Quaestiones physicae

11쪽

endum. Nam,ut Λristoteles in principio A

croaseos concludit:

Omyis seientia esistans principiis, ab eorum explicatione primum de dueenda est: quia hinc silentia oritur: Lina maroei uri το Immcdou συαδεύνη περι πῶσαe ταρ μερό se κ ωτια κ sola λώια, εκ si ταντα rori si oloμεθα γινέσκυ-ωτια γνω&σω ντα πρῶτα - τας αρχὸς ταρπίτας. At Physica est scientia eonstans principiis. Physiea igitur a principiorum explicatione primum deducenda est: quod si prinei-pia aliquid obscuritatis habebunt,singularibus exemplis inducendae sunt. Notiora nobis adhibenda sunt ad principia

declarandum, quae natura iunt notiora. πε φυκουὲκ τωρ γνων ωτερον ἡμιμ α ossost κῶ ν λτεραμ, ιτοὶ σαφεsva Deisa sis γνω νμωπτραν At singularia sunt nobis notiora. εs Μ' κμωδελα-σαφῆ τα σνγmura ενσQuia ut Graeci interpretes aiunt: αo em αῆ θροτορ indefinite de distincte concipiuntur. Singularia itaq; siunt adhibenda ad principia deelarandum.

12쪽

Quatuor: Efficiens, Matersa, mihFinis.

Quoi mi Principis efficientiarer

naturali e Rerum naturalium omnium principium primum unicum, immobile &mfihilum, est Deus seu mens . Sic enim ut refert Simplicius melissus in libro de Natura scriptum

menides consimilia in libro de Veritate scripserat:

Et apud Aristo t. lib.ε. Philos cap.s. Parm nides in uniuersum coelum intuens,unum ait esse ipsum Deum, δ in fine duodecimi philosophiae, unitatem principii Homerico uersa illo concludit:

Et lib. 8. cap. s. 3c 6. Physomnium primum princi-

13쪽

principIum esse ait principiu primo mouens.

immobile,unum, aeternum. DE MATERIA.

carum

ς eundum principium Physicum mobile est&materiale : de quo solo ueteres Physici philosophati sunt. Etenim ut est lib. i. Philos. cap. . plurimi e primis philosophis omnium rerum principia in materiae specie tantum fiata esse crediderunt. Ese quo enim uniuersa fiunt entia & in quod ultimum dissoluuntur,

essentia ipsa permanente, tantum a Sehiong-bus commutata di id elementum ipsum enti um principium aiunt esse: ρῆν πάris i λοσΟ

praecipue ex ueteri bus Philosophis in huius principης investigatione laborarunt: Thales, scilicet Milesius 8c Anaxagoras Cl aomenius. Thales enim omnium rerum materiale principium aquam costituit: quia humor es set rerum 8c semen & alimentia. Vnde Theo,

logi quidam Ethnici Sc Iceanum de Thetin Bc Styga consecrarunt: &in Originibus Mol

14쪽

L I B 1 R u istis appellatio Abyssi huc spectat:apertius uero x. Petri aqua omnium rerum materia statatuitur. Anaxagoras uero Clazomenius Phialosophus magni nominis,magnaeq; autoritatis habitus estinem tantum opibus, sed animi quom uirtute magnus, ut qui patrimonium suis totum, liberioris philosophiae desiderio. condonaritiinsimulatus uelut inertis,quod rem 6c priuatam dc publicam contemneret, quamobrem natum se putaret interrogatus: coeli respondet contemplandi gratia . Is igitur materialia elementa rerum physicarum fecisse dicitur permista inter se & confusa, ut omnia inessent in omnibus: deinde similium partium. Duo igitur capita sunt

naxagoreae materiae, G.-μου ποτ'erant simul uniuersi,dixit Anaxagoras in primo Physico,ut Aristoteles ait Chaisos uidelicet a poetis celebratum, illud uitrAnte mare π termer quod tegit omnia coelum, aes erat toto naturae uuIrus in orbe,

QAem dixere chaonrudis indigestij moles, Nec quicquam nis pondus iners, congesta, eodem Non bene iunctarum discordia femina rerum.

gigni

15쪽

gigni ab aliquo quod actu sit similis aut gene

ris aut speciei , 4ro τινγ ἐντεν at νhηομοstrie . Vt ignem ab igne, hominem ab homine, &lib. 4. Meteor. cap. xi. affirmatur

ex homoeomeris seu rebus simila ibus tan. quam e materia, tota opera naturae. At hie est ille Anaxagoras,qui mentem rerum opificem tantopere celebrauit, ut Timon scri

psit:

Heros appellatur Anaxagoras heroseae cuiusdam uirtutis ergo , &mens: quia diutinam illam mentem in naturae operibus tana toperὰ celebrauit: mentem inquam , mundi opificent atque autorem. Simplicius quoque Aristotelis interpres ἡ primo Anaxagoreorum Physicorum nominatim haec recitat:

Simplicius i unde quid aliud quam Parmenideum illud unum rerum principium in telligas,cui praesertim opificium mundi, pro

16쪽

mi tanquam machina aliqua, sic mente uistatur ad aedificandum mundum : 8c in lib.3. Phys cap. 4. ait hanc mentem ab Anaxagora

