장음표시 사용
231쪽
o. FRID. CARI HEU SERI , De morbo endem c. p. 29.; itella
Est autem febris acuta, maligna, Vide mica, mi' litibus ili casti is degentibus plerumque infensa, quia . in sanos facile per venenata mi asmata transnfunditur, contagio . , quotidianae continuae typum iit plurimum servans; mensibus Iunio, Quinctili , ct Augusto prae ceteris erumpere, sic ebacchari si, lita . Circa vesperas corripit, praesertim sanguineOS, di plethoricos, horripilatione potius, aut frigore, quam rigore, paullo post ingenti calore, & noctu invalescit, oc deinde matutino tempore aliquantum remittit. Cori tinuo aegri queruntur vehementem capitis dolorem, aestum& sitim fere intollerabi lem , magnam vi iurii dejectionem , tensionem , atque ardoris peculiaris ad scorbiculum cordis ierisum adeo 1 nolestum , ut locus tactum vix ferre polisit. I in gua iis est perpetuo si1cca, punicea, interdum tu mida , aut filia . Fauces saepe iii fiammantur; dolent;
tument: ut in angina. Circa tertium, aut quartum: diem, rarius septimum , accedit delirium , ru hor faciem universam Occupans, oculorum fulgor,& venarum capitis umor. His e symptomatibus ardentis naturam pilae se fert, olienditque. Non raro1uperveniunt narium haemorrhagiae , haem Optysis , perpetuae vigiliae, nausea, Vomitus, quandoque dysenteria , peticulae, parotides, veternus, paralyses, atque hemiphlegiae Alvus modo fluit; modo adstricta est. Pulsus validior, maJorque inter initia, quam in reliquis malignis morbis; esse consuevit :Frequentissime interiores partes inflammationibus tentantur, quae; cum a bile acerrima, aut venefi- p ai sios
232쪽
22IDE E B R I B t Sco , putridoque naiasmate eXcitentur, facile ita gas graenam , spaselumque degenerant . Quam pluri in is, imo fere omnibus aures obsurdescuns. Non paucis soluta alvus saluti est. Decimo quarto, aut, qROd1ummum est, vigesimo die morbus sinitur.
Sympto- Hage vero multum Variantur pro temperamenti, aetatis, sexus, regionis , pro egum enarum caussarum, aliarumque rerum antecedentium, aut circumstan
tium ratione, ut in plerisque morbis, & potissimum epide micis, & complicatis contingit. Perpe tua autem, & fere propria, quibus haec febris a reliquis distinguit tur, sunt atrox, & couatinuti S ca pilis dolor, lingua sicca, tumida, arida, & prunae similis, acer scrobiculi cor clis cruciatus, facies rubore suffusa, & pulsus aliquanto validior, dc plenior, quam in aliis malignis, perniciosisque malis,
In disse- Hulta habet communia Cum morbo peste blarum,
sive cum Febri pete obia se Odrae, cujus alibi sermo erit. Sed ab eo differt pulsu vehementiori, gradu que graviori , & peticularum quandoque de se tu . Nam in febre hungarica peticulae accessi, riae sunt,& saepe deficiunt, , , si quando superveniunt, nori primis mox diebus prodeunt, sed plerumque in morbi progre sa, auginentoque; contra, ac fieri solet in morbo vel O pdtechia m. Praeterea in petechia rum morbo vix reperies tensonem illam dolo filicam, tactumque refugientem, quam in epigastrio hac febre laborantium offendi, paullo antea dictum
est ; nisi cum biliosa, & saltrica saburra complu
233쪽
Aer impurus, humidusque , fritus nocturirum csi. io diurno calori succedens , a quae stagnantes , aut corruptae , ea rurn em uvia, dc potus, prava quaecumque victus ratio, alimenta insalubria, aestiva tempestas , immodici labores, vigiliae protractae, taedium, pavor, ira; alior quae animi a flectiones aut
diuturnae, aut compressae, putrida in lasmata caui fas antecedentes complectuntur . Ad quas si rei pexeris, simulque. symptomata, quae febri in comitan tur, evacuationesque alvinas, aut vomitus, quibus ea saepe ibi vitur, consi raveris; non valde a vero
tibi alie tum vi flebitur, febrem hanc ad gastricas maligniores, magisque complicatas pertinere, quem admodum , ELLios a , PRINGLIUS b), TIsso TIUS co; aliique non dubitarunt. Et reapse partim a cacochylia gastrica & piaecipue biliosa, partim a putrida sanguinis diathesi deducenda videtur. Posterior labes saepe a priori proficiscitur, quia ni mirum gastrica , biliosaque colluvies cum sanguine
communicatur; ejusque crasim labefactat. Inter dum . Uero aut eaedem caussae, quae Cacochyliam inducunt, 1 anguini etiam labem inurunt, aut contagiosum, putridumque mi asma bilem , sanguinem
que illico inficit, & liquat, nervosumque genus irritat, & subvertit.
