장음표시 사용
461쪽
trorsum, resus in orbita, tanquam convexum inis conoauo , deXtrorsum mouet ut, di sic de singulia motibus . Quando fixum tenet oculum, o directo aequaliter circa sculum .circulariter pellrs ita te manet , vipupilla pro centro inseruiat. Sed si oculum ex una magis, quam ea alia moueat Parto, contrahuntur rugae id uno loco, tu altero vero dilatantur , sicut in Chamaeleonis figura Optime ex pressum tonspicitur. De Neruis Opticis aliquid dicendum remanet, quia a nostris disserentissimi sunt, quoniam communiter a suo principio discedunt, unus ad dexteram, alterque ad sinistram diuisi, atq; ubi ad Sellam equinam super os Sph noides Properauerint, ibi simul confunduntur, ac postea iterum diuisi,
sicut prius,unus in dexterum, atque alter in sinistrum oculum implantatur,& ex hoc forsan in nostris oculis motus uniformes, ut in caeteris animatibus, celebrantur . Nerui item optici aliquantum in nobis' tensi su t,sed eo modo, ne aut laedatur,aut rupantur arq; hoc, ve mox dicam. necessarium est ad describendam differentia,quae oritur;o ab unius doscriptione at terius varietas cognoscatur. Chamaeleo, ut in figura quarta posui, suos opticos hahet ne uos, qu ab uno principio origine sumunt, de postea nunquam simul i unguntur a
que ista forsan causa est , quod unus Oculus ex ne cessitate non mouetur ad motum alterius, quoniavisiui spiritus amborum,canales separatos, non c-
fusos inuicem habent: dum nerui oprici a prima origine seiuncti:Efistunt se insuper Iani ,ix non,
462쪽
lus moueri ad partem contrariam, siue posterim rem debeat, neruus opticus, qui in oculi radice ingreditur, si tensus esset, aut similem motui prohiberet, aut in motu laedi, & frangi posset, atq; ideo laxus, dc fac ilia a natura fabricatus est,ut in motu, qui ab oculo versus posticam partem -- lebratur,neruus opticus , absq, vlla laesione disten
tua, ad motum concurrat. m ri . t
Nil aliud est vita , quam,propter indiuidua eo seruatio em, humidi vivifici consumatio, quod si quotidie no resarciretur quamuis non misi, sed in Parte) utiq; ex necessitate vivens extremum s siritum effunderet. Hinc fames, hinς sitis, ut omneε sciunt,oritur, quae nil aliud simi, quam appetitu. quidam, quotidie deperditum ad vitae. Prol ngavii nem,humorem, restaurandi. omnia animalia cibo utuntur, quia vivunt et Uerum tamen est ,
uod secundum calorem, magis, & minus edacia
unt . Limaces quandoq; uno, aut duobus annis sine cibo aura fruuntur vites i. E contra vero C nis quolibet tempore , dum subministretur cibus, Promptus ad edendum est. Hoc in Senibus, &Pueris succedit; illi raro propter caloris inopiam vescuntur; hi vero, & praecipue vivaciores secundum Hippocratis oraculum , frequentius epulas Parant, cum calor naturalis in ipsis fortior sit, &Per consequenS magis destruat. Vbi magnus est ignis, ibi per necesse magni debent esse fomites. Hoc pro Coronide sussiciat; nempe quod omni animantia escas capiunt ad viuendum, aut Plu Ira, aut pauciores ; sed quod ullum animal, absq,ἀlimento, longa vitae: tempora numerare Postirps, I hoc
463쪽
hoe est re haec Priscorum fuit opinio ad nostia, usquα aempora: celebrata , qui ad exerint
Chamaeleonem aere vesti; unde adagiumConam ne contra ambitiosΩs.surrexit: Cum tamen conthrarium si quoniam,vt videbimas, formicasum stas ,aliaq; animaliα comedit, sil t Sed dum vescitur mirandum est visu , etenim nopascitur, ut aues; nonTuminat, ut boues , dc -- p aes, non sagiti, ut Lampetrast, & hyrudines ὴ non comedit , ut reliqua animalia, quae dentibus, e triturando cibum capiunt, quandoquidem dentes habet, sed illi tanquam hominibus mammae, ininseruiunt o Matthiolus figuram dentatam posuit . ex quo per comecturam assequor, quod ipse aut ipsius imaginem ex simplici relationedabrica uit, aut quod hanc bestiam mortuam in maniabus, di per longum tempus exsiccatam habuit,quod patet duin i nodos aliqaas , dispinas in dorso eleuatas effinxit, quod inιomni sciretto succedit,dum
