장음표시 사용
451쪽
tertiam arbores praescindantur.His enim tantum diebus caesa materies seruatui ab omni earie,haec Vegetius.non de his plura suppingere collibuit ne logiores viti Nauma deremur. NAUMACHIARIO,Naumachiariu, inauale prςliu comittitur chiatio. quare qui navale bellum committunt:naumachiarios iure dixeris: Sueto.in Claude
Nauma dixit proclamantibus naumachiariis, Sc. Subdit Pli. CIRC V NC is Aschiarii. quoque ad medullam, S c. Sic praecipit Victru. caedendas arbores. Caedi inEquisita oportet, ut incidatur arboris crassitudo ad media medullam: & relinquaEtur.Vti peream exsiccescat stillando succus. Tucautem quadoscea&sine stilli, erit deiiciatur:& ita erit optima in usu. Scc. Et subdit Pli. p. IDEO ROMAE
infernas abies supemati praefertur, Sc. Pli. Infernates&supernates arbores voρ catinfra Sc supra Apenninum nascentes:quare abies infernas dicitur quς infra apenium nascitur, supernas:supra. Vi struuius libro secudo,ca nono,delus etiam minit his verbis. Monti sapennini prim gradices ab Tyrrheno mari in alpes Rin extremas Hetruriae regiones otiuntur. Eius Uero montis iugum se circum agens, ει media curuatura prope tangens oras maris Adriatici pertingit circuitionibus contra fretum.Itaque citerior eius curuatum,qus Uergit ad Hetrutis campanisque regionesapricis est potestatibus. Namque impetus habet perpetuos a solis cursu. vlterior autem quae est procliuata ad superum mare septentrionali subiecta conditinetur umbrosis ,&ψpacis perpetuitatibus. 'Itaque quae in ea parte enascuntur arbores: humida potestate nutritae: non solum ipsae augentur amplissimis magni tudinibus,sed earum quoque Uens humoris copia repletς turgentes liquoris abundi dantia saturantur. Cum autem excisse. 8c dolats Dialem potestate amisefint,ve narum rigorem permutates siccescedo propter raritatem fiutinanes Scevanidae:
ideoque non possunt in aedificiis habere diuturnitatemL Et paulo post subdit, debinfernates quς ex apricis locis apportantur meliores sunt,quamque ab opaeis de supernatibus aduehuntur:haec ille. Et subdit pii. AT CAEDRUS,Sc. Cedrus Caedrus inquit Victruvius eo loco quo diximus &Iuniperus easdem habentrita tutes quas cupressus Sc pinus habent subaudi.) Sed queadmodum ex cupressu Spinu resina,sic ex caedis oleu quod caedria dicitur, nascitur,quo reliqugres ut etiam libri a tineis Sc carie non laeduntur.
dum,ac de arborum magnitudine, sed quoniamlocosaliquot citauimus ad architectum speetantes obiter dehisagem :abstrusa solum vocabula enodantes. Vocat enim hic Ph.Disribitorium locum, in quo recensebantur exercitus, ac stipen dia militis numerabantur a diribedo dest,distribuedeshinc
diribitores vocamus distributores: dicitur etiam di tibi Mys ς' . pro loco in quo diuersantur serui :quod & pedagium dici potest: a pueris. Obelist bobςi0ς Res propris magnς excesssque obelisci dicuntur .Est proprie lapis asperrimus in se
guram metae cuiusdam a proceritate in excelsium cosiurgens, paulum gracileste porro quod ait decimo in martem is apta . Vict ruuius, at ulmum maximos ha bere humores minimum vero aeris ac ni quare lentam in kdificiis & celeritexpandare,hoc est,cumari. Caeterb de quercu ori mi.)Elin aquis quercus obruta Victru . secundo libro sic de ea. Cohtravero quercus terrenis principimurus is ratibus abundans:paruinque habenshumotis Scaeris,& ignis cumin terrenis ortibus obruitur infinitam habet aetemitatem,ex eo, quod cum tangitur humoren habens
452쪽
habes foraminum ratitates:propter spissitatem non potest ua corpore reciperem quorem sed inieri ab humore resistit. Et paulo saperius Piuau. ASCIAS RETvNDAT, M. Ascia abascindendovidetur die estque Icarpentatiorum instrumentum quo sataee materiae dolati solent levigarique, hinc asciare &exas te pro polire, & exasciatu pro polito: ignavi, unde elicitur ignis ignaria dicuntur. Affamentis, Tabulamentis,assare, contabulare: eoassare idem: Uerba victruvio peculia M. EPHESIAE DIANAE, &e. Si lalachrum Ephesiae Dianae, ac templum card u lignis aedificatum tradit victi uius libro serendo,ea.decimo. De his etiam quς cinem, acrumam non sentiunt affatim Theo.libro quinto de plantarum historia,ca.quinto meminit, quem adeat
-- P MD NOS , δαί Nonnullas arbores ad materiam, alias ad igne alias ad naues, alias ad opus intestinum. Me est,ad lignum fabrorum lignatiorum: sie diuersae diuerusis aptantur operibus arbores:quare iure cecinit Vergil.secundo georgicon.
