protinus ab initio sanguinem mitti et Id. I
diat. Plerique enim non mittendum esse, docent. Sed ego, quaenam in hac controversia attendenda
sint; quo modo cognosci possit, ubi sanguinis mil- so conveniat paucis complectar. Nam si aetas flo-xiaa, si temperamentum sanguineum, ii bonus COζ. Bul SER. it. O
214쪽
hemens, aut durus, si dolor capitis atrox, si pectoris oppressio respirationem laedens , atque alia symptomata immitia concurrant, si ea, quae calefaciunt , diathesimque phlogisticam sanguini indu cunt, praeces erint , si aliqua pars inflammationis metu tentetur A. CCCLXXXI. LXXXII. , aut gastrica febris cum diathesi inflammatoria , uti in eastrico instam Matoria g. CCCLXXXVI.) accidit, confestim, ac inter initia, sanguis e vena mitti debet, & si semel satis non fuerit, iterato id etiam fieri poterit. Inter symptomata , quae id auxilii
exposcunt, recensendus quoque est venter tumens, dolens, tensus, & clausus . Alia sanguinis misso supervacua esse consuevit, imo noκia, tum in primis, cum febris jam aliquantum processerit , vel cum putrida sanguinis disiolutione complicetur, ut
in gastrico putrida CCCLXXXVI.) sive binos
putrada , praesertim epidimica, altit maligna evenit.
Quo in casu, si quid tamen eam indicet , tutius sanguis cucurbitulis scarificatis , aut hirundinibus temporibus, naribus, aut haemorrhoidibus admotis mittitur ; idque convenientissiimum prope est in ipso morbi etiam . progressu.
Ceterum, quod pernecessarium est , primarum viarum sordes mature excutiendae sunt, idque vel Indiean- vomitione, vel ducta alvo praestandum . Vomitio i* φρος - , si materies circa ventriculum turgeat i qu dinnotescit potissimum ex lingua lurida , &, sordida, oro amaro, anima foetida, nausea, vomitu bilioso, vel pituitoso, sensti molestiae, aut ponderis circa praecordia, anxietate, cephalalgia sympathica, aurium sussiirru, Oculorum caligine , aut Vor
215쪽
tigilae, neque interea febris impetus, aut inflammati ventriculi, intestinorumque suspicio, aut sp tum sanguinis, aut aliud quidpiam obstet. Obstare etiam solet enterocele , nisi cingulo rite applicito
intellinorum vehemens prolapstas avertatur . Gra'
viditas quoque impedimento est sed non tanto , ut quandoque in robustis , dissiculterque abortientibus , H necessitas. urgeat , lenissime vomitus cie- Indita ri non possit. Alvi vero duct ione, si vomitus cieri nequeat, aut gastrica colluvies intestina potius teneat ; quod indicant gentium gravitas , lumborum dolor , epigastrii, aut ventris tumor sine in flammmione , borborygmi, flatus, tormina , al'
vi egelliones foetidae, liquidae , mordicantes , rebitiosae.
Vomitus autem cieri potest: vel aqua tepida oleo cui με remi t., affatimque epota, vel oxumelle scillitico, Vel ipecacuantia , vel in robustioribus tartaro o ι' emetico , in magna aquae tepentis copia solitio, re divisina ad intervalla, donec vomitus subsequa- da tur, propinato. Nec semel tantum, ubi multa ga strica cacochylia est, sufficit vomitum prolicere , sed interdum id iterari , prout res exigit , OPUS est. Educta per breviorem viam cacochylia, proponit Iosso Titis Tamarindorum leve decoctum ,
vel aliquot Cremoris Tartari drachmas singulis , vel alternis diebus sumendas; quibus Jc blande alvus ducatur, oc calor contemperetur, & putredini, athalinaeque degenerationi occurratur . MOREA LIVS ingens se consecutum esse scribit emolumentum eX miaetura quadam, quae habet aquam scor dii, theriacalem, totius citri, dc rha barbari tan-xilium , aut ejusdem syriapum , cochleatim toto O a morbi
216쪽
morbi decuri u identidem data , dc sine ea argentum vivum , quod summum vermium & febrium inde ortarum antidotum celebrat , adhibitam frustra fuisse, palam fatetur ; adeo & ipse necessariam comperit alvi ductionem, quam datum illud medicamentum per epicrassim praestabat.
