장음표시 사용
461쪽
COMMENTA. IN . XVII. PLINII. M
etiam serendam suadet, quia ea sit inti grata . Item fraxinum: quia capris authote eodem,ssc ovibus grata,nec inutilis bobus:porro quod Pli. ait de punico malo C lumella ibro quinto de hoc sica t. Malum punicum ab eodem tempore usque in Calen. Aprilis recte seritur: quod si acidum, aut minus dulcem fructum fereti hoe modo emedabitur, stercore suillo & humano Vtinique vetere radices rigato eares &fertilem arborem reddet, & primis annis fructum Vinosum & post quin, quennium dulcem:&apyrinum facitmos exiguum admodum laseris vino diluita 'mus.& ita cacumina arboris summa obleuimus: ea res emedabit acorem malesu. Mala punica ne in arbore rumpantur remedio suntlapides tres, si cum seresarboὰ
rem ad radicem ipsam collocauetis:at sitam arborem sita habueris,scillam, secundum radicem arboris setito:haec ille, multa idgenus,libro quinto.
H MIUS LOCI PARS, εχ. Nunc de ordinibusae in teruallis plantaruagamus:qus profecto si ordine apto coel cinnais fuerint,maiore oculis Voluptatem adserre solent. Nam ut scite resert Varro primo rei rust. De formae, ait,l cultura hoc dico: ς specie fiant venustiora,sequi.Ut mauiore quesque fructu sint, ut qui habent arbuta si sata sunt,
in quincunce prope sint ordines, at que interualla moditi Ca:Itaque maiores nostri ex arvo sque magno: sed male eo sito,& minus multum,S minus bonum faciebant vinum haec Varro.Et colla. tineratim,est, disponere arbores Vtile est, maxim e etiam ne imbecilla a valentiore
prematur, quia hec Viribus, nec magnitudinepar est, imparique spatio temporis adolescit ante annum quam seminare Voles arbores,scrobem fodito:ita sole, seu uiis e macerabitur. 8c quod positum est cito comprshendet. At si eodem anno x scrobem facere,& grbores serere Voles, minimum ante duos menses scrobes fodi to postea stramentis incensis calefacito: quos si latiores patentioresque secetis: lgαtiores Metioresque fructus percipies, Sc. Theophrastus, libro tertio de platatueausis de his sic agit.Interualla autem plantarum,quas setis, non tam ratione loci, quam eorum quς serenda acceperis statui debent. Quippe animaduertedum, qus Vmbras ament,qus non ament,qus radicem longam deducant quς breui nitatur. Altera enim amplo interuallo serenda sun altera breui. Locis montosis breuiora, quam planis interualla danda sunt.
MAEDAM AUTEM NATURA, &e. Diuersa esse sationum in plantarum ratione genera liquet: quandoqusdam sint,quae auulsione, quaedam semine proueniant: multiplicem profecto huiuscemodi sationis rationem statis: docuisse videtur poeta noster his versiculis, secundo
Sunt alis,quos ipse via sibi repperit usus. Hic plantas tenero abscindens de corpore matrum, Deposuitsulcis hie stirpes obruit arvo .
. Quadusiodque sudes Racuto robore vallas, Sutuaru que alis pressos propaginis arcus, Expectant, vina sua Plantaria terra
462쪽
, Nil radicis egent aliae summuraeque putator, Haud dubitat tens referens mandare cacumen. Caetero plantarum alipserius,aliae Ocy proueniunt, Ocyssima omnium iudicadi Seri Ntur cyphus:in cuius Voce perpendendum: discremen nonullos facere inter cypira tardius Scyperum. Nam cyperum in iuncorum genere ponsit. pirum verum ferunt venieno
plantam esse palustrem,de qui aliubimetur. - VALLOS, Sin. Vasa tis pingviminea:porrδ constat arbores quasdam praeter Vites propagine prouenire, quod Cyper, docuit Vergil. quando ait. Sed truncis oleae melius propagine vites. Res nes Cypst . , dent solido paphiae de robore myrtus. Plantis & durae coryli nascuntur &inu Qualli., gens. Fraxinus, Sec.