234쪽
Omnia, quae de prognosticis signis acutarpta smalignarumque febrium , tam mi vetaim , quam speciatim hactenus protulimus huic quoque febri communia iunt . Generatim morbus periculosissimus est, ct quo maligniora, ct pertinaciora symptomata, & quo vires debiliores existunt, eo majus periculum adeste portendunt. Celerum quaedam pecu iariter consideranda sunt, a quibus discriminis timor, - 40ά, salutis spes liadicatur. Dolor capitis vehemens, continuatus, nullis pene concedeas auxiliis cum de lipio , aut vigilia conjunctus, aut delirium sejunctim urgens, pro Ximae phrenitidis metum incutiunt. Dolor quoque, atque ardor Circa epigas trium , scro biculumque cordis, si1 dia trahatur, nec 1 tescat,
inflammationem ventriculi, aut hepatis, aut dia phragmatis imminere significat. Nec minus pertimescendus vomitus est creber, contumax, bc variegatus, quam Uentris si uxus putridus, aquosus , vireri prosternens, nigricans cadaver olens, aut dysent ecrius. Alvus laxior, & fluidior, vir s erigens, symptomata mitigans, biliosos humores deturbans per te bene ominatur. Adstricta vero minus tuta esst. Angina, & praecipue aphthar fauces depascentes periculosiores habentur, quam ipsae parotides. Peticulae plerumque sanguinis putridam, perniciΟ-samque disolutionem consequuntur, & raro criti
cae tunc. Hari Torrhagiae pariter narium immodicae eandem pessimam Catiliam agnoScunt. Moderatae
vero, sed facile, & satis largae, diebusque criticis
supervenientes saepe caput jevant, morbumque ad judicationem prosperiorem perducunt. Quae Rutern
235쪽
CONTI N. RE MITTENT. 23 Iguttatim contingunt, nec satis sanguinis emittunt, Surdit', piarimque exitium praenuntiant. Surditas denique, si in augmento, aut statu morbi accesserit, i epe menda.
Vehemens capitis dolor , calor ardeus, pulsus β, Vmin. validus , dc magnus, sitis ingens, ardor interior ut inflammationis suspicionem imovent, sic missio faem quoque sanguinis requirere videntur. Experientia item comprobatum est, nihil essicacius , nihil promptius, nihil accommodatius cum ad haec symptomaea mitiganda, tum ad phrenitidem, aliaque funestiora effecta avertenda reperiri sanguinis larga, dc cita missione. Itaque statim ab initio , primo videlicet, aut secundo ab invasione morbi
die sanguis mitti debet, sed larga, ct liberali manu pro aetatis, temperamenti, habitus corporis,&virium ratione. Statim, inquam, ab initio, ante quam nempe putredo invalescat, crasim sanguinis destruat , vitalesque facultates prosternat. Nihil enim nerveae sensibilitati, muscularique irritabilitati inis ensius est putrido, corruptove humore, aut naiasiliate. Larga autem, & liberali manu, ut cito phlogo si cuicunque praesenti occurratur, dc satis sit ad imiminentem , uituramque phrenitidem , aut anginam praecavendam At si pulsus parvi, re languidi fuerint, putridum, malignumque contagium febrim excitarit, aut jam putredo invaluerit, id auxilii vel noxium reputatur, vel cautius adhibendum 1ane est. Minori tum discrimine, si necesse sit, sanguis per cucurbitulas suris, vel dor
236쪽
so applicitas, vel per hirudines temporibus, aucano admotas educitur.
