장음표시 사용
71쪽
tanto privarentur thesauro, ut per plura Saecula sola certissima traditione contenti, Sacrum Corpus nunquam patefieri curaverint .
At eum Firmani Cives sub ann. Iasa. hostiliter finitima loca vastassent, ac praecipue Cailrum , seu Ripam S. Maronis, ejusque Ecclesiam invasit lent, immo. &Mus Partem, aedesque Plebant conflagrassent, diu dubitarunt Civitanovenses, ab
iisdem quoque sublata suille S. Martyria Patroni sui pignora et hinc si1b ann. Issoq.
decreverunt, ut Sacrum Corpus perquireretur in antiquae Traditionis loco:quod cum executioni demandatum suillet, repertum fuit sub pavimento Ablidae juxta
Aram maximam in marmorea praegrandi
Urna cujus formam infra desertiamus
quam cum intactain omnino reperillent, nihil amplius curarunt, sed in integrum restitutis omnibus, id scripto Monumento consignarunt , quod altervatur apud nobilem, & per antiquam de Tofinis familiam, nunc Petrioli. Certiores igitur essecti, de existentia Sacri corporis in praedicta Ecclesia, anxii elle caeperunt, de futura ejusdem conseris vatione, ac majori etiam cultu; ideoque statuere, ut obtenta ab ordinario faculistate opportuna. illud in Ecclesiam Sancti Paulli primariam Civitatis Novae Plebem tranuerrent: hinc pluries datis litteris ad Episcopum Suffraganeum Epist patus Firmant, Romae agente Dominico
Cardinali Capranica Episcopo, qui ibidem etiam eodem anno I9. Kal. Septembris decessit, responsum hoc acceperunt.
Viro D. Steptam Plebis Teme Citit a Novae, ut Patri.
- r Enerabilis Plebane Salutem. Iam , v binas litteras ad me dedistis, &- milistis per oratores Civita Novae . in
is quibus asseritis , vos, di Magnificos, . DD. Priores reperiste Corpus S. Mari .
. de hoc habetis plurima signa; & cu-- pitis illud Corpus deferri ab Ecclesia
se exteriori ad Ecclesiam interiorem. Ego is de hac re non plene informatus in abis sentia D. . . . . Episcopi Firmi, & ad se vos in praesentiarum, propter ingentem is pestem non valens ne frigescat. ,, 3c tepescat devotio illius populi erga is praedictum gloriosum Sanctum , comis mitto vices meas tibi Plebano Fratriis Pacifico ordinis Minorum Archipre-- sbytero, Praeposito Civita Novae ciria δε ea Reliquias transierendas: & in hocri onero Conscientias vestras, si videbi-- tur conscientiis vestris faciatis. alias non. Hoc notificabitis Dis Prioribus,, quibus in praesentiaruin non scribo in ,, multis occupatus, si vobis videatur, &ri in Conscientiis vestris, & R. P. A Vicarii possit eonstitui honorabilis lo-
cus in Ecclesia &c. bene semper valeis te. Ex Castro Altidonae I 8.Junii I 36. ., Admoneo vos omnes Claricos Civiis ta Novae , ut diligentes sitis circa Salu- , , tem Animarum Personarum, quae illicis continuo decedunt, & curate diligenis ter, ut homines non moriantur sineis Sacramentis Ecclesiae.