tis eris innuissemdetur Maro hique si j. ' i. Et stetiles platam malos gessere valentes, Castanes fagos: omusque incanuit albo, Flore pyti: andemque sues fregere sub ulmis
-- , Nec modus inserer atque oculos imponere simplex. Columella,libro quinto tria genera insitionis:ponit unum,quo resectam fissa ara . bore resectos surculos accipitialtern quo resecta inter librum Semaretiem semina admittitur utraque genera nerui teporis sunt. Tertium quo ipsas gemmas cum 3 exiguo cortice in partem sui deliberata recipit: quam vocant agricolae emplastra: tionem:vel,Ut quidam inoculationem. Hoc genus infitionis tepore aestiuo optiα me Vsurpatur. Omnes arbores simulasque gemmas agere coeperint, lana cresce te inserito. Ohuam autem circa adipisnoctusn Uemum Vsque in idus Aprilis. Ex qua arbore inserere voles,& surculos ad insitionem sumpturus es,videto,ut sit tera Nera,&ferax,nodisque creb is,&cumptimum germina tumebunt de ramulis anniculis: qui solis ortum spectabunt, & integri erunt eos legito crassitudine d yti minimi haec Cola.&multa id genus, Et subdit Pli. - VIRGI, εχ. De
insitio sic meminit Vergil. - , Nam qua se medio trudunt de cortice gemmae, Et tenues rumpunt tunicas angustus in ipso, Rimodo sinus:huc aliena ex arbore germen, Includunt: udoque docent inolescrae libro. Aut rudum enodes trunci r secantur,&ste, Finditur in sesidum euneis via deinde feraces. Pantae immittuntur, Sc. CALAMUM IMPRIMEBANT SURCULUM, LINGUA B vae A, εχ.Hessia,quam bufosson dicunt. de qua sibi. Θω IMBRICES, M. Tegiuas, obtortas curuasque. De insitione arborum, inoculatione Theophradinus si optimo decausisPlantarum, .seXm.
463쪽
COMMENTA. IN . XVII. PLINII. M
ITIVM V ERO, Sec. Haud quaquam arbores quis
rum mentio superioribus acta est inseruntur solu, verum etiam vites quavis moris no sit nostri. Antiquitus tamen insit ni datasgrauissimorum authorum monumenta docent. Catoenim eo libro quem de re rustica posteris lege, dum reliquit, de vitis insitione sic meminit. Vitis insitio a est per ver altera est cum Vua floret,ea optima est. Py --rorum & malom insitio per Uer, S per solstitiu dies quin quaginta S per vindemiam. Oles&ficorum insitio est per Vex. Vitem sic insitit,prscidito, quam inseres, eaq; mediam diffindito per medullamaeos surculos prata
acutos arcito, quos inseres, medullam cum medulla coponito. Altera insitio est. s vitis vitem contingat Vitis utriusque latus alterum praeradito oblique.& inter sese medullam, libro colligato. Tertia insitio est terebra intem quam inseres.peta tundito eos duos iurculos vitigineos quodgenus esse Voles:inserib obliquos arci ci ad medullam facitoque,medulis medulla coniungas arcito'quem,qua terebrauetiris alterum ex altera parte. Eos surculos facito,sint longi pedes binos,eos in terram demittito replicatoque ad Uitis caput: inti que Uinculis alligato, medios in terra defigito:terraque operito:haec omnia luto oblinito alligato integito ue quemad modum oleas. Sc. Columes. rei rust. quarto, . ingesimonono de his sic etiam meminit. Tempus inserendi vitem Iulius Atticus tradit eκCalen. Novembribus in Calen. Iunias, quo ad posse custodiri surculum, siue gemmam affirmat : eoque debemus intelligere nullam partem annum excipi si sit sarmetis alendis facultas Inseritur autem Vitis, Vel rescissa, Vel integra perforata terebra: haec ille.& multa id genus. Theophea.etia de plantarii causis dehis assatim,libro tertio, in. x v ii.
