장음표시 사용
651쪽
COMMENTA. IN . XXIIII. PLINII.
durissimas. florem candidum ferens. Aluum sistit fructus eius simatus invinoaee, inde coctus & potus,ut ait Dioscorides libro primo. Exsubdit Plinius paulo post.
Idae' ru IDAEVS RUBUS, &c. Graeci rubumideum in ἡ Λ id est be . idarum vocant .sic enim dictusidarias qubdin Ida mole nascatur copiosiori inprodit Diostorides libro quarto.FIos eius tritus eum melle oculorum inflammationi, bus prodest sacros ignes extinguit.Subdit deinde Pli. λ INTER GED HRhan'. RA Ru BORVM RHANNOS, &c. Rhannum sunt qui vocent lautacantham hoc est spinam albam. Est enim rhannus fruteXnascens circa sepes, rectis virgis:foliahaben parua oblonga,mollia modice pinguia. Est& rhannuo alia candidior ut ait Diosco libro . i .Folia earum platarum faciunt ad saeros ignes illita,& ad ea ulcera quae serpunt. Fertur ait Dioscorides praeterearhannus ramis eius pro foribus vel senestiis omnium veneficioru arcere maleficia. Quod abous, , dio animaduersum videtur quado ait Sic fatus virgam qu strigis pellereposset, , A foribus noxas,hare erat alba dedit,Virgaque ianalis de spina sumituralia. hi, nam profectis albam Ouidius vocat his versibusrhannum,nam authore Diosco.dicitur leucaeantha id est spina alba. Porris. quod ait hic de lycio,lycium vocant notinulli pyxacantham,id est buxeam spinam. Est enim arbor tricubitalibus virgis, et aliquando maioribus circa quas folia sunt densa buxo similia.Fructum seri piperit
figura,colore nigro,amarum.& cum leuore densum corticem pallidum, dilutoly cio similem Colligitur ex ea succus cum fruticesiadicibusque, Se cu diebus al1quot in aqua maduerint decoctis tum exempto ligno;iterum eo qui superest liquore ad crassitudinem mellis decocto. Probatissimum lycium quod igne accendituroru extinguitur, spumas rubentes agit: ris nigrum . russum intus,quando frangitur. huic vis adstringendi est exterit,ut scriptum reIiquit Dioscorides libro primo Psclaritati oculorum ossici ut: palpebrarum scabies pruriginesque Sc diutinas distillationes sanat.Facit ad purulentas aures, tonsillas, ulceratas gingiuas,labrorum sesdisque rimas datur sanguinem expuentibus,tussientiburque. Prodest contra canis
rabidi morsus,magnitudine fabs deuoratum,aut in aqua potum,sstit foeminarum fluctiones appositum .Fertur etiam lycium indicum ex frutice qui lanchytis dicis otiae tur. Estque lonchylis spina ramis rectis,hree Dioscorides. - OPORI CE&c. Medicamentum a pomis arborum fructibusque:hie satis enodat Plin. quid
herbam hane dictam volunt,nonnulli a teucro,quivires est primum expertusdicitur.Vocatur ea trixago,et chamstiis. Est enim herba virgata, Ut prompsit Diosco.libro tertio, tenui folio hse figura eiceris. Mascitur pIufima in C1licia. hscminuit lienes egregie cum posta pota, linitur &lienosis ex aceto additis ficis. Contra venenatorum verb morsus exl l aceto tantum. Nero quae proprie trixago dicitur: nasci: tur asperis locis,& petrosis.Est enim frutex breuis, earpenda est suo semine herba praegnans.Haec aut re Dioscoride libro tertio.tussientibus prodest,duratis lienis bus,Vrinae angustiis,hydropicis. Menses haec trahit & laetus,llen e minuit eu a Gm pota, contra Uenenata bibitur cu vino. Purgat vetera ulcera cu melle. Hanc diηctam inamedryn notandum. quod sit humilis & terrestris quaedam quercus. Pomro passim chamaedropem Helegit aegerun chamaerope,nonchamaedrope, o in enim lectio
652쪽
