장음표시 사용
201쪽
d o N T I N. R E M IT T E N T. Is Irationem ratus, cum coctionis, crituosque legibus Imille eam respondere vidisset.
iaeuunt, perturbant, depravant ; quae perspira ontecςdeΠ-tionem cohibent, & ad intestina convertunt, quae bilem uberiorem, aut acriorem reddunt, labrarum robur minuunt, motum humorum in imo ventre retardant , secretiones , excretionesque Viscerum ι. abdominalium supprimIunt, cruditates, impuritate
ique Ventriculo , aut intestinis sippeditant , uti austrinae constitutiones, pluviae immodicae, aquatrum inundationes, crebrae frigoris & caloris vicisDuitudineS, vegetabilium recentium, vini, aceti, &.cereallum seminum inopia, panis mucidus, aut VermibuS scatens, aut aliter suspectus , fritilluum tinmaturorum , aut facile putrescentium, dc cararium, aut lacticinorum, aut crudorum alimento rum abusus, vita deses aut curis, vigiliis, studi alve nimium dissenta, moeror, pathemata diutur Na, cc prae ceteris aestas praeservida, ver huiDimina, & pluviosum subsequens, atque alia huju- etiam non nulli atinos phaeram pu- aridis halitibus refertam, atque effluvia locorum Dalu Itrium, quamquam ex his febres nedum ga, tricae, Verum etiam nervosae, & quaecumque allae
malagnae, epide micae; contagiosae, imo morbi ipsite xanthematici gigni soleant.
202쪽
ante diebus valde languent; capite, lumbis , regenibus dolent, aut pondus, & graritatem toto corpore senti lint, interdum vehementi cephalalgia vexantur; pravo oris sapore, matutiniis praesertim horis assiciuntur; cibum fastidiunt, aversantur, - & noctes inquietas, insomneique si e ullo alip pie'rqmque symptomate transigunt. Der vices horrere, & incalescere , donec tandem calore sicc', atque acri exardeant: Tunc putium , cui horroris tempore erat parvus, celer, te mcidit efferre, & quandoque fit vehe ns, non ta- durus, uti in synocho utraque esse Unive it, nisi febris haec, quod non raro evenit, Nn plet no-ricum hominem, aut diathesii sangliinis inuam matoria praeditum inciderit. Capitis prφterea dolorolarumque ingravescit; vomitus aut vomendi sepido accedit; sitis affligit; urina parcior reddituri
OgφοἷM atque os manifestius amarescit. Dem haec perdurant; mane vero adventante Om
: 11 qu,n remittunt; mitescit calori pullus
etsi perpetuo sit celer, dc frequens, di T. etiam' diebus inaequalis, aut obscurus; non nihἱl tamen suae magnitudinis , & virium deperdit, aegro interea debili, & languido remanente sa).
Fe,ig φ Praeter communem sub vesperas febris intente 3ρ' hi stem gradum, nonnullis etiam interdiu aut
203쪽
aliae quaedam, atque inordinatae, primis potissimum diebus, Obveniunt quassi accessiones, sive incrementi species, quae aegrum eκ agitant. Dentes, lingua, fauces viscida, & tenaci pellicula, modo albida, modo fusca, & nigricante, modo flava, dc lutea obteguntur. Quibusdam alvus coinpressa est , pleriique tamen liquescit, & fluit; sed pauca, liquida, vix levantia descendunt cum crebra dejiciendi necessitate . Dejectiones autem foetidissimum spirant odorem, nec dissimilis ex ore halitus emanat. Urina cum natura, habitu, oc colore, tum copia varia est. Initio plerumque tenuis, naturalisque videtur, sive id a spasticis affectionibus, sive a sanguine nondum cacochyliae ingressu infecto, sed puro , deducere velis : procedente Vero morbo crassa, turbida, subjugalis emittitur, dc multipleκ sedimentum , post illam refrixerit , deponit, talisque ad morbi usque finem saepissime cernitur . Aliis cutis arida, &aspera est; aliis humida, mollis, ocvapore perfusa , sed sine ullo symptomatum , & febris ipsius decremento. Hypocondria, quorum diligens observatio in omnibus acutis perutilis est, plerumque, . elevantur, turgent, tenduntur, & dolent. Imo Epigastrium in aliquibus, praesertim iis, quibus circa hepar bilis putrescit, & coacervatur, adeo tenditur, & tumet, ut prae dolore aegri manus attactum nec permittant, nec ferant a).
