Quaestiones physicae

301쪽

macrobius aliam intercalationem recitant f Herodotus quoque narrat tertio quoque anano intercalarem mensem insertum esse apud Graecos.

Quidnam ratio anni est hodie usitata

Est Soligenis mathematici. Nam Iulius Caesar ordinauit annum suum opera Sosigenis ad eursum Solis, qui peragrato signorum coelestium circulo,redit ad principium,interualsi' dierum 36 cum quadrante unius diei pro Axime. unde semper tribus eκ ordine annis singulis, ': .dies praecise adnumerauit: quar eoue anno pro sex horis squae singulis an/nis ad restitutione motus Solis,ultra dies abundantiquater collectis, unum diem adiscit:ut quartus quis 3 annus 366. dierum esset, ac dies ille intercalaris non in extrentum anni tempus c ut apud alias gentes fiebat 3 reiectus est,sed post primos i Februarii dies inserebatur: Terminalibus iam pera 'is: Ibeo satis incommodo,qui Astronomis uulgo Φpe negotium facessit. Principium anni Iulius y brumali tepore, nona Martio cui olim Romanis

302쪽

L I B E R X I I I I. 3οῖusseatu fulosumere uoluit: secutus 1n eo Graecam consuetudinem,iuxta quam Calendae lanuarq in octava parte Capricorni constitu rentur. Menses etiam singulari quodam consilio nec Aegyptios,nec Grscos imitatus, insequali dierum interuallo distinxit: sic tamen ut partim ad magnum annum Aegyptiorumcquem ab exortu Sirq, cum quo inchoatur, tiιωiκὸν uocant partim uero ad Olympiades Graecorum respexisse uideatur. Nam a prima Olympiade ad Iuliani anni descriptionem, e

lapsum est dimidium anni Cynici Aegyptiorum: hoc est, anni 73o , qui continent interealares seu bissextiles 181. Totidem ergo dies in primos sex anni menses coniecit, reliquusea quentibus distribuens. Etsi autem haec Iuliana sorma, prae atqs co- modissima est dinumerandis mundi seculis: tamen ipsa quom longioris temporis tractu, aliqua emedatione opus habet. Annus enim tropicus aequalis, non sex integras horas, uia tra36 dies complectitur: sed iuxta Reinhol.

dum deficit i quadrante diei scrupulis primis

et O. secundis 44. tertiis et . unius horae. Iam si haec differentia, quantumuis eXigua, Per an-nOS i34 coaceruatur,integru diem efficit, qui

plus iustό intercalatur. Atm haec est causa curaequinoctia & solstitia, ar tempore Iulii Caes.

us. ad nos per ii.dies retro celserunt: hodiem

303쪽

principium anni non ad octauam, sed uiceltimam Capricorni partem,deuolutu sit. Quares exactam anni quantitatem habere uolueri. mus, non modo singulis quadriennijs diem

est, exemptiles dies iam in tricesinio tertior iam ueid in tricesiuio quarto bissextili anno, alternis uicibus constituere oportebit: ut in teruallo i68 atinorum qui ε . bissextos con- itinere debebatio duobus intermissis,tantum . M4ntercalares ponaritus. Vel spacio 4oo. annorum, thes exem sitiles anni constituendies li utit,hac ratione,ut semper tres ex ordine cere qteni anni pro conti munibus habeantur: quara itus uerὀ quiscν centenarius fit bissextilis. vii. Qu. tiari sunt pusiones sollis Solis affeAio seu accidens est Eclipsis.

Q nide eclipsis solis s

Est auersici radiorum solarium ob interpo. sitio nem latins inter Solem δc nostru uisum. Cum enim So I sit autor 8c fons Iucis diurnaei obscurari nullo hiodb potestsed rad4 eius impediri a Luns corpore deso S solido possunt,

qud minus in terrae eam pa terri quae corpori Lanari opposita est,ferantur,eanil illumineta

Eesipiis ita in Solis no est desec iis aut prruatio lucis in ipso Sole is enim nihil a Lucia patitur sed tacum est impeditio radiorum Solis

