Quaestiones physicae

271쪽

DE PHAENO MENIS.

a rQuaenam stellae oriuntur c- locis ecliptica fingulus Stellae in Ipsa ecliptica aut non longei ab eipositae, cum risdem punctis eclipticae oriun, tur Scoccidunt,in quibus consistunt. At lonagius ab ecliptica recedetes, uel ad septentrio, nem,uel ad meridiem: hoc non faciunt. Nam septentrionales oriutur cum punctis eclipti cae uerum locum antecedentibus,& occidunt cum punctis uerum locum sequentibus. At meridionales contrarium faciunt. Oriuntur enim cum punctis ecliptice uera loca sequenatibus, dc occidunt cum punctis uera loca antecedentibus. V

t. Ecliptica,ad quam omnes stellae referuntur. Haec cum non mouearur super axe dc po- Iis propriis,sed super axe dc polis alienis, sci- Iicet aequatoris seu mundi rideo 3 eius partes quaedam sint uicins polo septentrionali,qus- clam meridionali, impossibile est eas cum iis punctis oriri: occidere, ad quae in ecliptica

referuntur.

a. Eleuatio alterutrius poli, quae alteram eclipticae medietate ad alterutrum polorum Propius adducit, ab altero Iongius abdu-

cir.Quare dc propter hanc causam necesse est stellas

272쪽

LIBER XIII. 273 stellas extra eclipticam positas, cum aliis Zodiaci signis oriri Sc occidere, quam ea sunt in quibus consistunt. Nam ut stellae cum risdem punctis eclipticae in quibus consistui, orian tur& occidant: necesse est eclipticam superax e& polis proprijs moueri, ac in medio loco inter septentrionem &meridiem oriri S occidere. Quae autem stellae eum quo puncto es clipticae in quovis terrae loco oriantur & o cidant nostro seculo: ostendiarit globi ad no. stra tempora compositi:cum scilicet polus pleri triotialis ad iustam tollitur altitudinem, notatur punctum eclipticae, cum quo stel-sa oriens uel occidens horizontem stringit vide Hipparchum lib.a.dc 3 in Arati Piisnosmena. At haec de ortu Poetico.

Quid est ortus Astronomicrae

Est astensus 8c descensus signorum 8c paratium eclipticae in utro in sphaerae situ.

dini Est portio aequatoris, qus cum eo signo uel

arcu cooritur.Ptolemaeo αναφορα.

in id est Descenso

Est portio aequatoris quae cum eo signo uel arcu uni occiditas of -

273쪽

z PHAENOMEN Is,cagoituplices frater Zoduci Duplices: Continui Sc Discreti. Quin i sunt continuis

Quia puncto intersectionis uernae conti

nua serie mensurantur.

η Qαι nam Discreti Qui a quo uis alio eclipticae pucto Incho,tur, quam signo aequinoctii uerni seu coni,ctu mutuo eclipticae dc aequatoris.

cur ortus er occasus parti signiferi n Grantur non in ecliptic sed in vicino

aequatores

Quia Aequinoctialis inquavis sphaera ara

quabili motu ita conuertitur, ut pari temporis spacuo aequales de eo arcus oriantur & ocicidant. At Zodiaci partes dissimili motu circumaguntur. Cdm igitur stellarum fixarum S errantium loca ad Zodiacum referantur, motus quo corporum coelestium in eo c siderentur, nec ascensiones partium eclipticae cum inaequales sint depraehendi certor quo an nisi per medium aliquod regulare, quod sit norma,&mensura motus ideo in aequinoctiali numerantur, in quo fingulis horis emergunt is gradus Zodiaci uerd partes alis in e ortu sui temporis plus requirunt,aliae minus Plus

274쪽

l L ' Θ R R XIII. et si Plus requirunt, cum quibus malar sequato

ris arcus oritur, qua)m Zodiaci est: 8cillae dia euntur recte oriri. Minus requirunt,cum quihus pauciores de aequatore gradus attollunturiti illae obliquer aΙcendere dicuntur, Vnde

etiani Ascensio duplex fit, Recta dc Obliqua.

