In Omnes C. Plinii Secvndi Natvralis Historiæ Argvtissimi Scriptoris libros, Stephani Aquæi Bituricensis, viri Equestris, Commentaria

발행: 1530년

분량: 752페이지

출처: archive.org

분류: 화학

661쪽

COMMENTA. IN . XXV. PLINII.

putatur quando ait.Humidum inliduesque temperamenti bii ossium est, eam ob causam vino iniectum laetitiam animilacere dicitur. IUNGI Tvst Cyno ait Pli.) ET CYNO GLOSSOS, &c. Quod Diosco.buglossot ibuit

ossa. Pli. nos o attribuit,nec coueniunt graues hi authores, nam Diosco.libro quarto herbam bufosson,quae protulerit tres caules totam cum radicibus ad tertias decoctam contra tertianas febres dandam censet.PE.hoc assignat cynosota, id est. caninae lingus. Haec canum rabidorum morsibus prodesse tradit Diosco.lib. quarto conseraeque defluuio capillorum. EST ait Plinius) ET Bupi ET HALMOS, &e. Harefert flores luteos chamaemali floribus maiores. authore Dioseo. Eius flores cum cetera subam . tumores duritiesque discutiunt authoEre Diosco.libro tertio. Ferunt praeterea a balneo statim potam ad aliquod tempta

herbam suffusis selle colatis bonitate reddere. PORRO ait Pli.) s T sATOMATA DISCUTIT, &c. Sutenim steatomatagenera quaedam abscessuum nomeri que factum ab adipe,quem graeci sεαs id est stear dicunt,

nec aliudMατωμα,hoc est steatoma, quam adipatio,siueadipis incrementum.Gal

Ste nua libro diffinitionum se finit. Steatoma inadipis contra naturam collectum ali δ' quo loco incrementum. Atheroma vero diffinit Galenus dicens esse neruosam tutim MN ni eam in qua pullacrus humor continetur . Et sequitur. Mu S C Υ T HIAm - EAM PRIMUM 4 VAE SCΥTHICE, &c. Docuimus scyd di thicam herbam dici glycyrhirin, quam neoterici pharmacopolae liquiticia nune

ςRhorba vocant.Theophrastus hanc ponticam ac scythicam radicem libro nono plantatii Pyς nondum enim herbae facto aut salte recepto ab omnibus nomine sycyrhiza.Theoxhi*δ phrastus scythicam non Πyrhiram appellauit:quare Dioscorides glycyrhiram scythicam ab quibusdam dici memoriae madauitlibro. iii. Et subdit Pli. Vetoni is v E TO NEs IN HISPANIA, Scc. vetonica alio nomi

' ne psychrotrophon,quia inueniatur in locis frigidis: dicitur item a varietate&coα pia remediorum cestron. Cestros enim telum pers mutem opus interpunctaim Ostr6- amve pictum. Cestronetiam appellare possumus Veneris aut mulieris ornatum, sed tune cestos scribitur.Picturatum etiam visae dixero)opus cestron appellant. Fit vinum ex ea quod cesttite vocatur, aut vulgo tonicum.Foliarius herbae dantur bibenda in dulci aqua aut simplici conuulsis ruptisque,ac contra muliebriu Ioscorum affectiones.Herba emplastri modo imposita orsibus Uenenatorum coo fert, nam ciet, aluum deiscit,comitiales sanat cum aqua pota, aut re Dioscorisde: ondicis doloribus prodest eum aqua pota. rris quod de hiberide herba est, perpendendum multos esse qui hanc etiam vocent Iepidium, item ad nasturcium , referti videtur docuisse Paulus Aeginita. Huius meminit Dioscoti.libro. i .Porris, quod de chelidorna, id est hirundinaria ina.Diosco.etiam duo genera chelidonis

'' facit,maius et minus,illa commanducatam dentium dolores sedare tradit Diosco. libro. ii.Theophra. viii. de planta.HM.non prodire ex terra sed florere in aduetu hirundinum tradi contra Diosco.quando ait. Creditur hirundinaria haec nomesibi inuenisse,quia hirundinum aduentu ex terra proditidiscedentibus vero iisdem marcescit.Tradiderunt praeterea aliqui,si quis ex hirundinispullisin nido lucem amiserit matrem hanc herbam oculis admouentem caecitaueius medeti. haec ille. De ea etia aliubi egimus. Minor choidonia scabiem & scabros ignes pellit,aut *re Diosco.maioris foliaemplastri modo imposita sanat, ulcera quae serpunt: succus eius medetur suffusis felle hoc est icteticis e morbo regio laboraub', prodest oculoru claritati. Dichan cuius etia obiter metio a nobis facta est,duli est generia, nafalsum dictanum sic enim scribendum est . pseudodictamnum vocant, Iia hasbens sysymbrio similia,radix utriusque calefacit, succurritvenenatoru morsibus