S. Missio under' Non pauci ex n:ιρ r in tueus in hujasmo is febribus , nibusque morbis ἡuo stadia agnoscunt, alterum, ut Ucani inflariamatori uira, quod antecedit , alterum putridum , qu' subfoquitur , veluti a priore descendens. Solentque pro axio metate certissmo h bere , inflammaterium stadiam pleri metire desinere in putridum quia vident febres gastricas , ast g 'stricosutriἀas , aut alias his assines ;nteν initia aliqhid inflammatorii pras ferre; ρaucis vero diebus exactis , putredinis notas manifestores esse. Cua in re quantum a viro si cedant, non ego certe is sum , qui modo excutiam . Puto iamen Iam ab initio gastricas , putrid υe fuisse , sed cum diathoi Agammatoria pers e complicatas , hac voro sis bl ra non converti in putridas, verum quales jam erant , m
nifestiores feri , is ultra tales proco ere. Ver A enim , is pura inflammatoriε ferme numquam a phlogissico datu aή pM- tridum, s rite curentur , do ectere υῖδε sunt .
Deinde lens; per superiora, atque inferiora CCCXCI. ad CCCXCVI. purgatio necessaria est; sicuti dc nitrum, dc subacida, quae bilem contem perent, dc demum blanda medicamenta, quae dia pho resim proliciant. Haec autem postrema etiam inter initia, maxime proficiunt, si morbus sine gastrica cacochylia natus sit, ortumque suum con tagio debeat. In his praestant potissimum ea, quaea e Xipharmaca, atque anti septica habentur , uti Calaaphora, Theriaca, Spiritus Mindereri, sal vo latile cornu cervi, succo mali medici saturatum , at
que alia ejusmodi CCCXCVII. CCCXCVII L
I eq.) alias comme in os ata. Delirio vero immi nente, nec dolore capitis inclinato, veletae, fronti6, aut raninarum iuctio juvat, ET TMLII. ERO, dc P. SA LIO
237쪽
C O N T I N. REMITTENT. 23 4 Llo auia oribtis. Fortas e etiam arteria temporalisi acidi utiliter poterit ; e qua sanguinem prosilirω sine virium vitalium detrimento, vero simillimum est. Arteriotomiae summam in huiusmodi morbis utilitatem eκ pertus est pridiem Cl. XAVARI Us MA NETTAS, Vir sane ingenio, eruditione, atque ex perientia probatissimus in epide mica putrium peri pneumoniarum constitutione sa) quae Florentiae anno 17ri. plebem in primis afflixit. Cucurbita item occipiti profunde scarificata adhibari potest, qua multum a cerebro ipso revelli ex anatome comper tissi inum est. Epis pastica quoque pone aures, aut, si sopor occupet, toti capillatae capitis parti, prius derasor adhibentur summo cum emolumento, si exercitatissimis Clinicis sides habeatur. Reliqua ex febrium gastricarum curatione superius
' An hic locum meretur Febris flava Americanorum Θ S; hujus D tεmata conferantur cum Symplomatibus febris huingaricae , magnam λυε nies intor utramque a finitatem . Discrimen tamen aliquod in eo situm est , quod febrii με-va endemica in Indiis occidentalibus habeatur quod advenas in primis corripiat, quod citissme e medio tollat, quod putr:dior , perniciosior videatur , θ' quod ictericum colorem inferat, uti peculiare , ac proprium D toms , a quoi nomen fumit . SAU VAGEs Itis eam retulit ad febres contiai nentes , is typhum appellavit icterodem . Remittens tameni aliis esse creditur , in Medicina Practica Londinensi spag. . in ν abes ad hanc forium cla sem relata est; nec fortasse injuria id factum , cum interdum iu intermittentem trans re visa st . Quoniam vero de ejus natura nondum i iis constat , nec valde convenis inter auctores , ad quod genus febrium reducenda st, nec eam unquam viderim ipse , se si co eam quodammois praterire , quam temere u i μ
238쪽
dicere. Non pratermittam tamen ejus Synonyma hic bjicere , quε dum iudico, loca etiam , atque msctores signi- sicantur , un/e cuilibet liceat ampliopem febris hujus descriptionem Θ' notitiam deducere. Febris flava Americae LI-M1Mε1I Diar. Med. Vanderm. Tom. VIII. mens. Maji i 18. pag. o8. Febris Indiae occidentalis maligna flava I ConrMΑκ11 TRICK Dis . edimb. I 66. & vol. I. Syllog. select. opus. BALD INGERI p. 87. Febris maligna biliosa Americar flava ) IOANNis Mo ULTRIE . Disser. edimb. I 7 9. &l. C. BALD INGERI pag. I 63. Febris Indiarum occidentalium , Hispanis vomito pretio, Gallis Maladie de stam, aut Fievre de Mateloi, Medec. Ρratiq. de Londr. edit. de Paris I 77s. Se t. 3. Chap. 3. p. 34. Ad gastricat malignas , putridas spe Zare probabilius videtur Amphimerina paludosa S Aou AGEs II Spec. 18. ) , ct amphimerina biliosa ejusdem Spec. et O.); quamquam, quia facile in intermit' centes ἀesinunt, fortasse ad complicatas, o compositas trκ aferri etiam possent , Febris catarrhalis maligna Germanorum 8.