rarest. Duae.Vna de quadrantibus: AItera de paratibus quadrantum. Nam primis Quadrantes eo terminales aequatqris S eclipticae. instium sumentes ab aliquo puncto cardinali: oriuniitur squalies eodem temporis spacio. Cdm Ghim duo coluri, qui diuidunt tim Zodiacum quam aequatorem in 4. squales quaditantes, se mutuo contactu in polis mundi secent aclangulos rectos sphsricos & in sphsra recta uis' ter potus innitatur plano horizotis: necesa sarium est utrum coturum in quavisint gra ccxli conuersione, his in locum horizontis recti succedere , atin quadrantes duorum

circulorum, intra eosdem coluros compro

thensos cum S ad circulum hemisphaerri eo

dem modo secundum eosdem angulo inclinentur, & ab aequinoctiali aequalibus spa- eqs deflectanta pariter horizonte c5scendems Seis

275쪽

2 6 DE PHAENO ME NIs, Secundo partes illorum quadratum, pin. pter uariam 8c diuersana Obliquitatem seu de clinationem dissimiliter Oriuntur In quadra, tibus enim initio Arietis 8c Librae succedeti hiis fi d comuni intersectione initium sum a

tur,&arcus confines inter se coferantur: per

petuo de Zodiaco,plus , de aequatore minus emergit. In quadrantibus uerd succedentibus puctis 4stitialibus, initio facto a coluro sol stitiorum contrali plus desqualore, minus de Zodiaco prodit . Quadrantes tamen finitio

miles uno, eodem momento ad horizonte perueniunt. Posteriorum enim partium asce

honibus cuiuslibet quadratis,aut deest quod supererat prioribus: aut superest, quod prio

quales 8c squaliter ab aliquo puncto cardina

Ii remotae,aequales habent ascensiones. Nam ab aequatore declinationem habent in diuersas partes seu medietates, aequalem. Ideo cum horizonte recto ann los constituunt aequales II. Si ita hartes, & signorum uel arcus ecliptics quicunm quo uiciniores sunt punectis aequinoctialibus, eoὲ oriuntur obliquius: quo

276쪽

quduerd sunt propinquiores punctis solsti,

tialibus, edoriuntur rectius. Ita Τ tantum 6. signa uicina punctis solstitialibus oriuntur rect e reliqua omnia oblique. Quia arcus ilicianiores punctis squinoetialibus, cum horizo

te recto constituunt angulos acutiores, qui

bus minus de aequatore respondet.Quare horum ascensio est obliqua. Viciniores autem punctis solstitialibus, angulos constitu ut rectiores, quibus plus de aequatore respondet. Quare horum ascensio est recta. IIL Signa opposita, dc partes eorΠm ae quales, oppositae: ascensiones habent aequales. Nam:

Quae de elinationem habent aequalem, ascensione habent aequalem. At signa dc partes eoru oppositae, ab aequatore declinationem habent aequale: ideoq; cum hos' rizonte constituunt aequales angulos, quibus respondent arcus aequatori S aequale S. Signa ergo opposita aequalem habent ascensione. Item: Quae uni tertio conueniunt, etiam inter se eonueniunt & aequalia sunt. At signa opposita, semper conueniunt uni tertio, cum quo aequalem habent ascensionem di per primum signa igitur opposita, aequalem habent ascensioa

ΙΙΙΙ. Descensio signi cuius 3 est aequalis

277쪽

ae suae 8c signi oppositi ascensioni. Quia cum

quolibet teporis momento conspiciatur cae, ii medietas : εc sex signa supra horizotem ne quaquam id accidere poster, si unum tardiu, oriretur, qua m op positum descenderet,

Quae est habitudo signorum septenmonalimn , eorundem pyritum ad horiZqntem orienta iem:eadem est oppositoru meridionalium, ad horizqntem occidentalem: & econ At angulos constituunt aequales gd utrunq; hqri