is vester ad vota Baptista Firmanusis Reverendissimi D. Card. Firmani Suia is fraganeus, & Episcopatus Firmi L
Hujusmodi accepta Epistola , sub die
a I. Iunii tum RR. D. Stephanus Plebanus , Fr. Pacificus Ord. Minorum Archipresbyter, atque Praepositus,tum etiam DD. Priores, ac M. alii de Consilio in Aulan Palatii Communitatis, convenientes deposuerunt de , & super Immemorabili publica fama . atque conitantissima traditione existentiae Sacri Corporis S. Maronis in memorata Ecclesia; ac insuper a se reseratum futile tumulum luxta C
72쪽
Capsam Marmoream, & Altare, & etiam quod in detectione Sacrarum Reliquiarum odor efflaverit suavissiinus nulli alio
aromatico comparandus. bubinde altera
die, videlicet a I. praefati Mensis, iterum coacto publico Consilio, statutum fuit, ut omnia fierent publicis Communitatis exinpensis: idque etiam confirmatum, in alio Consilio habito die a7. ejusdem Mensis, quae ex Libro Consilliorum, per manus Theodori de Laurentiis Notarii, ac Secretatii publici subscripto. una cum aliis quinque Notariis eidem Consillio assistentibus apparent. Haec tamen nova recognitio. & Translatio executioni minime demandata fuit, ex causa, ut creditur , quod grassante
tunc temporis saevissima Peste, ut habetur ex Epistola Reverendissimi Episcopi sitffraganei desectilent ii, ad quos dire
fuerat Commissio. Tandem , alio saeculo elapso, denuo animos Civium incessit desiderium, Sacra Patroni sui pignora recognoscendi, atque transferendi: Hinc anno 13 8 . obtenta ab Ordinario facultate, iterum resosius est locus saepe memoratus, ubi reperta fuit praegrandis illa marmorea Urna et eaque detecta , ii tra ipsam apparuit Capsula, quae cupresesina in relatione indicatur fuisse . Erat haec clausa, & circumvestita panno sericovilloso coccineo auristigio exornato ; in tra ipsam reperta sunt Sacra Martyris ΟΩsa , nec apparuit Caput; ipsa tamen Episcopi antiquissimi euausdam cereo sigillo munita, e promiscue consula erant. His autem inspectis, in velo cujusdam nobilis Mulieris, sacra pignora obvoluta, intra eamdem Capsulam deposita suere, atque relicta in ampliori marmorea Urna, locusque in integrum restitutus. Sixsto Papae V. postmodum relata omnia sunt, qui Causam ad Sac. Congregationem Conci lii commisit, cui rescribere placuit, ut Pignora L Maronis in eodem loco, ubi tot Saeculis jacuerant , relinquerentur. Hujus vero Inventionis, ae inspectionis Relatio extat inter vetera gentis Toliniae
monumenta, quae ab Abb. Philippo Tosini fideliter excripta sunt. optimo quidem Consilio Sacra Congregatio Concilii jussit, ut S. Martyris
Corpus in eodem loco deponeretur . Sublato namque sacro pignore omni thesauro pretiosiore, locus ille facti Sanguinis effusione consecratus,ejus depositione tam
celebris, ac tot saeculorum maxima veneratione excultus , atque innumerabilium
fere miraculorum operatione ut plurima attestantur appensa anathemata adeo perillustris, absque cultu brevi permansisset.
Nihilominus Clerus, & Cives Nova-nenses moderni, vestigia Atavorum is rum prementes, eodemque zelo, ac devotione erga S. Maronem aestuantes, oblato supplici libello Illustrissimo , ac Reverendissimo D de Matthaeis Archie piscopo Firmano, implorarunt de anno a i9. ut sibi iterum liceret. & Sacrum Corpus invisere , ac intermissam Translationis causam assumere. Annuit benignissimus Praesul; cumque Romam proficisti deberet , detectioni Sacri Corporis adelle voluit: electisque tribus Canonicis vid. Ad RR. Ioanne Commandi, Philippo Medialingua, Josepho Riccio, aliisque Urbis nobilioribus, sub die 7. Augusti ad
Templum S. Maronis sese contulit, jussitque toties memoratum locum etadi. ER-ctis primum pavimenti ruderibus, ad pedis unius altitudinem , repertae suerunt duae tabulae marmoreae singulae crassitudinis semi palmi, longitudinis quinque,
unius vero latitudinis,extensae supra Capsam n armoream , quam tamen totam
haud contegebant . Urna vero ipsa sub memoratis tabulis , alio justae mensurae operiebatur operculo , atque deprehensa fuit compacta, ex pluribus varie sectis tabulis marmoris ejusdem speciei, di a regione peregrini. Ex scissuris, ver
73쪽
earum in extremitatibus inter se cohaere tibus , evidenter apparuit, olim unum
integrum saxum illud fuisse, ac proinde illud idem . quod S. Maro propriis humeris mirabiliter detulerat, ex quo in partes disecio Sepulchrum Sacro excipiendo Corpori aptatum Olim fuerat, ut perhibent Acta: Populi autem excavaverunt petram , quam humeris portaverat, ct ibist-pelierunt eum.