. Dant alios aliae foetus: dant utile ilignum , Nauigiis pinus, domibus eaedrosque cupressesque., Hinc radios itiuere rotis hine tympana plaustri, Agricolae, Spandas ratibus posuere carinas, Viminibus salices sereth: & frondibus visi.
Quarum diuersam esse naturam palam est:na fornicantur,siue in arcum formanstur, ac concameratum opus prς se ferunt. sicuti palmς.Solent etiam esse pandriis uecurus cupressus&pinus,aut re Vichm.1ibro secundo.
- V ALVARUM REPAGULIS, M. Repagulum obicem interdum , notat. Dicuntur proprie Repagula qus causapatefaciendi ita figuntur, ut econtra: irio pangantur. RUNC, NAE,&c. Maioretaere quibus Fabii malediriatii secant arborum moles: porro in quibusdam exemplaribus hic legitur. ALNI, AD AQUARUM DUCTUS IN STROBOS CAVANUTVR, εα. Vetus exemplar non strobos, sed tubos habet. Sunt enim tubi, Muphones,sive cannae, ac fistulae fictiles,quibus aqua deducitur: hinc Tubuli eiusdem notae. strobi autem dicuntur: nuclei, ut in pinu: hic meminit ductus avs, quare constat: tubulos, vel tubos, hoc est, in modum tuborum: legendum esse. Caeterbca sequenti. Vectes instrumenta quibus ostia clauduntur. Vectis etiam hic palus
est grandior rustic1s & fabiis cementatiis ad multa necessatius. Verus etiam iure dixetisinstrumenta ad aliquidi subuertendum.
ITA ARBORUM, &e. H nihil habent fustedinis, quare raptim attingenda, ubi enim ait Plinius. SED INCERTA EIUS AETAS QUAE CAαPILLATA DICIT UR,&e. Motis fuit antiqui, ut qui exephebi essent: capillum Sc barbam tonderent appoLlinique comam recisam sacrarent, idque genus tonsurs Uocabant Curotrophomsicutapud Homerum Actilles fecisse Cumaz dicis:& Theseus *feci'delphos msprimitias, anteriore tropho. capitis
453쪽
eapitis parte abrasa.Nam alii temporum comam offerebant, lii posteriorem. vividere est apud Pollucem, Capillus enim deorum honori resectus, & sacer ΓαάΤhreu batur Threpletius porro mos inoleverat, Vt Vestaliutondereturpilus, Vestaeque Crius, consecraretur:aut ut quidam putant)Veneri. ueau DE DECVΜΙS. Sc. Alii Decumanis legunt, Decumani vocabantur mani. publicanorum principes, a quibus decumae: siue decimae exigebantur. Θ, IN AUGURATUS, In augurium costitutus, ac dignitatem augurum est etiam sacerdotio aliquem honorare inaugurati.
