Tractatus pathologicus

211쪽

TRACTAT PATHOLOG. 18 Iriorum contractione , quam inseri spirituum fuXus Vehemens, per Vice intensus , ab irritatis , punctis, succussi tra-Chaea arteria, vel bronchiis , sympathice productuS. Risus est expiratio diuturna, non notenore, sed citissimis, minimis , alternis Concussionibus Consecta, Cum adjuncta musculorum faciei contractione certa Conveniente AEt a spiritibus in organaeXpiratori , musculosque faciei, iterato subsultu , influentibus, e pathemate V. g. gaudio cirIisione , c. aut e partium titillatu.

Suspirium est lenta, protracta, per gradus Xpirati , crescens cum sibilo quem laryngis coarctatio producit; fit autem a spirituum fluxu in musculos la-ryngeOs expiratorios per gradus crescente , quem proritat pathema tristitiae, moeroris, C. vel sympathicus refluXus a

pulmonibus sanguine graVatis. Singultus est concitata subitanea inspirati , exspirationi nondum finitae superveniens, cum sibilo seu sono ab

arctata laryngis inii fit a Vehementi, Concitata, conVulsiva musculorum la-xjngeorum4 diaphragmatis contractio-

212쪽

ne, quam inseri refluxus sympathicus, ab irritato, puncto, distracto lacessit ori ficio superiore ventriculi. citatio est magna, protracta , gradaria, inspiratio , ore patulo , cum notabili costarum diductione facta I producitur a lenta, magna gradaria musculorum inspiratoriorumin maxillam deprimentium contractione , conVenienter ad

sympathicum refluxum a pulmonibus haerente, cumulato sanguine pressis, distractis , graVatis. Tandem ternutatio est magna Vehemens, sonora exspiratio per nares faeta, magnae validae inspirationi succedens; fit ab influxu sympathico in inspiratoria organa, musculosque vuta aeris egressum dirigentis, quem proVocat irritatio , punctio , Vellicatio , c. men branae pituitariae nares intus vestienti

213쪽

CAPUT SECUNDUM.

De orsionibus motionis cordis. R , princeps humani corporis machina , irrequiete dyastoles, systoles

alternatione vitam perennat si motus ejus intra certos limites consistat, si naturali lege regatur, Omnia recte prospereque succedunt in corpore si secus, multiplex advenit oeconomiae naturalis perversio. Constat autem cordis motum trisa riam laedi; primo , cum imminuitur aboletur secund , ctim intenditur aer-rio , cum depravatur alio quam par est modo Xercetur. Cordis autem motus imminuitur, '. dum minor 20 dum debilior 30 dum tardior ε'. dum rarior est.

Minor est a si spiritus a cerebello

minori quantitate influant, ut cum cerebro pauci insunt ut in syncopticis, hystericis, c. b si sanguis quantitate paucus, crassiis , circulatorio motulente actus aquosus, disssolutus parum

214쪽

actuosus cordis inubus offeratur , par-Vamque adeo contractionem dilatationem sollicitet.

Debilior est, a si spiritus debili im

petu fluant ad cor , ut cum arteriae Cerebri languidius micant, debilius in iisdem casibus : b si sanguis paucus,

lente motus , parum actuosus , debili nisu, motum cordis cieat.

Tardior est, a si spiritus lento gradu influant ex causis similibus b si

sanguis parcus , languide motu , tarde accedens ad cor , minores ejus actiones prOVocet.

Denique rarior est, a si spirituum influxus rari sint: b si sanguis ad cor

ea qua eXpedit quantidate raro a cedat. Dia vero cordis motus imminuti varia sortitur nomina , pro diVerso intensionis gradu I primo quidem, si ita levis sit , ut palleat facies tantummodo , sensu , motu, Calore Vigentibus, ecclipsis: si major , cum virium collapsuin corporis refrigeratione conjuncta sit, manen te tamen rerum sensu, teipo thymia Hei-popsuchiaci si maxima , cum sudore frigido cum absoluta ser motus, sen-5uS, caloris abolitione , syncope ; si de-

215쪽

TRACTAT. PATHOLOG. 18smum haec omnia deleta mortis imaginem referant, sphyxia dicitur , quae est proXimus ad mortem graduS. Solent autem proposita animi deliquia subito invadere 10 si solitus sanguinis a dextro in sinistrum ventriculum comis meatus, per medios pulmones , supprimatur , aut immodice minuatur : ut accidit aucta sanguinis spissitudine , vel rarescentia, aut e Constricto pulmonari conteYtu a refluxibus quibuscumque sympathicis. R. Si spiritus ubertimincontinuo in cordis fibras detrusi, a refluxu sympathico qualicumque illius Contractionem diutius continuent , solitaeque systoles dyastole alternationi obnitantur. Pari ratione motus cordis quadrifariam intenditur,o'. si major Dan si vehementior : 30 si celerior ' si frequentior sit.

Major est , a quia spiritus , qui ce

rebello insunt, copiosi, prompti, mobiles , magna Copia cordi influunt, ut in

febricitantibus; b quia sanguis copia

multus , rarescens est , impense actuosus, magnas cordis diastoles, ideoque Mompares systoles pro Vocat.