eiam lactio sic tabellua dicta quod humi serpat. Meminit huius Τheophrastus, libro nono plataruminquiens. Trixaginis autem folia vulnetibus rupesque proα sunt: in quem usum ex oleo tritaimponuntur,prosunt& ulceribus depastentibus: purgat bilem semen eius, confert oculis, oportesque intum folium ex oleo illis adumouere haec ille. Chamsed sine,cuius hic Ph.meminit: quς terrestris laurus, velifilius in aperulea dicitur: vires habet medicas. Capitis em doloribus & aestuati stomacho Gessa eius folia,emplastri modo imposita succurrunt,sedat tormina cumno pota. Sureus herbs potus eum vino melises & urinas trahit, ut ait Dioseori. libro quarto.Meminit& amaedaphnes Theo.tertio satagum. Cibis autegras tam Paulus Aeginita, libro sexto est. Item &libro primo quado asseuerat asparaugum,id est, germe nouellium & summu chamsdaphnes nutrire & utiliter comedi posse. porro hic Chamis es meminit: est enim humilis & terrestris ficus, ut VOX indicat:profert enim ramulos per terra stratos, lacte plenos. Ramuli eius coacis & in vino pro pessulis appositi dolores muliebrium locoru finiunt. Item mos do emplast i positi tumores, verrucasque tolluntaustore Dioscori. Iibro quarto: prodestinibus scorpionum.oculorumliginibus, suffisionibus, cicatticibus,& nurbeculis. Est Saliud ea qus Chamaecissos dicitur dest isdem terrestris & humilis: qus 8e Chamsleuce dicituralis siluatica hedera vocant.Cotra coxendicis dolores Chamstrioboli podere in aqua cyathis tribus quadraginta diebus folia eius utiliter bibunα eisso,. tur,ut ait Diosco.libro quarto.Hie perpendendum Ssi Vox Chamscisson heders Charis
notam significeturo tamen intelligendum penitus eam esse hsderam, sed herbam leuee. Itisticis nascerem:hederaceis follis: a quorum similitudine haederae nomen sibi ascivit. Et subdit Pli. GHAM AEPEUCE, M. Dioscori. libro quarto Chama eucem dolcitibus lumborum conferre scriptum reliquit. Quod ampelo: prason vocat,nomen a Vite sumpsit, quia in vinetis, Ut ipse ait nascatur. Item & a porro vox deflexa. Et subnectit Pli. - Qv AE STACHYS Vocatur, Sc. Stachys Est enim frutex aequalis marrubio, ut memoriae madauit Diosco.lib. iii .calefarcit ideoque potum foliorum eius decoctum menses Se secudas pellit: nonulli aisit abortum facere.Pli.lutea folia habere testatus. Diosco. rδ:candida magno inter graues authores discumine. CLINO PODIVM. Hoc nonussi ocimaustrum quare a Pli.ocymoides dicitur:meminit huius Diosco .lib. i ii .asseres haerruptis couulsisqueesserentem, venenatorum morsibus eius decoctu prodest. Itε vesicae stillicidio: trahit menses, foetusque, & verrucas pellit eodem authore. Et subdit Ph. paulo post. ITALI CENTVNCVLVM VOCANT. Sc. Vatiis appellationibus hac dictam coiscere licet lectione Diosco. lib.iii .hac herbam etiam Gnaphalio vocatis,coserre eius folia,ait,intestinorum torminibus, herba haec tomento apta est,n lectis accomoda.- GRAECI AUTEM CLEMATIDEM, &e. Nasci hane in aegypto Diosco.testatissimum reliquit,lib. i iis .folia eius sedare muliebrium locorum doelares cum lacte aut rosaceo prodit. Comaducata eadem detium dolores mitigat. tra venenatorum motius Utiliter imponuntur. Clematida dictam nonulli volunt,a verbo Sema:quod viticulam,alii capreolum vocant,vel flagella,qualia incucurbitis aliisque herbis,per terram iacentia. Clema enim iure flagellum,ae serumentum dixerimus.Csteris sunt Salia Clemati dis genera. m&Clemausalia ρος viticulam ex se mittit rubetem, vitilium modo lenta folium habet quod acerrimum gustu sit,& exulceret, circvuoluit sescanditque arbores .Ttitu semen eius Chama in aqua mulsa potum per infernabilem,ac pituitam trahit, pellut lepras emplastri deis.
modo imposita folia pia cum sala lepido coditur ad cibos.Hic no obfuerit perpe Chamgdisse Apuleium eo libello,quem de herbarum vi scriptu reliquit chamaedrym in pilis
653쪽
puluerem redamim mollissimum:vino Veteri data prodesse neno Item poda grae necnon & conuulsis ruptis que, is etiam Chamaeleam hepaticis coserre testaάtur:si ex ea cum vino bibatur succus. Chamae metiam alti torminibus conferre Chamardaphnem vero aluum soluere.
sT ET ARON, 3 c. Aron cum dracunculo satis se
retiose Pli. coniicereticet eorundere. Nam & libro. xix.lli inter aegypti hortensia numerat, capiteo iii . quando est.