ῖ Μ PLASTRI R ATIO. m. Hoc caput nihil habeti ces
dinis:quod de arboribus varia genera fructuu ferentibus msa tiplici .scilicetinsitione ait. Scribit enim Palladius, libro de agricultura cerasum posse lauro inseri, chrmen eius est hoc. , Inseritur lauro cerasus partuque mactost , Tingi radoptiuus virginis ora pudori , Vmbrates platanos,& iniquam robore prunum, Compellitgemmis pingere membra suis, Populeasque nouo distinguit munere frodes, Sic blandus spargit brachia cana rubor. Scipiti m CORTICES SCAPRO, Sc. Ferramento putatorior quamuis pro Auera genere ferramenti ad diuersa utilis natur. Denis etia affatim Theophrastus, libro tertio de plantarum causis.
V AE C VSTODIEND A, M. In talearum cultura multa obseruanda sunt.qugnisi observentur oleae. Item Sar resipis no prouenire possunt quare Colli lib.iei nisti. quinto de olivetoeonstituendo sic agit. Seminarium oliouem p paretur coelo libero, terreno modice valido . sed succoso neque denso neve soluto solo, potius tamen res
luto id genus terrae fiere nigrς est: quam cum in tres pedes pastinauetis & alta fossa circundederis, ne aditus pecorisa:
464쪽
detur fermentati sinsto.Tum ramosnouellos pro ros nitidos quo compraeahensqs manus possithirmo uenise, cest,manu ris crassitudine feracissim sar botibus adimito ,&ex his quam recentissimas taleas retid1mata ut ne corticem, Ut vllam aliam partem . asin qui ra prsciderit das. i Taleae deinde sex fidi tesserra praecidantur,asque earlim plagarVtraque parteselce seuentur: & tu, briea noteturivisic quemadmodum in arbore steterat musita parte min terra, Sc cacum ine celum spectasdeponatur. Nam si inuersa mergatur dissiculter eo praehendet: &cum validius nualuerit sterilisin perpetuum erit . Sed portast taleatu capita & imas partes misto fimo cu ci flereoblinis .& ita totas ea Gryrare, Viputtis terra quatuor digitis alte superueniat. Et ait Pli, H, 3ENER ULTUS, &e. Bene districtus. Μ A TEUH, M. Hoc genere malair quo utunturada digendassanin primendas,&qω prorum radicesimm ghitur. Et subdit Ph. p, VETUS OLIVET V Μ, εδ. Columella Nwmo amputatione abstineti iter monst singulis seminibus binos ramulos relinq*i 3ctiequenter sartiti seminarium conueniet: quarto ann eπ duobus ramisi lignior amputangusest: sie excultae quinquennio assi cuiae habiles translationibus sunt. Plantae autem in oliveto disponuntur optime siccis, minimeque uliginosi amsper autumnum. Istis&humidis Vemo tempor paulo antequam germinet, post aequinoctium autumnale idem censet arbores ablaqueandas: porro quodidequerucuait Pli.In oleam idem confirmat Colu.his Verbis. Nam quercus etiam excisa radices noxias oliveto relinquit:quarum Virus eam necat .De ablaqueatione et roborum abunde Theoe libro tertio de plantarum causis a. xi.