cum vino

662쪽

curino pol suecus, instillatus 11sdem vulneribus factis ferro,c5serre dicitur multum, aut re Dioscoride libro tertio:habet praeterea purgandi V1m. Hulus etiam abunde meminit Theophra.nono deplantarum historia.Caetero de ar1Diochra, δε- etiam duumgenerum est aut te Diose si bro tertio. Aristolochia di staeit . quod . puerperis egregie opitulari dicatur.Est ergo genus quoa rotundum cant, vici in foemina est, alterum longum,quod est mas. Est&tert1a a quibusdam dicta animiochia clematitis,perlatiae si dixeris sarmenta M.Loga aristolossia pr'dest morsibus serpentium,ac animalium venenatorum spellit eadem quae in mulier us k lacis h puerperiis supersunt, stendas,&rnensis,si bibatur cum myrrha&ps p . studa facit ad haec omnia, confert singultientibus, sten s,ruptis, lateris doloribus conuulsis.Τheophra.nono de plantarum historia.abunde eius meminit.Porro vi Naliquid addamusauctarii de bu os .Sunt qui hanc vocent nepenthen, qubdui . .

nitiam pellat ἐν νεπιο se, id est sine Iu stu, dic moenim id est panthos, hi stus di 'citur.Homerus Odysseae. V . sic meminit, εο ν vi Mυς τ αχολοπιχες ἀπήντ ita est.Vnde bibebant 1raenepenthesdomms obliuia curae &c.

habet haec papauetis agrestis folia. Sedat argemonia Ocalo rum snflammationes,Vb1tu riliter cum aqua contra intemnorum tormina,vtalloioscorides librosecuti , qui arraemones duo generasti facit:e fert item argemonia, eoidem authore,contra venenatorum morsus cum Vm .i Astah

'-2 l ε c. Diosco.libro tertio de agatico sic agit . Radix sertur laserpicio aequalis agaricum esse.non tamen densa Merpicii modo superficie. Τοαtasquidem rara est genere differt agaricum,estque in eo alterum inas . alterum foemina &c. Agaricu adstringendi vim calefaciendique habet, lacit ad tormina cruditates,rupta nuulsaque obolorum duorum pondere datur etiam drachmae pondere iocinerosis suspiriosis 1 steticia renum doloribus medet rdaturcum passota ibidis,id est pthisicis. Serpentum ictibus trium obolorum pontire cum Vino potitsuccurrit miro modo, authore Dioscoride eoquo diximus loco. Subest Pli. - E CHIO S V T R I V. S a V E GENERIS, &c. Echion Ectionalii alcibiaeum vocant,solia habet oblonga,aspera albida:cuius radix morsibus serpentum medetur, aut re Dioscoride libro quarto: eadem sedat dolores lumboru. lac proritat cum vino. Putatim echyon dictum a viperis, vocatur etiam alcibion, inuentore,ut traditNicander,qui duo genera facit. Plini horosequenti dixit se non reperisse apud aut res qualis esset atabiqn herba qua eiusdem talia, Mechion & alcibiqn,' Nicander tradit,quare qnicenus vitio vertit Pli. haruasseαrenti. H Υ OSCI.ANV Μ , &e. Herba apollinaris Vulgarius a scio

sese 'a hu dici tur venenosa quidem herba,ut docuimus aliubi . infidam pu* u sesa

hypstian*m,quasi suum latam,quod sues pastu eius herbaec'nuellantur risi turque,Vtest Aeliam . Alis non hyosciam ,sedd y clamon, id est Iouis labam dictam sic herbam autumant . Succus huius, temporibus appositusi αEFG-: id conisi rad I ris restium inflarimatiqnibus es nammis a Hera partu tumentibus, authore Dios uti libro quarto, miscetur emplastiis adim hane. nos alliciendos. HIER AB OT ANE, &c. Idest sacra her , icenimver; Verbe bena dictaest,ite petistereo, gla colubis grata sit,quas petisteras dicut.Duo genera na. . Suilari festa de filii facii

