M. Tullii Ciceronis opera

발행: 1768년

분량: 508페이지

출처: archive.org

분류: 로마

421쪽

voluisse concedis. Potes igitur dicere, non ei vim fuisse impedimento , cui, quum cuperet, eoque consilio Venisset, per homines coactos non sit licitum accederes Si enim id, quod maxim voluit, nullo modo potuit vis profect quaedam obstiterit necesse est aut tu dic , quamobrem , quum vellet aceedere, non ae- cesserit. 49. Iam vim factam negare non potes: deiectus quemadmodum sis, qui non accesserit , id quaerim demoveri enim, &depelli de loco necesse est eum , qui dejiciatur id autem accidere ei qui potest, qui omnino in eo loco, unde se dejectum esse dicit, numquam fuit Z Qub si fuis

set,' ex eo loco , metu permotus , iu

gisset, quum armatos vidisset diceresne esse deiectum opinor An tu , qui tam diligenter, tam callidi verbis controversias, non aequitate, diiudicas in jura non utilitate communi, sed litteris exprimis; poterisne dicere, deiectum esse eum qui tactus non erit Z Quid' detrusum di

ces nam eo verbo antea praetores in hoo

interim uti solebant. Quid ais' potestno detrudi quisquam , qui non attingitur F

nonne, si verbum sequi volumus , hoc intelligamus necesse est, eum detrudi, ut manus asserantur' necesse est , inquam, si ad verbum rem Volumus attingere,

422쪽

amnem statu detrusum , qui non adhibitavi, manu demotus, di actus praeceps aelligatur. o. Deiectus ver qui potest esse quisiquam , nisi in inferiorem locum de sup riore motus potest pulsus, fugatus, ejectus denique illud ver nullo modo po-aest . dejectus si quisquam, non modbqui tactus non sit, sed ne aequo quidem, plano loco. Quid ers, hoc interdictum putamus eorum est causa Compos,

tum , qui se praecipitatos ex locis superi ribus dicerent τὸ eos enim ver pomamus dicere esse dejectos. XVIII. An non, quum V istas, consilium,in sententia interdimintelligatur, impudentiam innmam , aut stulauiam singularem putabimus, in verborem errore Veriarici rem , c causam, L utilitatem Communem non relinquere solum , sed

etiam proderes an hoc dubium est , quin

neque Verborum tanta copia sit, non m --

db in nostra lingivi, quae dicitur esse inops;

sed ne in alia quidem ulla re ut omnes suis certis , ac propriis vocabulis nominentur neque ver quidquam opus at e his , quum ea res , cujus causa 'erba quae sis sint, intelligatur' Quae lex, quod senatusconsultum, Fod ministratiis di tum , quod foedus , aut pam , quod , ut ad privatas res rentiam , testamentum ,

423쪽

quae iudicia , aut stipulationes , aut pacti& conventi formula non infirmari , aut convelli poteis, si ad verba rem deflectere velimus consilium autem eorum , qui scripserunt, rationem in auctoritatem relinquamus 32. Sermo mehercule & familiaris, quotidianus non coluerebit , si verba internos aucupabimur : denique imperium domesticum nullum erit, si servulis hoc nostris concesserimus , ut ad verba nobis obediantri non ad id, quod ex verbis intelligi possit, obtemperent. Exemplis nunc uti videlicet mihi necesse est harum rerum omnium t non occurrit unicuique vestrum aliud alii in omni genere exemplum , quod testimonio sit, non ex verbis aptum pendere aus, sed verba servire hominum o

siliis mauctoritatibus 33. Ornathin copios L. Crassus, homo long eloquentissimus , paulo antes, quam nos in forum venimus, judicio centumvirali hanc sententiam desendit, &facith, quum contra eum prudentissimus homo, Q. Mucius, diceret, pro Vit -- etianibus , in Curium, qui heres insis esset ita , mortuo postumo suo, quum qu

Non mod non mortuus , sed ne in

ruidem esset . heredem esse ordinishuid Z verbis satis hoc cautum tisaeimh. Quae res istu valuit vota

424쪽

quae si tacitis nobis intelligi posset, em

his omnino non uteremur : quia non

test verba reperta sunt, non quae impedirent, sed quae indicarent Voluntatem.