304쪽

L r a s x xt Irti 3oytii has eorporeopaeo Lunae: quae hoc mod6 terrae uices reddit ut Plinius loquitur r id e sicut aliquado Luna ab umbra terrs hebetata, luce Sosis priuatur: ita uicissim ipsa quas

iniuriam eam uindicanssuo interuentu, angustum lumeti Solis terrae eripit. Sed quia iaetura radiorum solarium crebrior &diuturanio siexitialis terrae futura esset: Luna ea mo aderatione utitur,ut raro dc non nisi aliquoties prius a terrae umbra obscurata, arm ita quas saepiess prouocata: tandem ipsa uicissim solaάre lumen terrae intercipiat: non uniuerasae sed aIicui eius tractui dc quidem sine mora. Primus autem apud Graecos in inquirendis Solis eclipsibus gloriam adeptus est Thales milesius,qui illa eclipsin Solis praediYir, quae regnante in media Astyage conspecta, praecessit multorum regnorum in As1a mutationes . Nam pauid post Cyrus monarchiam a Medis ad Persas transtulit 3c potentissimum regnum Lydiae , uicto & capto Croeso subtagit dc rebellantes in Asia Grscas ciuitates dariter afflixit. Sed obiter lipc notandae sunt quini hypotheses ad intelligendas eclipses Solis & Lunae. I. Solem semper esse sub ecliptica linea,noetiam exteros Planetas. Ex quo sequitur non

omni pleniiunio esse eclipsim, etiamsi oppo- ta sint astra.

305쪽

DE THEORICA SOLIS,

II. Lunam non habere per se lumen, sed a sole accipere. Ex quo sequitur lunam obum. hrari; posse,si quid impediat Solis spledorem,

ut umbra terrae.

III. Terram esse longe maiorem Luna. Ex quo sequitur, quod umbra terrae totam luna possit tegere:error 3 in Plinii lib. a. cap. .m nisestus est. I 1 II. Non fieri eclipstm, nisi secundu diametrum: id est, ut diameter recta linea traseat Per tria corpora media, solem,lunam & terra: quia sol ut diximus γ ab ecliptica no discediti oportet igitur ut luna, si debeat fieri eclipsis, etiam fit sub ecliptica: alioqui opposita quidem erunt, sed non diametro, quae centrumo tum corporum Penetret. v. Lunae corpus densum esse dc minimε transluces. Ex quo sequitur,quoties inter uia sum nostrum Sc solem, lunae corpus interv nisi lem a nobis non uideri: non quod Solis splendor deficiat, sed quod densitas corporis lunaris, spiedorem Solis ad nos demitti prohibet.

Cum Iuna totius Solis conspectum aliculterrae parti aufert: dc haec fit cum coniunctio Solis

306쪽

LIBER XIIII. 3πSolis Sc Luns fieri uidetur in ipsis intersectio.

nibus sitorum circulorum, aut non long ab illis. Verum haec eclipsis,cum propter Solis magnitudinem, δc Lunae paruitatem : tum

propter motus Lunae uelocitatem, non sunt diuturnae.

id est partialis

Cum latum aliquam partem radiorum uertit Luna. Et haec fit quando luminaria existra puncta intersectionum,intra tametermi nous eclipticos coniungi uidentur.

Quelam est quantitu terminor GILpticor fTermini ecliptici temouentur ab interse ctionibus tanto interuallo, quato Luna Soli colun a uidetur habere latitudinem uel maioremss. minutis uel aequalem Hoc enim possitu, Luna latum attinget uel stringet potius extremitatem corporis solaris. Ponit autem Ptolemaeus terminos eclipticos ultra 3c citra nodos ad Austrum qu dem ii. gradus tali S minuta dii. ad septentrionem ueror aci. gradus&bessem ferer: hoc est, minuta o. intra quos Luna tempore coniunctionis currens, solem tegere totum uel partem eius aliquam

potest. Quda aute termini ecliptici aded sitie in aequales,ut septentrionales fere, duplo fine maiores meridionalibus id sic propter diuer-V α fitatem

307쪽

sitatem aspectus in latitudinem , quae nobis uersus septentrionem habirantibus, semper est meridionalior, quam uerus locus Lunae existit. Ideo Luna non exiguo interuallo a nodis 3c ecliptica in septentrione distans, facile totum solem uel partem eius aliqua obisscurat. At in meridiem spacio multd minore distans,facilὰ praetercurrit solem, & aut nullam , aut exiguam admodum partem globi solaris contegi

Potesὶ ne uniuersilis esse solis ecff.