663쪽

COMMENTA. IN . XXV. PLINII,

facit Dioscorides libro quarto. lenaeam enim alteram rectam, alteram si navorat. Recta ex aceto emplastri modo imposita saeros ignes sanat,Vulnera eo uiatinat eum melle. Supina Ualet aduersus morsum serpentis, datur contra tertiana, bibendus cum adiacentibusfoliis, tertius a terra geniculus eius, contra quartana, quartus. Fertur tricliniis inspersum verbenae dilutum, laetiores conuiuas facere, authore Dioscoride. Sacram herbam dicunt hanc quoniam Delicem usum inlustra, Lim I tionibus suspensa alligata De habeat Limonium, authore Dioscoride libro quarto,nium. habet festa beis tenuiora tantum.aegraciliora decem numero aliquando plura,eautem gracilem,opitulatur torminibus intestinorum .Theophrastus sexto planta utimoniam non limonium vocat. PENTA PHΥLLON. Quinquefolium,alio verbo etiam aduersatur ictibus venenatorum animalium , radix elua dedocta in ore retenta dolorem dentium compescit. authore Dioscoride libro quarto emendat eadem faucium asperitates strumas discutit . fluenti aluo & intestino ruri doloribus subuenit:quartanas quidem ex quatuor quinquefolis ramulis,tertiatinas tribus,quotidianas uno soluit sanguinis eruptiones sistit. folia medentur vulis neribus,ut scriptum reliquit Dioscorides l1bro antelam. Caetero arction, cuius hiememinit Plinius,folia habere verbaseo similia tradit Dioscorides libro quartor raro. dix decocta,&eius decoctum ore continetur ad dolorem dentis, pernionibus subue yς' nitimposita authore Dioscoride. C Y C L AN I N V M . Alivmbiliamin m eum terrae dicunt alii raptim terrae, radix eius pota menses cit. Ferturque, aut re Dioscoride libro secundo,si praegnans mulier cyclamini radicem transilierit aborupeue. tum fieri,alligata radiX praegnantibus partus adiuuat,bibitur contra venenata eadedarium. mia Prodesse ad. mores ait Theophrastus nono plantarum. Peucedanum sumtu serpentes necare aitDioscorides libro tertio.Vetera ulcera ad cicatricem perdurcere aluum leniter mollire muliebres locos, cest vulvas aperire, radicem purgas revicerasi siccata sit. Theophrastusnono plantarum,nasci in Accadia peucedanuscribit, cui applausit hic Plinius.

Anages-RON VOCANT. &c. Anagallis etiam cor*Iida. chorus diciturAbiecta ac despecta: quae gradu fecit prouer relio bio,corchorus interclera graece κοπιν - .adriri

rus. ledictum translata sententia contra eos qurin humili Sc ines digna fortuna maiores sibi quaerunt honores, quum Uiles sint&nullius dignitatis.Τgeophrastus tamen octauo plautarum. apophthegma transisse refert ob amarorem. Duplex genus anagallidisest,authore Dioscoride libro seeudo,habet enim ceruleos, aItera quae foemina est altera quae est mascula puniceos. Vis utrique est leni edi inflamationes surculos extrahunt. Succus instillatus dentibus dolorem eorum tollit cumelle attico oculorum albugines tollit:hibitur cotra viperarum morsus. Est enim authore Nicandro cotra venenata Utilis,ltem contra argema hoc est ulcus circumraces lum oculi infestans. ω PARACENTHES S. Paracentesis est punctio, asseathcsu. ctionis genus ex punctura morbi. ALI VI & mandragora Utebatur, Se Hanchumanam formam quodam modo prae se ferre tradunt quare appellant an

tropomorphon perinde dicas humans formae plantam, quare lemihominis prae ferensfigurara dicitur a Columella hoc versiculo. , Quamuis semihominis vesano gramine foeta. . Mandragorae pati nores moesta Pe cicutam,

in Theophrastus

664쪽

Theophrastus, hicin modo colligedamadragora amputatur i. de ea sicarit, libro platarum sexto. Circustribunt & madragora gladio secansque ad occasum spe statestiubent Ralium saltatem tripudio circvagi: multique de venetis vis &re dicere.In descriptione autem pomi madragors discrepant graues authores,hoe est Dioscori.&Theophrastustille ouorum vitellis coparat poma:hic acino Vuae siα milia tradit Theo. verba sunt haec lib. vi .platarum. Privatim Vero Μadragorgfructus quia niger acinosusque &sapore Vinosus.colore enim nigrum acino Vuae

aequalem & vinoso sapore pomum id scribit Theophra. Dioscori. vero lib. ii ii. Secundumque ait folia pomis ovorum Vitellis aequalibus: pallidis odoratis,&e. adragors liquor purgat pituita Veratri modo:mortifera h est si modus absit:

sonu se est. se ut enim poma in cibo & naribus admota: largiore tame Usu vestestes solent obmutescere, ut ait Dioscori.&multa id genus ille qas si quis volet amoplius legat eum Bibisseautem madragora dicuntur πασο, αδκ.id est,prouerbiadi liter in eostqui desides ac torpentes nimiumque somniculosi sunt,quod prouerbia ex philippica quarta Demosthenis esse videtur desumptum.Ite ex Luciano in Τi, mone:dieitur enim fructus,Ut diximus,hypnoticus hoe est, somnum faciens Sed redeamus ad prstextum . . CICUT AQVO QME VENENUM est,&e. Alii eonio di eunt eleuta. Item Campsyxin, perinde acsidixeris, refrigerationem: alii amaurosin ab euetu maleficii uel docuim Berba est vulg ris,& omnibus noista.eui inest vis frigorifica: ob quam,mortifera dicunt. Multos tamen in medicina habet usus . Extingui tenim sacros ignes,&ulceraqupserpunt. Quonia&concisa herba comaque eius moκ testibus emplast i modoimposita nocturnas libidinum imaginationes in somno auertit authore Diosco.lib. i i i l .copescit mamarum in erementa in virginibus. MM CR ENNOS AGRIOS, Crennus sylvester, graumias oculorum pituitas. C APNOS aitPli.) PRIM A. M. Capnos: fumusgra eis est: hinc fumaria herba dicta: c nos, neoterici fumu m terrae dicunt. Habet suem umanςherbgadest,fumiteres,ut sic loquar,acrimoniamfacit ocus lorum claritatem, authore Dioscora. lib. iiii .herba pota trahit urinam biliosam. aumore Dioscori. - A CORON IRIDIS FOLIA HABET, &e. Est profecto acoruscogener iridi.Calefaciendi radici vis inest,ut testatissimum Dio scori. reliquit:cietVtina potum acori decoctum,lateris,pehoris,& iecoris doIori bus torminibus ruptis conuulsis cosert. γω A1 ZOI DUO GENERA, &c. Est enim maius x minus authore Dioscoride lib. i ii l. vitiise nominibus ab eo &PlinLSedum siue ariolum dictum,ab aeui aeterestate aizoo Maeonio grscis dicta Item,a Ithales dicitur id est,semper virens us omnia&id genus alia Dioscorides assighat mina. Recti eradi vishuicherbs inest, adstringit, facit ad sacros ignes,&vlaeia quς serpunt,ad oculorum inflammationes,ambusta podagrasque: succus eius cum rosaceo cotra capitis dolores Valet,authore Dioseo. Hypogesson dicitur,qii oditi suggrundiis nascatur, id est, partibus te sti prominentibus. A NOSTRIS Vocatur Senecio, &c. Senecionem alis Erigeronta Meant, perinde acsi dixeris intempestiuam canitiem, quia herba haec vere senescit, quod est cqua aliarum,Sc temporis illius naturam.Theophra.octauo pjantarum,etiam huius memini Flores eius cum foliis testium inflamationes, ac se&s,sanat.Medeatur item Uulneribus: authore Dibscoti. libro quarto. - R A NUNC VLVM . MOGAMUS, &e. Alii a ranis batrachio eat, alii aprum risus. Apuleius in herbarum cometariolo appellat sceleratam herbam: dicitur etiam herba Sardonia, hiriciisus sardonius ab ea austus, ea siquidem in cibo potuve sumpta metis alienationem & cum labrorum cotractione S couulsiones iacit,ut risus specie videlibusPrsbeat.Plura genera esse Dioscori.ait. Vna tamenda nuru in fi vii omnium

Madra

Ciculta.

Crenus.

id est. fu

mus ter

genera.

Sedum

glosson,

665쪽

COMMENTA: IN XXVI. PLINII. M

omnium vis & natura actis,& in exulcerado emacissima, folia mutes que statio, Stigma ungues,ac scabie exterunt:puncturas siue puncta d est,stigmata delent radix atita. mota dentibus eorum dolorem remouet frangit tamen eos.stigmata Plini.hie eat, vitia intercutis no puncta solum sed maculis punctorum quantitate & Dima decolorata cutemgrscienim ς' ἐν dicunt punctum & etithrostictoaubila madculis interpunctum distincturtique.

γω Vicesimi quinti Finis. M. In Vicesimum sextum Plinis, Stephani Aquaei viri squestis. Scholia.