aphophyses vertebrarum,ceimo , dorsi, a sum' borum super apparetri afirmatur hoe, duna dentes imagini posuit , α vescendi modum, quod principaliua est reliquid i quud ipse, duplici Ocelebrat, fulminando videlli a cibum, de deglutitione ; quae duo res tam crvo ab ipso perficiuntur,. ve vix intueri, nisi a diligenti obseruatore possint. Ea occasione , qua illustriuinis Domine imperastu
ut hoc animalculum freeenter mortuum, atq; a me viuum obseruatum , secare deberem, mecum εpse
cogitabam, quomodo , aut quali artificio tam longE, velociterque linguam extendere, & retrari here posset ι atque, ante quam manum anatomi- Ddd x cae
464쪽
eae sectioni admouerem, duo speculatione medita bar, videlicet, quod, aut Iingua attenuaretur inisuissensione, ut lumbrici, qui Moagati aliquando per unius palmi spatium, aut amplius , retrathuntur postmodum ad duorum, vel tri u digitorum ensiuram ', aut quod contracta lingua in serpen tinos orbes, postmodum distenderetur , eo mo do , quo Vi pe rae, Atque alia reptilia mordendos flent; sed deceptus tui, quandoquidem neutrus
Ad hoc igitur ut rectε deseribatur, sciendum eu, quod,quando Chammeo cibum fulminato
quaerit, ves Ipse aliquando mouet ocu Ios ubicue. videlicet unum sursum , alterum deorsum Paenutrita antrorsum,alterum retrorsum d z. eo Dei oriranr- hos obiectum versus mouet; fimiae tene ut uncios aperiendo, linguam per palmi dimidii a lo leuis dinem , & amplius expellit, ipsamque lubito eum
esca appensa retrahit, absque eo quod decipiatur, aut in castum linguam eiiciat si 1υ iii Lingua i psius nil aliud est imum concauus ca natis ab origine, & finem Mennia carnosus, spongiosus , & viscosus .firuti,in figura secanda, tertia& quarta videri potest i in medio istius canalis funiculus quidam irrisit, qui distenditur, de conatrahitur melius, quam lyrae neruus, &in transitu etiam carnose partis in linguae summitatem inseritur, dum prius Originem ab osse hyodes, cui tena- cater adhaeret, habuit. OS hoc hyodes, aut, ut melius dicam, hyostilo des, ut in tertia figur ut nostrum formatum non est, sed exten- aena Iese in longum extuberat taliter in lingua co-
465쪽
cauinate , ut, dum ipsa rctrahitur,ensem', aut cuI-trum in vagina repraesentet,ut descripsi, & ostendi in tertia figura, in cuius ossis summitate, quae ad. .modum cartilaginoia est, oritur, ut dixi, lanieulus illa , qui linguam retrahita Stante hac organizatione eo modo, quo descriptu est, cogitauimus una simul D Nicolaus Larcheus celeberrimus Chirurgus atque ego i, quod lingua distenderetur propter repletionem flatus impulsi ui origentis, ut in mentula virili apparet r in qua, dum tritus quidam violentus pennemus fistu Iosos ingredi tu fierectio ipsius celebrat ut , quanda flatus, laut ad suum lo-Cum reuertituit, aut, ut inefluxdicavi dissipatur,
tunc mentula fetuti prius flareida tremanet eodem
modo, sedit velocius in Chamaeleone succediti tria quo credo quod si lingua tota ditisset carnosa, mil-IO en in ita celeriters ipsam distendere ob.carnis
impedimentum posset a qua propter , dum subito
repletur assisimilitudi siem vesieae, aut ea ui intesti-Di,quando inflatur. citius suo fingitiit ossicio i quoniam lingua i psi is,partim ab ambienti extet no , partim quia excarnis ab origine est, nullo mo. do attrahi posset, natura,omnium etiam in Paruis animalculis dispensatrix ,funiculum fabricauit quὁ mediante celeriter ipsam retrahit; & sic a violento flatu fit ei aculatio, spue extensio lingua a funiculo retrahitur ili in cacumine linguae viscoso adhaeret nausea, aut quicquid aliud sit, tanquam auis viscortali modo rarol, & monstroso vescitur Chamaeleo . Natura sepius in viventibus ludit,dum rara , mirabilia perficit, dum renem unicum,aut quatitor,