Stratim γω IOVIS STRATII ΜILITIS. &c. Stratius Iupiter militaris,qui 1 Iupi. veteribus colebatur. Caetero quae de polypodio S hyphaesto herbis ait, in parte melea de his agemus. Vitage is vis Ci TRIA GENERA, εχ. Verba sunt ex Theo. penu desumpta,nera. libro secundo de santarum causis:quiviscum hyphear,stelida,&ix siueixiam
eat. Non desunt tamen qui ponant discemiculi aliquid, quia hyphear,&stelida
in abiete & picea nascantur. Viscum vero in quercu terebintho ,& similibus nasci enim non solum viscum in quercubus, sed Spyiis, aliisquearboti bus costat: de eo in parte medita, porrὁ qui de superstitione druida tum volet amplius, adeat sextum Caesaris librum:in commemtatiis. Itein Sueto. de his etiam scite Strabo, libro quarto. De visco & hyphear dicto. Theo.tertio de causis plantarum,capi. Uigesimotertio, Et de aruborum aetate idem,sed libro securudo, capi. decimosexto de causis Nam
Commentatiorum in Decimumsextum Plinii Secundi, turalis hystotiae,scriptoris argutissimi.; FINIS. M
454쪽
ATURA ARBORUM, M. Frugiferarum ratiocinatione natura, dote usuque habitis earum cultura tractanda est.Primum tamen hic Ph.controuersiae habiis inα ter Crassum &Domitium meminit.cuius etiam rei fit mei apud Vale.ΜaLlibro. ix titulo Iuxuvie ac libidinis: cu . ius verba quia lacompetuntproposito annexui. C. D mitius,ai Lucio Crasso collegae suo altercatione orta obsescit , quod columnas hymetias in forficu domus haberet. quem cum continuo Crassus quanti domum smin inimaret, interrogaret, atq; Ut responditsexagiessestertio.Quo ergo eam inquit,mi notis fore aestimas si decem arbusculas inde succidero ipse triciessestertio inquit Domitius, tunc Cramus, uter igitur luxuriosiorest. Egone,qui decem columnas centu milibus nummum eis, an tu qui decem arbuscularium Vmbram trietes sestertii summa compensas hrcilla. Distrepant enim Vale.&Phnin numero arbuscularum,nam ille decem ait, hic sex.Hunc locum Budaeus correxit, Vbi legitur γω MILIA NUMM ORVM 3ce. Sestettium legit.Sexagies sestertium igitur domus Crassi aestimabatur, cenatum & quinquaginta milibus aureorum nostrorum,Vt placet Budaeo . Et subdupli. - STOLONUM LICINIAE GENTI, &c. Eadem M. Varro. i. rei - .rin.Lex nquit,illa Stolonis,que vetat plus quinquaginta iugera habere ciuem sto ''et manum, Squi propter diligentiam culturae stolanum confirmauit cognomen. R 'quod nullus in eius fundor eriri poterat stolo, quod effodiebat circum arbores eradicibus,qugnascerentur e solo,quos ones appellabant.
. V I UO NE Μ Α ΣΙΜ E G A V D E NT,M, Darborum cultura ac potissimum plantatione aut avulsione perpendendus est. onerum omnes arbores unogaudentvεml to : quod admonuisse scite videtur Homerus ille Mantuanus secvndogeorgicon,quando cecinit.