216쪽

186 IOHAN. As TRUCVehementior est, a quia spiritus a

tensis , elasticisci vibratilibus cerebri fibris, aut ab arteriis ieningibus for tius oscillantibus , majori impetu in corpropelluntur; b quia sanguis multus, aestuans, summo nisu cordis sinus dilatat, similesque contractiones sollicitat. Celerior est, a quia spiritus motu celeriore influunt ex dictis causis b quia sanguis liberius fluens citatiores

cordis dilatationesin contractiones producit.

Demum frequentior est , a quia spiritus frequentius cordi offeruntur b quia sanguis fluxilior in corde frequentius admittitur.

Ex supra dictis facile colligitur, parvam cordis motionem cum debili, tardam Cum rara, magnam cum Vehementi,

ac frequentem cum Celeri plerumqua conjungendam & Copulandam esse ex causarum similitudine lanalogia. Tandem depravatur cordis motio 10 si valido, sed frustraneo, nisu incoepta , non compleatur, ut in palpitatione; 2'. si inaequaliter fiat. Primis, cor palpitat, vel in auriculis. vel in ventriculis in auriculis quidem,

217쪽

TRACTAT. ATHOLOG. I 87 quia totus sanguis, qui ipsis inest colletitiis, nequit a subjectis ventriculis excipi ut si inflammentur carnei parietes: si oppleatur illorum cavitas lapidibus. tuberculis , polypis si constringantur

pericardio inflammato , qua flatu, sanguine, Vermibus, praetermodum disten-t unde auriculta inani nisu contractionem moliuntur. In Ventriculis Vero,

quia pari de causa sanguis , qui Ventriculis illapsus est non potest Otus admitti ab arteriis appensis, nimirum pulmonari aut aorta ut si concretionibus polyposis , aut natis tuberculis angustentur e si apostematibus, inflammatio. ne farcomatibus comprimantur si basiost ea coarctentur si pulmonaris substantia constricta , inflammata , cruore tur gida , commeatum deneget quae omnia vim cordis Contractivam possunt irritam reddere.

Secundo', motio cordis inaequalis est, vel in una qualibet pulsatione , vel in pluribus una collectis quae inaequalitas collectiva vel systematica appellatur. Cordis motio singulariter inaequalis

est, cum in una eadem contractione, principium , medium Enis , magnitudine

218쪽

Celaritate , vehementia sibi non corres

pondeant id pendet ahab inaequali spirituum fluxu in cor , qui licet continuus sit, copia , impetu , celeritate, Vari Va- Tiat, pro varia secretionis libertate in corticali substantia, pro diversa causa Tum moventium energia , pro tumultuariis animi pathematibus L M a resi tentia sanguini a corde exiturienti ob jecta , quae Varih crescat, aut decrescat: haec autem resistentia variat , a Variis causis inducta circa Cordis, aut majorum vasorum confinia, ut in pulmonum substantia. Motio cordis collective inaequalis est, Cum plures contractiones successive col. lecti , magnitudine , vehementia , Celeritate, frequentia variant id accidit a Causis quibus inaequalitatem singularem induci diximus, sed levioribus quaeque adeo, non in singularem motionem, sed in plurium motionum systema Vim Xe

rant.

Si cordis pulsatio in magnitudine vehementia inaequalis sit systematici hoc est, si post pulsationes aliquot aequa biles, nova fiat pulsatio, magnitudine Vehementia minor, dicitur intermittens:

219쪽

ΤRACΤΑΤ. Α THOLOG. 89s vero in frequentia inaequalis fuerit systematich , id est , si pulsationibus aliquot aequabili intervallo recurrentibuS,moVa succedat pulsatio intervallo longiore dicitur interrupta.

De disserentiis usuum.

A L stys est cordis arteriarum motus diastole systole alternus pulsus ergo cordi arteriis perinde communis est δε in corde 4rtextis , alterniS COntractionibus .dilatationibus, perinde Conscitur, non tamen utrinque simultaneis, sed reciprocisci certa enim doceteXperientia, cordis systolem diastole arteriarum, diastolem cordis arteriarum systole equitemporaneam esse, sive synchronam. Verum quamquam pulsus ad corat ad arterias aeque pertineat, quoniam tamen solet in istis facilius explorari, usu inde factum est, ut, quasi solis arteriis proprius esset , in iis sigillatim consideretur: quin imo quamquam pulsus arteriarum dilatatione, contractione

220쪽

constet, quoniam sola pulsantis arteriae dilatatio a palpantei superposito digito sentitur, latetque subterfugientis contractio , hinc quoque factum est , ut in tradendis pulsuum differentiis, solius ar. teriarum dilatationis ratio habeatur iit.: que totuplices futurae sunt pulsuum dii

ferentiae , quotuplices in arteriarum dilatatione variatione ObserVantur , quae quamvis numerosae, diversae, discrepantes sint attamen a quatuor sequentibus causis necessario dependent.10. A diversa cordis contractione. . tanquam a causa essiciente, sive principali sic pulsus magnus magnam , par vus parvam cordis systolem plerumque sequitUr.

diversa sanguinis diathesi, an quam a causa adjuVante sic sanguis crassus .impens aestuans, arterias distendendo, pulsum durum .plenum sanguis vero tenuis dissolutus ratione Contraria pulsum mollemin rarum producit. 3'. A diversa circulandi libertate , tanquam a conditione, sive causa sine qua non sic si circulatio integra sit, pulsus facilis, aequalis, expeditus est; contra