ENSIT ET FACIES, δα. Emergunt saepiusnoua&mortalibus interdu incognita genera morborum pene infinita origine quidem eaeca,ac admodum abstrusa.& quoru

l ratio dari no potest nisi causam eoru sydereo influxui assi

gnauetimus: stellarum, stilicet transeursu:coitu ac intemuperamunto quodam praepost atque ut astrologis placitu

vidρο)pos ne id generi humano ingeneratibus,in quoru

albo Lychenes sunt,ex quibus &si a nobis fuerit lacta meis Lychῆ. tio:loco poscente denuo agendum.Cutis profecto proprie Lychen est vitium imα petiginem alis appellarui, eius natura est quoniam ex ista pituitamurque bile fit. Ut qualas ex fictilibus crusto*squams decidunt,cum stilago in eis aliquadiu fueαrit:sic ex hominis cute squamulae etia decidant hs cum diu in cute haeserunt,calloαsam cotrahunt duritiem tapius,& ab harum similitudine in genibus & Unguibus

equorum excrescentes callos lychenas eria appellaueruntgrsci. Porrb Elephatia, siue elephatiam nouiter irrepsime sertur.Paulus hanc affectionem Elephantu U - . eat:de hac Archigenes sic meminit.Esephatiasis vocatur apud quosda,quod eius Qv animalis cute ob asperitate reserat: a nonullis Leotiasis, quod eo morbo correpti iβ' leonis modo frons corrugetur. Come.Celsus,libro medicinae tertio Elephantiae sic meminit Ignotusautem pene in Italia frequentissimus quibusda in regionibus is morbus ,quem Elephantia gr i vocat.Totum corpus assicitur in V t ossa quosque Vitiari oecantur: summa pars corporum crebras maculas crebrosque tumores habet. Rubor eam paulatim in actu couertitur se a cutis inaequabiliter crassa, tenuis, dura, mollisque,squamis quibusda exasperatur,corpus emacrescit:ossurae pedes intumestut Ubi vetus morbus est, digiti in manibus pedibusque sub fum re codiantur febricula oritur: qus iacile tot malis obrutum hominem cosumit:bscilla. No desunt qui appellent hanccancrum uniuertilem: putarunt nonusi Neapos litania, Vt vulgo dicunt m bum esse:ilis put leprςgenus. Prouenit tem seσDatiasis ex crassa&atrabile liuius abunae Paulus Aeginita,libro quarto. Et sub dii Pli. IN ITALIA CARBUNCULUM, M. Paulus Aeginita,lis Cartan bro quarto dehoc agit:viceratius quaevsts sint similia dicens, fierique sanguineὶneulus. atrastilis natura couerso cum inferbuetit,& in ahquepartem coietit. Inciperequet

is in pluribus

666쪽

C A P . . I. . II. . III. & . IIII. M. CCC XVII. in pluribus a pustula ambustissimili Saliquando sine ea. Sed 1 pruritu primum:

mox aliquando unam aliquando plures insurgere pustulas,tenues, milii seminibus smilest quibus se aperientibus ambustis simile vicusfitnn quo aliquando cinereus aliquadoniger color sit: a quo colore ανξ smist, id est anthraca: carbonem dixerunt eruditiores:meminit ius etia Galenus suis indissi nitionibus: si earbuneulus adnigredinem potius qua ad ruboreminclinarit mortis esse augurium scriptum relis quit Avicenna,Fen. iii . Marti, ptimo tracta.

HIPPOCRATIS CERTE. &e. Non soIum Hippocrates medicorum

praeceptorum meminisse videtur, Uerum S herbaris eruditionis, ut aliubi acturi sumus.

Antiquorum corpora bene habita dicebanturm firmaque erant. Etsi nodum illis innotuissent medics artis

infinita documeta. Maxima eorsi certe portio Usa est eXpe -rimentis aere emperim,ut docebimus paulbinsetius.Vbim autem Asclepiades professor rhetoricς,se medics arti addille. xit:Usum ex magna parte medicamentorum sustulit: ad solum victum redigens. Ex iis profecto duobus alterum abiero indiget,& victus quandoque medicamentis, & medicamenta victus ratione. Quiri que autem Asclepiades prscepta maxime Iaudabat:abstinentiam cibi,alias vini frictionem corporis: ambulatione gestationesque, Iure quide primum extus litabstinentia cibi. Naviscite Celsus libro medicins seeundo scriptum reliquit. Neque lares magi sadiuuat laborarem qua tempestiua abstinentia:cibum item opportune datum summa esse medicina ait. Sunt autem abstinentiae duo genera, alterum ubi nihil assumit aeger alterum Ubi non nisi quod oportet: initia profecto morborum famem si iis, que desiderare memoris madauit ide porrδ de frictione idem libro eode ait. De frictione & gestatione adeo multa Asclepiades tanquam inuentor eius posuit, quod in eo volumine, quod comunium auxillorum scripsit, cum trium tantum faceret metionem:huius &equi& gestationis tamen maxima partem in hoc cosumpserit:nihil tamen reperit,quod non a vetustissimo authore Hippocrate paucis Uerbis coprinensum sit, qui dixit, Frictione si vehemens si durari corpus si leuis molliti,si multa,minui,si modica impleri. Danabat autem vos mitiones Asclepiades potissimum crebras. mitus siquide, ut tradit Cornelius Celsus libro secundo, Ut in secunda valetudine*pe necessatius biliosis est,sic etiam in his morbis,quos bilis e6citauit omnibus igitur iis idoneus:qui ante febres horrore& tremore Vexantur.omn1bus,quibile laborant: omnibus etiam cum quadam hilaritate insanientibus,& morbo comitiali oppressis necessatius. Minime autem vomitus est necessatius si acutus morbus ingruat.

