Quaestiones physicae

21쪽

quaerenda uitae praesidia dc ad alia actiones tuo generi coinuenientes de salutares ducitur. Tantumm lucis affert motuum cognitio in qualibet specie,ut Aristoteles dicat,ignorato

men Solis & Lunae sciri posset, nisi motu dic cernerenturi Sic hominem discernut motus sui a beluis, marem 1 foemina.

vera genera motus nulla omnino sun*sed motus, utqffectus, una sola generali definiatione consideratus, satis supe 4 omni rei naturali sufficiet. Aristotelici tamen ulgd sennumerant: Generationem, Corruptionem, Augmentationem, Diminutionem, Alterationem, Loci mutationem seu Lationem. Ex quibus duae primae substantIarum sunt: substantiae enim generant: alteratio qualitatum est: qualitates enim alterant. Etsi enim subnanens principaliter actio tribuatur, generaelio. substantiarum propria sit: substantis tamen per qUitates sunt efficaces. id est GeneratioρEs' motus, quo acquiritur forma substantialis.

id est corruptio ἶst motus,quo abiicitur forma substas alis.

22쪽

agii est Augmentalis

Est motus, quo acquiritur hiator quaeritas.

Est mora, quo maior quatitas diminuitur. Quid est Alteratios

Estanotus,quo acquiritur aut abricitur aliqua qualitas Vt in aqua dicimus fieri altera, tionem,cum abiecto seigore recipitcalorem.

Quid est Loxi mutatio seu Latio . Est motus, quo subinde aliud spacium a

quiritur.

Initium motus dicitur terminus a quo: nis motus,dicitur terminuS ad quem. . Vnde est causa tardiorkσuelociorismo fΙ. E medio molliore &duriore: Vt enim acili4s aqua quam terra : sic aer quam aqua penetratur. Isorropicum enim theorema est medio impediri motum: dc tantquehementius, quanto Herit solidius,densius. . II. Emobilis sevitate aut grauitate. III. Efigura Geometrica. Sic rotunda facilius, plana dissi. cilius perrumpunt: &cuneus ferreus cuius petit ima quim lamini'. .s

23쪽

Successiuὸ. Ideo Aristoteles: Omnis motus,ait,fit in temporend est, successive,non in instanti. Sic etiam formae substantiales elem torum,metallorum, plantaria dc animantium habet partes seu gradus : dc paulatim plures gradus acquiruntur: ut in generatione arboris bouiS.

Est naturalis motus: cuius causa est princia pium internum. Sic graue naturaliter deo rasum ferturiignis semper calefaciti Hic motus quoad localem mutationem,initio remissior est,in fine uel ocior.

QMituplax est Mini omue Duplex: Animalis aut Violentus. Quid est motus Ammalis

Qui orituri principio interno cognoscenaee.Hic initio remissior est : in medio fortior calefaetis iam neruis Sc excitatis spfritibusa in fine est Ianguidior, consumptis iam spiritibus: Fertur aute iuxta quatuor corporis si-eus. Prorsum, retrorsum, deXtrorsum , sinistrorsum,dc in circulum.

24쪽

Qilidest motus Violentius Qui oritur a principio externorat eum Iaopis sursum proiicitur, aut sagitta in altu mit titur. Hic initio uelocior est:hinc paulatim fit languidior. Vnde itur motu contrarietue terminis ad quos. Vt motus qus est ad caliditatem, contrarius est motui, qui est ad frigiditatem. Est ne idem morus,Actio er Pallios Aristoteles motum unum re dc eundem est se ait inmouente dc mobili,sed ratione differ, re. Vt enimidem est interuallu unius ad duo dc duorum ad unumἰidem. locus acclivis Scdecliuis eadem uia Thebis Athenas, quae Thebas Athenis: sic motus unus & idem est motiui 8c mobilis; activi nepe dc passivi: sed in moriente agente4,actio: in mobili & patiente passio . Vtin docendo motus est unus: sed in magistro διδαθρ,in discipulo sua Gr.

Qisid est ist

i Est priuatio motuS. Est ne motus Phasievi infinitiuρ Nihil in rebus p hysicis infinitumest. Est ne eternm Nihil in physicis rebus aetemum est.

25쪽

Est spacium rei physicae locatae.

Quomodo mouentur corpora loeotUκςασa η μεταθει η , cessione & permutatione corporum aliorum altis cedentium. Natura enim negat penetrationem dimensionum. Estne vacuum in rerum naturae In natura rerum tam certa est corporia eo 'gmentatio Sc continuatio,ut nusquam fit uae cuuta, ne mundi corpora fiant diΙcontinua:Nam

leunm fit discontinuatis eorporibus. At natura non concedit discontinuationem eo sparum. Prius enim grauia serium ascendunt aut consistunt, quim ut diuellantur corpora. Siς in aquae ductib. aquae sursum mouentur, ne fiat dis continuatio. sic in elepsydris summo foraminopbstructo nihiΙ destillat, cum superius non 'hir aer: ne si eesserit aqua,fiat uacuum. Natura igitur non concedit uacuum.