Ascensiones itaq; & descesones aequales habinf

funt regula ascensen inra obliquae L Tantum d Wo hemicycli Zodiaci, quia

punctis aequinoctialibus principium ducut, cum duobus aequatoris hemicyclijs confini-hus, pariter assurgunt. Cum enim aequator dc Zodia suis se in punctis 'ppositis inaequales m edietates interfecerit: necesse est medietates inter puncta intersectionum cqmprehensas, aequaliter ad horizontem educi,deuolui p. II. Partes tamen medietatum aequatoris S Zodiaci Mualiesr orientium,no oriuntur aequaliteri sed si continui arcus Zodiaci conaferantur ad arcus quatoris conterminales, semper in medietate septentrionali, plus ori-

278쪽

dionali ueror plus oritur de squore quam de

Zodiaco. Nam cum ecliptica aequatore obliaque cingat, necesse est ut alterius medietatis partes cum horiFonte costituant angulos acutiores,alterius obtusiores. Cu m igitur angulis acutis minus, obtusis plus respondeat, Per s. p. . Eucl. Perpetud minus de aequatore respondet eclipticae medietati septentrionali,& plus partibus eclipticae meridionalibus IH. 8igna Sc partes signorum , qud sunt uiciniora puncto *quinoctiali uernali,ed obliquius : quduerd uiciniora puncto aequinoctiali autunali,eo rectius oriuntur. Nam propter poli septentrionalis eleuationem, signa eoru* partes, quae sunt uicina puncto aequi noctiali uernali cum horizonte constituunt angulo. acutiores , quibus minor portio de aequatore respondet: Vicina puncto solstitia- Ii,cum eodem horizonte angulos constitudiobtusiores,quibus plus de aequatore respondet. Hinc mωμα sequitur In sphaera obliqua,

quae non excedit eleuationem 66. graduum:

sex signa recte oriri:reliqua obliqui . IIII. Signa re partes signorum aequales, aequalibus p Oaciis distates ab alterutro punctorum aequinoctialium, habent ascensiones aequales.Quia habent declinationes ab aequatore aequales:ideo in cum horizonte quolibet constituunt angulos aequales: quibus aequa

279쪽

ago DE PHAENOMEN. LI p. XII i.

Ies portiona quatqris respondent. Hanc re.

gulam sequuntur ι. aro ματα.

I. Signa opposita, non habent aequales a scensiones: qudd ea quanquam Paribus inter uallis declinent uersus opp0si ros mundi po Ios: tapaen cum ab alterutro puncto aequin is ctiali, non aequalibus arcubus disiungantur, necessarid ad horizontem inaequaliter incit.

nentur.

ΙΙ. Descensio signi non est aequalis eiusdem ascensioni. Quia nullum signum consti. tuit cum horizonte orientali α occidentali angulos eosdem , sed uel angulum acutum cum orientali, recto uicinum cum occidenatali uel contri. I II. Cuiuslibet signi ascensio, est aequalis oppositi signi descensioni, S contri quia pri mo signa opposita ad horizontis loca opposita constituunt angulos eosdem; quibus de . squalore rςspondent partes squ les. Deinde nisi ascensio signi esset squalis opp siti desce- fioni,& contra: nunquam sex signa supra horizontem cospicerenturised uel pauciora, uel plura. Alcli haec de stellis fixis. Sequuntur stellae errantes seu Planetae.

280쪽

ω LIBER XIII L DE

Quid est Planetas

s T stella erratica non scintilIans.

L cui fixarum stela R-larum multitudo adlisret, sunt se

Ptem orbes, quorum singuli una uehunt ex stellis, quae uocantur errantes seu Planetaemon quod uago incerto p motu ob errent, sed quod uario, ac dispari circumferatur. Progrediuntur enim & retrocedunt, o cultantur δc aliquandiu delitescunt pssi: aperiunt se rursum: antecedunt re consequuntur solemtincitantur uicissim cursus inhibente4 Sulit itinere in austrum aliis, alias in borea excurrunt. Planetis orbes non ομο-ποι , sed simi νυοι tribu situmqui ut centra eorum a mundi centro distantiita a terra inaequalibus spaucris distant. Puneta orbium a terra remotissima απονκα seu summae apsides: terrae proxima inciγεια seu ims apsides dicuntur. Cum ad illa perueniunt, recedunt maxime: haec uerdeum occupant, proxime ad terram accedunt. Hoc autem ordine sibi succedunt: Saturnus,