VPER OMNIA . m. Asclepiadem adiuuere magicae Vanitates: de quibus abunde agemus, lib. XXX. Tanta enim vanitate antiquorum plurimi obruti fuere, ut putaret stagna, ac amnes siccari posse herba quada, qua Aethyopidem 6αcabat. Tactu prsterea omnia clausa aperiri,agmina hostium terreri herba:qus omma Ut vana ridet Pli. fame praeterea sestiri ope cuiusda herbae, quod si verum fuisset,eur inquit Pli.

- Maris Abstiisnetis ge

nera.

667쪽

Cysati, misses in pharsalia fame sensit: ' Si prsterea clausa aperiri possint herba quidam, cur Carthaginis poris ea patefacts sim, Si item herba aethyopide stagna.ae

amnes exsiccari possimi:cur non ea siccatur pontius paludeS Hse enim ironicere, Potinae sert. ludes potius.Voscorum paludes iuxta forum Apii haud loge h Tarracina paludes distatque ab Roma. x x.passimilibus.de hacpalude meminit Lucanus.Et qua ν tinas via diuidit via paludes.Plurimi Romanorum paludem hae siccare tentatuti Et subnectit Plinius. γω SED IN LYCHENIS. &e. Nunc tractat ea qui, bus Elephatiasis ac Lychen sanasi possint. Inter prosecto initia sanguinem mitte, dum ceset Celsus,libro tertio ac nigro Ueratro soluenda aluum, adnibenda inedia.

herba. cenda aluum, post haec: Ubi lenatum est corpus, Utendum est exercitatione prsci pueque cursu deinde siccis sudationibus: frictio adhibeda, moderandumque inter c,Ut virescoseruetur:balneum rarum esse debet, cibus sine pinguibus, sine glu, tinosis,sine inflatibus, Corpus platago cottita & illita optim e tueri videturri ex

Celso. - LYCHEN MERO HERBA, Diosco.libro quarto huius herbae sic meminit. Muscus roscidis petris adhgrens lychen est hic emplastsi modo imὰ positus sanguinis eruptiones sistit flamationes copescit,& ipetigines sanat,M.

OTIDEM OBOLIS BIBITUR, M. Verbaseum prodesse tussibus Dioscori.ait,libro quarto. Denigratitem capillos genus id Verbasci,quod luteosfert flores.Tuffla go prs terea quam Bechion dicunt, alii tussi medetur; quare ita dicta.Nati χα id est besta:rasci tussim dicunt.Paulus Aeginita libro sexto beehion videtur asserere esse cham leucemmedetur etiam Tussilago factis ignibus,siccis tussibus,ut scriptum reliquit Dioscorides, libro tertio.

Aquileis AEQVI LEGES, Sc. Aquarum collectores inuestigatoresque ac due o,. res hinc aquiligium:aqus collecti Oaut ductio.

LURIMUM TAMEN, &e. De his ferm e omnibus disseruimus quare obiter sufficiat hse attigisse,quod de Polypodio ait.Dioscorides,libro quarto eadem refert.Filicularem enim herba dicunt: nascitur, inquit, in muscosis pestris polypodium, Sin vetustis arbor1bus earumque trucis prssertim quercuum purgandi vires habet:purgathi lepi: tuitamque.Est&polypodium quercinuum 1 nostris pharmacopolis neotericis dictum Moe dicitur a grseis dryopte Dryou ris,id est,quema filix.Caetero quod Pli. de Scamonia refert:partim ex Diosc.sumptetis. ptum partim ex penit Theophrasti emanatum libro de histori platarum notio. Dioscotides scamonium cophonium probat. Est scamonio liquori vis & natura

cum mulsa aqua simplici ve aqua sumpto drachmς aut obolorum quatuor podere seamo, per infernabile&pituita purgare. Ad soluenda vero aIuum satis sunt cu sesamonea. semine ne aliquo alio sumpti oboli duo.Foetus,ait Diosco.enecat liquor in Ianasce Tith minarum locis appositus:qui de scamonia,si scamonio Vtrumque enim dicitur.

