장음표시 사용
641쪽
COMMENTA. IN .X x IIII. PLINII.
uire recta spiratibus. Durities mollire cum fico fusast scabros Vngue in aceto de ecflas pellere,ad ea omnia possunt folia: cocisa folia Vulnera glutmat,cu aceto eo, cisa rapillum denigrat,sanguinem sistuntsacris ignibus coserunt. Item carbuncu Cupresi lis.oculorum iriflamationibus:postremis Cupressum omnesrefrigerare tetantur. sua. Quod de CGro ait hic Ri.nihil ex eo monemus,prsterquam quς Theophrastu, tertio latarum plura genera faciat. Duoru nquit,generum e rima mitici Lyeia &phoenicia 1 regione distinguentes,alii Una tantumssse dicunt, Iunipero similem:foliisque maxime differre,qus in esdro dura in acutum desinentia& spita se sint,in Iupipero tantu molliora,Videturque Iuniperus Csdro celsior esse sunt prperea qui appellatione altera ab altera no distinguat,sed utraque appellitet cridrumino simplaeiter, sed adiecta aliqua nota caedrum OXycaedrumad est caedrum acutam vocitent,hscille.Csteris quod medicamen habeat,agendum.Nicander in
Ithinaeis Caedrum venenatorum morsibus coferre memoriae madauit. Dios .csdtinum liqimrem: etessum pellucentem firmo odore no diffluentem maximst probat huic vis: Ut viventia mirum di stu corpora corrumpat, defuncta vero in corrupta serueti qua ob causam cadauerum Uita pigrique dixerus, Albugines ocuti
lorum exterit & cicatrices. Necat aurium Vermes, cum aceto instillatus, & cum
hyssisi decocto earu sonos sedat . cauis detium eos quidem frangit sitnditus latant. nitalibus ante coitum inunctus sterilitatem facit, inunguntur eorum angi hae tosillam que inflammationes,opitulatur morsibus cerastae. Contra leporem
marinum cum passo utiliter sumitur: pulmonum Ulcera purgat & sanat,cyathi unius podere haustus dumbricos ventris & foetus emortuos infusus clystere pellit. C AEDRIDES Aute Crdri fruct 'dicut calefaciessivi habetes stomacholatiles, tussientibus tamen, cGuulsis,ruptis straguris vesicropitulatur, theses ciet cum trito pipere poti,fugant serpetes cum adipe cerui aut medulla inuncto ei, minis corpore,qus omnia a Dioscori.penu defluxa sunt:cuius sententis hic Plini.
Galba α penitus astipulatur.Porrὁ quod de Galbano ait subsultim de hoc paucula sussiciat
ni vis. subnotasse quod aliubi eius meminerimus robatissimum refert Diosco. lib. iii. esse quod thurisit maxime simile. grumosum, purum,pingueminime Iunosum,no nimis liquidu, nec aridum,adulterari id omento & admixta resina scriptu res liquit, ibano natura feruens est:Extrahit discutit: menses foetusque lassitu subditum trahit deletlentigines. Toxicoaduersiatur cum Umo aut myrrha potum: eo; dem modo pellit foetus mortuos. Imponitur contra lateris dolores. Comitiales Sstragulatu vulvas affectas emedat. Theophrastusodoratu nasci id in syria tradit.
IMILIS AΜΜONIACI NATURA. m. Amomoniaco inesse vim molliendi calefaciendi discutiessi,dissoluendi etia scriptum reliquit Diosco. & oculorum clati:
tati coferre: eorum albugines, sedare detium dolores accensum prodidit memoris: pulmonibus prodesse, pleureticis: vring crueiae lieni, ischyadicis:ealculos item extrahere cumelle.duricies emollire.Caeteris de styrace cuius etiames minimus, non obfuerit dicere ad memotiam refricanς
dam lectoris studiosi Plinianae lectionis. Paulus Aeginita lib. iiii .lachrymaam Styia2. boris cotoneo malo similis styracha prodit. Russum pingueresnorum probas main v xime huic vim calefaciedi molliedi maturassi,inesse Duosco. libro primo memoriaeprodidit, lacere ad tussim , raucedine amissam vocem duratispraeclusisque
642쪽
vulas Vissem.menses appositu trahere, aluum molliter lanire, cum terebenthina
resina miscere emplast is quς discutiendo sint. Porro quod de sponditio agit per pendendum d alio nomine diei vertitissum aliis astetion,phalanum aliis nonullis herba rutinalem,folia habetplatano quadatenus similiarid panacis foliorum si igura accedetia.Caulas habet cubitales,sceniculo similes paulo tamen maioresso
res palescentes eadidosquet semen in summo semini seselis simile, semen id potu, perinoma pituita pellit:ipsa herba medetur pbinio erosis, icteritis, dissiculter spirantibus,comitialibus.semen herbs illius sopitos lassitu excitat. Radix datur suffiisti felle rameta eius fistulisprosunt si colligata sint, Ut sc iptum reliquit Diosco. libro tertio. Haec herba dicta spodylio a similitudinespodylorum qui sunt tereti
structura aliquo modo caua.Quod devrebintho aithic Plin.pene omne a Diousco.Theophrastoque videtur demanatum. Dioscoes.fructui solijsque terebintsi vim meminitIibroptimo adstringendi:frvistus eius estur,stomacho tamen nocerivrinacit, calefactaeque, qui liquor ex hac manat mollit, calefacit, repurgat, disiicit, urina cit:maturatatuum, mollit, glutinat palpebras. Cum atrameto sudorio & ni 'tro valet contra lepras,launcta ea resina doloribus Iaretis prodest, siue imponatur.