Quamlibet alvi dejectionem ut plurimum prae- 'υοr in nuntiant anxietateS quaedam, suspiria, molestae ventris perturbationes, interiores spasmi, borborygini, flatuum strepitus, aliaque huiusmodi. Pavor
204쪽
loo D A P E st st I B V stlomnierites crebro & repente excitare consuev t; imo vigilantibus quandoque adeo infestus est, ut ex leni quavis caussa saepe contremiscant, & trepident . Quod plane symptoma BURCHARDUs certi: simum cacochyliae in prirnis viis existentis indicium esse asseverat. Pulsum etiam non parum lucis prae here, usus comprobavit. Solet enim, ubi intelli na, & ventriculus sordibus scatent, de irritantur, par us, contractus, inaequalis, atque interdum in termittens esse. Non rarum tamen est, multa his desiderari, dubiosque haerere in edicos, rium primae viae es crementis obsideantur. In hac rerum ambiguitate, ut praecipit OVES NAEUS, Oportet at vum clyhere immissio pertentare. Prompta enim, aut tarda, facilis , aut diffici is excrementorum dejectio, quae clysterem subsequetur . eorum color, odor, habitusque alienus, aut naturalis, pravum in intestinis fomitem reperiri, vel abei se indica hunt. Sed debet clyster ex iis constare, quae nec
colorem, nec odorem ex Crementorum immutare,
aut confundere possint. Aptissima ad id prae ceterissenna est ex aqua leviter decocta, aut sal cathar ticus amarus, aut Cremor Tartari, aut quicumque alius sal aqua calenti solutus.
His igitur notis M. CCCLXX VI. ad CCCLXXX.
haec febris potistimum proditur, HEIS TERo judice, dc teste quando benignior est, dc purior. Concedi
tamen idem e Xercitatissimus Aut tor, eam non raro sibi alia ad urnere symptomata, quae nora tam febrem ipsam , quam pejorem ejus naturam, fra dum, malignitatem, majusve aegrotan tu discri inera
205쪽
CONTIN. REMITTES: T. to 1 indicare queant. Nam ubi rhalum aut soli naturae committitur , aut inepta curatione exasperatur , aut sita pravitate feri ediorum eludit praesidium, quod saepissime in epide micis quibusdam constitutionibus , in quibus exitiositores caussae eam gignulit, incidere observatur; tunc accessiones vehementius invalescunt, tardius, Vel minus remittunt, crebriu S re deunt, duplicantur, triplicantur, aut inordinatae, atque erraticae fiunt . Hinc in scenam prodeunt suin mae praeqordiorum anxietates, epiga strii, aut lateris unius secundum hypochondria dolor acut illi mus, pleurit idem simulans; virium desectiones; li pothymiae; ardor interiorum partium, eYterio runa frigus, aut tepor; singultus; tremores manuum, tendinum sub saltus ; mentis emotiones ; Ventris, atque hypochondriorum, quorum necessalla Medico est: frequens contrectatio, inete ori sinus; in Otusques pastici, quibus faciei musculi convelluntur.
Ad haec aut sp6nte, aut ex calefaciente, ut Vs' Cant, regimine, aut aleκipharmacorum sudoris e rorumque ab usu, aut neglecta alvi ductione, atque ideo invecta in sanguinem morbida saburra maculae rubrae, aut lividae, aut obscurae pulicum II sibus similes in summam cutim erumpunt, prae 'sertim circa collum, dorsum, de pectus, & tum petechialis vel purpurata febris vulgo appellatur, quamquam a peterbiali vera si ve a morbo petecbia rum , in quo petechiae primarium morbum continent, ut alibi videbimus, inultum discrepare videatur . Interdum etiam exanth mala tam rubra, .
