장음표시 사용
1261쪽
&sinistrum i semina distincta, non continua.
labuntur in diuersa latera uel uno coceptu uel 4iuersis,ut serunt natos esse gemelIos Iphiela& Herculem. Cumehim Iphiclum conceptuset Alcmena ex marito, postea Hercule ex io. ue e5cepit.Id hominant uulgo superascetationem. Sed utilo em 6do gemelli concipi aut absolui possint, no fit longum iri teruat Ium inter duos conceptos. Nam matrix occupata altero foetu, eum iam formari Ac crescere incipit,no concedit locu alteri. Aristoteles inaquil superlaetatione homin si rara esse, saepius tamen uno conceptu gemesii nascuntur. I. G.
Paulus iii l.antiqui. . Si pars hsredi petat Tradituria est,ait,quatuor pariter puellas a matreἀsam. natas esse. Alio qui tradidese ho leues autoreS quinquies quaternos enixam Peloporenesiam,multas Aegypti uno utero septenos. SQ dc trigeminos senato res ci ictos uidimus
Horatios . Sed dc Laelius scribst, se uidisse iapalatio muIierem liberam , quae ab Alexan- ria perducta est ut Haδriatio ostederetur caquino liberis,ex quibus quatuor eodem tempore enixa dicebatur, quin tu post diem qua dragesimum.Haec ille Vide 3c Iulianβ l. si paa
ro discrimine uerba sunt haec in quinto lib.
1262쪽
DE sENTIENTE POTENTIA.Sentiens potentia est quae ad cognitionem fingularium in corporibus animantium condita est. In ea sunt sensus S motus. Sesus sunt uel exteriores,uel interiores,quoru duo communia adiuncta sunt,delectatio & dolor.
rioribM. Sensus exteriores apprehendunt obiecta Ssunt nuncii mentis. A sensu enim oriuntur sequentes in mente actiones : dc utilio dicitur nihil esse in intellectu, quod non prius fuerit in sensu quod tam e no cogruit ad Omnes no titias. Et licti illa sententia Aristoteli asscribatur: ex ipsius tamen uerbis id cogi no potest. Nam cum ait inuin de sensu 8c sensilii , A
ea quae extra ipsam sint, non intelligere fine insui quo dicto non ait nullos esse uniuersa les notitias,quae fine sensu fuerint: sed fingua. aria quae extra sint, non percipi nisi persensus. In omnibus autem sensibus exterioribus quinii, uisu,auditu,olfactu,gustu tactu, conassideranda sunt quatuor Suhiectum, organu; modus, mediu. Subiectsi est partim Commane,partim propriss Comunia subiecta sui magnitudines, figurae, numerus, motus 8c situs corporum. Et huc pertinet regular Excellens
1263쪽
visus est sensus oculis lucem & colore talia quam propria subiecta percipiens. I. Organu est oculus 3c in eo crystallinui color,qui sui natura lucet: ei. optici nerui spiritum asserunt qui uitam impertit oculis. II. Subiecta uisus propria sunt lux dccoa
H1. In modo uisionis duo quaerutui prumd utrum uisus fiat intus suscipiedo,an extramitteso , ut barbarὸ in scholis loquutur. Dea inde an lumen aliquod a corporib. spargatur. Quoad primu , recte dicunt Optici, in medio perspicuo, colorum species ad O culum ferri, hac F receptione uisum fieri. Quoad alterum communis sententia est, a luce Sc colore lu- me spargi, scuta sole radios spargi videmus. Occam negat has species aliquid esse & existimat corpora apparere in lucida superficie quia sic condita fit natura,ut in lucidis res cerni possit. I III. Medium ad uisionem necessarium, debet esse perspicuum, quod uocant
Situs etiam in uisione confiderandus est Quicquid enim uidetur,secundum rectam liqneam uidetur. Ac pyramidis figura, lineae isso culum incurrunt, cuius basis est in obiecto, .nusueta in oculo, siti pyramis paulatis
1264쪽
LIBER X X X V r. minor,quo logius ab obiecto recedit: speclas etiam paulatim attenuantur. Quanqtam autem oculi duo sunt: tamen unum obiectum non uidetur geminum:quia species ab utro oculo coeuntin neruos opti cos,qui iuncti sunt,ut concurrant ibi receptae
speciesuetisi oculi hontorti , non similiter idem aspiciant. Aristot in problemati
Auditus est sensus auribus percipiens sos nos per aerem uel aquam. L Organum sunt in foramine ossis petro,s duo panniculi: de quibus supra. Caeters partes aurium adiuuant praeparptionem, anfractus enim continent actem ne elabatur aut
subitό irrumpat. IL Subiectum est sonus. II. Medium est act,parti exterior, Partim interior . Exterior in quo gyri perferutur ad aures.Interior&cognat qui est in ipso foramine ossispetrosi, qui est mixtus spir1 tu auditiuo,ut gyros illos accipia*Sc feriat panniculos ti malleolos . Ac inde aurium tinnitus oritur, cu)m intus uapores aerem illum , spiritu mixtum,turbanc Nec Verd tantum in aere fit auditio, sed etiam in aquis: ut constat pliastes audire.