Natatur liquida resina ex picea arbore & theta:de qua ca. sequenti agemus. Subrudit Pli. CHAMOEPITIS, εχ. H dicitur quibusdaAinga:aliis bryonia sylvestris habet folia similia sedo: multo tamen tenuiora,est odore piceg flores ναrit colore Iuteo, paruos: folia eius sanat ictericos pota in vino, septem diebus datur eadem, iis quibus affectum est hepati angustias urinae patientibus,rensi dolotibus
medentur,potissimum coserunt torminibus,valent cotra aconitum:decoctu herabae discutit mamarum dui es: Est Scaltera Chamaepitys ramis cubitalibus fioα rem habens eandidu hosculos luteos: quς parileseffectus quos habet altera habet. C VM HONORE ET PITYVSA, εχ. Hanc alii viticulam quidam Canopi
Canopicon. Hanc que inter Iactarias herbas numerant: autem haec mittit cubito eon. maiorem, interfectum multis geniculis,foliis tenuibus & acuminatis, flores habet partas,colore purpureo.Sementatum figura lentis Radix per inferna purgat ponudere duarum drachmarum cum aqua mulsa:hsc ex Diosco.ex cuius lectione condi licere licet Plinium aliter disseruisse de haemam inter arbores, non herbas numestat. osco.verδ inter herbas& quidem lactarias,id est, tithymaloru genera:maαgna discordia infergrauissimos authores. Ri.cogenerem facit pity,hoc est,picearpit iam, certe occasione id Pli.secisse: no re ipsa autumatim: e tamen legenutibus reliquendum censeo arbitrarium. Et subdit Pliniux. PICEA ENIM si NGUEM, M. Pitys quς latine picea dieitur. Cortex Picra huius adstringit:prodest si stratur ulceribus in summa cute. Item ambustis cu spuuma argenti Sc thuris manaute ipse i itus cum atramento sutorio ulcera quς serput copescit: foetus & secudas sussitu pellit, aluum sistit, pol' & urinam cit. Subnectit Plinius. UI Q VID A E THEREBINTHO, Stc. Nedu Terebinthuae T G, fert medicas inressola verum Sc fundit resinam vitiis morborum generibus acco 'inodata.Arboris fructus Sc folia Sc corticeni vim adstringedi habere prodit Di
seo.Iib. i. Estur Terebinthi fructus stomachb tamen nocet, ciet Urinam dc Secit ruenerem adiuuat. tra phalangiorum morsus Valet,Resina eius antecedit rex
liquas:post hanc lentisicina est:quam Mastichem vocantitum Ps ex picea distillari uetit:ει abigua post has numeratur Psex theda fluxit Sc pinea. Omnis enim ressina mollit, calefacit,collectiones repurgat: Vrinam est, maturat aluum,mositaex thsda autem dc pinu Sc cupresso minore efficacia dicitur resina. Fit Sc ex latice vehic docet Ri.quam tite appellatimus larignam. Victruvius nec ab relaticem,l1b.
secundo laudauit his verbis.Larix vero qui no est notus,nisilas municipalibus qui λ sunt ad
643쪽
sunt ad tipam fluminis Padi. Rhitora matis Adriatici foliis est dies simili issis besque resinam liquidam, mellis attici coIore, quς S medetur phthisicis.Terebinthinae Resina abunde etiam meminit Theophra. libro de historia plantarum tetitio.Item & Dioscineo quo diximus loco:qui Terebinthinum maxime probat Re sinam, qus ex Iudsa, Cypro, Aphr1ca, Syria S insulis Cycladibus proueniat.
