M. Tullii Ciceronis opera

발행: 1768년

분량: 508페이지

출처: archive.org

분류: 로마

431쪽

honi, Maequi nomen, dignitatemque opponere. Tum illud , quod dicitu , - , nive, irrident : tum aucupia Vectorum , litterarum tendiculas in invidiam vocant : tum vociferantur , ex aequo dca no , non ex callido, Versutoque jure rem iudicari oportere scribetum sequi , calumniatoris sis boni iudicis , voluntatem seriptoris, auctoritatemque defendare. 66. In ista ver causa , quum tu si is, qui te verbo, litteraque defendas quum tuae sint hae partes , Unde deiectus es 84α inde, quo erohibitus es accedere t ejectus es, non dejectus Quum tua sit huc oratio , Fateor, me homines coegisse : fateor, armasse fateor, tibi mortomissio minitatum fateor , hoc interdicto praetoris vindicari, si voluntas aequitas valeat sed. ego invenio in interdicto Verbum unum, ubi deluosdam non deieci te ex eo loco, quem in locum prohibui ne venires. XXIV. In ista defensione accusas eos, qui consuluntur, quod aequitatis censeant rationem , non verbi, haberi oportere. Et hoc loco eaevolam dixisti causam pus centumviros non tenuisse : quem ego antea commemoravi, quod idem faceret , quod tu nunc tametsi ille in aliqua causaraciebat, tu in nulIa faciso tamen probasse nemini quod desendis , quia verbis oppugnare aequitatemvidebatur. Quum id mis

432쪽

636 ORATIO

ror , te hoc in hac re, alieno tempore, Ccontrii, quam ista causa postulasset, issendisse tum illud vulgo in judiciis, &nonnumquam ab ingeniosis hominibus defendi, mihi mirum videri solet, nec iuris-eonsultis concedi, nec jus civile in causis

semper valere oportere.

6o. Nam qui hoc disputant, si id di- eunt, non est aliquid statuere eos, qui consulantur ; non hoc debent dicere, auri civili, sed hominibus miliis , obtemperari non oportere in illos rect respondere concedunt,in aliter iudicari dicunt oportere , mal iudicari oportere dicunt: neque enim fieri potest , ut aliud iudicaride jure , aliud responderi oporteat; nec ut tuisquam iuris numeretur peritus, qui id statuat esse rus , quod non oporteat judicari. 69. At est aliquando contra judicatum. Primum utriim rectes, an perperam Z si

rem id fuit jus , quod iudicatum incisin aliter ; non dubium est, utis j dices, an aurisconsuli vituperandi sint. Deinde si de jure vario quiepiam judicatum est; non potitis contra jurisconsultos statuunt, si aliter pronuntiatum est, ac Mucio placuit, v m ex eorum auctoritate , si , ut anilius statuebat, sic est iudicatum. Etenim ipse Crassus non ita causam apud centumviros egit, ut contra

433쪽

aurisconsultos diceret: sed ut hoc doceret, illud , quod Scaevola defendebat, non esse juris .d in eam rem non sollam rationes afferret, sed etiam Q. Mucio , socero suo , multisque peritissimis hominibus auctoribus uteretur.

XXV. Νam qui ius civile contemne dum putat, is vincula revellit non modo judiciorum , sed etiam utilitatis , vitaeque Communis qui autem interpretes uris vituperatri si imperitos iuris esse dicit de hominibus, non de iure civili detrahit Sin peritis non putat esse obtemperandum; non homines laedit, sed leges ac jura i heiactat. Quod vobis venire in mentem prosect necesse est; nihil esse in civitate

tam diligenter , quam ius civile, retinendum etenim , noe sublato , nihil est quare exploratum cuiquam possit esse. quid suum, aut quid alienum sit nihil est, quod aequabile inter omnes, atque unum omnibus esse possit. 7 I. Itaque in ceteris controversiis atque sudiciis , quum quaeritur , aliquid factum necne sit Verum , an falsum proferatur:

fictus testis subornari solet, cimpom

falsae tabulae : nonnumquam honesto probabili nomine, hono viro 'error obiici improbo iacultas quum sciens perperam iudicarit. 3tum , aut tabulas secutus esse

434쪽

jure nihil est ejusmodi, Recuperatores aeon tabulae falsae, non testis improbus denique nimia ista , quae dominatur in Muitate, potentia, in hoc solo genere quies Et quid agat, quomodo aggrediatur judicem, qua denique digitum proserat, non habet.