1265쪽
BE ANTHROPOLOG. ANIMA, II I. OLFACTUS .
Ollaetus est sensus in prioribus uentricu ilis cerebri,percipiens odores. I. Organu uerum olfactuῖ sunt duae pro agines a prioribus cerebri uentriculis desce dentes in os ἀθμoas . Nares seruiunt huic sen sui: quia in eis colliguntur halitus, uia sunt collectis halitibus in os Ι Ι. Subiectum est odor. ΙΙΙ. medium est aer i qua quam pisces per aquam odores percipiunt. Nam atq at is escisi capiuntur: dc polypum alui fugari a saxo cui adhaeret,illito origano.
Gustus est sensus in lingua Sc palato,percD, Piens sapores. 1Ι. Organum est pellicula expasa in lingua sub carne porosa seu spongiosa,quae est in limguae superficie: eadem pellicula dc in palatoi arsa est. II. Subiectum est sapor. I II. medium est uel exterius, ut salitialis humiditasmet interius, caro fungosa Ideo. febri laborantibus omnia fiunt amara quieti saliua biliosa redundat in lingua.
Tactus est sensus percipies principes qualitates pellicula neruea expansa per carne to
1266쪽
L I B E R R x xv s. res to corpore tanquam rete. Xenophon in Hi
tium in Hamartigenia. I. Organum est pellicula neruea intexta carni toto corpore,subeXtrema cute: qus oritur neruis cerebri Sc medulIae spinalis. Etsi tactum acriorem suppeditant nerui subtilibis res propagati a cerebro, ut qui ad capsulam cordis & orificium uentriculi descendunt. ristoteles in lib.de sensu, falso tactum in corde ponit.
ΙΙ. Subiectum sunt qualitates principes
III. Medium per quod nerui seu pellicuatae tactum percipiunt est caro bene disposita
aut os cui neruus inseritur. Nam Sc detes taactum percipiunta DE sENsIBVs INTERIORI B vs. Sensus interiores diiudicant, componuntre recordantur obieeta. Sunt autem thes,Senatus communis, Cogitatio Sc memoria, φανουδανοια&μνίμου . Esse uerd diuersa orgatana horum, docet experientia. Constat enim amitti memoriam non amissa apprehensione.Sic Thucydides peste Atticam describens narrat quosdam cum conualuissent , adeam ae m a suis,
1267쪽
iris3 DE ANTHROPOLOG. ET ANIMA fuisse orbatos memoria,ut nec sese,nec suos samiliares nossent. cibum tamen, potum dc similia agnouissedc dijudicasse. In medendo quo que applicwtur remedia pro facultate me, moriae ad posteriorem cerebri partem. Con, turbata ratione medemur anteriori parti seu
mediae. Sensus communis, τὸ φανταῖκου, apprehendit imagines oblatas i sensibus exterioribus&discernit obiecta singulorum sensuum. Nahoc eius officium est accipere omnium exteriorum sensuu in obieeta& ea discernere. Ο-culus pariter albedinem dc nigredine percipitised sensus communis discernit. Organum eius est in geminis cauitatibus seu uentriculis cerebri. Nam postquam in eis exteriorum sensuum imagines fulgent,spiritus vibrati induunt earum similitudinem Sc transuehunt eas
ad cerebrum, quod aliquo motu uibrari consentaneum est.Non enim tantum feritur cerebrum a spiritibus. sed ipsius etiam aliquis motus est, tanquam collocans spiritus, componens distribuens. Cogitatio , το , est uis componens & diuidens,& aliud ex alio eliciens,aesti mans p.Organum eius est in medio cerebro. Aiunt enim naturas hallucinatrices esse in ratiocinarid Ain iudicando eas, quibus media
cerebri pars languidior est,ut supra de Ther-
1268쪽
LIBER xxxv I. vis sitae capite diximus. memoria', το est sensus interior qui recordatur obiecta. Eius organum est in postrema cerebri parte uel in cerebello, quod siccius est 3c multos sinus habet, quare ada cipiendas retinendas imagines magis accommodatum est'. Vt autem in cera σφραγίδεα:ita in organo memoriae a spiritibus simulacra imprimuntur. At haec de Sensibus:sequuntur motus.