AI , λς ubi rum prudens,quisquam persuadeat author
, Tellurem.Borea tigidam spirante mouere, Rura gelu tunc claudit hyems, nec semine iacto M Concretam
455쪽
, Concretam patitur radicem affigere terrae. Itaque animaduertereoportet,& Uenti rationem,& terrae,re coeli habitum, in Gnserendis arboribus,quod idem praecipit inquiens. . Ventos & Uarium coeli praediscere morem, Cura sit ac patrios cultus que habitusque locorum, Et quid quasque ferasregio,&quid quaeque recuset. t i Zi s Igitur,1 rerum naniram velut acrioribus mentis oeulis intueri 'limus, mesa Egeridδ' considerabimus,si prudeles agricolaevelimus euadere: quare sipedamenta siue admςαδ mini eulaac fulturas vineis velimus admouere,non ea sunt a Vento uppofienda Itb paulo mox videbimus. Colu.libro rei ru. V. Gid arborum maxilne olearum in
fauonium ordines dirigenhos praecissithis,sed in Ddbi tum dirigi ordines eouenit Ut festiuo proflaturefrigerentur.Quod etiam Palladius censet agendum . Simueerte uel seri u reliquit Victruuius libro. i.)Venti si exclusi fuerint, non solli etificiunt corporibus valetibus locum salubrem, sede0am si qui morbi ex aliis vitisa
forte nasseantur,qui taeteris salubribus locis habent curationes medicing contraris, in his propter temperaturam evilusionis Ventorum,expeditius curabuntur. Sic υ- - res se habet in ratiocinatione arborum,quae morbis aliquando luti homine affli, 'hi guntur,ut paulo mox Videbimus. Ergo mire Ventorum animaduertenda est ra,
a tio inarborarissconserendis,ad quae percipienda,paulis tritius no obfuerit ρος VA
'ς- ' ctrues ait.&s libro iii.de his iusseruisse videamur. Fert is ab oriente aequinoe reali suanum sare,ab meridie austrum, ab occidente aequinoctiali fauonium, a septenixionaliseptententrionem .Inter autem solanum & austrum ab oriente hy bernoi collocantur eurusanter austrum &fauonium ab occidente hybemo aphne inter lamnium&septentrionem murus quem plures dicunt eorumdnter septenistrionem & solanum aquilo,de quibus hactenus.Porro subdit Pli. ERGOR V I D I Σ Ι T hyemes serenas optandas,non pro arboribus nota fecit, M. Subintelligit enim Verg1.qui. i. georgicon agit lis coelum ita optandum dicit,
, Humida stitia atque hyemes optareserenas, Aricolae,hybemo laetissima puluere farra. Nonenim hic poeta arborum considit commodo, sed seminum, tritici ac farris, quia constat pluuias per stitanon conferre vitibus,sed maxime obesse.Ecce qua cauum loquatur subintelligendo vergilii carmen. P ULVERE uitPlin.)HYBERNO, Verba sunt poetae citati inquientis,
, Hybemo hetissima puluere farra. Deinde subdit., Deinde satis fluvium inducit, tuosque sequentes, Et quum exustus ager morientibus aestuat herbis..Ecce supercilio clivosi tramitis undam, Elicit,illa cadens raucum per leuia murmur, Saxa ciet,scatebrisque arentia temperat arua. .
Ad quae allusit i. quando ait. - HVMOR EX HIs NON UNIV E R S V S ingurgitans diluensque,sed quomodo sititur distillans, Sce.
Et idem subnectit. PRAETER VAM. VBI CALIDVs EST AER, UT IN AEGYPTO, &e. Nam authore Columella libro secudo,regionum propria munera sunt.sicut aegyptiasticaeque,quibus agri cola post sementem,ante messem segetem non attingit, quoniam coeli conditi Sterrae bonitas ea est, ut vix vllaherba exeat. nisi ex semine iacto, siue quia N*ri sunt imbres , seu quia qualitas humi sic se cultoribus praebet'. Et sequi tur apud Plinium. λ VERGILIUS
456쪽
m VERGILIUS AD occasus seri damnauit.Vergillis carmen ad hoc est. , Neve tibi ad solem vergant vineta cadentem. Cuius enim regionem coeli status vineae spe stare debeant, vetus est dissensio . Saessema authore Colu.libro. ii i .probat solis ortum,mox deinde meridiem tum o casum,Tremelius autem Scropha praecipua positionem metidianam censet .Deα , mocritus coeli plagam septentrionalem, qui existimat ei subiectas fieri ferae iis mas Vineas.la locis profectis suadente Colurn.)frigidis merid1ano vineta subiici debent, tepidis orienti aduerti.Si tame non infestentur austris,eutisque,VeIut ore maritimae in Betica si autem regiones praedictis ventis fuerint obnoxiae, melius aquiloni Uesfauonio committentur vineta, quaeferme omnia a nobis sunt dicta.