Est S iter genera bulboru quod in aegypto Aro Voca M. qus certe magis dracunculo quam aro congruere videtur, hoc tamen Pli. auguror fecisse causam similitudinis. de Aron dictum dracunculum quibusdam testatur Dioscori. libro secundo. Sunt inquit,qui dracunculum appellent: se lia dramculi minoratatum habet: nec adeo maeulosa.Cadida illi radix ad draetis euhradicem aeredens: lia Ari codiuntur sale ad cibum :per se etia siccata elix vecomeduntur. Radix cu fimo bubulo emplastri modo imposita podagris prodest,hge ille. Porro : animaduertendu hic dracuculi genus esse duplex, maius,& minus, illud dracutiam maiorem,soc minorem dixerunt. Maior enim dracunculus mustore Diosco. lib. i l .nascitur locis Umbrosis,e1rca sepes,caulem habet rectum,bi cubitalem baculi crassitudine, abundat in eo purpureae maculae. Radici huic inest vis calefaciendi prodest tosta, vel elixa tum ruptis,eouulsis, distillationibus ea
tis,pota eadem cum Vino Venerem stimulat. cocisa ea cum melle mala cera purraga odor radicis aut herbς recentisabortivum facit, id etia prinat triginta grana seminis eius.Ferunt prpterea no Uulnerari a Viperis eos,qui manus dracunculi foliis cohicauerint aut radicem eius effossam manibus gestent. Minor autem drac uuius folia hederae habet gradia Scin foliis albescentes maculas: caulem rectum, vaσrio colore, anguium modo maculosum, intercurrentibus purpureis guttis. baculi
crassitudine,semen habet in summo racemosum Radix illi rotunda,bulbosa, similis raphano. Semen eius, Vel succus aurium dolores finit instillatus, positus item naribus polypum cosumit. Triginta grana seminis pota in posca abortus faciunt.
Feruntprsterea odorem,ut ait Diosco .cum defloruerint flores nuper cocoepti foetus abortivum esse.Radix calefacit, suspiriosis subuenit,tussi ruptis,couulsis,distillationibus. Adiuuatpraeterea pectoris excreationes tosta, vel elixa:venerem stis mulat cum Vino pota,hsc Diosco.& idgenus multa. Meminit prςterea Theoph. octauo platarum quid ponens discerniculiinter aro 3c dracuculu,quado ait. Dras cunculi autem radix: vocat enim Saron dracunculum queda, quonia Vario caule
sit medicaminibus apta in cibos no venit, εχ. Caetero fit dracotes, siue dracuculi mentio apud Apuleium libello quem de vi herbarum posteris legendum reliquit. Radix inquit, dracontes cum axungia pisata & in malagma redacta ossa fracta de
Corpore extrahit:eadem in inno pota Ualet contra omnia venena,ea enim discutit.
Et subnectit R1nius EST ET ARIS Q.V AE, &e. Haesitatam hici gendumne sit. Arisaron an aris. Diosco. Atilati meminit, sed no Atis. Atisarum inqui exigvaherba est:radicem olivae figura habe maiore acrimonia quam aro, sint vicera quς pascendo serpunt, fiunt ex ea collyria contra fistulas emacissim h ille,libro secundo. Paulus Aeginit .lib. vi. Ansaron asseuerat multo breuius aro:quinoatin,sedarisiaron nuncupat quare suspicarer potius legendum Ariustae quam Min. Et subsequitur Myrtophylion. QVOD
654쪽
- CAP. . XVI. . XVII. & . XVIII. M. CCCX1. in QVOD NOSTRI Μ ILLE FOLIUM, 3cc. Millefolium herba nota
omnibus, Apuleius in codicillo herba voeari hac etia allistratiotiee achillion, metophyllommophyllo. Assisse inuenisse testatur, quare achillio vocata puto. Achites,inquit inuenit,Vnde vulnera ferro percussorum sanauit:ob id achillea voeatur, hacsanasse dicunt Teleph e: Radix comaducata valet eoira dolores denutis: cum axungia pisata, & imposta vulnera sanat: hscisse. Haud desunt qui hanc etiam vocent supercilium Venetis. Diosco.arcere vulnerum lassamationes proudit,lib. iiii .labitur herba cum aqua Sc sale praecipitatis ex alto.Subnectit Plinius. PSEVDOB UNION, Pseudobunion mendax&sellambunion, cna vox esse indieat. Est enim auctore Diosco.lib. iiii .Frutex dodrantalis napi folia habens acria.Ramuli cum aqua poti tormina Vesicaeque stillicidian lateris doloα res finire dicuntur. Quin etiam strumas discutit pseudobunion ,cum aqua ει ulla emplata modo impositum. Caeterδ quod Pli hic de myrrhide agit,qus ει mymina quibusdam fertur.Herba est eseu foliis similis radicem habet longam,teneαram,rotundam, odoratam,qus suaui gustu etiam essur,hse phalangiorum morsiabus in vino pota succurrit:purgat deinceps, authore Dioscoride, a puerperio mea minas:educit menses,datur taesdis in melle elixa sorbenda. Ferunt praeterea alia qui, bis terve pota in vino quotidie radice eius, incolumes a pestilenti morbo
seruati qui biberint.Haec enim sibimyrrhsaut myrrhidis nomen asciuitab odore myrrhs. Et sequitur. am ONO BRYCHIS FOLIA, M. Astipulatur Pli Iectioni Dioseo.ssiquiExtis. obrychis lentilalia similia habet:longiora tamen,caulem dodrantalem,puniceum florem adicem paruaminascitur humetib locis, potest herba cocissi emuplastri modo impo11ta panos disiicere. Eadbm contra urinae stillicidia utiliter inbitur Se cum oleo ciendis sudoribus inungitur haec Dioscori .Hae non obfuerit nouuime Onobrychin aliud esse,quam qus vocatur onochelos,id estribrum astri: &sietvmi Dars ab asino defluat.