Sublatis igitur memoratis tabulis, &operculo, apparuit Capsula lignea tribus seris munita, absque tamen clavibus, sed ita marcida, ut nihil villosi serici, nec auri frigii circa eam appareret: cumque jussione Archiepiscopi vellet eam Canonicus Commandi elevare, inter ejus manus in pulverosa fragmenta est resoluista. Sacra Ossa cernebantur quodam obvoluta velo , quod ad contactum statim in cinerem abiit. Caput minime cernebatur. reliqua Ossa, sere integrum Corpus este videbantur, & ipsa dum contingerentur in partes, & pulveres resolvebalatur. His inspectis Archiepiscopus, dum statim occidente iam Sole, ad Terram Montis Callari, estet prosetaurus, interposito suo Decreto per Notarium Biagiolint, jussit Canonicis, ut in alteram diem sacra pignora diligenter custodirentur , atque adhibitis ulterioribus inspectionibus, eodem in loco reponerentur, donec ipse ab Urbe rediret, & quid foret agendum decerneret. Verum nunquam suae sedi, se restituit, & adhuc eodem in suo perantiquo loco Sacrum Corpus quiescit. Die autem sequenti, quae suit 8. Augusti, memorati Canonici, aliique nobiliores Deputati, una cum Chirurgiae Prosese fore, denuo sacra pignora inspexerunt, di plures Capitis particulae repertae sunt, dum Sacra Offa a lignis Capsulae marcidae seligerentur. Interim in angulo marmoreae'Capse, aliud involucrum conspectum fuit; erat enim alia parvula lignea arcula , & ipsa pariter marcida cum sera, clatui, & manubrio ex oricalcho eonfecto in qua duo non modica fragmenta vitrea aderant inclusa, quae procul dubio fuerant vasculi olim Sanguine Martyris ejusdem respersi, quod, juxta priscorum Fidelium morem, in uigia uin certillimum Martyrii ibidem fuerat appositum. Hisceperatiis Sacra ossa cum fragmentis vitreis, absque alia Capsula lignea, in Urna marmorea relicta sunt, iterumque omnia in primitum restituta, sub spe proxime futuri adventus Illustrissimi D. Archiepiscopi . Quae apparent ex relatione conscripta, atque firmata manu Adm. Rev.
D. Canonici Iosephi Rieci. Haec habeo ex Monumentis ad me fideliter a Civitate Novensi transmissis et quae si habuit lent Bollandiani operis eruditissimi prosequutores , procul dubio haud inhaesistent alterio Pompeii Angelotti in descriptione Civitatis Reatinae, ubi Corpus S. Maronis hujus quiescere indicat in
Ecclesia nunc S. Michaelis nuncupata extra Portam Arcorum in vertice Montis, quam obtinent PP. Capuccini. Ignoratur tamen an illa sit vel, fuerit Ecclesia Sancti Maroni, quae memoratur in Diplomate Anastasii PP. IV. de anno II 33. dat
ad Dodonem Episcopum Reatinum: ut videre est apud Ughellium tom. I. in Vita Dodonis. Certum tamen apparet Ughel lium ipsum , ubi de Corporibus Sanctorum,quae Reate quiescunt, nullam de Corpore S. Maronis mentionem faceret nec aliud vetustu in Monumentum asserri posse, quo probetur S. Maronem Reate Martyrio Coronatum fuisse. Cum itaque luce clarius conitet ex Actis, & relegatum sui Dse cente limo trigesimo ab Urbe lapide S. Maronem, ibique pro Christo caesum,& sepultum in ipso lapide, quod tam pro digiose gestaverat, eique erectam primis
Saeculis I cclesiam , & nunquam tot Saec lorum interrupta traditione , immo , &continuato jugiter cultu, obsequio, & ODucio iac Missa cum o va duplicis Ritus,
74쪽
observatum fuisse, indubitatum videtur, aliisque relatis a C. V. Constantino Abb. non Reate, sed apud Civitanovenses in Cajetano , in sua Collectione Vitarum Provincia Piceni Sacrum S. Maronis Cor- Sanctorum Martyri, quae MSS. altervantur pus requiescere . Haec a nobis relata sunt, in Bibliotheca Sapientiae Urbis tom.a.suti ex Monumentis Civitate Nova missis , die I 8. Rusiasti.
g. XX. Vetera nymusia Amitemime Urbis Monumenta.