------ VΙ ΑΜ C OE L V Μ , &c. Iure Iulium Graecina dicere solitum accepimus,esse aliquam terram calida, Uel frigidam,humidam vel siccam raram vel densam, leuerri Vel grauem,pinguem auimacram. Sed neque nimium calidum solum posse tolerare vites vel arbores, quia inurat, praegelidum quoniam velat stupentes Sc congelatas radi ces nimio frigore moueri non sinat neque humidum,quiacu se promutuites,modico tepore evocat humorem terrgiusto maiore, qui putre est deposita semina. Rursum maemia Mestatem destituere platas naturali alimeto,aut scabras aut retortidas lacere perdesam hum coelestes aquas no sorbere, nec mileperflati, facillime perrupi. Rara supra modii velut perinfundibulu trasmittit imbres, & Mcati sole ae ventoasque arescere, grauem terram vix ulla cultura vincibilem euem vix illa sustineti . Pinguissimam ac Igtissimam luxuria,macram ac tenuem ieiunio laborare.His animaduersis,opus est magno temperamento in arborum constitutione. Calidior
tamen terra Uitibus destinata debet esse quam frigidio Meior quam humectior,
rarior qua densior. Ferunt praeterea terram vitibus aptam eandem S esse arborio οἱ i riobus,Vt scriptum reliquit Columella libro v .rei rust.Τemperamentum tamen 1le lud obseruandum est,quod Palladius libro. s i .ait. Maxime,inquit.utile solum est y quod temperamentum inter omnes nimietates tenebit, &raro proximum quam den fuerit. Et subdit Ph. VEL ETIAM AD SEPTENTRIONES, M. A leptentrionali regione etiam Palladius, constituenda arboratia censet.
qualitate agendum est,quo facilius cognosci quae regio quod ingenium hoc est natura loci , qui situs arboribus conueniat. Non enim omnes terrae omnes plantas ferunt,quare iure γα csestpoetarum ille mentissimus h brogeorgicon secundo. , Nec Vero terrae omnes ferre omnia possunt. , Fluminibvssalices erassis paludibus alni, Bacchus amat colles aquilonem & frigora taxi. Et vano. i .rei rusti. seri,inquit, quae res in eo nasci possit,setique. Non emeau, cicinomnia eodem agro recte possunt,nam ut alius est ad vitem appositus,alius ad frumentum sic de caeteris alius ad aliam rem.Itaque Cretaead Cortyniam dicis
457쪽
γω COMMENTA. IN . XVII. PLINII.
fur esse platanus quae folia hyeme non amittat,itemque in Cypro,ut Theophram ait.Ea de causa sunt quae non possunt vivere nisi in loco aquoso,aut etiam in aqua 8e id discriminatim Italia in lacubus. Vt harundines in aretino alia in fluminibus. ut in Epyro arbores ales alia in mare Ut scribit Theophra. Vt de palmis &squillia. Et ut verissime inquit Cotu. i .rei rust. Contemplatio cunctarum partium in haed1sciplina quando cusque contingit,ut segetum arationumque perciperet usum. Se varias Mimillima que terrarum species pernosceret,quarum nonnullae colore nonnullae qualitate fallunt, que in aliis regionibus nigra terra , quam pullam voticant,ut in Campania est laudabilisan aliis pinguis rubrica melius respondet, quia busdam sicut in Ahicadputres arenae fcecunditate vel robustissimum solum vincunt,in Asia Mysiaque,desa ac glutinosa terra maxime eXuberat, isque habere in his ipsiscognitum quid recuset collis,quid capestris positio, quid cultus sylvester ager:quid humidus Sc graminosus, quid siccus Sc spurcus,ratione quoque dispice re,& in arboribus,rinetisque quorum infinita suntgenera. Quae vero genera teres.., rarum sint arboribus apta, sequenti capite dicemus. Et subnectit. γω VIRGI, - LIVs & quae silicem serat, Sc. Silicem profecto Columes. ii i .rei rust. vitibus 'φφRδ amicum tradit. Est,inquit,ut