mallus. plura volet, locu habet quem adeat. Μὸ TITHYM ALLVS, Sc. iactaria

is herbam

668쪽

herbam Tithymallum comuni appellatione ob comune omnibus tithymalligeunetibus uniuersum hoc genus vocitaruntiaturi. Lache enim plenas tithymallos. cadet tradit item Dioseo. Iibro quarto. Tithymallum quida etiam lactuca cauptina appellat,aut marina:qua nominis appellatione usus est Celsus libro quinto, capi. v i l .qui cum lactuca marinam appellasset adiecit statim qus Tithymallosa gr is nominatur. Genera multa esse Tithymallicostat Unum,quod a Pli. ehati racias dicitur, perinde ac dixeris, vagare, quod vallorum usum prςstare possit, ut genus quodda arundinis: ius qualitas sumere possit ad vallos erigendos. neera septem tithymalli etia Doscori. libro quarto fecisse videtur. No tamen omnis no cum Ri.coueni ut cossata Iectione eoruliquet. Theophrastus, inatatum vanera fecisse creditur: ex cuius propiatiis multa hic Pli. desumpsitgenus quod myrtites dicitur,vocem traxit a myrto,ut liquet. Parelius Tithymallus dictus quasi maritimus:quartus Hesioscopos,hoe est, sol equus: quartus Tithymallus cypas rissas h eupresso a latitudine foliorum tithymallus alius dictus platyphyllos: alius a copia ramorum,androdes quod arborescat quodamodo. Et subdit Plinius. ω EADEM VIS CRITHMO, M. Ctithmo herba dicunt hortesem qua Gili batim alii. Columella olus chordum:quδdsero,idest, Octobri mesec6diri soleati mon. Nascitur,authore Dioscoride, petrosis & maritimis locis, herba apta conditurae ae cς:decocto seminis,ae radicis folioru que angustis Vrinae sanaturieodem mea dentur suffusis felle,ae menses trahuntur. Etsubdit Plinius. - HANC QUE, Certe apud Callimachum apponit rustica ilia Hecate, ne. Fuit enim Hecate avicula a qua Theseus olim adolescens eo ter est hospitio suis Hecale sceptus, Ut videre est apud Plutarchum in Theseo. De hae auicula Callimachus

poema iustum fecit Sudas,de ea muliere etiam sic memin1tμαο hoc est Hecale herois apud Callimachum. pauperrima mulier fuisse videtur ut coniicere licetapud Ovidium ementem de ea. . Cur nemo est Hecate nullaest,qus coepetit irum.. Nempe.quod alter egens altera pauper erat.

Fecit S gradum adagio hsc auicula:quod est quam Hecalefies quo significae NuFRete possumus,nunquam a paupertate oppressum iri aliquem,qua olim oppressa est H cale

Hecale. - ALTERA ait Pli. ANTHyLLIS, &c, Anthyllidis facta adaest mentio, lib. x xi . capi. XX ix. Dioscori.Iib. i ii .radicem anthyli1 dispondere drachmarum quatuor angustias Utinaesolvere,ac renum dolores tradit.Eam veris Anthylos similis est chamspityi comitialibus auxilio esse tradit Paulus Aeginita,lib. i. tumores pedum soluere refert. EADEM Praestat Hippeticon, &c. Dio scoti. etia lib. sit variis appellationibus Hiperieon eat. tura hyperico & vis Hi xi est urina ciere,menses trahere. Finire tertianas quaremasque febres in vino si biba ς ε tur:coxendicis dolores sanat. κ1 .diebus semen eius potum. De his no enim est ecisilii nostri:Fg a nobis aliubi tractata sunt repetere, quare boni consulatoro lector,

A vii AD 'ICI UNT, Sc. Pulegii meminit Dioscotides, libro tertio

abunde . quare qui de eo amplius volet, locum habet quem adeat: deargea mone idem, libro secundo.