dum duplicem lienem, sicut in meis medicinalibus
466쪽
obseruationibus scripsi, producit , sed quando secundum regulam aeternis si se obligat legibus, ad mirationem etiam magnam parit, ut in Chamoelao. ne; i.n quo pia Lienem negauit, dum. interimi reis liquis membri , alijs animalibus communibas utpote corde, pulmone,i hepate &c. locupletavit. Sed quoniam de Liene agimus M ipsius laudes celebrentur. Lien ad sanguinis feces recipi e sinas necessariu4 est , insuper quoque est necessarius , ut stomachu& eorrugerux ,ii ex quo appeditus Oritur , dum prius i psiu s h humorem acidum pervas breuς recepit. Ad potum immoderatum necessarius quoq,est,ne cibus asi perflua humiditate Obruatur , ita etiam a natura factus est. vi cito aqua thermales per urinam expellantur, dumipsa id per viam Iecoris , re emulgentium venarum nequit,sed recipienda superfluam aquae quantitatem ad Lie nem per vas breue defert :a liene ad arterias celi cas , α emulgentes: ab arteriis emulgentibus ad renes. Confirmat hoc post aquarum iner-m Iium potum. Borbo rigmus, siue rugitus quidam non in dextera aed in sinistra parte . i Pandsi
necessarius est pro cihi fecinentatione siquoniar humore suo acido ad hoc proportionato tanquam fermento utitur ,, quod, quia acetossim est, etiam in pane sermentationem Parit. . Chamaeleoni nullo modo lien necessarius erat,
quod ad urinam superfluam, quou:am hoc animal non bibit , nec vesicam habet, sed pascitur deglum
titione , et excrementa solum per secessum, tanquaaues expellit.Lienis necessitatem non habebat Chama leo ad recipienda hepatisqXcrementa, nam cum
467쪽
tur excremqta, qua ι proxima intestina protrudit. Neq; ad ventriculi corrugationem , & fermentationem Lien negessarius erat, quandoquidem ani mal hoc exangue, cum calorem actiuum debilem habeat , potius in ipso putrefactio ι quam concoctio celebrata fuisset; quin imo, ut melius dica,cococtio, quae in ipso fit, impropriε concoctio nomina
tur , cum lienteria non morbosa, sed naturali continuo afficiatur, dum per secessem cibum parum, vel nihil alteratum expellit r de ratio est, nam ubi calor non est sumetens, nec cibus superans, aut opprimens esse debet i atque ideo taIi ipsum gratia natura muniuit, Menaee, ut ex cibo, dum in ve-: tre residet parum succia a vite conseruationem eX- primat: atq; hinc oritur, quod in terrae cauernis absconditus mulio temtore , absque alimento, cO seruetur, eX quo Dccasionem sumpserunt, tum
Prisci , tum etiam Neotericorum multi ad c dendum, quodiae e1catur; quoniam calori debili destruenti modi ortionatoaeum a natura iuccus: Ptoportionatus sunministratur,aura fruitur vitali,abs. que eo. quod Mecessitatem habeat saepius eseat quaerendie non sic nos , qui calore destruenti magno , & sorti praediti sumus. Concludamuε igavit Lienem in concoctione maximam haberὸ partentas dum mihi Chamaeleo praesentis digressionis O
casionem praebec celebiar enim non solum cotruis gallorum, sed etiam cibi firmentationem in animantibus omnibus, ubi reperitur; atque e contra cum in Chamaeleone non adsit, non fit sermentatio, sea perpetuo Lientericus non tamen morbo-
468쪽
s3 vivit. Hane Di amsententiam approbauit ExcellentisitInus D minus Tlion lis Bartholinus Μedicinae, & anatomiae in Aeademia Hasiliensi professore gius in sua anatomia e rmata', lib. I mar his verbis. Dubium in I eus Lien yos illis animalibus obtigerit,quibias renes, O vesica e Re Arinoli ,, quod Chamavonte verum intimi ι PAENABOLVs an propteν feras bumam gractiostem yhon creiliderι - , sed Liene carent, quia parum fauguinis elaborant, υnde Oferinus humoμ non opus habebar peculiaribus recepta culit d Supersuum autem infatiguI ne absumitur in pennas,cutsculas,squamas Ocia Lienae igitur carent, quia fi mentatio necessaria mn erat in imperfecta comone tit rum , qui perpetuam , ct naturalem uenιeriam babent.