N PROXIMO HERBARUM, &e. Nihil agendum hic constitui quod portentosa Scitra fidem sint haec: prae tereundique, quδd incognita omnia sint & pili auribus uasilienda. CHIR QCINETA, M. Hoc est, voluminaqus manu
cinet dicebatur, euius nihil inediuinius; librὀEoia. THERIONARCH A, Sc. Id est, bestias necantia. Iure enim Therios narcha appellatis,qus bestias,si seras torpescere iaciut. Aglaophatin id est,admirationem hominum iacientem heimam,Vocant. -
i sitandum ea intelligat eam quam struthion Uocauimus, Ues radiculam,
mi cuius aliubi meminimus . Stratiotes autem herba non ea est ititellitigenda,quam milles tum diximus Stratiores dicatur, sunt enim genera plura in huius
655쪽
hominis. Est enim stratiores aquaiscus, stratiotes dictus quod aquis supernatat.& sine radice vivit:sedo simile folium habens, εἰ is est cuius meminit Pli. quando hie est. Est ea in aegypto & nili inundatione nascitur Metoo similis, &c. Huiu, etiam init Dioscori. libro quarto asseverans huic Uim inesse refrigerandi. Sistit,inqviti sanguinis in renibus eruptiones potum, vulnerum inflammationes Meet sacrosque ignes&tumores ex acetomodo emplastri impositum.
Est B A IN C ADITE, M. Multa hic Plinius ait uslegentibus non parum admirationis allatura puto qursu sultim,raptim Nel potius non tractanda sunt. Porro quod de Tordylo herba ait,sunt qui putent potius Gordilon diesci quὲm Tordilon, ut ex lectione Pauli Aegini. coniice,
quod Pli.refert in monisbus nasci eadem etiam Dioscori. -l libro tertio. Nascitur, inquit, in Amano monte breuis Rhuticosa herba,bibitur contra Vrinae angustias: menses cit, ducendisque prodest, Radix adiuuat pectoris excreationes. Subdit Plinius.
GRAMEN I p S V Μ, 3 c. Gramen quod a capris Aegieon hiumentis
amaxitim aliqui vocant Vires habet medicas, Ut indore etiam est apud Dioscori. 1ibro quarto: a cuius fonticulashausisse Videtur haec Plini. qui glutinare vulnerata dicem graminis modo emplastri imposita ait, potum decoctum radicis facit ad tormina: prodesturinae angusti Hapidosa sicae excrementa frangit. Caeteris quod ait nasci in Parnaso gramen: intellige gramen quod harundinaceum vocat, graeci calam grossin. Hoc enim enecat in cibolumenta: praeseruesque in Babyulone secus vias, Ut etiam memoriae mandatum est a Diosco. eo quo diximus loco. Non tamen iumenta dixitPli. sed Camelos:qui ad Vecturam sunt idonei gramen hoc est egregie urinam Vomitiones Sc suum repri mit. porro quod deste gratisco ait eadem testatur Diosco.assere huic vim inesse molliet, dissoluedi sicead sucisque decocti foenugraeci foeminarum pluribus malis subuenire: farinamque eius cum tardeo, aut lini semine decocta aqua suarum cruciatibus opitulari: εο id genus multa.
Vicesimi quatis Finis. In Vicesimum quintum Plinii,Stephani Aquaei viti equestris.
m eminimus herbarum salutigerarum no oblaeti nunc earum inuetores, ac Uinu medicarum enarratores admovisse,priscorucerte plurimis nihil intentatum inexpertu que fuit,llis consistentibus humani genetia saluti . Hi se vitibus perstrutandis herbarum addixerunt, totoque ut dicitur pectore delitescem tem energiam
656쪽
rem energiam indagarairreperta posteris palam feceruino inuideres poste ita u.
