Tractatus pathologicus

241쪽

ΤRACTAT PATHOLOG. III partes nimis extricat, quod accidit. 1'. Vitio sermentorum , quae Copiosiora , falsiora , acriora , nimis energica sunt. 2'. Vitio alimentorum , quae spiritu osa, acria , aut Volatilis naturae sitiman

tur.

3'. Vitio rerum Xternarum, ut si exercitia , Vigiliae, Vehementiora pathemata immoderata fuerint. Depravatur tandem in dyspepsa, cum in pravos , Vitiosos, putrescibiles, c. succos alimenta ConVertuntur. 1 . Quidem in acidos, acerbos, ausiteros , acido-dulces , c. ut in dyspepsia acida, aut acido- dulci. 2'. In empyreumaticoS , nidorosos, ovis incubatis odore congenereS, C.

ut in dyspepsia mpyreumatica seu ni

subflavos, c. ut in dyspepsia biliosa

sive acri. Caeterum dyspepsia acida, aut acido. dulcis ab imminuta, nidorosa vero aut biliosa ab aucta intensa coctione dependent, quarum causas modo explicavimus.

242쪽

Cflosis coctionis vitia sequitur , cum bilis, iuccus pancreaticus Mintestinatis, quibus in gracilioribus intestinis ultimbcompletur, prima digestionis vitia nequeant corrigere . imo ver cum ipsa vitiis iisdem , peccent ac priora duo fer-iuenta digestiva saliva nimirum, iuuidum stomachate. Quapropter , 1'. si sit pepsia , chylosis abolebitur, ac proinde chylus, Vel

nullus erit, vel peptus .e lex iter attritis integrantibus cibariorum mole-culis constanS.I' Si bra lypeps fuerit, chylosis

imminuetur .chylus paucus, atque particularum male subactarum misceta impurus conficietur.3 . Si coctio intensa evadat , chylosis augebitur, chylus multus, sed tenuior,suxilior, acrior , nimis actuosis qualitatibus pollens praeparabitur. 0. Si coctio depravetur , depravabituris ipsa chylosis, atque inde chylus

acidus, acerbus, austerus, acido-dulcis, empyreumaticuS, nidorosus, acer , biliosus, c. pro varia hymidiathesi.

243쪽

CAPUT QUARTUM.

De laesis secretiones C li secreti

propulsone in subolat iam. NYL secretio a chymacea trudiore materia , quae per lactearum Venarum os cula in intestinis hiantia sit , morbose imminuitur aboletur, intenditur, i

Dirminuitur quidem, imo ab iisdem causis , si intendantur Aboletur, IV. Si liquamen hymaceum paucas chyli partes contineat, ut in apepsa iradype- sic si crassum , viscidumque, quas continet, arctius contineat si celerius fluens easdem velocius abripiat, C. 20. Si oscula venarum lactearum, quae in intestina aperiuntur, mucilagine Obducantur , impacto crassiore chylo obstruantur : ab inflammatis intestinorum tunicis comprimantur Puno Verbo per via non sint. 30. Si glandulae meseraicae tumeant. obstruantur, cirrhosse sint, admittendo chylo parum aptae e quibus causis

244쪽

plurimae in fluxu coeliaco suppetunt Intenditur vero, Q. si multae, dis- Cretae , expeditae chyli partes chymo in- sint, ut in aucta coctione : si chymus per intestina lent decurrat, atque chylaceis partibus secessuris locum det, C. 20. Si venarum lactearum oscula libera, hiulca patentia sint si reciprocus intestinorum motus , quo chyli se- Creti promoVetur, prompte liberEque

eXerceatur.

Depravatur demum si partes integram

te alimentorum , non solutae neque se mentatae, una cum caeteris absorbeantur:

quod contingit, quia partes illae ab alimentis dyspeptis deciduae non possunt sermentorum energia dissolvi, sed extenuantur tantum , done aequent hylacearum guttarum tenuitatem, quibuscum

vasa lactea subeunt, ut de partibus Dparagorum, brassicae , allit, c. vel quia oscula lactearum nimis hiant, partesque integrantes, math etiam attenuatas, admittunt, ut in famelicis. Protruso bli secreti in subclaviam sinistri lateris imminuitur tantummodo, aut intenditur. Imminuitur, 1'. quia paucus chylus

245쪽

TRACTAT PATHOLoc . a Is est , crassus, spissus, aegr fluens, unde

causae pellentes frustrantur. 20. Quia causae pellentes , contraci ioni mirum peristallica intestinorum, motus alternus musculorum epigastricorum, diaphragmatis, pulsatio arteriae ortae descendentis,inc debiliores, languidio-TeS, rariores sunt. Intenditur contra causis contrariis, ut facilestiquet, vel leviter attendenti.