mea fert opinio,vineis amicus etiam silex,cui super kψQR ' positum est modicum terrenum, quia frigidus Stenax humoris per ortum caniculae non patitur stire radices. Caetero Vergilius pinguem humumvitibus destinendam censet his., Asque pinguis humus,dulcique uligine laeta, inique Dequens herbis,& fertilis ubere campus, Hietibi praeualidas olim multosque fluentes, Sumiet Baccho vites,llac fertilis uuar. Non profecto quae frugibus competit terra, interdum congruit arboribus, quare omniabscattente animaduertenda sunt,sintne praeterea salsaeteras, quaenonido Salis ne e gibus,quare Vergilius dixit. tetrono , Salsa autem tellus,& quae perhibetur amara intibus , Frugibus in elix,ea nec mansuescit arando. eon rues Porro Pli.solum glareolam siue harenosum oleis conuenire dixit, de quibus amunt' suo loco. γω CAESAR saltini.) VOPISCUS, &e. Varronis Uerbaadhaec facientia sunt. sar ait libro. i .rei rusti . cap. vii. Vopiscus aedilia .causam cum ageretapud censores,campos Rosiae Italis dixit esse sumen, in quo relicta pertica postridie nonappareretpropter herbam, e Varro . Dequalitatesoli&disserentiis, unde Theophrastus,secundo de causis plantarum,capitequinto
E R R A R V M . 8ce. Quoniam diximus non omnς Cinnia terras arboribus idoneas serendis crimina earum perpendem
retiata. M dismi te discriminamavistite meminit Home . ille Mant.
Nunc locus arvorum ingen is quae robora cuique Cogni se, Quis color: aut quaest rebus natura ferendis
tib rein m j - , Difficiles primum terrae, collesque maligni t. Tenuis ubi argilla& dumosus calculus arula, Palladia gaudent sylva vivacis olivae. Ad autem ea discrimina dignoscenda ,sintne aut macra,autpinguia mimi prae cepta, tum a Vergilio,tum ab alli frei rusties peritissimis tradit macrae enim taluris specimen ad cognoscendum docuit vergi Euntiis versiculis.
458쪽
CAP. . VIII. & . IX. M M. CCXIII. . Tale dabit speeimen tu spisso vimine qualos, Collaquepraelorum fumosis deripe tectis, Hucager illa malus dulcesque a fontibus undas, Ad plenum calcentur,aqua eluctabitur omnis. Scilicet &grandes ibunt per Vimina guttae. At sapor indicium faciet manifestusnora aristia tentatum sensu torquebit amaror Qv mct m pis suPalladius libro. i .de cognoscendis terraequalitatibus ait. Color natique non masgnopere quaerendus est,sed pinguedo atque dulcedo,pinguem sic agnosci Glis' miri. paruulam dulci aqua conspergis &subigis, si glutinosa est, Scadhaeret conitat usti inesse pinguedinem.Quod certe Vergilianum est praeceptum ex secundo georgicon desumptum, i canitur. , Discim haud quam manibus iactata fatiscit. Sedpicis in morem ad digitos lantescithabendo. Humida maiores herbas alilapsaque iusto, Laetior,ah nimium ne sit mihisertilis illa Cartero colores terrae satis probant oculi,quare subiunxit Vergilius, Promptu est Colores
oculis praediscere nigram. aenae.. Et quisquis color,atsceleratum exquirere frigus, Dissicile est,piceae tantum taxique nocentes, Interdum authsderae pandunt vestigia nigrae. Caetero quod rii.ait de terra tenera quam pullam Vocat. Est enim humus pulla o modice resoluta,vinetis maxime competens, aut re Colu. rei rustiear. iii. Por ro de ea terra quam margam vocat Plinius, nostrates in stercorandisagrissspieule P μηδ' .ytuntur. mis autem quod vocat Dumargon,quasi fumum digeris margae. 'p'
xuriam officientem ingenerant,macris &humissis conserunt, mod' tamen ita obseruandus est in laetificando, hoc est,stercorado, M sua irviciatur caupo,quam deceat.