Q Uanta fuerit Amiterni majestas, atque nobilitas nonnulla testantur Monumenta, quae adhuc, post ejus ruinas supersunt, e quibus plane constat,& Deorum Templa, δέ Sacerdotum, &Magistratuum decora illi non defuisse. Prima insignisquae nobis occurrit inscriptio ea est , quae affertur a Thoma Reynesio in tuo Inscriptionum Volumine pagina a I 8. num. a 3 a. quae nobilem attinet ad Familiam Nervianam, quae cum sibi Plutonis, ac Proserpinae Infernalium Numinum simulacra adoptasset, Decret Decurionum Amiternensium publicum ad illorum caelum locum impetravit, &aram erexit, publicoque itidem decreto constituta sacerdos ejusdem familiae Nerviana Olympusa, & Nervianus serox aedituus Proserpinae, seu Hecatae, Monumentum ipsum erigendum curarunt.
PLvTONI NERVIANO ET PROSERPINAE NERVIANIAE SACRUM KAL. IUN.L D. D. D. AMITERNENS.M. AURE L. ET L. AELIANO. C O S SNER v IANIA OLYMPUS A SACERDOS. P. D. ET NERVIANVS FEROX HIEROPHANTA
HECATAE V. S. L. M. Quae sic legenda est. - Proserpina emplanae Derum xalredis
nila. Locus datus lDecreto Decurionum Amiternensium. Marco Aurelio, o Lucio Aeliano
consulibus. I iana Olympusa Sacer s. blico Decreto, o 'Nervianus Hierophanta idest AEditu Hreata idest Deae Proserpinae . V otum solares lubens merito. Attingit haec Inscriptio annum Christi 363. juxta Baronium , vel I63. juxta Pagium, & juxta Zabarellam 364. quibus notantur Consules fuisse Marcum Aurelium , & Lucium Papirium Aelianum. In fastis vero Consularibus habentur Consules Ordinarii Iunius Pastor, & Lucius Papirius Aelianus. At cum Iunio Pastori commissum filii let eodem anno Bellum
Asticae, eidem istactus est in Consulatu
Marcus Aurelius S mus, qui in nostra Inscriptione habetur. Sucteti enim Consules in fastos Consulares haud referebantur, aut perraro. Sacerdotes etiam sceminas institutas fuisse, praesertim Dearum ἔex pluribus exemplis liquet. Apud Aldum Manutium in orthographiae rat. pag. 33.
75쪽
ex plurimis aliis apud Gruterum,caeterosique Inscriptionum collectores . Caeterum ex hac inscriptione inani seste apparet Amiternensis Urbis nobilitas, cum in ea fuerit Magistratus incurionum, qui non nisi in Coloniis, & Municipiis creabantur; ibidemque habebantur aeque ac Romae Se natores nobilissimi. Sequentem Inscriptionem habes relatam a Carolo Caesare Malvalia sua inter Ma mora Felsina sect. s. cap. I 3. pag. 279- olim ex auctis per Castellanum extracta,& Amiterni fuit se perhibetur. in qua Marcus Caesius Magnus Sacerdos publicus
Quae sic legenda est. Diis manibus . Mareo casio Marci filio Palatina cidest Palatina
Tribu donato Magno Duum Viro Puridis do . Duum Viro Quinquennali Quartum. Sa-eerdoti Publiso Cereris. Marcus casus Magnus Caesia Severa Parentibus. dedicavit Domesti- eis Diis. Sive Dedicarunt. Plura occurrunt in hac InscrIptione cursim tamen observanda: & primum an signatam suisse Marco Caesio Magno Palatinam Tribum Romanam ; Cum enim Romanus Populus in triginta quinque Tribus divisus esset, in quas describerentur Cives Romani, harum quatuor tantum dicebantur Tribus Urbanae ad disserentiam caeterarum , quae Tribus Rusticae vocabantur. In ipsis 33. Tribubus non
describebantur nisi Cives Romani, & hi vel proprie incolae Urbis, vel in aliis Urbibus nati, praediti jure Civitatis Romanae, sive in Coloniis Civium Romanorum huc illuc per orbem Eoir anum dispersi .