IN US HOC QUAM . M. Hoc est, Romani minusquam iustu esset celebrauere ea qus inuenerunt de herbaruum; Granimi dotibus medicis. deque plantarum effectu: humano generi speraceomodo.Hane enim prima cura Cato primus inter
---lMDiomano, suseepisse dicitur: qui nedum medicam ina homi nibus utilia, sed & bobus patefecit: Ut videre est in eo libetilo quem de re rustica posteris legendum reliquit: post hue C.Valgius.Deide Popeius Lensus. Ante hos Mithridates de his scripserat: qui ut lib. x x i ii. vidimus antidotum singulare in Ueneni omne genus coposueratmouisse perfecta herbas satis apparet eo antidoto ab eo dicto Miutridatium :quo plerique nune ad venena utuntur. Porro quod Pli .ait de sanguine Ahi a anatum poticarum Dioscorides etia anatum sanguinem ait misceri solere antido iis: de quo suo loco agemus. In hac distinctione herbariorum mirari subit Pliniu non meminisse Dioscoridis, a cuius proptariis multa desumpsisse videtur. Non desunt tamen qui dicant Plinium nolegisse eius monumenta quod eorum no reseraminerit:quod ita no semper cum illo couenit in multis, ut docuimus: Fuit tamen Diosco.antiquior Plinio. Na Areus ad quem scripsit librum suum, sapietia clarus vir fuit. Plutarchus in.M. Antonii vita Areum Alexandrinum philosophum reufert quem ob suam sapientiam profectus Alexadria Augustus Caesar nauali belulo fusis fugatisque ad Actium Antonio δι Cleopatra multi fecerit omaritque Sin primo honore inter alios professores, quos tunc Aegyptus audiebat habuerit: verba Plutarchi re sunt Ingrediebatur vero Caesar ciuitatem philosopEo Areo colloquens,&c. Is enim Areus fuit,cuius cadori Dioscorides librum dicavit: porro graeci aliquot scriptores Dioscoridem Cleopatra aegyptia reginam secutum fuisse narrant: quare satis liquetisculo fuisse Antonii,ac Augusti: Unde ratio persuadet Pli.multi ut credant legisse Dioscoridem . Mirum tamen est nomen illius suppressisse quado eorum omnium meminerit, a quorum penu aliqua desumpsitacensenda hsc reliquimus peritioribus. Ceterδ de Mithridate Aulus gellius i. x vii .noαctium atticarum,& Vale.lib. i κ. Porris Hermolaus Barbarus Diosco.& Ph.fuisse synchronos censet,nec Ri.Dioscoridis legisse monumenta. Subdit Plinius. CERTE Quid no repleuere fabulis Colchis Medra, aliaeque, inprimis Italia Circe, &c. De his scite meminit Theophrastus. i x . de historia plataru, ca. X U.
EC BESTIARUM SOLUM, &e. Non solum ansumalia noxia nobis adserui aliqua vemetia: aqus quarunda regionum i scuti aqua huius fontis. cuius hic meminit Pli. Vi struuius, libro octavo. Susis resert fontieulum fuisse eκ quo, qui bibissent dentes amitterent : eiusmodi fontis meuminit Strabo lib. xvi. Caetero non tamen in Germania, neque ex vitio aquς tatum:sed in Arabia & ex regionis seu Stomas ctibus mala hsc euenisse reserens. Vocat autem hic Plini. cacce. Iraece μακαm ky,id est stomacacoenotis resolutionem quas Scellaedam. Scelotyrben ro, id est, οἴκελο us2ἐν crurum resolutionem: stomacacce in tyrbe. in medicina
657쪽
, COMMENTA. IN . XXV. PLI MI, M
mediesnauseorum nolegitur, tamenotis Ustium significare etymon monstra quod frust, id est, stoma, os dicatur. Strabo tamen Videtur explicuisse, m ς ,id est,sis paratisin. Poreb scelotyrbe resolutionis genus est: cuius me, minit Galenus in diffinitionibus his verbis. Scelotyste genus est resolutionis, totus homo ingredi nequit,sed aliquata sinistru latus in deπtrum: aliquando deY.trum in sinistrum,cireusert, aliquado erus post se trahit: haec igitur impedimenta eundi Pli. eopages vocat: quibus genua crura ne impediuntur ad que valet herbabiit lea: qua refert Dioscori.lib. i i ii .etiam prodesse tonsillis,& ad ea Drin ore serpunt:solia haberes uestri rumici similia: nigriora talum hirsutioraque radice tenuem breuemque:sapore adstringente.