. IX. mRANSPADANIs, &e. Nune de fimi geneHabus disserendum,quae videlicet sint quae noceant agris aut conserre Videantur. a fimi generaatei rustieat consultisi innera simusille Columella secundo libro memotiae mandauit es sim se,quod exauibus,quod ex hominibus quod ex pecudibus fit.Auium primum hebetur quod ex colubariss egeritur. deinde quodgallinae eteraeque Volucres aedunt, eXceptis fit tamen palustribus aut nantibus,ut anatis Sanseris: nam id
F que noXluminariaxime tamen columbinum probatColumella,quod modisce sparsum terram fermentare comperitur, secundum quod homines faciunt, si purgamentis Uillae, urbisqueimmiscetur, quoniam per se naturae est feruentioris,l Iccirco terram 'perurit tior indicatur hominisvtina , eodem authore.
459쪽
ea potissimum qua sex mensibus passus est Ueterascere.Haec enim arborum radiά cibus, surculis idonea est irrorandis. cenim solum ea res maiorem Deit pλὰ uentum, sed etiam saporem & odorem vini si vitis radicibus infundatur.Tertium locum inquit Columes. libro. i l .obtinet pecudum stercus,atque in eo quoque diάscrimen est. Nam optimum aestimatur quod asinus facit,quoniam id animal lGEtissime mandit deo facilius concoquit S bene consectam aeque idoneum promnus arvo fimum reddit.Post haec quae diximus ouillum,& caprinum. mox csterorum iumentorum armentorumque. Suillum deterrimum omnium est, frutex hipini succisus optimi stercoris vim praebet.Et subdit Pli. - V I R G I L I v sET LINO M. Linum profecto agrum urit, quod testatissimum reliquis
vergilius eversu. . Vrit enim imi campum seges vrit avenae, Hunilaetheo perfusa papauera somno.
Campus certe his item 3c panico milioque deterior fit.
BUNDE PRAEDICTA, M. Coeli terra aqua multarum habita natura ac explanata, de arborsi satione agen dum nunc est,quarnon eodem quidem modo proueniunt; naaliteradice aliaesemine,alis propagine nascuntur. uodstite docuisse visus est Vergilius. i l .georgicon, quando cecinit., Principio arboribus varia innatura creandis - , Namue a nullis hominum einentibus sae, Sponte sua veniunt,camposque & flumina late, Curva tenent,ut molle siler lentae'que genis . Quae irem differunt prouentumam quae semine proueniunt setius fructum serui, tardiusque crescunt,quod ab eodem poeta,carmi fuit comprehensum.. Nam quae seminibu iactis se sustulit arbor, Tarda venit seris factura nepotibus Vmbram.