Reliqua viseeta, ut dixi nostris visceribus similia sunt, septo transuerso excepto , quod non apparet. Amplius pulmones admodum spongiosi, rari, α parui sormati sinit. Viseera postmodum, secun dum proportionem cauitatis abdominis, exiguus occupant i Ostim ita Nitaster opacitas PotiuSaere , quam carne seps Ad quid
tanta aeriS, quantitas in tam paruo Corpor Vt seruetur, crediderim nullam aliam Oti Mausam
ctam fuisse , nisi quod, dami Pulmones Propter omam raritatem .spongiositatem: periacessδlinguae violentum fatum ad ipsiuS ex tesionem subaministrare debent , Utuntur pr imo aere, eoque magis, quoniam respiratio, de inspiratio inlio animalculo insensibilis est semper enim clausum non apertum tenet in , & in hoc plurimi dech pti fuero dicentes Chamaelmnem supinum ambu te oro hiante, quod falium est, ut Patet expetientia-Causam
469쪽
fani vero istius videlicet, quod non aegeat frequenti respiratione, hanc unam ege crederem, scilicem, ubi magnus est ignis, magna origur fuligo, ubi paruus, Parvai atquπ hac rari ne animalia, quae calore admodum activo sunt Praedita, necessi tale cre brae resbi rationis, & inspirationis ad nouum aerem captandum, fuliginesque expellendas habene: in animalibus ero illis, in quibus calor est debilistrara inspiratio, aut respiratio sufficit, ut exemplo p tet in Limacibus, quae cum parum caloris habeantis multo tempore absq; cibo,atq; absq, aeris attractione vivunt , dum in ipsarum testae orificio, pro rerumternarum tegumento, operculum quoddam durum , & quasi osseum oritur , quod,dum undiq; os ipsius claudie, ingressum, aut egressiim aeris Pr hibet. Hoc dixi contra communem, sed falsam opinionem videlicet,quod Chamaeleo aere vescatur,de hianti ore ambulet, nunquam enim ego hoc vidi, nec credo ipsum, nisi raro , α insensibilirer respirare , cum nanc necessitatem non habeat, ut in L macibus dixi, quae integro anno, & amplius absque cibo, ct respiratione,vitam degunt. Ridiculi, attamen mirabiles, ipsius sunt gressum, fatuus enim apparet,& circumstantes ad risum mirifice inuitat , quoniam in motu, non decorentia quemdam obseruat; sed inconcinnE,dum pedes in parte sinistra approximat, ut in ipsius imagine videtur,remouet maxime ex dextera parte alios, &conuerso, dum approximat pedes ex parte dextera,
ex parte sinistra pedes quam maxime re rahit;a siue hunc motum, ut dixi, ita fatuε , & 'inconcin-M , cum aliqua corporia flexione perficit, ut ad- Eee stan-
470쪽
stantes ad risum promoueat, Sed si super arbores ambulet , ita veloces sunt gressus iPsius , ut volatu mirifice emuletur, dum ramis , & frondibus se adrepit beneficio etiam Cauda praesertim in desces , qua tanquam unco utitur, ut corpus non corruatis in hoc,coniectura assequi possumus hoc animal potius suprafarbores, quam supeς terram ambulare ; ex aduerso lacertorum, qui magis humi, quam super arbores gradsuntur. Addamus ins lor, hoc animal, quod etiam si super terram .repat, emper tamen locum sublimiorem quaerit o & sic mei us , dc cum maiori delectu ambulabit super ligni alie uiua cuspidem , aut angulum , quam super planam Glurem. 1, ῬL: o i up .
Pedum digiti eam inter se proportionem seruat, qvam pollex cum reliquis digitio habet , α in hocmptima antιquorum fuit descriptio, cum hac tamedisserentia; quod pedes duas ab externa, tres autemaa interna parte habent digitos. E conuerso postelliores Pedes,duas ab interna,tres vero ab extern parte digitos habent. Vngues recurui sunt, qui bus in appraehensione, ut homines, & Simiae, Utitur , sed cum aliqua differentiat, α sic partim pedibus, partim cauda tutissim E ambulat hoc animal. mi recth res non obseruant necessarias, aut relin quunt, aut negligenter obseruant, occasionem d dere pIurimorum errorum, qui typis consignati, quotidie leguntur. Hoc dixi, cum enim viderent Prisci in Chamaeleone coloris varietatem , statim tanqu- axioma proposuere ipsum iuxta obiecta coloratum ita pariter colorea variare, ceptis albo