AvDATISSIMA HERBARV Μ, &c. Molyhetaba cantatissima apud Homerum: qua Μercurius Vlyssen
contra veneficia Circes armauit. Decima enim Homerus
Odysses rapsodia sic huius herbae meminit: δι
- ταὶ ανται: quorum sensum si quis curiosiusqugratiferit: se igitur dicens dedit medicamen Μereurius ex terra trahes,& mihinatura ipsius
inostrauit. Radix quidem atra erat:flos lactens. Moly aute hoe dicunt desi arduuautem fodere mortalibus viris, dii autem possunt omnia. Porro huius herbae etiapoetae plures meminisse dicuntur: sicut Ouidius in sua metamorphoseos ς ditione quando est. ., Pacifer huἰc florem dederat cyllenius album, Moly voeant superi nigra radice retentum. Theophrastus nono de platarum historia abunde meminit aeserens hac herbam.
prodeue eotra excitationes & Ueneficia:astipulaturautem Theo.Homero.prata
terquam dieat radicem no difficulter effodi. Caeterδ sunt qui Moly putent ruta syluestrem putatim tamen genetis sui herbam esse:vocari rutam sylvestrem in Galaestia ac Asia quod manifeste docuit Paulus Aeginita. ibro sexto quando ait. Moly quod agreste ruta aliqui vocat. Caetero quod ait de Peonia herba hic Pli. peoniae nomen sibi asciuit 1 inone medico inuentoregi ysidem alii,a dulcedine nunc
patralii peutombo, quasi quinqueruum: alii theodonion, quόd auxilium diuinum
videatur polliceri. Item Aglaophoris, a lucis splendore. Huius affatim meminit m phra.lib. ix . de plantarum historia, a cuius sonticulis hare,qus hie de ea agit Pli.desumpsit. Diosco.duo genera facit masculinum&scemininum illud habere solia nuci iuglandi similia trahR:hoc vero sinymii modo secta folia: lere contra dolores alui :prodesse felle suffusis doloribusque vesicae Item contra phantasmata Phani. nocturnasque illusiones:quas Pliniushic phannos voeat. Sunt enim hic phanni ludibria ac phalasmata qus dormientibus aliquata eueniunt: quae elegati verbo diet Ephalis metis Ephialtas. Est enim ephialtes quado aliquis inquiete putat se invadi&abalites. quo coptimi suffocatique, alio Vocabulo pnigalion dicitur a suffocationefit hoc
laeta'. malum in cotinua crapula.& stomachi cruditate,neoterici medici incubum Vocat id malum: accidit in eo constitutis difficilis motus torpidus msomno sensus,suffoseationis,in mente obuersatio:& Ueluti ingruentis mali alicuius occupatio: quitur
panaee, clamoris, ac vocis frustratio & sermo in discretus. Caetero panaces dictae herbae
658쪽
quia ad omnia valeant omnibus que medeantur, a re id est pan,quodomne est,&α, te, id est acesis quod medela dicitur.&-medeor. Herculeus panaX ab Her cule heracleus dictus est,de cuius generibus abunde Theophra. ix. de planta .hist. meminit. Est εἰ aliud genus a Chirone chironeum dictum nam primus chironi' pelio monte inuenisse fertur .authore Nicandro qui ait ini An s Og II deliinta; κενταυροηκῖον, λω&e. hoc est, Ptimam quidem chironis medica radicem sumitosatumi centauri nomen habentem , quam chiron quondam in Visnoso Vertice montis pelli inuentam ostedit. Aliud genus asclepium dictum estati Aesculapio,de quibus abunde eo quo diximus loco.Theophra. & Diosco. lib. iii. CAPUT i ἰV me ,
id est hermipsa dicimt,id est Mercurii herbam. Haec omnibusnota,sexu discernitur: Demsna ocimo folia similia ha be ramulosgeminatis geniculis semefert foemina racemosum S multum .mascula iuxta folia exiguum rotundu, biα num testiculorumspecie dependens. Soluit commode atra inim mercurialis, etiam sila cibo sumatur, authore Diosco. 1ibro. iiii . Creduntur praeterea foeminae mercurialis herbae folia trita tum pota, aut post purgationes Deminaru genitalibusapposita,ut foeminae concipiantur fas: cere:mascular Uero contra mares,Vt scriptum reliquit Diosco.cui videtur astipula
heraclea alii solanum .Hgbet authore Diosco.libro. iiii. folia marrubii logiora tantu ad salusae aut quercus figura accedentia .Paulo tamen minora haec glutinat vulnera inflamationes arcet. Est&alia sideritis, gracilibus ramulis bicubi talibus. Tertia est qua crateias heraci m pariter vocat,inpatietibus ac vinetis nascerem. Herae Sideritin dicta dicunt.quod glutinandis vulneribus apta sit, a ferro quasi dictam. clea. Porro achillea cuius hic meminit Ph. alio vocabulo mytiomorpho dicitur ab aliisetallophyllo,id est millefolin. itestratiotis. Me est militarisherba:glutinat Ercetia vulnera,authore Diosco. Etsubdit i.-INVENIT &teucer, &c. Teucriu Teucrio herba a teucro nome accepit. Est enim herba virgata, minuit hςc lyenes,cotra πια nenatorumoris prodest,autho Dioclib. iii . Porro quadomi .ait, SP A RG ENTEM iucos, &c. Vocatem iucos virgulas letas ac flexiles. SPLEJMION 1unci.