quam alba, grana milii referentia, modo peticulis fintermixta cum molesto piutitu prodeunt, dc mombum
206쪽
Fuin miliarem , de quo alibi agemus , aemulantur 'quae tamen hic, ut secundaria, & epige nomena haberi debent. Et tunc misiaris febris 1 aepe nomen obtinet. Ubi vero malignitatis signa praesto sunt, peticularem febrem stimulat, quin tamen peticulae erumpant, maligna & pete bitans a nonnullis dicitur, item morbilissa, & catarrhalis , cum mor' hilli cum ea, aut catarrhales affectus complicantur . Hujusmodi profecto fuit Febris catarrbalis putrida anni a CAROLO MARTE NsIo descripta,& pari doctri tracto felicitate curata a). Nec absunt interdum materiar morbi scae ad alias partes transmigrationes. Ad aures translata, surditatem ;ad glandulas, parotides, similesque tumores inflammationes , atque abscelsus; ad fauces, angi Ram , ad pectus, pleuritidem, & peripneumoniam; ad cerebrum, Vigilias, delirium, pleuritidem, aut sb porosos assectus ; ad ambitum corporis, abscessus,
gangraenas, cede mata inducit. Quamquam multa eκ his saepe eveniunt per solam nervorum, aut vasorum, aut membranarum, ut nonnullis etiam placet, consentientium vim, quemadmodum ex eo demostrari videtur, quod interdum alvo sive sponte, sive medicamento soluta penitus evanascunt. ii) Observat. med. de Febrib. putrid. & Pest. P. I.
s. CCCLXXXIII, is Quo casu I. CCCLXXXI. & CCCLXXXII.
tandem evenit, ut, mente sive delira , sive proin fundo somno oppressa , ipsa excrementa alvi , ἰχcum his saepe lumbrici egeruntur , insciis plerumque i aut non animadvertentibus aegris ; qui supi
207쪽
CONTIN REMITTENT. do alii umnino jacent, ad crura sensima delabuntur, Rcuncta miserrime respuunt auxilia. Nec raro naui cas venantur, festucas colligunt, garriunt, obmur murant . Inter haec puistis fiunt exiles , celeres , inaequales, obscuri, intermittentes, nec facile eorum numerari ictus possunt . udor frigidus undique manat; pectoris cavum oppletur ; sterior succedit , & demum mors , feralium symptomatu agmen claudit.
Quando vero benignus, purus, legitimus, nec ulla cum malignitate conjunctus morbus est g.
CCLXXVIII. CCCLXXIX. CCCLXXX. ) nec
arte, aut neglectu pervertitur , aliquandiu in eodem primo illo stadio, quod supra expositum est, persistit, quin ingravescat. aut minuatur . Postea mitior fit; symptomata omnia pacantur; accessiones minori profecto vi recrudescunt, citiusque, &manifestius se se remittunt , capitis dolor tolerabilior est ; alvus non ita crebro, sed facilius ex crementa dimittit, quae ut concocta magis, & copiosiora descendunt, si1c evidentius, Certiusque relevant aegrotantes . Urinae pariter uberius pro fluunt; somnus incipit facilior, & placidior esse , laborem non faciens , Vires , an innumque restau rans lingua naturalem colorem, atque humidita
lea, Muirit; gustus emendatur; aliqua redit cibici,pi as, & paullatim, cute molliori, & vaporo-ψiutaque reddita, omnium functionum pristina in
Ergo prima hujuscς febris differentia eli, ut Ul- istitu dimu , in benignam j ci: malignam . Posteriorem
208쪽
ostendunt virium lapsus , syinptornata graviora ,eXanthemata , nervorum amnis , spasmi, deli rium. Horum absentia priore iri. Pro diversa verogali ricae cacochyliae natura , dc ratione , Vari Metiam differ elatiae eliciuntur . Hinc phuitosa, sive
rumque proficiscuntur ; prout nimi mina vel pitui ta, & mucus, vel bilis , vel vermes primarium febris fomitem continere creduntur . ' Pisuit am in dicari dicunt lingua glutinosa , alba , quasi lardo obducta ; saliva viscida fauces atque os replente , urina temii, limpida, aut turbida; sapore oris ia- tuo; appetitu deficientes victu antecedenti ex Cru dis, farinaceis, glutinosis ; temperamento pituit O-fo, di melancholico. Bili Uam ianore amaro, lingua
flava, vel certe non mucosa, vomitu, aut diarrhinabiliosa; temperamento cholerico, flavo cutis colore, urinis sub ictericis , aut lateritiis . Vernam Mnlumbricorum signis alibi a nobis traditis ; s ed praesertim eorumdem frequenti excretione. Verum et 12 singularum notae, quibus discerni eas posse putant, enumeratae modo sint , non tamen existimaverim iis esse multum. tribuendum, cum saepe omnes illae cauliae una concurrant ; nec pathognomonicae ita sint , ut earum ope certa semper cujusvis disterentiae diagnosis haberi queat. a) Pyretol. p. 242. b) Avis au p uple chapit. XvI. p. 263. c) Delle sebbri maligne, e contag. prodotte da Vermi.