in VENEREM

669쪽

Satyrio

EN ER EA IN TOT VM, &e. Nymphea Diose6. lib. i i l .cotra nocturnas Veneris per somnum imaginatio nes copescere. Item Cupidinem Ueneream, ait, cui videtui PIi. astipulari. Contra: radix e Niphio,hoc est gladiolo herEba quam phasganonalis hoc ζst,ensen,dicunt:cuius memiEnit Dioscorides, libro quarto, inquiens. Quin εc superiore radicem ferunt Venerem in vino potam excitare, inferio rem veris sterilitatem facere, &e. CONCITATRICEM ait Plini.) VIM H AB ET SATYRION, 8te. Duo genera Satyris etiam Dioscori. libro tertio esse memoris mandauit: alterum nonnulli triphyllon florem liliit habens candidum,radicem bulbosam : alterum quod Erythron, alii Erythrococcum, quod rubens sc sit,ac Ueluti cocco infectum, quia facit arrigere Eutaticum dictum est, ac priapiscum, Venerem mire stimulatide quo Dioscorides sic agit. Fertur de eo etiam ad Venerem stimulare si quis manu tantum radicem eiusgestauerit, sed cum vino pota maxime id potest,hscille. Asatyris enim salacibus admodum, sibi asciuit id nomen herba, quia arrigere faciat quod graece dicitur σατ suspAinc satyriasis:Uitium authore Galeno,quod fit arridi gente, ac se intendente hominis genitali, - p, id est, palmon etiam palpitatio nem genitalis satyriasim dixerunt. pay PRODIGIOSA S V N T, dce. Ea recitat Theophrastus, libro no

no plantarum, capi. X X.

ALIS VERO TUMENTIBUS, M. Omnium harusce herbarum pene iam meminimus,quare non de iis collibuit as 1 quid amplius agere: porro Plinius A ti Ophps hic vocat eos . qui a trophia vexantur: quiὸ auteatrophia sit,satis a nobis indicatum puto.Atrophon enim, b aest, δήν ν proprie dicitur quod non nutrit, quare qui

cibum non sentiunt, ac non ite nutriuntur, quos iure atroal phos dixeris απρφiα,1 dest, atrophia enim fit quoties cordi pus non alitur decedentibus semper aliquibus, nullis vero in eorum locum se eedentibus. Est enim quasi tabes qusdam.ί. i

est, charadras, vocant charadranon equisitum nominauecrunt. Hςc glutinat cruenta vulnEtakRadix eius succussit tussientibus: non nisi recta ceruice spirantibus Sc ruptis: a duum est generum, authore moscori. libro quarto. Caetera capita nihil habent scedinis, quare a nobili urς omissa. ' η--

670쪽

CAP. . I. . II. R . III. - InVicesimumseptimum Plinii , Stephani Aquari viri equestris Scholia.

quae se dicenda suggerminobis, nemo tamen tam hebeti animo est, qui non facile cognoscat rerum naturam omniuparentem: mira diuersis Natarum generibus dedisse,aceas, me diserevisse regionum Ioel quando constet alias, aliis regionibus assignasse quod paulo mirabilius est; mundi quoudammodo cardinibus ac partibus distinistis apposuisse,arugumento sunt,Scythica herba a meotidis paludibus euphorbia e monte athlante. Britannica herba e occeani insulis aethiopis e Mna torrida sitae, quarum Vires non manus est inuenisse,quam earum ortum scisse,ac patefecisse.

ED ANTI Q V o R V M CURAM, M. i est Etsi de aeonito aliubi satis disseruisse videri possimus, non Aconiu tamen obfuerit hie de eo egisse quo Pliniana lectio paulo tum. IEN fiat plausibilior. Haud desunt qu1 aconitum id est a catibus dictum passim putent, quod Ouidius cecinea a xit:quae quianascuntur duravivacia caute agrestes aconita . v voeat.Vocari autem aconituJheophr.ostendit nono plaα

- rarum,ab Amnis petiandynorum pago, qui ad heractam ponti est.Thelyphonon, ait Theophra.veris quod scorpium aliqui nominant,quia radicem illi similem habet derasum puluerem scorpionibusque inspersum eos neα eat Si quis autem e diuerso veratrum album inspersetit, resilugere iterum ferunt. Enecat eadem die thelyphonon boues,lumenta,oues,in Universum omnes quadrupedes si genitalibus eorum indita radi κ eius,aut folia fuerint, haec Theophrast. cui suffragatur Diosco.libroquarto. Enecat aifaeo tum pantheras, sues, lupos,be masque omnes inspersumcarnibus S illis in cibo appositum .Ferunt radicem eius scorpioni admotam torpore resoluere,& ediuerso admoto Veratro eaecitari.

IC CASUS HIC EST ILLE, M. Morum omnium conditorem deum fatetur Pli. omniaque inuenta illi attribuit,veluti causae primae ac opifici omnium rerum. rris subiugit aconsti descriptionem: quam diuersam quidam tradunt. Duo esse genera a coniti comicere lucellectione Diosco.libro. iiii. Et si si genus alis dicat esse,dici autem yoctono,qubd mures enecetvox satis indiscat: a flexura iteradicis qua vocant caridi marinae squilla:

SS . similem.

SEARCH

MENU NAVIGATION