장음표시 사용
491쪽
necessaria potissimum, non neglectis interim alijs circumstanti js. Primum uti debemus vase claro , & lucido sicuti est Chrystallum, quod lucidius est Vitro; secundo quod sit imperurum , porosumque non sit,&. hanc etiam dotem Chrystal lum possidet:
quinta enim essentia , quae est qualitas coelestis, luminis aetherei come S, lucida amat corpora, & quia quinta essentia facilius adheret partibus Puriori-.bus , leuioribus, S subtilioribus, ideo si ipsae, Parte S euolent, utique nullam quintam essentiam habebimus , sed tantum ignem , aut aliquod aliud elementum , dc v t rectius dicamus mixtum aliquod imperfectum; nullum enim elementum purum vidi in Chymicis operationibus; scd tantum imperfecta
Caueant Chymi es operando, ne visus hebetetum, aspectus enim ignis immoderatus aciem oculorum obtundit; nam oculo contraria sunt praecipue haec tria, Ventus, Sol, dc Ignis .
Musculae excepto Mense Septembris copiosae per aerem visae futurae diei pluviam indicant saepius.. Pueri nescientes saepe temporum euentus, pacem di bellum praenunciant. Nos vidimus aliquando pueros in iocis , di ludis semper hilares, de pacem Postea obseruauimus; vidimus econtra belligeraristes, acriterque in puerili pugna sese exercentet,se-, quuntumque paulo post est tallum; hocque natuqrale est, eum idem astrum, quod Imilites urit in bello , puero d pugnam imii ret. i χ-6Pueri, nε ledantur ab igne,dum sunt paruuli,ne-eesse est; dum circa lumen aliquod exultant permittere,, digito leuiter urantur, nam in posterum visa Samma doloris memores ampliuS non νrun
492쪽
tur, imo ignem fugiunt. Vt pueri optimi in moribus evadant enutriendi sunt cum ma ima Telotypia. Reges dum paruuli sunt in deliti js, sed non immoderatis, educantur longe ab hominum consortio ; Magistros habent, qui in varijs disciplinis eos exercent , etiam in pictura , pichores enim multi Physionomiam habent:
ira varijs etiam linguis exercentur scribendi ,loque dique gratia dc sic virtutumlaamantes morigerati, absque viiijs euadere possunt. Si volumus, ut Pictores recte agant debemus eos stimulare , ut in ipso pingendita tu, cibis cum pipere, faccaro , cinnamomo, aut similibus utantur, eum vino aliquo , generosio , sed iobrie citra prandium & coenam non ad satietatem,eXcitantur enim mirifice spiritus, & exhilarantur, unde egregie opus perficiunt. Corui calamus in seribendo melior longe est, quam anserinus; diu enim resistit, & durat, characteresque mirifice delineat. Falsum est aliquando repertum fuisse vitri, aut Chrystalli vas . quod in terram corrues non frang retur qui cupit id habere, conficiat ex crasso motium Clirystallo , & sic non frangitur. Stellarum virtutes eX ipsarum colore , & fulgore eognosci possunU, nam quomodo fuerint aut albae, aut rubrae, aut pallentes, ita naturam tuam
Virtutes occultae, & Magneticae oviuntur ex tepore aethereo , & non ex qualitatibus, ideo Philosophi illi, qui omnia a primis qualitatibus pende rei afferunt parum docti existimandi sunt: nonne gauerim tament huiusmodiuarcana quamplurima
493쪽
Confunduntur tapius virtutes occultae, eum manifestis . Gummi illa Carabe dicta, vernaculo siex-mone Ambea malla) appellata,nullam virtutem magneticam in attrahendis paleis habet, ut habet Magnes in ferro, attrahit enim viscositate, cum glutinosium corpus sit ,& facillime ardeat . Glutinatoria est Carabe, ut ait Garaias ab Horta cap 8.