nis colunxit pices&quodamodo congeneres fecit.Paulus Aegini. Siccaspicesno eiusdem esse effectus cum liquidi, prodidit: siccas secundo ordine desiccare asseverans,Liqui, dasque siccis impensius calefacere: siceas glutinandis vul neribus aptioresIiquidis:ad omnia tame liquidas effieatio res.Diosco.picem splendore:larmore,puritate probari me morige mandauit,libro primo. Pix liquida,ait, facit contra medicamenta Istalia: contraque purulentas excreationes: tussim, suspiria, & quae
aegre ex pectore excreantur: cyathi pondere cum. melle lita .mungitur pravereaeontra t6sillarum inflamationes:angina que,strumas erumpit, cum hordeacea faurina,&Urina pueri impubis decocta.Vtilis eadem estcotra pedum timas,cu melle purgat vicera,& explet. Cum passa uua melle'que carbunculos & putrescentia vi cera disrumpit & scarificat. Sicca autem eodem aut re,qua aliqui palimpissam quasi iterum coctam picem vocat:probatur quς est pura pinguisque:odoram,resinata,leniter rufiIa,talis lycia est&brutia. Calefacit lisc,mesiit, ad suppurat ne perducit: furunculos & panos discutit, Ulcera explet, miscetur praeterea pix sicca emplastiis Vulnerariis, haec Diosco. cuius assensui astipulatur penitus hic Pli. - EST ET PISSASPH ALTOS, SQ. Sic enim vocatur picibitumen:cumsita meminit Diosco. libro primo, vocatur & in bituminis genere Rasphaltus quasi picibitumen dicas, ex pice & bitumine re & rei appellatione . Nascitur ad Apolloniam quς in epiro est,fluminum quς impetuex cerauniis montibus delatu in littbra eructatur, ebarum modo concretum odore picis bitumini mistae: haec ille. Expedendum hic Ph. hoc interdum uocare picem fossilem: cum tamen BD ste& liquidum couenire no possint,nam quod fossile dicitur, duri semper aliquid habet: hquidum vero minime. ZOPISSAM, Scta Derasam nauigi fucumcaera Resinam zopitam vocat, aliis hypochyma:habet hμ vires discutiendi.
LATANI A DVERS ANTUR, M. De platani dotis Vires n-bus assatim disseruimus nunc vires medicas expendere licet, Platani. I S eas paliurifacere. Folia Platani tum illis tum in vino decoq ela oculorum distillattiones compescui:eorumque tumores
si Scinnamationes leniunt.Corticis decocto in aceto dentes in
ηI- dolore colatur.Potecum.ut ait Diosco libro Diimo Platani'-psulsomnium morsibus serpentium succurrunt.Cum adipp eadem solia ambustis prosim lanugo foliorum Sc pitulam oculis nocet S auctu si dilapsa sit. FRAXINVS QV AM VIM . 8α. Dioscori. 1ia fias xini inperarum morsibus subuenire memoriae madauit libro primo. Succumque foliorum potu ad 1dem prodesse. Cinerem vero corticis fraxini cremata ex aqua inunctam
644쪽
inunctum pellere lepras. Pota autem 11gni ramenta letalia esse ab eo proditu est. POPVLI ALBAE, &c. Cortex profecto populi albae unciae ius ponudete prodest stillicidio Ue11eae&coxendici. Creditur ait Diosco.)idem potus cumuli renibus stetilitatem facere eam habent potestatem folia pota cum vino post purgationem. Cotra auriu dolores tepidus eoru succus utiliter instillatur. Τestactii aliqui sunt nigrae Scalbae populi cortices in exigua fragmenta sectos mox in steris coratishortoru areis satos quaeulque anni tepes rate fungos qui ededo sint gignere. ULMI ET FOLIA, &e. Vimus quam graeci G λεαι dest, ptelean es Vim 'eant. Haud quaquam medico caret vis. Folia enim ulmi cortexque Scuam 1 addi xu Via stringunt, folia cocia &aceto illita leptis medentur, Ut scriptum reliquit Dioscor. libro primo. Vulnera eadem glutinat:multoque magis cortices,Crassioreiusdem cortex cu vino, aut aqua ambobusque si His podere Unctaepotus pituita trahit. Humor qui in ptima foliorum productione in folliculis eius inuenitur cuti nitore inunctus adfert:cum vero aruerit in bestiolas culicibus similes resoluitur. Pro oleribus noua etia ulmi folia obsoniis adiiciuntur, has bestiolas Theophrastus Cnipes vocat:sicuti e captificis similesiis pseneside nuncupat. Cstero quod de Tilia Pli. hic ait: expendedum Tilia ad multa prodesse.Nafolia eius authore Diosco.libro
primo, faciuntadomnia quae adstringeti sunt: prscipue otis cicera:inque Usum comaducatur Sc eorum dςcocto colluuntur:quod evapotu utina Sc meses trahit. SAMBUCUS HABET, S c. Sambucus quam graeci ακμ, id est,acte voeant, vires habet ad medicinam has. Folia tria quatuor Ue, aut quitique, aut seX, eues. aut septemper interualla virgis exemtia:iu adinuci similia habet .solia, Ut ait Diosco. libro quarto siccant, adstringunt,refrigerant de aquam e corpore pellunt: stomacho tamen nocent:purgat pituita Sc bilem elixa modo olerum. Radix samαbues in vino decocta hydropicis prodest: prodestitem contra Viperarum morsu Fructus eius in vino potusad eadem Valet,Inunguntur eo capilli,ut nigrescant, se; lia sambuci tenera &recetia cum polenta emplast i modo imposita leniunt oculoαrum inflamationes, ulcera cauemosa gIutinat,podagris prosunt, cu taurino adipe emptis modo imposita. Sambuci affatim Theophrast. tertio de plantarum nidistoria meminit: duplex esse sambuci genus palam est: alterum multo exilius te: nutusque quod vocat Ebulum:cuius agetur mentio poscente loco. Hic Pli .minon rem Vocat Sabucum,quod nos Ebulum hic diximus. Ebulus enim est Sabucus mis Ebulus. nor pariles habens inres cum sambuco, Ut testatissimum reliquit Dioseoaib. i iii. -- IVNI PERVS, dcc. Diosco.authorno dilutae ac plebsiae auctoritatis Iuuniperum ad multa prodesse libro ptimo tradit.Semen stomachi pectorum ualetis doloribus coserre: maxime inflationes lagoresque discutere, tussibus prodesse: uolitum idem semen tumores sistere,utina ciere: potu item cum vino albo couulsis, ruptis,torminibus, ischiadicis, conducere. Contra serpentes item valere, Porro,
ubi legitur in pricipis capitis. λω MEL ANDRI AS VETERES, M. Sut qui legat Melanias,id est,nimcias, siue maculas nigras:de Meladtiis alibi diximus.