Quomodo potest cognosci Materia ista,quso mni re n naturalium princi

pium est

Aristoteles modum eius intelligendae αναλογ,.secundum similitudinem haberi scribi quod ex Platone uel potius Pythagoraeo Timaeo sumpsit. Raro enim istam cognoscedae materiae difficultatem copiose' in Timaeo proposuit, quod materia fit --ἡ θοαγήμαςn difficilis, explicatu atque mirabilis

su perceptibilis ratiscinatione quadam spuaria uix credibilis. Denique tota materiae cognitio Platoni est 1i φάντασμα ri: ueluti somnium &uisum aliquod Adeo vduplex cognoscendae materiae modus insti- gutturi unus Γατ' ἀναλογίαν. Vnde ri Platone di

17쪽

Ac RO AMATI cusni subiect a,mater,nutrix, receptaculum, omonica pax, locus, sedes genitorum. Tum dea claratur amplius analogia ab unguentariis, qui unguenta suauiter redolentia confecturi, materiam omnis odoris expertem praeparat: item at fictoribus, qui mollibus in rebus figuram aliquam impressuri, nullam in iis specie residere patiuntur: sicut illud quod omnium generum simulacris commode figurandum sit, formis omnibus sua natura carere debeat: cuiusmodi Aristotelis exempla de aere ad statuam,de ligno ad lecticam.Secundus modus

intelligendae materiae Platonicus, est σφωρεme detractio Appellaturitam αποιο, ἄμορφω ,αο

ρατο , fine qualitate, sine forma, inuisibilis. Simplicius ait Aegyptios primae uitae, quam

συνιnxiari, appellabant, -ςάhulis tanquam tacem materiam aquam esse nominatam. DE FORMA.

Qui duo FormameIpsam rei ut ita dicam,absolutione & quas exaedificationem. Sic forma bouis est qua res illa sic existit quiddam uiuum, distinctum icaeteris animantibus. Forma enim status est rei salus cpicuius priuatio, pernicies est ac ruina. Illud enim si ortalo maleficium priuatio

18쪽

L I B E R i. istFormae autem magna m rebus uis est. Est e him ipsemet essentia:aut praecipua pars ementis: homini perdiffixilis 8c Deo soli reserua ta. per eam res est id quod est: per ea res a caeteris rebus distinguitur lisc simul cum re ipsa

ingeneratur,in hac praecipua rerum natura explicatio est.

Privatio Abulbiam in Physicis somnIuini est: Etsi enim Aristoteles e tribus physici oporis fundamentis unum in priuatione constia tuerit idem tamen uniuersae naturae uelut a

chitectus , nihil unquam isto principio redia ficauit, nihil construxit. Perlustra regiones Physicarum rerum, oras omnes meteoroarum,lapidum, metalloruri fontium, hortorum,pascuorum: uesae physicae F materiae formae infinitu perpetuum in usum teperies: priuationis principisi omni physico usu privatumreperies. Intelligimus Φ duobus principiis 8c duabus causis materia fostha , res oumnes cotistare:priuationem ad rem constitutam nihil att1nere,ut Aristoteli etiam placuit ad constituendum nihil posse:imd obstare potius uenienti formae, cum es contraria fingetiatur,necv formam materia recipi posse,nisi prLuatio anter expulsa sit. Quamobrem hoc com-

19쪽

mentum tam sabulosum e physica tollatur. Atq; hactenus de materia & forma, ex quihus congredientibus corpus naturale effici tur quod etiam Natura diciturndeoq; Natu, ra recte definitur essentia per se consstensi uel corpus naturale, materia format 3 comprehensum.

Rerum physicarum finis est Homo, cuius gratia omnia condita sunt: quod aute ad spe. ciales rerum naturalium fines attinet, de his specialiter in singulis speciebus confideratio instituenda est: ex quaru perpetua inductione non mod3 Prouidentia diuina: sed & Physicum illud axioma maxime illustratur : quo

dicitur,u ems ἐδωματίου ποis, Natura nihil frustra aut temere facit. Sic aranea telam texit: formica a n nonam congerit: hirundo nidula

construit: ac si longius progrediare ad plan: taS,comperies certo fine cuncta costitui 8c ordinarss: radices deorsum sugendi alimenti causa: frondes sursum, fructus operiendi gratia: ut ait Aristotel. At eadem natura , - . id est, i bonigena Crumprima,centaurosscilicet eτMinotauros generat. Verum

20쪽

L 1 B i R. I. Ei Verum peccatum id naturae fuerit, non finis. monstra ab aliqua causa fiunt,nec ea per se &fine certo id agete: quia peccata sunt: sed per accidens per casum . CV m ergo causarum duo genera sint: unum per se : alterum Per accidens : memineris lipe in physicis de causi; per se dici: non de causis per accidens. Ex physica igitur omnis fortuna Sc casus, Omnis in necessitas 3c fatum tollaturi teque eis nim in rebus physicis ulla temeritas, aut Uios lentiae strimor fortuitum Sc uiolentum natues rae inimicum Ac contrarium est: Omnia enim

imperantis Dei consilio,iudicio Φ, constanti quidem illo necν uario, non tamen ulla fatali necessitate coacto, in rebus physicis reguturdc administrantur. δ

Est nihil aliud qua)m effectus reru naturasitum: Nulla enim corpora ad otium nascuntur sed singula ad motus aliquo ndur. Sic corpora coelestia feruntur assiduo motu locali, & radiis suis temperanc inferiora corpora 8c alterationes in eis efficiun r. Plantae in terra dc animantia, tendunr ad generationes,& habent uarias effectiones alias. Sic homo ut seruetur species, natura ad generationem NadR , RUSe-