Ut Hungarica febris, sic catarrbalis maligna iseu ρρ techizans Germanorum ad gastricas febres , quae quotidianae cQntinuae, alternis interdum diebus magis recrudescentis typum teneant, veri u S redigenda videtur, quam ad catarrhales g. CCCXL.) , a quibus perperam nomen ei inditum est. Non equidem inficior , malignitatem in veras febrescat arrhales cadere interdum pome, quod jam alibi CCCLVI.) ut certum ,assumpsimus, contendo tamen eX conlatis inter se descriptionibus , quas reliquerunt Cl. viri STA ALI Us , ΗΟFFM ANNUS, IUN CKERUS, ELLE 'Us, aliique, hanc febrem , etsi malignam catarrbalem ab eis nominatam, a Vera ca-
arrhali iic differre, ut quae magi me. Nisi enim
239쪽
mittens, plerumque epidemica, & mali moris liungaricae modo descriptae persimilis, quam non
Inter eas a finitatem, ut a gastrica cacoethulia
Synonyma. Febris petechizans Si AHor opuscul. chymic. physic. med meas. Ian. pag. Myo. Febris epidemica pete hira Eius os volitestiri, - ' δ' δ Phlegmatica principue , pnlegmate falso veterum. IDEM i. est. p. 6H. Febris eoi-
240쪽
Pi o diversa vero caussarum antecedentium natu ra, & vi, pro Varia aeris, anni temporum , regio
nis , hominum qne constitutione, varia , dc multipli cia etiam syrtiplomata assumit, ut jure LUD IGIus crediderit, modo bi icinae , modo stomachicae, modo putridise , aut etiam pete bialis nomen eidem con venire posse. Nihil vero minus, quam ad catarrhales pertinet. Nam etsi plerumque quotidianarum catarrhalium tristar sub vesperam exacerbatur,
interdum tamen alternas habet accessiones vehementiores in tertianae duplicis continuae modum. Ne
que catarrhalibus affectibus, BRENDELIo teste, ses fraganteque SAU VAGE IO a), i emper stipatur, ut inde nominari possit, 1ed interdum ibium , i tunc
specia tim, cum autumnale, aut hibernum tempus eam jam pridem Vagantem excipit. Qua de Caussa factum arbitror, ut non ignobiles medici ab affectibus catarrhalibus super additis, essi non perpetuo praesentibus in errorem adducti sint, &qua si in his natura ejus consisteret, catarrhalem pri muni, deinde malignum, & epide micam ex pravis malignarum symptomatibus, quae in ea deprehenderunt, facile reputaverint . Nam praeter virium subitam dejectionem, pullumque ut plurimum parvum, & debilem non raro in ea prodeunt.& fymptomata gravsora eXanthematicis morbis communia non deficiunt. At quoniam peticulae in ea, etsi quodammodo suis indiciis praemonstratae, plerumque tamen non erumpunt, ut peterbialis dici queat, novo, barbaroque vocabulo usi petechizantem eam nuncuparunt. ta) L. c. d. δ. Ord. i. sen. VI. spe . I 3.