Sed nemo fortasse alvi ductionem in hujusmodi febre pluris fecit, quam HEISTERUS . Is praeter lapso etiam morbis principio in omnibus gastricis febribus , ' imo in malignis quibusque exan- tbematicis , & petechizantibus g. CCCLXXXII. CCCLXXXIX.) cujusque aetatis homines, item
que pueros, ct puerperas adorientibus, experiei tia wAGNERI Medici Lubeccensis non ignobilis ,& sua confisus, magnis effert laudibus peculiarem quamdam medendi rationem , quae non sol una ad eas cyrandas. Verum etiam ad eas ex malignis in benignas convertendλs plurimum valere dicitur . Nempe sumit I pecacuantiam a scrupulo uno ad drachmam semis cum arcano duplicato probe contritam , & diluit eam aquae cardui bonedicti unciis tribus , vel quatuor . De hac mixtura quavis semihora, vel singulis horis cochleare unum vel alterum dandum esse jubet , interposita identidem potione aliqua temperante , dc diapnoica , donec emetica remedii vis exeratur. Si intra duodecim circiter horas vertigo, lipothymia, faucium dolor, aliaque malignitatem indicantia symptomata non se 1 e remiserint, ne*ue pulsus, Ic respiratio liberiores fiant respiratio enim anxia , inaequalis , crebra, difficilis, suspiriosa pro signo ferme pro prio febrium mali moris habetur eamdem mixturam repetere Oportet, quousque morbus in m
217쪽
lliis vergere incipiat, neque ab exhibendis aliquoti pecacuantiae granis desistendtim est, nisi cum nrava malignitatis indicia penitus evanuerint ; quod intra biduum quandoque contingit . Namque vi etiam alexipharmaca pollere ea creditur.
. Quod sit materia in Intestinis turgeat CCCXCI.) Q in donec locus siit epicraticae purgationi , sed illico deturbari debeat, oppIrtunissime dari solent Maiana dum cassia , 1 al Anglicus, Polychrestus, 1 ubamarus Mu . tinensis, Porrectantis, Rhabarbarum , syruptis flJ- cavis. rum persici, Electuarium lenitivum , Dulpa Tamarindorum, Diatartarum Petri Castelli, & quidem ea quantitate , qua intestinatis saburrae potior sal tem pars satis valide de)iciatur. At in alvo ducenda temper temperamentum aliquod adhibendum est , ne nimius alvi fluxus excitetur , qui aegrum proster
nat, quod praecipue timeri potest in febre gastriso putrida aliisque congeneribus CCCLXXX VI ubi ad dis lutionem summa proclivitas est , aut
ne intestina crebra, aut nimia catharticorum irri tatione inflammentur, quod in gastrico inflammato ria g. eod. ) non infrequens est . Quorumdam etiam consilium est , materiam, antequam ejus CVacuatio tentetur , iis, quae digerunt, incidunt, attenuant , fluidiorem reddendam esse , atque ad exeundurn paratiorem. Id, si aliquando, tum sane eX pedit, cum tenax, inersque naucus Uentriculo, atque intestinis adhaerescit, ut in gastrica pitui
tosa, silve glutinosa . CCCLXXXV.) saepe fit,
aut bilis 1pissitudinem piceam adepta choledochum , cystimque felleam oppleat, sicuti in gastrica bilio ibid. interdum evenire , verisimile est: . Sed plerumque non diu cunctandum est , ne retentae
218쪽
2I DE FEARIBUS putridae sordes gravissiimium brevi, perici os Orer; que morbum efficiant, cui sive arcendo, sive fugando cum sanguiniS missio, tum purgatio , sera nimis, impar deinde evadat; aut magis magis ueliquatae in vias sanguinis magno aegrotantium disia
Ol.8ia Interdum tanta fensibilitate , atque Britabilitate quando doletantur aegroti, ut nant ui possit, ne emetica, aut μμ φ' pG gantia morbum potius exasperent. Tunc aptissimum est expiandis primis viis oleum olivarum optimae notae, aut seminum lini , aut amygdala ram dulcium sine ignis ope recens ex pretium, ad quatuor, quinque, vel sex uncias uno haustu. Id enim duplici plerumque evacuatione, nimirum per superiora, & inferiora, aegris opitulatur , acres humores obtundit, Viscidos, tenacesque resolvit, spa- sticas contractiones laxat , dc lenit, aliaque bona
praestat Non me quidem latet, a plerisque ho die ob abusum fortasse , qui olim fieri promiscue solebat, odio illud haberi, reprobarique tamquam nOXium, quia. facile rancescit, &phlogillo scatet,
atque adeo febris fomitem augere posse videtur . Verum animadvertant velim, quale oleum, quantumque a me proponatur . Si enim optimae notae sit, & quam recentissimum , eaque copia detur , qua citissime stomachum, atque intestina pertranseat, Omnis noxa, quae ab ejus rancore timetur ,
profecto vitabitur. Sin vero, nullo ejus habito de lectu, rancido proximum fuerit, & cochleatim, aut unciatim propinetur ; perspicuum plane est, diu in ventriculo restitans, mora , dc loci calore ranci dum, prout natura rancori propius est, facile fataturum esse.