motus potentis sentientis est uel internus uel externus. Interior est Affectus, ἔπιθομία κ
Affectus est motus cordis,noticiam seu cognitionem sequens, dc obiectum prosequens aut fugiens.In affectibus confider. sunt quinque: Species, Causae, Effectus, Gubernatio dc Refutatio Stoicorum.
I. SPECIES AFFECΤUVM. Affectus sunt uel
Futuro,spes, Amor. ces ex a s Praesenti, Tristitia,
1269쪽
i. Laetitia est asseetus,quo c0r in bono prs senti acquiescit&uelut accipit intra se&lectitur obiectum.1. Spes est assectus, quo cor futurum bo
num appetit, se. ad illud accipiedum aperie, praeparat. Vicinus huic affectus est Amor,
X. Tristitia est affectus, quo cor malu praesens fugit& quasi constringitur.premitur,tremit languetit,cum acri sensu doloris. Ac ni, si desinat tristitia, tandem cor torrefacturi eratinguitur. Misericordia est tristitia propter alienas miserias Orta. . metus est affectus, quo cor constringitur tanquam fugiens futurum malum.Pudor est metus turpitudinis,moso m aDIin. Est auatem attributus naturae hominum, ut 8c ste-
num sit ne turpia suscipiantur& fit vindex si psepetrita fuerint.Vnde recte: ab Euripide di
Zelus est affectus ex amore Sc ira mixtus, cdm uidelicet amans aliquid , irascitur illi a quo laeditur res amata. Sic iustus gubernator ardet Zeloi id est, amore iusticiae Sindignatione aduersus improbos. similis affectus est Zelotypia, cum amans coniugem, irascitur alienanti. ' affectus est Telo contrarius mixtu
1270쪽
L I B E R xxxv I. uri mixtus exodio 8c gaudio. Est enim odiuuii tutis, dc gaudium ex calamitate honorum successibus sceleratorum: ut diaboli proprie
Ira est mixtus affrctus ex tristitia & cupidi. tale ulciscendi. Est enim motus,quo cor offensionem aliquam auersatur,& simul conat depellere aut poena afficere autorem offensionis. Ita cum duplex sit obsectum, eriam motus duplex est. Quare non ut in metu aut tristitia sanguis ad cor intro fugit, sed effunditur, quasi ex castris suis erumpere conatur, & sanguinem spiritusque tanquam milites ad propulsandum emittit. Hoc tanto motu incalescit cor 8c inflammat spiritus 3c sanguinem. Vnde omnium membrorum a. ctiones turbantur, sed praecipuὰ cerebrum ossenditur: ideo que uehementem iram comitantur phreneses ut tin Aiacea 8c interdum apoplexiae. Scanderbego concipienti flammas indignaxionum ante praelium,ai V nt Iabra scissa esse 5 multum sanguinis erupisse:&uersus apud Suidam est: iripillae ταν φρ ar: quia in ira, bi illiente sanuguine in toto thorace , intumescit de pulsa. cur diaphragma, Sc fiunt turbidi motus ut inebrηS.