INC RESSANT, &c. Haud quanquam negsigenda sunt documenta qusdam: quibus discere possumus. Ut adi bustuis & qusdam cedua, niueis per accomoda prouenire lω - possint,sicuti salices,geniis, arundines, quibus apte Iigari l
m te luna vere circa calen. Martiasserito. Salix humida loea a desiderat: genista etiam sicca: Vtra' iue tamen circa Uinea ropportune seruntur:quoniam palmitibus idonea praebent vincula. Arundo optime seritur, quos alii bulbos,alis oculos vocant simulasque terram repastinaueris: radicem arundinis acuta falce presectam impendenti pluuiisa disponito. Sunt qui arundines integras stemant: quoniam ex omnibus nodisse arundines emitrui:sed fere hoc genus evanidam exissemque &humilem amedinem affert: te Columella Et subdit Plinius. δω CASTANEA OMNI B VS PED AMENTIS, Sin. Castanea, inquit Cotu. Iibro quarto, robotibus sest proxima, δι ideo stabiliendis vineis habilis : eius in repastinato nux posita cee lenter emicat: & postquinquennium caesa more salicti recreatur; asque inpalum formata fere usquein alteram cssionem perennat, Ea pullam terramo resoluta desiderat abulonem humidum vel refractum totum non respuit, aco et septo trionali clivo laetatur, spissum solum, Sc rubriςosum reformidat,seritur ab nouenaubri mense,per totam hyeme sicea terra,& repastinata in altitudinem dupondii Seremissismuees in ordinem semipedalibus: ordines autem quinum pedu spatiis dierimuntur:haec ilis, & multa id genus. Dupondii & semissis dixit eleganter oro Iduobus pedibus,& dimidio, ut ita dicam. P d
465쪽
COMMENTA. IN . XVII. PLINII, M
rendum est de vinearum cultura, que tot modos sere quiritit queste brium situssuns Nam non omnes Uno modo
solet excolitvt coniicere licellectione Columella cuiPliunius saepius hie astipulatur: cuius verba no collibuit gere ne turgesceret institutum hoc. Caetero sagittas hie
cat Pi partes supe res malleoli, & Columella, libro tetitio de hoc ita. Nam sagitiam ait hoc est,suPenbrem pati, tem malleoli.Cantetium verδ genus iugi,unde Columella ait.Siregionis conit, num tio permittit deponemus hastilia quibus adnectunturiingulae transueris perti
miniam partem ordinis quod gehus iura cantinum rustici vocant:se vite, ordiά
ante * natas cantetiatas dicunt. Compluviatae vero qus quadruplici ordine perticarum natevi* tintinctae a cauis aedium compluviis dicis:de quibus qui plura volet adeat Cesu. quq eo quo diximus loco. Sationem sic item Vergilius prscipit. Optu* Optima vinetis satioest quum vere rubentiui . Candida venit auis longis inuisa colubris; Prima vel autumni sub se ora,quum rapidus sol; Nondum hyeme contingit equis iam praeterit aestas k Ver adeo frondi nemorum ver utile sylvis, Vere tument terrs,&genitalia semina poscunt, M. Et paulδsupe s. . Tellurem borea rigidam spirante mouere, Rura gelu tunc claudit hyems; nec semine iacto. Concretam patitur radicem assigere terre, δα. Theophrastus tertio de plantarum causis, a.decimo sexto, de vitium estura se agit. Vitium maera,&Ioca diuersa sunt oportet dixisse quod genuscui meo ueniat. Quippe sisecundum naturam consetis,proba evadunt, si praeter naturam, inflecsida. Serunt enim solo silentin solido vites solidas,tam generis nigri,qua genetis albi,sed ex toto solidius est nigru. Solo autem pluuio solutas comminuti
Dignosci denis, aeque solutae suis possunt medullis, quas in abscissis nouellis pabmitibus scrutari oportet. Habet enim quς soluta est,plus meta qua ligni,quod utraque solo illi conueniatis rationibus costat, quibus enim inest plus medullae, his meatus ampli, multique sunt, quibus aute minus hi angusti,&pauci. Quo fit ut minus alimenti destiarent, Ercille.