de Lacea; huic similis est Gagates lapis , ex quo
mulieres dextrocheria, aliaque orna menta ε Onfecta gestant, cuius lapidis duo reperiuntur species, altera nobilis, & lenis, quae Ambra negra co muniter vocatur, altera ignobilis, di ponderosior, vocaturque a corrupto nomine Gagatis, ChiauaΣαo . MagneS ab una Parte trahit ferrum, ab altera fugit, porro si inter serrum, &imagnetem sit aliquod intermedium corpus etiam crastum, tamen magnes suo fungitur officio . Denique virtutem acceptam a magnete ferrum alteri ferro communi- 'cat. Nihil autem horum conspicuum est in Carabe, quae ob glutinum paleas trahit, imo indifferenter diuersas res, cum magnes serrum tantum ad se alliciat , & non aliud. ., , Quomodo accendantur montes flammiferi, alibique subterranei ignes, non centrales, nam in cen tro nullum esse ignem credi mus elementarem,sed supernaturalem ad cruciatum animarum , hac dicausa potissimum oriri puto, non neglectis tamen ali is, nempe ex attritione lapidum ter rae, dum terra secundum partes aliquas longa post tacula m uetur , ut alibi diximus, ex tali itaque actione, domateria recte disposita,ad ignem concipiendum accenditur flamma, nam videmus duos silices, si simul terantur flamma euomere, completa Postea
494쪽
materia, scilicet absumpto pabulo ignis , ignis extinguitur; at si materia semper subministretur de
nouo , ignis semper perdurat: hinc montes aeterni flammiferi , hinc aliae voragines ignitae, hinc aquae Thermales ebullientes, & calidae. Vesuvij montis absumpto pabulo namina perit,donec pabulum conueniens denuo generetur,& ex lapidam attri
P Mare plus quam aliae reS conueniens pabulum igni procreat. H ricus de Lotaringia Serenissi'mus Dux Gui sanus diligentissimus Physicorum arcanorum Perscrutator Pulchram mihi communicauit Opinionem, nempe Mare per viscera terra fluere, tractum etiam usque ad altissima montis iuga vi syderum Lun , dc solis, de hac de causa oriri metalla, metallicat aliaque mirabilia, quae opinni .conuenire videtur cum Homero, qui, ut diximus in elementorum libris fluuium quemdam Oceanum terram undique circumdante descripsit. Sed antequam concludatur opus aliqualae Luna ditenda sunt; Luna enim nocte descendit,die asce dit, e contra Sol; qualitate videlicet sua, qua cuncta refrigerat, & sic ignis spaeram afficit, re sicuti stellae influxu , di qualitate alterationem in regione sublunari faciunt, ira etiam Luna qualitate sua noctem alterat. Quapropter, nasi esset Sphaera ignis omnia frigescerent mediante Luna ; ita etiam, nisi esset Luna omnia mediante Sphaera ignis combu-
Quando dixit Deus fiant Luminaria magna , auterum quod praesit diei, alterum , quod praesit noctis, intelligendum non est tantum de lumine , sed de qualitate i videmus enim Lunam anth, & post
495쪽
eoitum cum Sole lumen amittere, & tu si lemel in Zodiaci peragratione noctem integram illustrare, nempe in plenilunio ; intelligendum itaque est de qualitate etiam . to iri ιi At si quis diceret, quomodo posuit Deus massina illam frιgoria productricem tam alte supra Sphaerrim ignis, considerare Primum debet, quomodo Terra praeter naturam tuam supereminet aquis, aceratione Mundi miraculo Dei . tu, in oti Non dec'e Philosophum omnia intra Naturaeterminos discurrere; concedendum est aliquid om mi potentiq Diuinae, ad temeritatem nostram confundendam, extra Naturae linus . . Possumus dicere , Lunam maximE opacam esse sicuti in defectu luminis probatur , ideo substantiam habere crassam , &consequenter densiorem, dc ponderosiorem esse aere, & igne, attamen supra elementa collocata est, non tanquam clauus in tabula , sed mouetur in lucido expanso, sicuti avis in aere , aut piscis in aqua nam si alicui circulo, vel Coelo solido adhqreret,non moueretur, cum Pon dus non esset aequale, circulus enim non aequaliter motus motum sistit. Quod Luna sit densior aere,& igne,ex ipsius opacitate arguitur', opacitas enim densitatem significat: & si Luna dum Eclypsim patitur ,& chsturata est,aliquod impersectum lumen habere videtur, id non habet a fulgore proprio , sed ex repercus.sione radiorum aliarum stellarum id oritur .
De Sole,quid sit,nihil dicimus; fortasse de ipso
aliquando altius disseremus: maculas vero noltro saeculo obseruatas defectum esse in medio existimo, scilicet in interpositione alicuius materiae densio. - . H h h a iis
496쪽
ris inter-nos, & Solem, Solis motum sequentis. Haec dixi sse sint satis Meu institutu est publicae utilitati cosulere;hic scopus:hic finis propter hoc laboro: ubi potero me in hoc istudio extollere, si
qui S pro veritate me tanget,utar casamo pro Μedi . camine nemini parca. Post tonitrua fulgurat Cettu. Pro defesione utilitatis publicae,&veritatis,calamu1 meus erit Nuntius famae velox, Tuba utilitatis c nora, Scutica amara, & minax ad abusus corrigendos , mendaciaque castiganda, Ensisque triumphas ad errores fulminandos; Immortalitatem enim ego amo , & non fabulas, opus complendo in nomine
Indi uiduae, & Sanctissimae Trinitatis Patris, Filii, di Spiritus Sancti.