ait) quibusda Vocatur, Scc. Splenio dicta est quia spleni medeatur alii scolopendi Spleniodrio Vocat,alii splen0,triti'scolopedria, cuius meminit Thebp. ix. deplat. hist. Foliaeius maceto decocta prosunt letibus minuere lyene, coserutetia hec folia fellis suffusionib singultu1q; ac calculos sieghagut,authore Diosc. libro renid.
in v NVM ait pli.) genus hellebori metapodio M. Gen em nigruhellebo πη- ri diciξ mel odio. Plutibridnominib' a Dios. appellata polyssueto. i.multiplicis a b radicis: ite melanorhizctam rae radicis,& id genus multaclus Dios i iii .docet,de helleboro age; orris hicPli.proeli f.i.filias proeli, lacte capraru pastaru lebo ro sanatas a furore ac phrenesi quada testatur. o graues authores phi&vi .co μ' uentut hic no helleboro sed potu aquς cuiusda fotis filias proeli sanatas tradit,li.ar. viii .ca. 1ii .his verbis. deuaute fonte epigrama est in lapideinscriptu hae sentetiaJersib'grscis,eano esse idonea adlauadu,sed etia inimica vitib', ιν apud eufonte Melap'sacrificiis purgauisset rabie proeli filiaru,restituissetque earu Uirginu
metes inpiistina sanitate: giscuad hoc est. εον ε ὲρ θα επω. Haec Victruriae non coaemi sententia: Hellebo Plinianae. osco.Ph. secutus videtur rille erum sic de helleboronigro agit . Mela runigru
659쪽
podion Veratrum nigrum est quoniam creditur melampus pastor quidam furete, Proeti filias primus eo purgassen ad sanitatem metis restituisse,haec ille. Hate autem grauissimorum authorum discrimina censenda peritioribus relinquo. Duest menses veratrum album foetus in utero appositus necat,aut re Diosco.lib. Marito. Sternutameta cit,mures necat, stum melli cum polenta, minuit carnes, scii his decoquatur,nigram pituitam trahi bilem que, prodest comitialibus,melancho Iicis,ae insanientibus articulorum doloribus & resolutis senat scabies,contra dolo, rem dentium cum aceto decoquitur contra hydropisin Valet: de eo item & generi,
bus eius diuersis copiose agit Theophr. nono de plantarum historia,cui pii. Heastipulatur,quare qui de his plura volet loeum habet quem adeat. Et subdit Pli., CANAOUM DORso R v B E N T I A , &c. Sic enim passim legitur,fide autem nostri exemplaris non canalium, sed caulium legerim: vocat enim hic Pli. dorsum in platis a tergo parte,quae per logitudinem spingant malin modo extediturma reliqua superficie eminet. OBSERVAT VE astini.) AQUILAE VOLAT VS, &c. Theophra. radicem huiuscemodi veratri precatione ac sacrificiis facti seffodi solitam etiam tradit, item & Dioscori. inquiens.Eamque ob causam es suri illud stantes Apollinem & Aesculapium precantur aquila idetidem obseruantes no sine periculo ut ferunt aduolantem morestem siquidem fodientibus adfert auis illa.si nigri hellebori succisionem videri Esechnses. ille. ω MEDERI HOC CLINICIS. stradit Pli.) Clinies dicuntur qui ita morbo affecti sunt,ut surgere e lecto non possint:nulla amplius de eoru salute spes es aralitici fere dicuntur hi. λω TYMPANICIS. Genere hydropium affectis.Tympanites hydropisis genus,de quo egimus.
Inuenit & herbas aliquas Μitridates, quae ob id regis nome
d sibi compstrauerunt,in quarum albo est scordotis siue scors
dion,quae a malo & ingrato odore dicitur dysosmon, abo dore allis. Scordion, allium enim dicunt grςci. No
uiuit nulli etiam hanc herbam trixaginem vocant: bibitur sicca
in vino cocta contra serpentium morsus, Valet contra torumina ac Urinae angustias,purgat crassa purulem que haerentia pe stori,authore Diosco.libro. iii .menses apposita trahit,purgat cera,&cum melle ad cicatricem perducit carniu excrescentias siccata reprimit pontica proba Spale: tur ad haec omnia. Subdit Pli. p, PALAEMONIAM. &c. Huius herbaemonia. meminit etia Diosco.libro. i i ii .Ramulos,ait,habetgraciles ac penatos,folia paus Io maiora qua rutae, oblongiora tamen ad nepetae longitudine. Radix eius bibitur cotra Venenata,intestinom tormina,vrinae angustias,coxendicis que dolores. Pli.