VLCO LATITUDO, M. Suleus vinearn diuere se quidem modo ad disserentias regio fieti solemi stris plureliquit Colla. quare qui vitem ponit praecepta obser uet Columes.& Ph.oportet, quarein positionesurculitat apud Veteres dissentio, quidam totum flagellu, sicuterati matri detractum crediderut sationi conuenire, idqueperi gemas quinas, vel etiam senas partiti complures taleolas --ill terre mandauerunt. Consideranda enim est viviradicisn ra Viviradicem vocant vitem,qus cum radice statur: de quibusabunde Colla dita. lib. irust. iiii .qui de his volet locu habetque adeat. D PORGULET A, S Porcula APOrcisad est,areolis quarum meminimus aliubi. tumet, de viviradicepam nec patiamur
466쪽
Mepatiamur plusquam inuram malinam Vires Sc omne alimentum conseri 2 Primo tamen summittuntur,ut sit alter subsidio,& alter forte deciderit cum de Ginde paulum induruere virga ium deteriores singulae detrahuntur, Ac nec que relicta' sunt procellis ventoruiti decutiantur molli& laxo vinculo adsurgentes lub sequiconueniet,dum clauiculis suis quibusdam manibusadminicula comprehem dant δω. Iubet idem ablaqueandas vitesper autumnum. Pampinadas quando te ripalmite, sunt. Est pampinare,pampinos decerpere a sarmento cauliculos . detruncare. Ablaqueare veto dicitur,quando radiectarborum, easquea supernuis excrescetiis repurgamus, terram queabiis diuertimus ue circavitis eodi in do is si labra terram aut instrumentosio diligenter aperimus.E se ii Plinius,in Min NAN ME E T P v T A TIO N V M TRADENDA OAT I O , Sc. Putandi duo tempora Columella docetlibro quarto, meliu&autem,
VfaitMago Vernum antequam surculusprogermine quoniamstrumoris plenuS,
sicilem plagam&leuem Scaequalam accipitinec falci tepugnat.Hunc auteni*ςuti sunt Celsus S Atticus. Nobis neqm angusta putatione coercenda semina Vident misi si admodum inualida sent, neque utique Vmmo recidenda, sedprim quisdem anno quo sunt posita.Vbi vero apticaloca sunt, mollesque hyemes, Optima, S maxime naturalis est autumn lis. quo tempore dissima quadam lege s 8c aeteri a fructum cum fronde stirpes deponui. Uergi, autem de putatione vitiu siccoctata, Et iam olim seras posuit cum vinea frondes,. Frigidus& sylvis aquilo decessit honorem s, Iam tum acer curas Uenientem extendit in annum, Rusticus,&curuo Saturni dente relictam. .
, Persequitur vitem attondens finxisque putando Acc. De sulco vinearum Sc resecandi tempore,Theophra.tertio de musis, ea. xysis.
m. rum meminit,easque affligi sederatione tradit.Est enim mor
b γ δ boribu interdum peculiaris. Est enim in arboribus sy
deratio,quando per aestatem ardentissimo canis aestu deficiente humore arbores languescunt summos cauliculos amittui. De arborum morbis abunde Thoophrastus quinto de planta* rum causis.Iders' malum in arboribus graeci dicuntἁηος Ps i hoc est,astro α 3 4. . .lismonNH σφι λισ- idest ,sphacetismon.Interlacationem Plinius vocat,quaris 'φρ doarbor caeditur luce arborem ingrediente. Vocatur etiam limatio, &collum,m:quo Verbo Cato Vtitur libro rei rusticae,cap. cx κκ i x . cum ait e6llucareuo 'βR 'mano more Moportet Porro piaculo facito sic verba concipito,si deus, si dea cuE ius id sacrum est uti tibi vis &c. Caetero quia hica tur de arborum morbis, non
obfuerit adiecisse Theophrasti placita, qui de plantarum causis, libro quinto sic de
his agit. Scabies radicatio syderatio,vermi caesa morbi sunt arborum.Syderan; vsthmitatur praecipue plantae nouelis,ac surculi suae causa imbecillitatis quod acciditieum nitio