497쪽
91 N hoc secundo fasticulo, ut secimus in Primo , miscellanea aliqua , non - hus uota , proponimus ; quarum Plu ---rima Philolophia duce assequi licet. iDisserunt inter se semen, & sperma in omnibu8 rebus, in hoc, quod, pee similitudinem loquendo, semen est anima speematia, sperma vero corPuε,in quo residet semen, sicut anima. Hinc oritur,quod aliquando possit esse sperma sine semine, qualeia effunditur in morbosis, senibus,&frequenter coeuntibus , & tunc spernia non est animatum , est mortuumequare Galenus libello de spermate pro- Ponit, non semper animatum ab homine ventro in vitricem. Potest etiam esse.semen sine spermate , sed diis his infra eum seminis Naturam explicauerimus . Semen itaque mediante diuina benedietione ν
498쪽
omnia , UOpagat , quae alioquin ad interitum tenis desent . Hoc dub li ilicis fabula pristi intellexe .re; nam cum Omnia sunt unaria oriantur, ac in te reant, si 1ena Inon adesset, eorrupret Mundus. Quare Deus semen genuit, ut omnia oriantur crescant, dc multiplicentur . Sed quia semen,ut volatile, facillime in auras exhalaret, aut corrumperetur, ideo Natura receptaculum posuit pro custo
men fovet voc tuetur: Atti rsumpitur Oerma semen evolat. Oritur semen secundum Hyppoeratem lib. .de diaeta num .. .ex duobus differentibus quidem facultate , concordibus vero, & commodis usu, igne inquam , dc aqua, dc inci udi tur, ut dixi, intra corpus spermatis aliquando, aliquando vero non .inoniam multoties oriuntur res, semine tantusine spermate. . Exemplum habemus in Plantis, quae oriuntur
eX .terra virgine , sponth , absque aliquo spermate :Nam si terram effodiamus in aliqva crypta anti qua , & apri, solique eXPonamus , hubaβ μ qu ullo effuso spermate nosci videbimus. quoniam in lipsa terra tanquain in spermate aliqud latet semen, quod Aeli, Solique ea Positum germinat. Spemnavero Postmodum retinet, sonseruat
smen ad maiorem facilitatem Vnde N valido dixit Deus germinet. Tπra herbam que 'tem dcc. terra tunc semine, nempe ignet, re aqu/ simul mixtis , non autem spermate , praegnans, tot mirabilia produxit. Postea vero orto spermato in qu residebat semen, propagatio facilior fuit. Sed si dato, α non concesso, quod Plamatum omnium spest
499쪽
sinerinam inferirent, tune Terra mediastio ptuna Dei benedintone , s nrεoinnes Plantas produee
Er se videmus selfh diei si mi na, illa , ex quibu oriundur,exempli Dista Plant. , ef simi ia, eum
potius mermata debeant vocari,quare cum appes la mus semina leguminum , herbarum &c. decipimur , nam aesipimus sperma pro semine, cumis men sit tantii mistis illa vivifica eonflata ex igne, aqua inspermate residens . '' Cum vero tria sint, quae in hoc Mundo propa gantur , nempe Μi nervita , & lapides, Vegetantia γde Λnimantia, de singulis aliquid dicendum erit. Mnaera sa v ae lapides ex igne, dc aqua oriuntur,
uriem Philosophi Sulphvrat Aquam Mercurium dixere, ex quibus omnia. Tetigit hoc Ouidius ig
Hoc autem sequenti fit modo, videlicet ignis, seu sulphur congesat Aquam , seu Mercurium, di vicomnes res in hoc Mundo oriuntur, & crescunt. Nec existimandum est di uersum esse in rebus sublanaribus ortum, & augmentum, cum omnia ex ijsidem principiis eoinent, de eodem modo pullu- .
Exemplum habebis Lector in pliutinis re si i
Primo obserua Plantas; videbis eas ex spermate escifuso oriri . e. g. cicer, aut legumen aliquod terra cooperiatur, tunc videbis ex ipso erumpere duos' ramulos, quorum Vnus inserne , alter vero super-
500쪽
ne diffunditur ; eicer autem non in Plantam eon. uertitur, sed sic manet, aut arescit, aut putrefit ἔvis ignea, & seminalis in cicere abscondita senties propinquas duas res , nempe matricem debita i , videlicet terram, di calorem Elementarem, statim, germinat. Ad rem nostram ergo,vis ignea seminalis in cauliculis contenta qui e spermate erumpunt, aquamproximiorem congelat ,& in se ipsam transmutat Vnde ignis tanquam animal est, aqua tamquam nutrimentum, & sic paulatim aquam in terra fluetem congelat, ut ligna , ut res osseae eX aqua .Pro
O mirabilem supremi, Rectoris prouidentiam , qui iustit ignem in terra, ex aqua, tot mirabilia
Hic est o Alchymistae verus Philosophorum I Pis,ignis , di aqua , quos maiores vestri sub nomine Sulphuris, & Mercuri j occultos tradidere. Accipe hos, si , di quando potes, eoque in vase naturali , igne conuenienti , & tunc Apollo superabit Pythonem , Hercules Hydram, & in vinclis Proteum tuum habebis. At quis poterit hos hostes simul amicos reddere, ignem calidum, S siccum,& aquam frigidam, di humidam 3 Certe Natura , tuae mirabiliter hoc scit Non enim possunt Philo-ophi semen creare, quoniam id opus est Naturae: tantum possunt sperma inuenire , ipsumque indebitam matricem effundere, concomitante tempores& calore conuenienti .
A qua Porro congelata, ut superius diximus,con uertitur in mineralibus , plantis , & animantibus,