219쪽
C o N T I N. REMITTENT. 2I olei laudes in huiusmodi morbis Confirmantur experientia Br ANCHII Hori Hepat. P. 3. p. 23 o.) VALGAREN-GAII Med. rationati), GUID ET II Pleuris. Bilios. Annia o9.), HAENII Rat. Meden. T. 3. cap. a. , & nupe rinais observationibus IOANN. -B P. MURTH oγia dello Pi uri tui biliose di Samminis to Ic O. , qui testatur , nihil fuisse praestantius oleo amygdalarum dulcium recenti ad depravatam bilem in pleuritide biliosa epidemica anni 177s. deturbandam.
Sed largiamur, quocumque modo datum sit, semper, ut objiciunt, illud rancescere. Rancescet autem, vel dum ventriculo, intestinisque continetur, vel postquam in sanguinem penetraverit. Si primum, quod fieri interdum possis concedimus , contingat ; vim certe acquirit, qua irritatis, constri stisque vasorum lacteorum Olculis repellatur , neque ea ingredi possit. Sed inquies, in venas inhalantes, quae aut irritabilitate carent, aut certe exigua donantur, ideoque irritatione non contrahuntur, patelatior, expeditiorque ei via erit. Ne vero id possibile credam, iocit primum ipsius olei crassities, & tenacitas, qua in eas penetrare prohibetur, deinde acris, quam contraXit, ranciditas. Hac enim dum oleum a venis ab rberi deberet , fibris tum ventriculi, tum intestinor una irritatis sic periuallictis eorum motus intenditur, & sollicitatur, ut non Imodo excrementa, verum etiam cum
iis oleum ipsit m prompte, facileque egerantur . Quod si alteram malueris, vix est, cur aliquid timeas, nam Oleum, antequam cum 1anguine communicetur, ventriculi actione ita permutatum, i csubact una puto, ut olei formam, & natura quo eam modo amissa in chylum convertatur , atquet
220쪽
adeo alienissimum fiat a ranciditate, dc corrit pcio ne, unde tam multa mala timentur. Si quis tamen rancorem ' Olei formidet, arcebitur facile ad ecto succo citri, aut limoniam, aut oxymelle. Sic enim phlogiston, quod eYtricatum ranciditatem oleo impertit, coercetur, dc cogitur. Acida enim
phlogisto prompte junguntur , illudque quodammo do irretiunt. Quod si oleum sive ob ranciditatis
metum, sive ob alias caussas locum non inveniat, nec alia medicamenta ob irritandi facultatem dari possint, tunc clysteres tutissime injiciuntur, dc repeti crebro debent, dummodo ex mitiorum classe
desumantur.' Sunt autena quaedam oleorum genera, quae difficillime ,& tardissime rancescunt . Illud olivarum oleum, quod sti gendis cibis adhiberi solet, ejusmodi est , ut etiam ignis
vim passum, acrimoniam non contrahat , & blandum remaneat . Nuperrime oleum Ricini praedicari video , ut minime noxium , ab Anglis . Non ergo ita facile rasacescizoleum quodvis, ut quidam volunt .
. Dum haec peraguntur, ut gastrica cacochylia 'expellatur; non praetermittenda ea sunt, quae biliosae, aut athalinae acritudini, aut putredini opponuntur. Acida in primis tam vegetabilia, quam fossilia ad hoc maxime valent, quae id insuper boni efficiunt, ut febris nimius servor, impetusque,
si vehementius excandescat, compescatur . Phlingiston enim cohibent, calorem refraenant, cordiS , arteriarumque irritabilitatem imminuunt . A quae
igitur, quam affatim bibi oportet, instillatur suc cus aliquis acidus ex iis, quos vegetabilia suppeditant, uti acetum vini, succus limouum, mali