siccata tellure humorem nequeunt trahere . Vermiculantur magis ; quae aetae in prouectiores sunt, quod & ipsum prouenire videtur culpa fodientis aut cumliti propter calorem laborauerint, quippe ex ictu putrestunt, Vulnerat ue veremesprocreant per saniem . Vermiculantur maxime mali, quamobrem in locis retindis obnoxiae sunt:radices enim breui siccescunt. Minime vermiculantur quae
467쪽
acerba sunt&vehementiarargumento est laurus,quaecum breui uescit,no laesui Uetmiculatur neccaprificus. Quae dulcia suntcelerius putrescunt suem, eniri eoru mutationem facilius accipit, quoniam imbecillior est: omnisque lentisci inserta mandantur terrae, minus vermiculationem sentiunt. sunt 3c suae is ἀribus affectiones,nam ficus morbum quendam in radicibus, & easὁ si perluessehάtit,quem glabrationem appellant, qui ex nimietate humoris accidit. Sunt 8tal ita ab eodem scite enarrata,quae qui de his let,locum habet quem adeat. Eis ne
Scabies plinius. - fCABI ES G ΙG N I TVR R ORI pus arbo u L E N i I s. Re. De scabie autem arborumigit Theophrastus libro quintdde musis plantarum, cap. κ i i l . Sunt qui scabiem aliaquo que ratione fieri posse is bitrantur hoe est cumpluuia lenta vergiliisexorientibusfuerit, tum enim humo, vitiatus ille reserment alun&referuescenserumpit ut pustulae. Alsi copiose aqua incesserit,eausa quae scabiem creat eluetur &e. Ad quae Plinius hic allusit, na qui hie refert a Theophrasto sunt detorta,Ut coniseere licet. VITI B V s ait Plin. PRAETER V E R Μ I C V L A TI O NEM PECvo ARIS ARTICUL ATI Ο, &e. De articu2latione morbo vitium idem eodem eap.se agit. Articulatio quoque vitis nimie tali prorsus attribuitur,&quaecuisque fructicare nequeunt,propter luxuriam gereminis nec enim ista pabulum excoquere possunt,sed ad germanandum vis tota couertitur, quasi detracta fluxu rapido nimis alimenti. Accidit magna ex parte hoe
scabies,oleae impetigo, viti roratio,haec Theophrastus. Et sub Ait sinius. P ESSI Μ V M EST INTER Omnia cum deflorescentem vitem&oleam, Sc. Verba sunt Theophrasti libro antelam. PessimumAit, Soleis Sintibus Saliis omnibusti dum florentim uerit. Defluunt etenim flores, Sfructus causa imbecillitatis. Et sequitur apud Plinium. V AEDAM TEMPORUM CAVsAE LOCORUMVE, &c. Theophrastus etiam de his verbis. Adsunt& tempora &propria
Vitia locorum,Vtapud Miletum aeque Tarentum oleis euenit. Quippe apudΜil tum cum florent si aer austrinus serenus que sitierucae varium genus creatur, qua*rum aliae frondem erodunt,aliae florem M.
- VARUNDAM NATURA NON NECAT SEDL AE DIT ODORE, &e. Alludit ad Theophrasti verba libro quarato de plantarum histotia talaquientis . Communis omnibus mors,&si radices
amputentur, i omnes,vel plurimae,& quae mamme sint vitales. itur sinte*ritus ex demptione dicendum,qui autem oleo consequitur,adiectione Uerlav quasdam,quam demptione incurrit quippe oleum omnia necat. Qua decausa radicu tirpandarum reliquiis inum infundunt. Iesta est adnastens arboribus hedaera,molestus & cytisus iam omnia ferme necat. Quaedam non necant ,stasucci, odorisque viribus reddunt deletiora, vibrassica,&laurus vitem offendunt,esse re quippeeam,&attrahere dicunt,harcilla.Aduerte hic Ph. accipere raptam pr brassica,quando ait.
- UT RAPHANUS ET LAVRV s. m. Nam Pghie reseri,desumpta sunt a Theophrasto, libro quarto plantarum, capi. Viges qui de Androcide ait. Androcides exemplo hoc usus est,de medela contra vinum confecta exbrassica videlicet, temulentiam posse propulsare Sc.