246쪽

recrementorum.

HYLUs sanguinis , quocum in subclavia confunditur , naturam sensim adipis- Citu solet autem ea OnVersio, quae haemato sis dicitur , sive sanguificatio, trifariam laedi, imminutione , intensione depravatione. Imminuitur, I Q. vitio hyli commutandi, si crassior viscidior , pinguior acidior , multusque fuerit cinde enim

fermentationem Cruoris, a qU COnVerritendus est, vel eludit vel infringit. 2'. Vitio sanguinis commutantis, spaucus, Crassus, Viscidu8, parum fermentatu S lente circulatori motu agitatus sit: cum enim sanguis in commutandochylo vices fermenti suppleat, conse quens est haematosim imminutum iri pro imminuta sanguinis quantitate energia. Intenditur vero ratione contraria I'. vitio

247쪽

TngcΤΑΤ ΡΑΤ HOLOG. 2ITI'. vitio chyli, si tenuis fluXilis, acer, biliosus, paucus sit. ' Vitio sanguinis, si multus, acer tenuis , fuerit: si valide fermentetur

circumeat celeriter.

Depravatur tandem, ' si chylus in sanguinem crassiim viscidum fibrosum, lymphaticum , inertem , acidum Commutetur, ut cum haemato sis morbo se imminuitur , unde cacheXia pituitos a. 20. Si chylus in sanguinem acrem, aut

salso-acrem , tenuem, purpureum , aut

subflavescentem , praetermodum utilem, facit excandescibilem conVertatur, ut in intens haematosi ; unde ca-chexia acris sive biliosa. Genes recrementorum debetur tota sanguinis motu universali, partium cruoris inter se tanquam efficienti cau- s. sanguinis vero diathesi, quantitati, tanquam materiali causae quamobrem similes fer laesiones patitur , nempe imminuitur, ' si languida sit sanguinis agitatio in singulis suis parti bus, si lenta circulatio, C. 2'. si sanguis paucus, crassus Viscidus fibrosus fuerit. Intenditur vero, δ' si sanguis valide

248쪽

fermentescat, circuletur celeriter Dap. si sanguis multus, tenuis, acer , biliosus fuerit. Deprauatur denique M'. si recrementa crassa, Viscosa, pituitosa generentur, ut in imminuta eorumdem genesici 2'. si tenuia, acria, biliosa gignantur, ut in aucta eorumdem generatione : 3'. si

aquosa , diluta , appida sint , ut in se- rosa sanguinis constitutione , aut disi lutione nimia.

249쪽

CAPUT SEXTUM.

De lis Nutritione. orsrrro imminuitur , aut intenditur tantummodo.

minuitur quidem in atrophia, marasmo consumptione, c. I ' quando lympha nutritia, reparandis partium acturis destinata, pauca est, adeoque nutritioni non sufficit: quando crassor viscosior est , adeoque in strictos nutriendarum partium poros non potest facile penetrare quando aquosior, tenuior, fluxilior est, adeoque non potest partibus accrescere quibus insinuatur quando acrior est , adeoque , nedum nutrire, Verum potius partes radendo extenuare Valet, &C.

2'. Quando suppressis spirituum fluxu, partium poruli coincidunt,in collabuntur, prae acciditate, adeoque ad lympham intus suscipiendam non hiant, ut in paralysi quando partium ori uberiore spirituum influxu constringuntur. adeoque lymphae accessui non patent, ut

250쪽

quibus, si diu durent , membra Xtenuari compertum est. Contra vero nutritio intenditur in magnitudine totius corporis aucta, Q. quando lympha multa debito modo flu- Nilis, tenuis, penetrans est , ita tamen ut solitae consistentiae expers non sit, sed mucilaginis, aut tenuioris cremoris inGtar facile Concrescat. 2'. Quando partes , spirituum fluxu dilatatae , doloris immunes, moderato exercitio rarefactae, lympham accedentem , prompth, facile , affatim admittunt, ut olim in Athletis, quibus ad summum virium robur aucta nutritione pervenire

studium fuit. Dici etiam potest depravari nutritio,

quoties partes inaequaliter accrescunt, ut

in gibbosis , valgis , c. sed depravatio illa nutritionis ad vitia liquorum de ubbus egimus, referri potest.