Non potest. Cum enim Iuna non solum sole,sed etiam terra longe sit minor,non spargit tantam umbram,quae medietatem globi te reni inuoluat,sed aliquam latum eius 8c quidem exigua partem, praesertim cum propter distantiam Iunsa' terra,umbra luns paulatim attenuata coni seu turbinis modo, ea parte qua terrae superficiem attingit, arcto circulo claudatur Sc a superficie abscindatur. Hinc dicitur Solis totalem quidem, non aute uniuer sale fieri ecliptim: nam eclipsis Solis per uni uersam terram natura non fit, sed miraculo. Vnde cuin passione Domini sol esset obscuratus, Dionysius Areopagita diκisse fertur: Aut Deus naturae paritur, aut mundi machina ditatuetur.

308쪽

LIBER XIIII.

Fit quado luna Soli coniungitur circa no uilunium. Necesse est autem coniunctionem illam fieri in nodis uel prope alterutrum nodorum, quando Luna ueI nullam, uel exigua habet latitudinem.Nam extra illos nodos,cuin latitudinem euagatur luna ab ecliptica duSoli colungitur,ita illum prstercurrit,ut nurulam ipsius partem obscuret,& umbra sparsa a corpore nulla parte terram attingat,sed uel sta Pra terram,uel infra eam transuehatur. Fit au tem eclipsis Solis in uisibili, non in uera coniniunctione. Visus enim noster non apprehendit uerum Iocum lunae, sed ab eo aberratue sus longitudinem S latitudinem. Ided ut cerant i nobis eclipsis Solis possit, necesse est tuamina non coniungi uere,sed uisibiliteri id est, 'ita ut linea educta ex oculo ad coelum, coniungat centra So lis & lunae.

Qisttuplex itus est mniunctis lumia

est uera comunctios Quando trium corporum SoIis uns,terrs centra,in una recta linea sunt

309쪽

ogia est uictbilis coniunctis

Quando centra luminum δέ uisus noster unam rectam lineam tangunt. Nam propter propinquitatem lunae ad terram,aliquam uarietatem affert παρει, orsu, quae facit, ut Luna ex superficie terrae iiisa, cernatur in alio loco Zodiaci,citra,vel ultra veru locu in Zodiaco. iid est παραγλαIrte Est aberratio uisus nostri,quam uocant diuersitatem aspectus.

vicinitas lunae ad terram: quae cum lonagissime: abesti terra distat latum 6s. semidiametris,&3o .minuti . Cum igitur semidiam . ter terrae aq hane lunae distaΚtiam, sensibilem habeat quantitatem:fit ut luna uisa ἡ terrae sua perficie in alio coeli loco appareat, quam est Merus eius Iocus, quem in coelo ostendit linea ex ceni, o terrae per centrum Iunae ducta. Duplex: secundum Iongitudine dc secuna

Est interuallum in Zodiaci longitudine, inter locum Lunae uerum& apparente. Est

310쪽

uterc, locus semper in eodem eirculo maxi

mo descripto per uerticem capitis. Interuat Ium autem inter utrunm locum facit ut uera coniunctiqnem luminum aliquando praec dat aliquando sequatur uisibilis coniunctio, quae SoIis obscuratione efficit id. interuallum in septimo climate, cum maximum est.

horam & dodrantem ferὸ efficit

Quae facit ut alia fit uera latitudo seu uera distantia lunae ab ecliptica, alia apparens seu uisibilis. Haec parallaxis cum luna longissi me a terra abest,continet minuta , bessem fere et cum ueta propius accedit ad terram, &ipsa maior fit: efficisci: ut aliquando maior, aliquando minor pars Solis quam pro uera lunae latitudine obscuretur. Quin εc causa est cur sirpra annotati eκ Ptolemaeo ecIiptici teramini sint inaequales:quia nobis citrasquinoctialem uersus septentrionem habitantibus, iocus tuns apparens semperi uerq meridiem uersus declinat.

rationis SoIis obscurationes uariantur,prqux latitudo tuns apparens seu uisibilis,aut nulla minuta,aut pauca habeat. Nam si latitudo uisa seu apparens maior est 3s minutis quae colligun-