Nec rarum est , gastrisam febrem cum diathesi inflammatoria sanguinis , quin imo cum peculiλ ri
209쪽
ri quarumdam partium inflammatione complicari. Hinc gastrica inflammatoria apud non nullos timCaudit, & plerumque ab initio continens est, quam quam deinde, sublata inflammatoria diathesi, mox remittentis speciem assumat . Interdum etiam in ea ne dum cacochylia gastrica , verum etiam sanguinis nimia tenuitas , aut putrida dissblutio con 3 ungitur . Quando id accidit , gastricam , aut biID- Gaatriccssam putridam aliqui eam vocant . Talis videtur febris biliosa Lausamnsis TISSOTII a), maligna vermino a MOREALIs b) , Febris continua putrida cum et erinibus UAM DEM BosCHII b' ) , putrida biliosa anni 1769. MEI TEMsII c), Febris biliosae castrensis , locorum palustrium PRIMGLII d), Febris epidemica Senensis ann. I 765. dc IJ6 T. NERUCII e , Febris putrida vIrmiuina , maligna anu. IIIo. LEPEQi3II DA LA CLortis f) ; item febris apidemica anni 1779. GALLRONII & pleraeque gastricae epidemicae , & malignae ab auctori bus descriptae . Atque hae sinat praecipuae differentia: , quae in febrem gastricam cadunt. Num vero pro tot gastricarum generibus habendae sint , quae innumeras fere species comprehendant , utSELLIVS posuit, vehementer dubitamus. Neque id
naturae valde consentane viam, nec clinicis satis com modum videtur. a) Dissertat. de sebrib. bilios. seu Historia epidemiae
biliosae Lausanensis an. I73 4. xbὶ L. C. b ) Histor. constitutionis epidem. verna inosce quae annis Iriso. 1 6s. 176 2. & initio I 763. &C. regnavit cap. S. se l. I. g. 2s, c) L. c. P. I. cap. a. p. io.
210쪽
' Animadvertendum vero est, raro epidemicas febres ψpraesertim malignas, simplicium, sporadicarum naturam sequi, neC regulareS & uniformes esse , ut sparsae, Sive sporadicae esse solent. Semper aliquid habent; quo a con- generibus disCrepent , dissentiantque . Namque non modotatione temperamentorum , Sexus , artatis , verum etiam an-hi temporis, tempestatam rςgionis , loci, aliarumque circumstantiarum plurimum variantur. Imo probabile est, epi-demicum ipsunt mi asma natura; virulentiae gradu, quanti' late siC saepe variari ,3 ut inagnae subinde in m rbis mutationes fiant, atque hinc fortasse evenit, ut in eadem epissemica constitutione morbus initio allus, alius in se ressu, alius iri fine videatur ; hec ubique in finitimis Ioci eamdem exhibeat faciem, sed aliam, atque astanei pro Caus- rarulti proegumenarum fortasse varietate ἀ Peculiare ejuSmOdi varietatum specimen occurrit in febre maligna epideinica Ann. 177z. Θ I77 a Cl. BONTRO mem. de ia Soc. R de med. Vol. l. 23. descripta. Erat laua quidem in Omnibus continua femittens & quotidianae typum: servabat sed in aliis gastricam putridam , in aliis catarrhalem, in nonnullis lentam nervosam; malignam perpetuo, atque mo- in alam praesese rebat; sic, ut C Auctor eam' in plures species , nempe in febrem Malignam , ut ipse vocat , putridam; in biliosam, in mesentericam in catarrbalem , & in nerυosam dividere coactus fuerit , ut quilibet videre potest
' Hoenotu Gsneratim: haec febris certos, statosque rion habet sive fallitis, sive ea itii terminos. Nam aliae leves sunt, & benigniores; aliae gravissimae, aut ma lignae prout nimiruna paucioribus, aut pluribus perniciosis symptomatibus , & quidem fibrosum , nervosumque genuS plus minus assicieAtibus iri