ALICIS FRUCTUS, &c. Salix qua graeca lingua l ἴτεὰν, Id est,itea vocat hos habet effectus: adstringui eius se 'μ 'lia. Item semen &cortex & succus,ut scriptu reliquit Di sco.libro ptimo. lia salicis cum pipere exiguo 3c vino cocisa potaque colarunt ileosis:per se etia cum aqua sumpta coceptusprohibent: semen salicis prodest sanguine expue;
tibus,praestat idem cortex: qui etiam crematus tum aceto
maceratus clauos Se callos illitus pellit. Colligitur ex salicem succus
645쪽
, COMMENTA ΙN . XXIIII. PLINII. i.
suem; inciso cussore cortice:qui ex eIus interiore parte cocretus inuenitur.Estque illivi, exterendi quscoque claritati oculorum ossiciunt, ut ait Diosco.eo quo αximues loco: de salicis generibus aliubi disseruimus,quare praestat ad viliciae viri in is progredi.viteX graeci ἄγνον,id estagno Vocat. Item ligo alis agono:sis paulὁ ω. - isu, salicem amerina. Est enim illi, ut prodit Diosco. natura adstringendi caleti,
ciendique. semen enim eius potum venenatoria morsibus succurrit: medetur lie,
nosis &hydropicis, lactas abundatia facit: trahirque meses in vino potum podeEre drachmae extinguit tamen genitura: caput infestat:potum cum pulegio cit meses. Capiti dolores illitu soluit: vetemosis 3c phreneticis cum aceto & oleo insperigitur solia fugant venenata,serpetes abigunt& Valet cotra eorum morsus.Testia durities eu butyro 3ζ foliis vitigineis molliunt,Sedis rimas mitigat semen ex aqua illitum additis foliis, idem luxatis &Vulneribus medetur. Agnos autem,id est,catistus frutex dictus est grscis:quoniam Gesmophoriis castitatem mulieres euditidientes foliis eius cubitus sibi sternebat: haec ex Diosco.rivulis. L 6 etlagra corii
aliqui viticem,hoc est,ut verbo neoteticorum medicorum Utar agnum castu is
carunt,quod vox ligo graecis sit comunis omnibus, quibus in rustico opere ad vincula utimur: quales salices omnes sunt genista cimi, ericae Se id genus. Hie non fuerit annotasseclus Paulus Aegini.libro primo memoriae mandarit: is enim prscipit una cum refiigerantibus Ferbis viticis ramulcia substemendos his qui vel somno,vel vigilia copiosiore seminis fluxu abundat, quod&Pli. Symbolice intellexit impetus Venetis inticem inhibere referens. ἡk in ERICEM GRAECI, Sin. Ericem cogenerem fere vitici costat.Hancta IV miri essitatem sestique eruditiorum testatur:quare in genistaru genere 'Iuestri ponunt. Theo.libanotidi non absimilem tradit. Paulus Aeginitaliac vireshabere discutiendi ait. Comaetice Diosco. floretaque morsibus serpentium mederiserispium liquit libro primo.Quod de sparto&genista hic piis. Et abunde a nobis actum aibro x ix. Nunc superest genistr quam spartum alii vocant vires medicas senista. enucleare. Diosco.lib. iiii .Floresgem semSque eiusae mulsa aqua podereobolorum quinque purgare per inferna verat imodo, sine periculo scriptum reliquit: perse semen cum aqua mulsa idem praestat. Quin etiam maceratis in aquas Vidios eius,mox tum M expressis cotra anginas,coxendicisque dolores succosilocyasthi pondere ieiunis poto auxiliantur. Subdit Plinius. Tamati QV AM ET TAM ARICEM, &c. Tamarix siue myrta Gessatis, foerix. minarum fluctionibus:suffusis,felle Sephalagioru morsibus subuenit suo semine: id tumores illitum reprimit, ut prodit Diosco,s.libro primo. Coquuntur in vino
folia tamaricis, eorumque decoctum lienem minuit. Colluntur eo decocto detes, fouetusque.Ligni etia cinis taminam fluctiones sistit appositus. Fisit, ait Diosco. ex tamaricis ligno calices a quibusdam:quibus limosi in bibendo utuntur utilissi mo eis,Ut credunt in hae materia potu:quare scite animaduersum copetio a Coαlumella,sues splenis dolore nonuquam infestari: qui Sc libro rei rusti octauo:prmcipit tunc canales fabricados ex tamaticis ligno ad potandu pascendnm Ue. casder in Thetiacis. Tamaricis ramos item fiuticem manu tenentes vaticinio magis aptos scriptum reliquit, quando ait. Sumito p terea myrices licem vate inter viventes honoratum:in qua apollo coryphsus vaticinia posuit &iura mortalium. Hinc ferunt solitos magos Virgis mytices usos, ut coniicere licet lectione Hero
doti. terδ quod Plini .ait. Tamaticem nata in Aegypto Se Syria: c ex pensi Diosco.erutum videlinqui a1t. Nascitur latiua qurda tamarix in Aegypto &Syriain caeteris agrestissimilis, sed semine gallae simili quod gustum inaequaliter a stringant, δέ vice gallae otia oculoruesque medicinae 3d cruentis sputis in potione