468쪽
pω C A P. . XX v. Se .XXVII. Fo. CCXVIII. ET PRODIGIIS LOCUS. 8 c. Ostenta in arboribus fieri, nedum Plinius, sed etiam Theos
A -tationem fieri aiunt interdum fructuum, nonnunquam ar
borum summatim ipsarum, quae quidam aruspices ostenαta esse existiman exempli gratia. punicum acidum tederet ill dulce.& dulce acidum . Rursus arbores ipsas, Ut ex acida dulcis.&ex dulci acida veniat.Item ex caprifico ficum,&ex fico capriuicum: turius ex fico candida,nigram.Et subdit Plinius. - Ηλω E T IN BOETIA DEROsAE A LOCUS i Is Verba sunt Theophrasti libro supinoreita inquientis. Boetiae riro germinibus omnibus a locustis derosis,iterum germinauit Amille. in Capiti sequenti nihil addo,quod facile sit.
A R B v N C V O A C a V BIGIN V Μ,α. Meminit Theophrastus caprificationis, libro secundo deplantarum historia,cap.nono,his verbis. Fructum autem antequam quandamittere possint amygdala,malus, punica,pirus,omnium maxime ficus,& palma: quibus Uel auNilium magnopere quaeritur, de Sc caprificatio comperta habetur nam ex pomis annexis calices egredientes coras ro peruia redduntfimu cacumina, cille, multa id genus.Et de Mariis culicth paulis mox subdit. Culices vero Marsilomis caprifici egrediuntur,sed ex putrescentibus eorundem granis gignuntur, cum indicium asserunt, quod postquam euolauerunt grana sicubus nulla penitus insunt Euolant magna ex parte pedem,aut Pennam relinquentes in pomo. Est vero alterum culicum genus centinae Uocatum, quod ociose inuit, quemadmodum fuciinter apes Scii in C mmentariorum in Decimum septimum Plinis seeundi, Naturalis hystoriae,scriptoris argutissimi. FINIS. M
469쪽
OCTAVUM PLINII SECUNDI N Ais m
TURALIS HISTORIAE A R G V TI S SI A I SCRI pro RIS LIBRUM, STEPHANI A VAEI BITU, RI CENSIS, VIRI E VESTRIS,m C OMM E N T ARI A. ne
EQUIT UR N ATUR A FRUGV A m. Arborum eum frugiferarum um aliarum ratione habita, natura que explicita.Nue iure Magricultura, qua nihil fiuctuosius dulcius libet aliusque aut fingi,aut pensiculari ἡtest agendum est,ae de re rustica disserendum , quae ut concinniter ac scite Columel ptimo rei rusticae, scriptum reliquit. Sine dubitatione proxima Sc quasi consanguinea sae pientiae est.Et ut Theophrastus memoriae mandauit tot γοα, Oe n ἔλεονθεσοὐ Πυο α quenihil sibivolui aliud quam,Agricultura dignaest mute beto. Re utpote rustica nihil Deliciusfortunatiusque,quod tu later ab Homero illo Mantuano promulgatum est hoc carmine. , O fortunatos nimium suas bonam t, Agricolis,quibueipsa procul discordibus armis. Fundit humo victum facilem iustissima tellus
, Beatus ille quiprocul negociis, Ut prisca gens mortalium
, Paterna rura bobus ercet suis, Solutus omnifoenore.
Sine profecto agriculturae ope,nee consistere Utait Columella) mortalas,necati posse manifestum est. Sine enim Iudictis artibus asque etiam sine catadicis, olim satis elices fuere futurasque sunt urbes.At sine riculturgauxilio nut innemo potest. Genus enim liberale & ingenuum rei familiaris augends est,quod ex agmcolatione contingitia cuius matre hoc est tellure:tot flores,tot colores, missicci, tot denique Usus humanae naturae peraccommodi profluunt, ut non satis illi accceptum referre queamus.Mirati profecto subit saerosque tellurem, velutinouerca increpates,qubd Uenena genuetit, quod noxia nobis suggesserit,qubd denique tribuerit,alia 1d genus nobis ossicientia quando non ea gignat,sed nos ipsi haec componimus maleficia cogitamus,astruimus is utimur. Haec aliis praeparamus, is alios decipimus. Flamina inficimus, quo noceamus iis, aerem in perniciem V timus:&Vt summatim attingam, non tellus, sed nos ipsi maleficia excogitamus, Sinuentila Utimur,quo fit ut nobis,non tellis, vitio verti possit. Et subditPlinius
470쪽
inina operis destistro. ii .cap. 1κ v. Vbi dotes terrae dest sit., ET UTROQVE apri dentium siccas, Sc. Hoc est cum apti limentae exacuant sicas, hoc est dentes acutissimos a exertos modo gladiorum formatos arboreae sexo duro. Legi etiam potestscite sociame sensu, Cum apri timetsicta dentium,ut sicca sit substantivum. Alii legunt, utroque apti dentessiccas,ut sensus st. Apri detesexsacuant in siccas arbores,habes quod eligas,Utere congruentiore sententia.