Ruae autem sua sponte veniunt ab eodem insereundae dicuntur: nobiles tamensi his surculus sylaestris inseratur quare cecinit., Sponte sua quae se tollunt in luminis. auras s, Infoecunda quidem,sed laeta&fortia surgunt, Quippe solo natura subest,tamen haec quoque si quis . i q, laserat,aut scrobibus madet mutata subactis 3ec. Propagine certe quςdam S diuerso item modo seruntur arbores,et laurus,qupite talea solet seti potissimum ea quae triumphalis dieitur.Est enim talea frustra ligni praecisum ex Utrique parte,Vtin terra inseratur.de ea varietateagem'paulis pin Seri autem myrtum baccis ferunt rei rustice studiosissimi. Et subdit Pli. MAGO IN NUCIB VS, M. Columella libro. v. nuces iuglandes Internonas Sc idus martias serendas praecipit,eosque tempore castaneam, pse RGqMiserere oportere scriptum reliquit.Malum vero punicum ab eodem tem' nium autem ramos generum circa calen.martias in hortis subacta& siem suprapgluinos arearii disponere conuenit, hare ille & multa id genio Put scit, Ante si nuce deponas aqua mulsa Memin' dulci macerato,ita rucudi in unu ψqΞο xii 1 i iis saporis
460쪽
tis sapotis fructum eum adolauerit prpbebit. Ternas nuces in trigonii statuito tnux a nuce minime palmo absit:&anceps ad fauoniu specteta,re Colu. ad que ale. lusit Pi.hic. Cato eo libro que de re rust. potaris legendu reliquit, de inseredis arboribus haec praecipit: oleas, cimo , ficos,poma,vites,pinos,eupressos,inseres. bene cu radicibus eximito cum terra sua quam plurima, circumligatoque viiserα te possisis alueo: aut in corbula ferri iubeto. Caueto aute, ne cum ventus fiet aut imber haud seras. Nam id maxime cauedum est, In scrobe cum pones ummam terram subdito,postea subdito:deinde caleato bene pedibus,deinde festucis vecti busque calcato quam optime:haec Cato,&multa id genus,qus si quis qurrat locuhabet quem adeat. Cesu.libro quinto de pyris seredis sic inquit. pyrum autumno ante brumam serito: ita ut minime dies. xlx v .ad bruma supertat, quae ut sit seu rax: cum adoleverit alte eam ablaqueato, & iuxta radicem ipsam truncum findiutor& fissuram cuneo tardae pinegadigito: Sibi relinquito: deinde absumpta abi queatione:cinerem supra terram iniicito. Et mala sorba prunapost mediam mesesem Usque in idui Feb. setito Mororum abidibus Feb. Vsque ad aequinoctium versnum satio est. Siliquam graecam quam quidam κεντιον vocant:&persicum ante brumani per autumnum se ito.
L ANTAS EX SEMINARIO, 3cc. Hune de senu disi quae maxime sereda praecipiunt reIrusticsscriptores: δ Z - quod Umi amicissimne arbores dicantur vitibus: adigitur constituendum arbustum haec docet Colu. Qui volet fi
i fi liramque arbustu paribus spatiis fiuctuosum que habere dispo
situm , operam dabit, ne emortuis arboribus rarescant ea
primam quoque senio aut tempestate afflictam summo ueat,& inuicem nouellam sobolem substituatAd autem facile cosequi potetit si vi morum seminatium paratum habuerinquod & quomodon qualis generis facierdum silmon pigebit deinceps pr ipere.In aream componemus sameram deinde quς rubicundi coloris & compluribus insolata diebus iacuetit, ut aliquem tamen succum & lentorem habeat:inriciemus aeris & eas totas seminibus spisse cotegeα mustasque ita crebro puti e terram duos alte digitos incernemus & modice tigae bimus:strametisque areas cooperiemus ne prodeuntia cacumina seminum ab auibus pr adantur:Ubi deindeprorepseriniplantae strameta colligemus:&manibus herbas carpemus: aestate priusquam sol otiatur seminati rigati debent. Et subdit: sed deinde in QIo rosido &nebuloso conserendς suns ulmi,ut earum rami ad orietent&oceidentem dirigamurei plus selis mediise arbores: quibus Vatis applicasta & religata innititutaressant. Et subdit Pli. λω A C VINEIS O VIN - -CMNOIAUIS ORDINUM: RATIO, Sc. Esterim vincucialis ordinu Pi', ra in arbussi s&vinelai dispositio ordinatioque. quae in quacunque partem μ'/ δ' , spectaueris recta est, ac maerordiniis aequalibus disposta ratio e cuius rei me ti, minisse visus est Fabiu ibro ου uo inverbis.Nullusne etiam frugi seris arboeribus adhibendus decor Quis negat Nam n ordinem certaque interualla redigam eas arbores.Quid illo quincunce speciosius qui immisque partem spectav. ueris rectus est. Veteres igitur quin ME Alaverun x amplantaransmeae. rationem ac dispositionem. lu.etiat intc quarto huiuscer odiordini laniavi. rum meminit.Item Varris,utra. uenti indebimus. tera ulum Gumes..