장음표시 사용
471쪽
da mento innixi varij Se riptores, exempla, sententias, & adagia utilia quidem, sed ialta opinioni adhaerentia,inuenere. Ideo necessarium est suspendere calamum aliquando in aspectu alicuius rei,dum interim recte examinatur, & in hoc Plinius plusquam alij, ambitione motus in scribendis naturae portentis,cecidit Quinimmo credere possumus,ex relatione alicuius ignari,aut mulierculae,ipsum absique alia diligentia sepe scripsisse, quod di posterisphylosophis confusionem peperit, cum ipsi multa
mendacia contemplanses, vera a salsis secerner
Propter hoc dicimus naturalem Chamaeleonis colorem cineritium esse , sed secundum animi pas siones , calorem , vel frigus, ita calorem variat, videlicet, vel acquirit aliquid rubri, ita ut color cineritius rubescens appellari possit, vel aliquid viridis in ipso intuemur; & tunc color cineritius virescens nuncupabitum, Sed proprius. & naturalis color cineritius est, qui etiam post mortem, sed aliquantum dilutior, remanet. Atque ita opinio eorum corruit, qui asserunt Chamaeleonem ab obiecto proximo colorem recipere,cum falsum sit, etenim non ratione obiecthsed ratione animi alterationum, colorem variat, ac praecipuE propter hanc causam, quadoquide cu corpore sit exanguis,&excarnis facit hcalori, vel frigori subiicitur,&verissima est causa,vi ipsi diutius nostris regionibus novi uant, nam respectu natiui solisunt fiigidae. De huius animalis virtutibus nullam propem
dum, scio possum tamen transcribere, quod scrip
474쪽
Democritus inter monumenta reliquit; quod si lignis quernis Chamaeleonis guttur,vel caput Pratur, statim nubes, pluviam, dc tonitrua pariunt; Idem etiam, ut ipse asserit, efficitur, si ipsius hepar assum sub regula obruatur . Superstitiosa qui dem & fabulosa, nec credenda, nec probanda. Ac serunt insuper linguam exanimante vivo extracta victorem in litibus ad Iudicis conspectum , gestantem reddere. Audite fatuitatem: Astreae Lances corrumpi non possunt; ibi solum reclinant, ubi ratio pulcherrima apparet; alioquin Iustitia, si hoc daretur , Iniustitia esset. Scio haec esse fantasmata& vigilantium hominum somnia; sed ea scribo,quia ea alij, ut& Matthiolus, scripseroscribunt amplius linguam hora partus grauidas gestantes a periculis tuti si imas reddere , dc in hoc dubium erit, si credi, vel non credi debeat, quoniam sufficiet mihi tan- qua in Medico credere, quod oculus dexter, aut etiam sinister quod nihil interest a uiuo animan
te extractus etenim efficacior est, quam in mortuo , ubi incipit putredini fieri obnoxius ) cum caprino lacte mixtus, ac super oculos positus auferat maculas, pleri gia, Pterigomata, vulgariter oculi ungulas appellatas, ut etiam glaucomata. Et quod
si ex ipsius felle fiat super oculos lini mentum,su D fusionibus opituletur: posset insuper dari, quod si ex ipsius corpore contuso ungantur pili, ipsos auferat; sed nos non probauimus haec, & per consequens nescimus. Ad id postmodum, quod asserunt maxillam ipsius dexteram contra timoreS, dc horroreS remedium esse, quoniam nemo dat ,
quod non habet , idcirco cum Chamaeleo animal
475쪽
mal sit timidum , utique nunquam alicui audaciam communicare poterit, timorem fugando.Nascitur Chamaeleo in Africa , atq; India, pari r Ouaia, vocatur L Graecis XAM AIAEO, a Latinis Chamae-IeO,ab Italis Chamaleone, a Neotericis icriptori-hus Camaleonte. . 1 hstar i iHoc in loco breui examine tetigi, ne videar me reliqui sie , id quod alij tetigere, dc Praesi rxi' iis danus de rerum subtilitate , sed finis meus nil aliud fuit, quam mandatis tuis, Illustrissime Vitiatiosacere ; tuo enim iussit Chamaeleonis anat men celi bravi, & praesertim oculorum, & linguae, Excusitus incedo, nam si aliquod necessarium reliqui , condonabitur mihi; non enim mea intentio unquam suit ipsius completam descriptionem perficiendi. Si mandatis tuis., Illustrissime Vix, non satisfici, parcas, dc animum recipiaS, qui breuiter, quod potuit fecit: si prius non scripsi moram eXcuses, tractatus enim de elementis eorumque mixtione retardavit me; propter quod manus in scribendo alicubi applicata non potuit tam cito Dominationi tuae Illustrissimae soluere, quantum debebat, & ossicia tua rep ndere, cui a Coelo gaudium felicitatem auspicans manu3 cum Telae rentia deosculor. Romae as. Marti j I 64s.