- VENENIS TINGUNT &e. Seytharum mos fuit sagittas veneno tingere,ut docuimus libro. xi. - A C dirarum alitum, M. Dirae aues dicebant inauspicatae,Vt bubo,cornixoid genus. Hinc carmen Vergilisu, Foedaque se volucris venturi nuncia luctus
- VICE OBVII, M. Lego fide meiere litis,ominis,non obuii, quod quadrare plane constat ob Verbum inauspicatorum,nisi sensum velis 1laetiscere.Qui homines obinuoco auium inauspicatarum vetaritagere aut prodesseUitae.Si mauis legere ominis, sensus erit eliciendus exaugutio avium inauspicatam.
-- RVORUM SACERDOTES ROMULUS, &c. Hii sacerdotes dicti aruales collegium enim fratrum aruatrum Fratres numero. π1i .mansit, cuius sacerdotii insignespicea fuit eo aruales rona. Huius rei scite admodum meminit Aulus Gel. Ui. atticamochium,cap. vii .his verbis. Sed Acca laretia corpus in vulgus dabat, pecuniamque emeruerat ex eo quςstu uberem, ea testameto,ut in Antiatis histoti scriptu est Romu
l lum rege,viquidam, aut ut alis tradiderat populum Romanum fecit haeredem,ob id meritum a flamine qummisse ficium ei publice fit, Acca lare dies e nomine eius inlastosadditus.Sed Sabinus ΜMutius, in. 1. memoralis se rentia.. cuius quosdam historiae scriptores Accam Larentiam Romuli nutricem fuisse di in.Hanquit,mulier,eπ.Xii .filiismaribus, um morte amisit. Inillius lota Rou mulus Accartarentiae sese filium dedit, seque Scaeteroseluq filios, fiatres aruales appellauit,haec ille.In honorem enim Accae Larentis,&Iouis larentinalia instituesta prodit,Macrob. i.faturna. Accam larentiam fuisse nobilissimum scortum asse. rem,eamque populum Romanu haeredem Vocasse, Cato aituet inquit Macrob.Larentiam meretricio quςstu locupletatam.Post excessum populo romano agros tu uacem,semurium incerium,&solinium reliquisse,&ideo sepulcri magn1ficetis,
S animae parentationis honore dignatam. Macer libro. i. histo. Faustuli coniuge Accam larentiam Romuli&Remi nutricem e cofirmat, haec Macrob. Et subdit paulo postPE. ET FORNAC ALIA, &e. Erant enim fornacalia feriς i y : farris terendi,aut torrendi gratia institu , quod ad fornacem existente in pistrinis, lacrificium fieri solebat. Vnde Ovidius. ii .fasto.ait.Facta dea est fornax Igtifor, nace coloni. Curio legitimis tunc fomacaliaverbis maximus indicitoaec stata sacra iacit.Expendendum hic plures fuisse ferias a Romanti institutas, ahae dicebantur stativae,qus sempererat eodem tempore, coceptiuae ex auguribus mperative ex aedicta. Feriae item seruorum & stultorum, uirinali a quirino instituta. - B S AEQV E RELIGIOSAS terminis agrorum, &e. Vesuu Terra: riterminalia erant,quanquam tamen terminalia a termino deo, in cuius tutela fies nes agrorum erant,dicta referant. Porro colebant Romani Seiam &Segetiam ut 'laetiores segetes haberent Molata ,molata tostu&tae alaetitim, quod eo mou