DE T E M PORE. Quid est Tempust

Est duratio rerum naturalium Praeterita, praesens tura. Atm haec de Physicae doctria hae methodo sequstur ut ad diuinam mundi 'bricam seu-accedλmus.

26쪽

LIBER I L DE M V

. ET ORIGINE OMNIUM

unicus tantum mundus, non plures: etsi uanitas& petulantia ingeniorum in hac quom re suo modo lusit. Sic enim apud Aelianum Silenus a Marsya captus tiarrat alium esse mundum,in quo homines duplo uincant staturam hominum in nὀstro mundo procero rum. Empedocles quo dc Democritus subinde alios mundos nasci, alios interire dixerunt. Sed unum tantum mundum esse,ostenditiudicium huius Sysiogismi

ai plures sunt mundi: ut concentiisissint, aut et- centrui. At non eo centriei possunt esse: quia tu unius Ino ues

27쪽

ώ. Mn COSMOPOEIA, moueretur ad terram alterius & fieret omnium partium confusiomec etiam ecsentrici possunt esse: tum enim inter duos mundos existeret ua

cuum.

Non igitur sunt plures mundi.

mihi uni consideranda in ista diuina cosmopoeiaρ

In hoc mundi: hoc est,Coeli 3c Terrae Amaphitheatro, quino praecipue agemus: dicemus in de mundi Causis, Effectu, Adiunctis, Partibus & Gubernatione diuina. DE CAUSIS MVNDI.

Mundi Opus tam singulare,tam in admirabile, mmulac hominibus conspectum est, protinus omnipotens tants machinae architectus antamo cocipitur. Sic Moses ait in principio creauit Deus coelum & terram: terrae coelim nos minibus totum mundu significans:& O Paulus illustre illud & perspicuum aeterns Dei naturae speculum Romanis in mundo proponens, ait Dei inuisibilia ex rebus conditis intelligi , & ex creatione mundi aeternam eius potentiam δc diuinitatem perspici. τα si ἀο-

28쪽

losophorum praestantissimi qui 3 accessi re quam proximE. Sic mens diuina apud An

Nagoram παντα λεκιθομνισε , distinxit uniuersa. Et Plato iri Timaeo fabricatum a Deo mundum profitetur : &ita fabricatum, ut di tui non possit nisi ab eo qui colligauit. Maleat ita. Simplicius ille, ut ait Balduunus Aristotelis antiquus interpres: qui cum intelligeret quod Moses noster narrat de creaationem udi, Solis, lucism, olim furiospericla mauit: Fabulosam esse narrationem S ex s. hulis Aegy pths tractam Sc repetitam: μνθiκιω

valeat etiam Galenus , qui quod religiose Moses narrat dscreatione hominis, fastidiose respuit, improbἡ cauillatus , Mosis digetpia Atqui Plato &alii cordati Philosophi, cum discere uellent rerum com ditarum principia, non alium sibi doctorem uel magistrum deIegerunt, quam Mosen, cuius narrytionem Iegebant in libris Mercurii Trismegisti Aegyptii. Nam neo se eos legisse Plato dissimulat, Sc descriptos fuisse ex mo- fis libris res ipsa loquitur, si uerba Tris egi

sti, quae etiamnum exeant apud Cyrillu eontra Iulianum,cum oratione Mosaica conseramus. Denil quicunt in Graecia sapuerunt,

29쪽

3o D E c o s M o p or i lut hisce de rebus aliquid serium audiret, pius 3 tanquam ad lumen accederent,uerstitis. uestigia assequerentur: in Aegyptum nauigarunt. Non audko dicere eos Mosis libros legisse nam multis annis post tempora Platonis primum in linguam Graecam translati fuerunt) sed mercurii fit tem commentarios legere potuerunt: & sacerdotes Aegyptios, qui Mosen ipsum legerant, audierunt: ijsq; auditis, quos alioqui Barbaros appellaban eos non modo Graecis antiquiores do. ctioresq: agnouerunt: sed Sc Graecorum esse magistros ingenue confessi sunt: neque noti

laudarunt illam sacerdotis Aegyptii incr pa tionem, qui scuti Plato refert Sofoni rea spondit: Graecos nihiI aIiud esse quam pus ros.Reg enim antiquas eos imo rare. Si sipse Diodorus cum historiam scribere insti tuisse sese propterea in Aegyptum trasecisse Alexandrinas bibliothecas face doluinexcussisse narrat. Itaque quod ad rerum creationem primam attinet, propius ad Mosis libros accedit. Sic enim ait:

30쪽

μιγμενη ῶτον - φν ως. Haec Diodorus,qui etiam Euripidis autoritatem ad suam sentenu

Ahaec de causa essicienteά

Qua nam et eras mundi misis

Fuit quondam multorum stupidus gnoti dicentium materiam non fuisse creatam, sed aeternam: qui errormuItos etiam olim haereticos occupauit sed extat ad eum refe1lenda Iiber Tertulliani aduersus Hermogerie. Nos contentisimus testimonio Petri de quo su- pria& D Pauli, qui ad Hebrsos ait mundum

hunc,quem cernimus, conditum esse μου εn me. Deus enim mundum e nihilo crea

umquod ipsa Hebraei uoceia a Rabinis in rerpretibus significatur. Atl ad illam mate-