XIX. Lex usum auctoritatem fundi 1 het esse biennium is utimur eodem jure in aedibus , quae in lege non appellantur. Si via sit immunita, iubet, qua Velit agere iumentum potest hoc ex verbis intelligi, licere , si via sit in Bruttiis immunita , agere , si Velit, iumentum per M. Scauri Tusculanum Actio est in auctorem praesentem his verbis, QuandoquΘdem te in jure conspicio : hac citone Arpius ille Caecus uti non posset , si tam 1

ver homines verba consectarentur , ut rem, mus causa Verba sunt, non considerarent. Testamento si recitatus heres esset pupillus Cqmolius , isque iam annos xx haberet; vobis interpretibus amitteret hereditatem. 3. Veniunt in mentem mihi permulta; vobis plura, cera scio : Vertim, ne ni- mitim multa complectamur, atque ab eo, quod propositum est , longius aherret or tiora hoc ipsum interdictum , de quo ag tur, consideremus. Intelligitis enim in eo ipso, si in verbis us constituamus, omnem utilitatem nos hujus terdicti, dum Versuti, c callidi volumus esse , amissuros. Vade m aut familia, aut procuraιπυuu

425쪽

Si me illicus tuus solus dejecisset: non familia dejecisset, ut opinor, sed aliquis de familia. Rect igitur diceres te restis tuisset quippe. Quid enim facilius est quam probari iis, qui Latine sciant , in

uno servulo familiae nomen non valere Si ver ne habeas quidem servum , praeter eum, qui me deiecerit: ames videlicet, Si habeo tantiliam, a familia mea fateor te esse deiectum. Neque dubium est, quin, si ad rem iudicandam verbo ducimur, non re , familiam intelligamus, quae constet ex servis pluribus ; quin unus homo , familia non sit : verbum certh, hoc non modo postulat , sed etiam cogit. At ver ratio auris, interdictique vis , dc praetorum Voluntas,in hominum prudentium consilium auctoritas , respuat hanc defensionem, pro nihilo putet.

XX. Quid ergo isti homines Latinhnon loquuntur λ immo ver tantum loquuntur , quantum est satis ad intelligendam voluntatem quum sibi hoc proposuerint, ut, sive me tu dejeceris, siVetuorum quispiam , sive servorum , sive amicorum , ut servos non numero distinguant, sed appellent uno similiae

mine.

7. De liberis autem quisquis est

curatoris nomine appelletur non ubnes sint, aut appellentur procuratores i

426쪽

hac re cognita sententia interdicti, verba subtiliter exquiri omnia noluerunt. Non enim alia causa est aequitatis .in uno servo, in pluribus : non alia ratio iuris in hoc genere duntaxat, utim me tuus Procurator deiecerit is , qui te tim procurator dicitur omnium rerum eius, qui in Italiano sit, absitve reipublicae causa, curasi quidam pene dominus, hoc est, neni juris vicarius an tuus colonus , aut vicinus, aut cliens, aut libertus , aut quivis, qui illam vim, dejectionemque tuo rogatu, aut tuo nomine fecerit.

38. Quare , si ad eum restituendum qui vi dejectus est , eamdem vim habet aequitatis ratio ea intellecta , eert nihil

ad rem pertinet, quae verborum Vis sit, ac nominum Tam restitues, sarianas me libertus dejecerit , nulli tuo praepositus negoti , quam si procurator deaeeerit non quo omnes sint procuratores, qui

aliquid nostri negotii gerunt sex ad in

hac re quaeri nihil attinet. Tam relinum . si unus servulus, quam si familia deiecerit universa: non quo idem sit servulus unus, quod familiari vertim quia non, quibus verbis quidque dicatur, quaeritur, sed quae res agatur. Etiam ut jam longius a verbo recedamus, ab aequitate ne tantulum qi dem νε tuus servus nullus fuerit, sed om-

427쪽

nes alieni ac mercenarii : tamen Qipsi tuae familiae genere,, nomine contine-

huntur.