646쪽
viceribus,quas aliqvi antheras vocare volunt.& unguentorum quorundam conrectiones. Valent enim foliatamatici ad ea quae vocat apthas id est ulcera oras. Cornelius Celsus libro. vi . cap. xi .harum compost num quas vocant antheras me
minit Vbi agit de ulceribus oti aditiciam verba illius loco superpondii. Si,ait, iam lai crustas habent quales in adustis esse consueuerunt adhibendae surit compositiones .cyrae ivocant.Iunci quadrati,myrrhae sandaracae singuloru p. m i '
ri Mδον floridum Uocant graeci.
t bis actum est aliubi,item de ligustro: cuius medicae Vires redi
l stant. Paulus Aeginita,conserre 1is quae ad lienem conficiunti. iur scriptumres est ligustrum: folia adsttingere Diosco. medi moriae etia madauitlibro. i . Decocto em folioruliginti am husta utiliterseueritur eadem folia concisa succoque lauariaei S-- 1l EeIbae madentia russant capillum:sedat capitis dolores conclasus sos se ex aceto fronti illitus Caeterb de a1no arbore. Ferunt eius folia aqua codicta tumores pellere. Quod autem hie Ri.de hedera agit dem a Diosco. relatum est.Faciunt inquit,nigrae hederae corymbi & succus, corporis languorem turbantque mentes largius sumpti. Natura omnium Eederarum in medicina acris adstringunt neruis nocent Florescumscuh uegeneris trium digitorum carptu,intestinorum torminabis per diem eum vino poti emendant. Quinetiam carra excoeptivuliter ambustis illinuntur: medenturheni tenera folia in vino decocta,omnium g nerum ulceribus est,& quae etiam cacoethe,hoc est dolosa vocant, ambustisque in Ii foliorum hederae vulvis appositi inditi venaturalibus, menses& foetus trahunt, depilattachryma hederae,pediculosque inuncta enecat. reDiosco.&multa id genus: quaereuoluellector si Volet Affatim etiam Theophra. tertio de plantarum historia meminit,ut aliubi docuimus:quod enim genus hederae Pli. chrysocarpo meat ab aureis eorymbis siue fructibus vox deflexa est, veluti aureum fructum aut semen dixeris, graece nisi ramidest chrysocarpon. Quod verδ genus erythranu vocat a colore cornuatum putarim Verbum,quod rubore quodam stiGgnitum. Caetero quod de cisto agitiis magna inter gravissimos&reconditiore literatura in ros insignes,nam Leonicenus Pli .placita amarulente incessitaut rem facit tutari est; animaduersis quae pluries diximus,vocisvidelicetnon rei verae aut nomin stia habens in orbem circinata nigra hirsuta:flores punieae figurae; in foemina eis candidum colorem:Habet enim cistos vim adstringendi deoque contisi S in victnoaustero bis per diem poti flores intestinorum torminibus conferunt: eopescunt Sc ulcera quae pascendo serpunt. Cucaera Verti eonducunt ambustis& veterit' vicectus medent Hypocistis nascitur ad radices cisti, quida hypocistida cytinos Cut os vocantina Paulus aeginita quod cisto adnatabire tinos vocat, 1 similitudine evii Hudi,
647쪽
COMMENTA. IN . XXIIII. PLINI L
exaeacia.habetque pariles vires, quas acaesa adstringit, Ssiccat hypocistis p 6; dest eoeliatis intestinorum torminibus sanguinem eXpuentibus,& foeminaru ta xionibus pota systereve infusa. Porro quod de chamaso, hoc est hedera terre, stri testantur eruditiores lieni mederi ,ut coniicere licet lectione Diosco. libro. i i. Et subnectit Pli. QSMI LAX Q VOD VE, &e. Nicophoros haec fertur, quod victores ea coronarentur,& eam gestare consueuerunt Victoriam deportam res ob id victoriam ferens dim. Porro quod Pli.hic duum generum smilaces ait. SmilaX. Hortensis smilax folia haederae habet mollioratatum, gracilescaules, Sincautib capreolos propinquis fruticibus se implicantes, tanto Undique incremento,ut scaehnas etiam & tentoria inumbrent. S1liquas fert Oenugraeco similes, longiores tantuerassioresque in quibus semina animalium renibus similia:ciet haec urinam, facitὸ que grauia insomnia.Vt memoriaemandauit Diosco.libro. i l .Est& smilax quiaspera vocitatur,quae canis sentis Uocitatur : haec aduoluitur arboribus supra infra se circumagens:fructum fert Uuae ac racemi modo. qualis est quem graeci vocant epiphyllida.Folia eius prosunt venenis herilibus. Assatim huius meminit Theop. libro tertio de plantarum historia. Diosco.libro quarto quae etiam hic Pli. Eteommemorat quando at Traditum praeterea est si tritum eorum aliquid nuper geni, minfanti bibendum detur, nullum illi postea nociturum venenum . Est& arbor smilax,quam taxum vocant alii sed de hac aliubi.