hic Diostoridi videtur astipulari , praeterquam in radicis descriptione, nam Dio; scorides cubitalem tradit Pli .crassam, Capadoceseam ω, δά--d est, chilio; bb, A dyimmin vocant,id est mille vires habentem. EUPAT ORION QUO α biibh. QVe 'it Pli ) REGIAM authoritatem habet. Rc. Quia a rege Eupatore. Sunt qui hanc herbam etia hepatorio nuncupent: medetur ulceribus ite iocinero c. isti si umore Dios .libro. iii .intestinorum torminibus,serpentum morsibus. ita id NTA RE A curatu dicitur chiro, &c. Centaurea abundat, authore' Diosco libro. i ii .in Lycia pelopone Helide Areadia &Messene, alio vocabulatimnesio dicitur,quod circa paludes,quas greci limnas dicu nascatur, Pli. Iibadio vide nota aquarii vocat.Duu generu est,maius & minus cetauriu diciε, illud menses ac foetus trahi potissimu radix eius, ea in farinam redacta glutinat Uulnera. In Lycia
660쪽
Lycia succus eius exprimunt pro lycio, stixut1 Iis item laterum doloribus, spiricangustiis,t antiquae cruein e uentibus authore Diosco libro. i ii .Huius abuς de Theophra.nono plantarum:cui hic Pli .astipulare indetur,quando ait. Qui secat raru est, vino vulneret sese Scc. Sunt enim verba Theop. i κ . de plata. histo.
m M les cubitales.& aliquando maiores, graciles, stuticos Sque.
Florem habet rubentem,veladaurum inclinato coloremaci scitur in palustribus locis prope aquas, confert Elioru suo
eus contra sanguini xcreationes,&intestinorum torminal in Erit in mi sisti tappositues muliebres fluctiones,sanguinem eXVulneribus compescit Gentiana autem inuenta est a Gentide Illyriorum rege, ut scriptureliquit Dioscori libro tertio. De artemisia aliubi agemus. Caetero quod de nym* Artemiphea ait duum in generum.Nymphea,authore Diosco.libro tertio,nascitur in pa Q. Iudibus otia habetoegypti, fabae simili minora tamen oblongiorique. Frangit haec hominis virilitatem si continuo eius potu quis utatur. Theophrastus grande folium eius esse dixit non simile fabae aegyptii libro de planta. historia nono. ALtera nymphea nasciturin Thessalia,ad Peneum fluuium authore Dioscoride libro antelato. Euphorbiam hie his addit Est enim ferulacea arbor in Libya,acerrimoli Euphorquore:duo eius genera esse tradit D1osco.libro tertio:de quo aliubi. bia.
go etiam alio nomine amoglossos dicitur, quod agninae linαguae folia eius speciem habeant. Duo eius genera esse constat lectio etiam Diosco.libro. ii .Habet minor plantago angui mora minora quefolia, molliora enuiora ,& maioris leuotis, coliculos angulo sin terram inclinatosflores palescentes, Scs in summis caulibus seme maior cotra crassior,ac speciosior, latiorefolio. reb Mi.heptapleuron vocat,quia septem costis quoda modo insignis Hepta a tur ac nervis,quare polyneuros dici solet:pleuras, id est et σαι costas νςci Uocat. pleuron Maior plantago essicaciore Vim melioresque usum habet, siccandi 'adstringenu Platago inque vim folia plantaginis habent,quare malefic1ς ulceribus ferunt, ut scriptureliquit Diosco. libro. ii. Sistunt eadem sanguinis eruptiones, perducit plantago ad cicatricem ulcera,canum morsibus subuenit,prodest inflammationibus, datur comitialibus suspitiosisque. Et subdit Plinius. IUNGITUR Hlma RUGGLOSSOS, Sec. Buglossos,id estlingua bouina,herba est vulgatis, nec solum BV pse aest quam putant multi,sed ea quam nos boraginem vocamus,cuius foliis insitores se . Moseoniicere licet antiquitus Verbis Catonis libro rei rustics,cap. X l .quando ait. Insuper lingua bubula obtegito si pluat, ne aqua in librum permeet, eam lingua inα super librum alligato ne cadat latiora enim sunt folia boragini , ad c periedum apta qua bugiosis quo suspicari licet lingua bubula dici posse boragine: hoccese durelinquo curiosioribus. Porris quod ait Pli. IN vina deiecta animi Volupi.&C Diosco.non haec refert,sed febriu accessionibus subuenire tradit. Itesed salt) ad tertianas eam quae tres tantu caules protulerit, tota cum radicibus ad tertias decoctai dant,ad quartanas Uero quae quatu .Paulus tam Aeginita libro sexto,Ph. astis