Dominationis tuae Illustrissimae
476쪽
Explicatio Tabulae, in qua sunt
PRIma figura idest Α. ostencsit imaginem, ac magnitae-tudinem Chamaeleoms. M Pes anterior Chamaeleonis in parte interua eum tristo, in parte enter a vero cum bino digito, do ungue. N Pes posterior e conuerso anterioris, idest in parte inte na cum bino , in parte veru externa eum trino vngu ,
di digito. Secunda Figura idest B. ostendit eaput ore hiante in acta
fulminationiff. D Pars concaua, Mextensa linguae o C Pars carnosa, di viscosa. I. Malea ab anima e propter cibum fulminata, viscositati tinguae adhaer. s. P Funiculus ad Iinguam extensam retraheniam; sed notandum est hunc Funieulum non videri in animali, IK singua in messio non diuidatur, quoniam diaphan a non est, sed hie in suo situ posuImus ad legentium eommoditatem, ut etiam processium stiloydem. Q. Ossia hyodas, &funiculum. o. in tertia figura, qtiae nullis modo possent conspici,sed ad intelligentium commodia ditatem, linguam diapha nam misimus. R Dentes serrati ad nullos usus, ut credo, sed tantum propter ornametitum , vr mammae in hominibus , vel si liceret ditere propter extremam necessitatem fabrefactos esse, ut in desectu muscarum, formicatum, herbis, aut fimilibus rebus vesti posse, eum lingua non posset, sed hoe, ve non vidi, ita ipsus nullam relationem Mis
477쪽
tracta, tanquam ensis in vastina . . 4 s o Funiculus. A AE pars carnosa, ti viscosa linguae. F Pars concaua, Quatta figura, idest H. ostendit oculos eum suis palpebria extra orbitam extractos. I Nerui optici non tensi, sed laxi, ut oculus undique absisque laesione moueri possit. T Cerebrum,ex quo originem ducunt nerui optici,unus ab alio diuisi, non autem confusi, ut in homine.
478쪽
D postremam tandem partem fascepto' rum a nobis laborum deuenimus, nunc reliquum est, sicuti polliciti sumus, ut de arcanis aliquot verba faciamus. A cana intelligo non sol viri ea , quae occulta sunt in Natura , sed ea etiam, quae hominibus parum nota esse videntur: horum enim fasciculum composui sine ordine, fasciculus enim est, floresque varios imitatur . Domus si in decliuo montium ,& non in planitie aedificentur,facile ruunt: nunquam longo temporis spatio consistunt, nisi platea fundamentorum sit admodum lata , de magna, ut Romanoruquamplurima aedificia antiqua hoc modo construsta reperiuntur', cum enim aqua s sicuti sanguis intra corpus) per viseera terrae cxcurrat, & fluat, utiq; in montis clivo defccdendo,fundamenta ero- dit,
479쪽
dit, unde quotidie caementarii vocandi sunt; semperq; domum fulcire oportet trabibus, & sustenta, culis Fluit humor per terranan hine credo ut mi
hi te tulit Illustri stimus D. Ghesierus pro Christi nissimo Gallorum Rege hic Romae Residentis officio fungens) oriri, quod sepulcri cuiusdam Parisijs
constructi terra nunquam crescat,etiam si quoquo anno hominum millia ibi sepelliantur, ac pro miraculo possit haberi, cum sit res naturalis; nam humori per viscera telluris fluens,terram erodit, ct si crescit per cadauera in puluerem redacta tellus, per erosionem decrescit, atque ita in eodem statu, & mensura permanere videtur semper. Terra etiade hiscit, &mouetur in planitie , quid sperandum in decliuitatibus, ubi facilior lapsus: quam in plano 3. Quod terra moueatur in planitie exemplum habemus in Plinio deHorologio in Campo Martio si-IO, ubi pro gnomone aderat obeliscus spaerocephalus , qui ut ipse narrat lib. 36, cap. Io. suo tempo Te non congruebat, triginta enim elapsi erant anni in hoc errore; cuius rei Plinius inuestigans causa in rer plures, quas enumerat, hanc etiam recenset,
icilicet tellurem aliquid dimotam fuisse: sed quoniam de terra agimus, si forsan me non recte ex plicaui in Elementorum libris, quonam pacto tor ra super emineat aquis,denuo regredior ad dilucidanda meam sententiam. Dico itaque, quod terra diuinitus hoc modo consistit contra suam Natura a creatione Mundi eleuata super aquas,per globOS,& vincula quaedam, postea vero pars aliqua terrae rare fit, pars aliqua constipatur , fitque omnium terrae partium ad centrum usque generatio,& COD- ι ι Fff a rup-
480쪽
ruptio nam si aliter esset,partes terrae aliquot es.sent immortales , quod est absurdum, cum omnia sublunaria vicissim generentur, α corrumpantur. nihilque immortale reperiatur citra disruptionem
tamen vinculorum terrae, quibus ipsa consistit. Si diceret vero aliquis, ergo nostris temporibus etiam fit miraculum, quod iecit Deus in creatione Mundi,cu vi syderum eleuetur terra,& ascendati, reis sponderi potest, quod non; nam in creatione Muniadi auctoritate diuina uniuersa terra, absque aliqua syderum virtute eleuata fuit iis per Aquas. Nostris autem temporibus, si aliqua Terrae pars constipatur,alia rarefit, non inducit necessitatem dicendi , ergo hodie sit miraculum,sicuti factum fuit in creatione, quia ista rarefactio , di constipati O , generatio , SI corruptio, fit pedetentim in terra ad Mundi
conseruationem diuersimode, dc longa postiaecula Lere insensibiliter, sicuti Obseruatum est in aliquihus montibus , ubi quantumcunque lapidum haurias, terra semper eamdem mensuram trabere videtur: in metallicis etiam locis idem euenire obseruatum suit. ιIgitur si aliqua pars Terrae rarefit, & eleuatur aliquo modo , alia constipatur, & deprimitur daociit via naturali ad conseruationem Mandi , nec est
depressio, aut eleuatio maxima, sicuti in creatione, quandoTerra undique in istanti miraculose eleuata fuit per globos, & vincula quaedam , quae sit quod Deus auertat) disrumperentur, ut dixi alias,
utique Terram obruerent aquae.'l
. Aer Romae salubris qualis sit modo ostendemus. Multa in Aerologia nostra scri psimus,videat,quilvelit, sed praecipue Lectore admonitu esse volumus,