musharundinis aliubi sed nuceius vires medicas dotes am
plectentes commemorandae sunt. Plura esse harundinisv ira nera monstrauimus:uteoniscere licet lectione Theophra.
Est S harundo quae in saepibus enasci solet, cuius radix per se S una cum bulbis illita surculos Scuspidesextrahit.
aceto ver b luxata et lumborum dolores lenit eius etiam folia conferunt sectis ignibus concisa viridia&imposita vim quam aduersus filicem libro. x x .diximus,cum de sympathia ageremus. Ea harudo quae donaxa Ph. a Diosco se catur quaeprope fluentes aquas nascitur. Crassior inquitPiosco.libris. i .quaedam etiam & concaua prope aquas nascens, qugdoniae dicitur,abaliquibus autem Cypria &c. PAPYRVS, &e. Conge pabui . ndr profecto harundini papyrus est,habet enim papyrus Iarandis fistulis usum in medicina,vi scriptu reliquit Diosco libro. i.Ha tradix eius aliquid quod nutrie
.d Pi do sit commanducantesqueeam aegyptis succum tantum deuorant, reliquum corpus expuentes. Cinis papyti cremata: , Ulcera oris quae serpunt compescit: Ut ait Ebenus Di'scoaibr. i . E B E N V Μ . Sc. Est ebeno egregia vis in exterecta his quὰ claritati oculorum officiuM.Facit praeterea ad eoru distillationes S pustulas. Crematur ebenus in crudo fictili donee tota in carbones transieti lauaturq; plum' b1 modo. Vtilishaec coestra oculorum aridas lippitudines,&scabie vetit Dioscori eo quo diximus loco . R H o D O D EN DROS, Sc. Haec herio etiagraecis dicitur,lati item rhodiaaphne.Haec est foliis amygdalae, iungioribus t men & aspς imbus nore rosarum ura,fructum fert nuci amygdalae aequale ra*dix siliaeumibata,lbnga,li e gustu salia.Eius folia iumenta, quadrupedesque enor cani Vt scripturii reliquit Dioico.s gro. iiii Pori quod hic de rhu agit Pli. expφREu. dendu Theop. v. de histoes tabis inprsparadis coriis plata esse utile,habere
usum etia i obsoniis, tauq; etsi mitem foemina &masculu, Sob id semeserere S
648쪽
sterili elisutia foemina talum gesterilem cognoscit.Memin1mus huius Isb. X i ii. cap. V l . i retulimus Pli.a Theophra.fontibus e verbo ad verbum illud erit ille. tero hie Ri.medica vim pandit,asseverans rhum nasci in argillosis locis, Dio autem petrosis,cuius ita non minustate qua sestiuiter meminit. Plantae semeesstquς coriaria rhus appellatur,nomeque id inuenitquδd coriatis spissiandis cori S eo utuntur.Est autem arbuscula in petrosignascens,altitudine sere cubitali, in qua oblongiora sunt fol1a, leniter tubeua,per ambitum serrata.Fructus illi racemosus,dessus:folia adstringendi vires habent.omnibus utilia,quibus Sc acacia:denigratur eorum decocto capilli,contra intestinorum tormina clystere eadem infunduntur, copesint digitorum pie gia, prodest seme coeliacis Sc torminibus, albas Deminarufiuctiones sistit, haec Diosco.& multa id genuflibro. i. Scisse hic non obfuerit sicuti scioli medici nunc rhum vocent denim solent communi voce sumare Vocare. Et subnectit paulo post Pli., ERYTHROD AN VS, εα. Theophra. ereuα thodanum voca nullo significationis disetimine Siquidem erythrongrsci rubruereuthros vero ruborem.Hancneoterici rubeam tinctorum Vocitant: duplaX em Rube, a Diosco.libro. i i l .sertur. Sylvestri alter inua altera:radix eius Vrinam est, e que ob causam suffusis felle eum mulsa aqua utiliter bibitur, coxendicis doloribus S resolutis copiosam Sc crassam duciturina aliquando etiam sangui nem: succurorit Uiperarum morsibus radix: rubiae succus minuit lienes semen in aceto mulso Potum:quinetia apposita raditi foetussecundos Sc menses trahit, authore Diosco.