XXI. Perge porin hoc idem interdictum sequi Hominisus coa . Neminem coegeris ; ipsi eonvenerint sua sponte certe cogit is, qui congregat homines, &Convocat comi sunt ii , qui ab aliquo sint unum in locum congregati. Si non modo convocati non sunt, sed ne convenerunt quidem sed si modis fuerunt

qui etiam antea, non Vis ut fieret, e

rum colendi, aut pascendi causa esse in agro consueverant defendes , homines coactos non suisse , verbo quidem superabis , me ipso iudiceri re autem , ne consistes quidem ullo iudice. Vim enim multitudinis restitui voluerunt, non sollimconvocatae multitudinis sed ciuia plerumque , ubi multirudine opus est , homines cogi solent, ideo de coactis compositum interdictum est quod , etiam si ver-ho differre videbitur, re tamen erit unum, omnibus in causis idem valebit, in quibus perspicitur una , atque eadem causa aequitatis.

ω Armati=e. Quid dicemus tarmatos, si Latin loqui volumus, quos appellare ver possumus t opinor eo , qui scutis telisque parati, ornatique sunt. Quid igitur si glebis, aut saxis, aut fustibus ali-

428쪽

quem de undo praecipitem egeris iussiisque sis, quem hominibus armati dejeceris, restituere; restituisse te dices t Verba

si valent: si causae non ratione , sed -- cibus ponderantur me auctore dicito evinces prosectb, non fuisse armatos eos, qui saxa acerent , quae de terra ipsi tollerent : non esse arma caespites, neque glebas non fuisse armatos eos, qui praetereuntes ramum defringerent arboris aserna esse suis nominibus, alia ad tegendum, alia ad nocendum quae qui non habuerint, eos inermes suisse vinces. 6 I. Verum si quidem erit armorum4

dicium tum ista dicitora iuris judicitiis quum erit,' aequitatis ; cave in ista tam frigida, tam jejuna calumnia delitescas

non enim reperies quemquam Judicem, aut recuperatorem, qui , tamquam S adima militis inspicienda sint , ita probet armatum sed perinde valebit, quasi ora tissimi fuerint, si reperientur ita parati fuisse , ut Vim Vitae, aut corpori potuerint

afferre.

XXII. Atque , ut magis intelligas, quis

verba nihil valeant : Si tu solus , aut ubyis unus cum scuto, cum gladio impetum in me fecisses , atque ego ita dejectus essem auderesne dicere , interdictum esse de armatis hominibus : hic autem hominem armatum unum fuisse mon, opinor,

429쪽

tam impudens esses. Atqui vide, ne mulibnunc sis impudentior : nam tum quidem omnes mortales implorare posses, quhd homines in tuo negotio Latin loqui obliviscerentur AEub inermes armati judicarentur : Qd Guum interdictum esset de pluribus, collimissa es esset ab uno Punus homo plures AEsse homines judicarentur. 63. Verlim in his causis non verba veniunt judicium, sed ea res , cujus causa verba haec in interdictum coniecta sunt Vim, quae ad caput 6 ad vitam pertinet, restitui sine

ulla exceptione voluerunt. Ea fit plerumque per homines coactos, armatosque:

quae mali consilio, eodem perieulo facta sit i eodem jure esse voluerunt. Non enim ma3or est inauris , si tua familia , qu- si tuus villicus ison , si in servi, quὲm Malieni, ac mercenariici non, si tuus procurator, quam si vicinus, aut libertus tuus: non , si coam hominibus , qu m si vo-Iuntariis , aut etiam assiduis ac domestivis mon, si armatis , quὲm si inermibus , qui vim haberent armatorum ad noce

cum non , si pluribus, quis si uno a malo quibus enim rebus plerumque vis fit, ausmodi hae res appellantur interdicto si per alias res eadem facta vis est ea , tametsi verbis interdicti non concludiatur , tamen sententia juris atque auctoriatate retineturi

Tomus IH T

430쪽

R III. Veni nunc ia illuc mum: Nos de ci, sinos si iasos M. Puto tet ipsi hin, Piso, perspicere, quanto ista sit anguiuior Uiqui que defensio, M. n siit, uterere et Irin faemn armatici eum si sauris fuerum. Si mehercule nubi., non sopiosa Momni ad viciendum, optio detur , mrim mali visendere, non Esse dei*burna amo, cui viis armis ingredienti sit oscursum;

in cause putant haliter avium 64-um, o defentam: si corura verbis dii lira ris in ut dici solet , sumuo iure -- tenditur solent ejusmodi numinati, e

SEARCH

MENU NAVIGATION