a. Illud enim potest dici iudici ab al,

o non tam Verecundo homine , quam gratioso Iudica hoc factum esse , aut aeumquam esse factum , vel cogitatum et credo huic est has comproba tabulas. Hoc non potest : Cui lius agnae sit, eius testamentum non esse uinum , Ddic quod mulier sine tutore auctore promiserit, deberici non est aditus adam. 'smodi res , neque potewtis culusquam

neque gratiae taeni pre , qu majus hoc, ιanctiusque videatur , ne pretio quidem corrumpi judex in ejusinossi cause potest. Iste vester testis , qui ausus est acere, Fecisse videri eum, de quo ne cujus rei argueretur quidem , scire potuisset, ipsemamquam auderet judicaro deberi viro dotem, quam mulier nullo auctore dixisset. rem praeclaram , vobisque ob hoc rei Mendam , Recus oratores lXX VI. Quod enim est ius e vile quost

ineque inflecti gratia , neque per id metentia, neque adulteraeti pecunia possit et quod si non modo oppressum , - ami

435쪽

desertum , aut negligentilis adservatum

erit; nihil est, quod qui inim sese habere

cereum , aut a patre accepturum , aut re

licturum liberis arbitretEr. 4. Quid enim reser , aedes, mi sundum relictum a patre , aut aliqua ratione habere bene partum , si incertum Sit, quae quum omnia tua iure mancipii sint, ea possisne retineres si parum sit communitum jus si civili ac pubilica lege contra alicujus gratiam teneri non potest' Quid, inquam . prodest, fundum habere , si quae decentissim descripta a majoribus iura finium , possessiomim , aquarum , itinexumque Iunt, haec perturbari aliqua ratione , commutarique possunt Mihi credite : major hereditas venit , unicuique vostrum in iisdem bonis , a jure , a te gibus , quo rei ab iis, a quibus illa ipsa hon relicta sunt nam , ut perveniat ad h-dus, testanisnto alicujus fieri potest :tit retineam quod meum iactum sit , ineaure civili non potest. s. Fundus a patre relinqui potest is usucapio fundi, hoc est , finis sollicitudinis, ac pericali litium, non a patre relin quitur, sed a legibus Aquae inimis . tu , iter , actus, a patre: sed rata tiritas harin verum omnium aridi a semitur. Quapropter non estis villν oribus aecepistis, is

436쪽

Patrimonia iuris , quam privatae rei vestrae retinere debetis : non solum ub haec

3ure civili septa sunt; sed etiam qub patrimonium unius incommodo dimittitur; 3us amitti non potest εine magno incommodo civitatis.

X X VII. In hac ipsa causa Recuper

tores, si hoc nos non obtinebimus, i, ase

matis hominibus, dejectum esse eum, quem yi , armatis hominibus, pulsum, fugatumque esse constet Caecina rem non mi tet, quam ipsam animo sorti, si tempus ita ferret, amitteret in possessionem in praesentia non restituetur nilui amplius: Vopuli Romani causa , civitatis ius , bona, sortunae, possessionesque in dubium , im certumque revocabuntur vestra auctor tate hoc constituetur, hoc praestriuetur et cuicum tu posthac de possessione conte cies, eum, si ingressum mod deieceris, in praedium restituas oportebit: sin autem ingredienti cum armata multitudine obvius ueris ' ita venientem repuleris, fugaris , averteris , non restitues tum statu ritis vim in caede sol tim , non etiam in an mora nisi cruor apareat, vim non esse fac tam in aure parum delectum esse, qui prohibim sit nisi ex eo loco , ubi vestigium limpresserit, ejici neminem posse. Iuris igitur retineri sententiam, aequitatem pirurimum valere oportere Pan Verbo si

437쪽

I ttera ius omne torqueri vos statuite,

Recuperatores, utrum utilius esse videatur.

77. Hoc loco percommod accidit, qubdnon adest is , qui aut ant assilit 'adesse nobis frequenter in hac causa solet, vir ornatissimus , C. Aquilius : nam ipso praesente, de virtute ejus trudentia timis citiis dicerem, ub&6c ipse pudore quodam afficeretur ex sua laude, me similis ratio pudoris a praesentis laude tardaret et cujus auctoritati dimim est ab illa causa concedi

nimitim non oportere. Non vereor, de tali viro ne plus dicam, quis vos aut sentiatis, aut apud Vos commemorari velitis.