VI A LYSSON VOCATUR. Herba Mysson est, folia habens circinata,quibus semen est in latitudinem se aequaliter explieas,ut testatissimum reliquit Dioseo. libro. ii i .sedde hoc aliubi agemus Ioco postulante aptius. WAPOC Υ QNI SEMEN, &G Apocynum nonnulli voeat brassicam canina hutex est viregis longis.Virilium modo lentis graveoletib', non facile fragilibus: folia habes heu
derae similia,molliora tantum,& in summocaeumine acutiora Ut memoriae mamdauit Diosco.libro.ii i s .Enecant folia eius eodem authore canes. cu adipe pani comissa, Scillis apposita enecam Sc lupos & vulpes, pantherasque. Hic dicta apocranon,quod canes abesse faciat.Paulus Aeginita libro. Vi .cynomoron item Vocali ho est canum morte,quod eos celerrime necet. RST ET ROS MARI, Rosma N v Μ .&c.- Libanonsa dest rosmatinus duum est generum, foecunda fructsiq; tinus ferens alia. Quae secunda diuisione,duo item genera facit, eam quae rea aut capsarnem a Vocatur,cuius fructus vocatur cantans,de quo hic agitur , Meque astipulari videtur lectiom Diosco libro tertio,de hoc agentis. Herbaeomnium generum, a
vitaeoncisa S modo empla impositasisti themorrhoidas, sedis inflamationes
sinit,codilomataque et strumas maturat,necfaciIematuresceres abscessus purgatvlaera cum melle sicca omni liradices. rminibus medentur & coua serpentu morsus labuntur cum Uino enses & Urinam trahunt.Facit ad oculorum clatitaestem succus addito melle inmetiissemen rinnatini comitialibusopitulatur, &visti issectbus vetustis.Daturidem cum pipere S in contra morbum regium, sudores ide est oleoin stum. Quodveroeachrys in eo dicitur, hoc erat Deit se atque:ea propter miseeturhis quae exterendo sint; ec Dios. HERBA . AuB IN A . Sabin herba quaegraece dicitura ἄτιο dest bralys,scitu notatuque disgnos etaetiis habet. Est enim duum generualteru foliis cupiessi spinosius tamen pescunt vicera qu'serpunt ii Maanflamationestem di carbunculorum crustas ex vino imposita exterimi, pellum embituos partus ut ait Dioscoasero. i. hausta vel
649쪽
COMMENTA. IN .. XXIIII. PLINII.
Spina PINAE, ARABICAE LAUDES. Re. arabica. Spina arabica quae etiam acanthis dicitur, hoc est spinula. albae spinae similis dicitur:astringit haec,1 deo contra muliespina al-bres fluctiones sanguinis excreationes, & in alias corporaba. panes distillationes,Vtilis radix eius est,Ut prodit Dioseo. tertio.Non vacat etiam in medica leucacantha, hoe est spina alba commanducata enim detium dolores leuat, medetur potum eum vino decoctum eius pondere trium cyathorum vetustis laterum coxendicisque doloribus,ruptis & couulsis. Potest ei omnia eadem succus radicis, ut ait Diosco.eo quo diximus loco .Porrδ quod de aei Acastu tho agit perpendedum duum esse generum satiuum & s uestre. Acanthus enim sativus hortisnascitur humentibus Iocis, folia habet multo quam lactucae latiora, longioraque nigrescentia.Radices luxatis ambustisque medentur emplastri mo, do impositae:potae veris urinam pellunt aluum sistunt,iniles sunt ruptis,conuulsi, que Est & sylvestregenus,quod simile est carduo,quae planta est par viribus,eas habet,quasacanthus ut prodit Diosco. libro tertio:meminimus acanthi libro. κκὰ ii.quare de hoc hactenus . Quod de acanthio ait aduertendum, acanthium simi te esse spinae albae cuiusfoliis fier1 vestes bombicinis similes prodit Diosco.lib.tertitio:cuius lectioni penitus applausit Pli.hie, qui radicem ait opistolonicis, hoe est ti , gentibus in scapulas conferre potam.j- EST ET AC A C.I AE , &e.' ςiR INasci etiamnum Diosco. libro. i .in Aegypto acaciam testatissimum reliquit.Est
enim spina arborescens,fruticosa, nec in altu rem crescens,flore albo,semine ceu lupinorum candido,insiliquis clauso ex quo succus exprimitur, siccaturque in umbra ex maturo niger,eκ immaturo russus: probatur qui rubore Ianguido, & viis a cacia esse potest odoratus . Nascitur praeterea ex hac spina gummi, adstringenedi refrigerandique vires acacia habet. Succusenim acaciae accommodatus oculos rum medicinae est. Prodestitem sacris ignesbus pernionibus,malis ulceribus, digititorum pterygiis; sistit oris vicem,procidentesque oculos, compescit foeminarum fluctiones procidentes vulvas.fluidamque aluum clystere infusus,capillum deni, grat. Est autem gummi acaciae vis opplendiae obstruendi. Nascitur & altera acaescia ut ait Diosco.eo quo diximus loco,in Cappadocia Potoque egyptiaeacaciae sis Leuco, milis,multo tamenbreuior,quae etia adstringit. LEUCOPHEA, &e. Ohea. Hoc est fusca,sive albo S nigro mista. Est enim leucopheus proprie nativus eos lor ex albo Se nigro mistus:nam Mino dest leucon, album graeci dicunt: phaeum vero, idest φαον,medium.Alii etiam leucophum pro colore albo nativo dicunt.
Tet mentio.Hic tamennon obfuerit perpedisse aspalathu. quibusdadicierisisceptrum,ste sphagnon, etianum di iudilon, ut corviceres1cet lectione Diosco .libro. i. Aspalathum
dictum quibusdaVolunt,qu daculeatus frutex modo gludisa litistis pungat 3c vulneretit diaHI vero dictum, quasi medioligniuquὁdlignosus sit , sic sibi nomen abi s xis ascivit. Nasci in Syriiac rhodo testationuj reliqvit Dioscorides libro prim g hoc spirindix unguenti marentatis utuntu m&alterum genus candidum imgnotari sine odore: quod inutile habetur. Est autem aspalatho naturaN Uis caslefaciendi & adstringendi .sSistit aluum deeoctum aspalathi potum I item sanguis
nis excreationes.Sol estpraeterea utinae angustias.
650쪽
μω Θ Z E N AS, 3cc. misius enim hi evicera tetra oris sanare asta πilon, incera inquam ea quae graeci aphthas vocant. Suntenim oris ,authore Gale. in tui Siami nibus vicera,non profunda,quaerii akime puerost infestant. Paulus Aegi innita primo liBro,alias albescere, istas rubestere itide atquast aphthas nigro colore, Aphtiis quae laetates sint. teris quod Pli . ait Ozenas aspalathum sanare: perpendendum UzψΠς ozenas authare Galeno libro suarum dissinitionum profundas in naribus exulcerationesine,ex qui odor fetidus S muὲ ingratus haIitus sentiatur.Paulus Aeginita,eas in genere exedentium UIcerum constitisti Celsus in ozeliis crustas fieri striuptum reliquit. Caetero quod de pyxacantho agit animaduertendunt, nomen hoc congruereticyo,quod & buxeam spinam aliqui vocant,de quo capi .sequeti βgem' fusius. P ORRO, paliuri hic meminit. Nobfuetitnouisse semen paliuri tritu tussiεtibus prodesse,ut proditum a Dioseinde libro. i .est.Frangit enim semen id vestiscae calculos, alet contra serpentium morsus,folia eius adstringunt, potum eorum decoctum aluum sistit, ni am cit,venenatorum morsibus succurrit, discutit paα
nos & tumores.Theophia. etia paliuri usum emutilem tussietibus prodidit si eo semine utatur quis:Verba eius sunt.Et paliurus in siliquis quibusdam semen habes, in quibus tria quatuor e semina sunt,quibus ad tussim medici Utuntur tundentes. habenterum lentorem&pinguedinem lini semini similem &c. Porro quia taxi meminit,taXum graecismilaea id est, i λακα vocat.Magnitudine est foliis abieti - δ' similis, de qua aliubi egimus,quare non uberius agetur. Subdit autem Plinius. H NEC RUBOS, SQ. Rubra quem graeci vocantia Nit,id est baton, latinorum aliqui cynostato siue sentem caninam. Rubus enim capillum denigrat
authoreDioscori.bibitur adsistendam aluum ramorum eius decoctum, muliebres idem cohibet fluctiones:prodest serpentium morsibus folia eius commanducata, gingiuas confirmant,oris cicera sanant: compescunt ulcera quae Vocant herpetas, id est serpetia. Capitis vicera manantia & procidentes oculos sanant:sanant etiamunum eondilomata hemorroidasque emplastri modo imposita.Prosunt eadem foulia cibum in stomacho non continentibusatem cardiacis:fructus etiam rubi aluum
sistit dem potest nos eiu in vino potu ut seriptum reliquit Diosco. Iibro quarto. Porro hic nouisse non obfuerit batos commune graecis ruborum omnium nomen dici tuta vero quid additur discrimen fieri,ut cynostaton dicunt, id est sentem caurus,chamarbaton, paruum &humilem rubum. id Cola. sentem non rubum s vocitat.Chamarbaton vero diximus appellitandum humile & terrestrem is alter recta in altitudinem erigitur,alter deorsum Sin terra Uergit,&cu primu terrari attigit iterum radicatur,vocantque hune aliqui humile siue terrestre rubum.
Quivero cynostathos hoc est canis sentis dicitu ructu fertrubete punies cytino simile,estque inter frutice & arborε med , punicssimilis, folio viticis: uc Theop.
isinam, multo nune tistius vocamus omnes sentem canis.
Est enim sentis canis similis paliuro, ut proditum memo*riae esta olumella libro rei rustieae duodecimo. Dicta Rhaec est cynomoda, hoe est canis rosa, quia flos eius m roseus . Est enim frutex maior , arborelait enim . FOηlia haec longiora quam myrthus habet, spinas in virgi ee iis durissimas