78. Quapropter hoc dicam, numquam ejus auctoritatem nimihm valere, cujus prudentiam populus Romanus in cavendo, non in decipiendo perspexerit : qui auris civilis rationem numquam ab aequitate seiunxerit: qui tot annos ingenium , laborem , fidem suam populo Romano promptam , pos tamque praebuerit: qui ita iustus &honna vir est, ut natura, non disciplina consulius esse videatur cita peritus ac prudens, ut ex jure civili, non scientia sollim quaedam, verum

etiam bonitas nata videatur cujus tantum

est ingenium, ita prompta fides, ut, quid quid inde haurias , purum, liquidumque in haurire sentias. 79. Quare permagnam initis agrariam , quum eum auctorem mst

438쪽

fensionis esse dicitis. Illud autem miror,

cur vos aliquid contra me sentare dicatis, quum eum auctorem vos pro me appelletis nostrum nominetis. Verumtamen

quid ait iste noster auctor omnibus, quidquid verbis actum, pronuntiatumque

ait, convenit.

XXVIII. Ego ex isto genero consulitorum non nominem , ut opinor, istum

ipsum, quo Vos auctore rem istam agere, ει defensionem causae constituere vos diar intis qui quum istam disputationem, cum ingressus esset , non posse probari quemquam esse dejeEtiam , nisi ex eo i imo , in quo fuisset remis sententiam interdim. mecum facere fatebatur verbo, me excludi dicebat a verbo autem posse iscedi non arbitrabatur. 8ο Quum exemplis uterer multis, etiam illa materia aequitatis, ab verbo & ab scri--nto plurimis saepe in rebus , ius in aequi honique rationem esse seiunctam ; sem

perque id valuisse plurim im , quod in se

auctoritatis habuisset, aequitatisciue pluri- mlim consolatus est me, ostendit, in hac ipsa causa nihil esse, ub labora- nam verba ipsa spontionis facere mecum, si vellem diligenter attondere. Quonam , inquam , modo λ Quia certh, anquit, dejectus est Caecina vi, hominibus. --ratis, Equo ea locora si non ex eo,

439쪽

li,eo , quem in locum vestis oluit; at in eo eri , unde fugit. Quid tum Prae tor, inquit , interdixit, ut , unde dejectua esset, eo restitueretur, hoc est , quicum que is locus esset, unde dejectus esset. Abutius autem, qui fatetur, aliquo ea loco dejectum esse Caecinam , is, quom

do se restituisse dixit, heressa est math seMeerit sponsionem.

81. Quid est, Pis, placet tibi pugnara

-rhic placet causam uris in sequitatis, α non nostrae possessionis, sed omnino possessionum omnium, constituere in e D, Ego , quod mihi videretur , quod a majoribus factitarum , quod horum auctoritate , quibus judicandum est , dignum esset , ostendi, id verum , id aequum , id utile omnibus esse, spectari, quo consi lio , inua sententia. non quibus quid que verbis esset assiim. Tu me ad verbum

vocas non ant venio, quam recusaro: Nego portere , nego obtineri posse , nego ullam rem esse, quae aut comprehendi 1atis , aut caveri, aut excipi possit, si aut praeterito aliquo verbo aut ambigu posito , sententia in re cognita, non id , quod intelligitur, sed id, quod dicitur , valebit. XXIX. Quoniam satis recusavi Venio jam qu vocas. Quaero abs te, simne desectus, non de Fulciniano fiando neque anim praetor, L ex eo fundo essem e-

440쪽

aectus, ita me restitui jussit; sed eo, unda dejectus essem sum ex proximo viciniisndo deiectus, qua adibam ad istum fuse dum sum de via ismi eri alicunde , sive de privato, sive de publico is res. titui sim iussus restituisse te dixisti: nego

me ex decreto praetoris restitutum esse. Quid ad haec dicimus aut tuo, quema modum dicitur, gladio, aut nostro , d sensio tua conficiatur, necesse est. 83 S, ad interdkii sententiam confugis. ec, de quo fundo actum sit tum , quum AEbutius restituere jubebatur ad quaerendum esse dicis, neque aequitatem rei Verbi

laqueo capi putas oportere, In mere cas

tris , praesiditaque versaris mea, mea est ista defensiora ego hoc vociseror : ego omnes homines, deosque testor , quum maiores vim armatam nulla uris defensione texerint, non vestigium erus, qui

deiectus sit, sed factum illius, qui dei

cerit, in aud=crum venire dejectum este , qui fugatus sit vim esse factam, cui periculum mortis sit injectum. 84. Istum locum fugis,in reformidasa me ex hoc, ut ita dicam, campo aequitatis ad istas verborum angustias , ad omnes litterarum angulos revoca. in iis ipsis intercludere Ensidiis, quas mihi conaris opponere. Non dejeci, sed eieci

Perincratum hoc tibi viderur hic in mucio

SEARCH

MENU NAVIGATION