Urbanae autem quatuor erant: Suburrana,
Vluilina, collina, er Palatina, quas Servius Tullius sextus Rex Romae adiunxit
numero, trium tantum Tribuum , quas antea instituerat Romulus , auxeratque
Rex Tullus Hollilius. In hac Tribu Palatina conscriptos Viros clarissimos collegit C. V. IO: Baptista Braschius Archiepiscopus Nisii nus in eruditissima collectione Antiquissimarum Inscriptionum De Familia Casinnia cap. I. pag. 3 3. Oportuit igitur Praeclarum a nobilitate insignein futile virum Marcum Caesium Magnum,
ut Palatinae I ribui adscriberetur, idque apparet ex Duum viratu Iurisdicundi , NQuinquennali,quarta vice exercito, ex Sacerdotio Cereris publica auctoritate, quo fungebatur. Disiligo oos
76쪽
Qiniam in hae, & In aliis subsequen- Qua sint extra Numerum. tibus Iescriptionibus mentio fit de Tribubus Romanis , quibus exteri, quoque do- 2Elia. nabantur. censui vitorum commodati hic Camilla incerta . illas recensere, & primum XXXV. de qui, Cestia. hus Cicero agit, & praesertim in oratim Cluentia. ne contra Rullum et postea vero alias existra numerum a Panuinio recensitas in Liabio de Civit. Romana. Emilia. Aniensis. Arniensis. Claudia . Collina Cornelia.
Crustumina, seu CIustumina. Esquilina .
Fabia . Falerina . Galeria. Lemonia.
Ocriculana. Oufentii a. Palatina.
Pupinia. Pomptina . Quirina. Romilia. Sabatina. Scapti a. Sergia. Stellatina.
Suburana. Terentina. Tormentina a Vesentana. Velina Veturia.
Voliina. Cluvia. Dum i a. Flavia Horatia.
Non longe ab Ecclesia S. VictorInI ereiacta cernitur Turris in parte Occidentali, quam excitatam dicunt a Romanis in meis moriam antiqui Amiterni eversi: at probabilius putant alii, non nisi Saeculo XU. aedificatam, quadratis marmoreis lapidibus internodiis , signis , ramusculisque antiquis plerumque insculptis, cujus sumitas non semel fulminibus icta apparet, prope hanc amae in quatuor laterum frontibus habentur quatuor grandium
Leonum emgies,&prominen quarum unaeollapsa humi jacet: in fronte, quae Austrum respicit tres cernuntur Mintae Inscriptiones inversis tamen litteris, quas exscribere, deficientibus Scalis, & brevitate temporis adactus minime potui. Harum autem duas ad nos trasmisit memoratus D. LeopoIdus Maria Riccius, quas infra referemus. Hanc Turrim antequam fulmine icta, a supremo usque ad medium finderetur, in usum Campanae deservisse putamus, cum non longe ab ea Ingens habeatur Campana septem palmorum diametrum habens, quae trabibus tantum sun
77쪽
suffulta, non nisi per cropatum manibus rit, ex inscriptione quae, in eius cireultu impulsum tinnitum edere valet: quae, quo legitur apparet et eaque eth li uul modi. tempore, & causa, & a quibus fusa fue-ε ΛVE MARIA GRATIA PLENA DOMINUS TECUM lMENTEM sANCTAM SPONTANEAM ONOREM DEOEΤ PATRIAM LIBERATIONEM AMEN. ΛNNO D MINI M. CCCCCLXI. MAGISTER IOVANES BE R NAM DINUS E GAsBAR .m Λ UILA ME FECERUNT ΦT. PE. M. IACOB. CASEI IA. D. IO AN MINICO CIAR. BERNARDINU. D. VEM CAMO. Haec igitur Campana ponderis supra ex alio quadereuli totam Campi faciem
quinque millium librarum persectissimi operientes t praeterea Stemma Civitatis Metalli ad usum Universitauis Terrae San- Aquilae, atque Crucisaxi, necnon Dei parae cti Victorini. non vero Ecclesiae, peracta Imago. Nunc ad praedictas binas Insci' fuisse videtur , quamvis etiam nunc ad tiones, quas ad nostrasmisit Riccius, ve convocandos ad Ecclesiam fideles adhi- niamus, cum Nipse tertiam, utpote altio beatur. In ea habentur Stemmata Amitem ri loco eminentem, haud excipere potu ni,& S.Victorini uno clypeosin ut conten- rit. ta i nempe Leo erectus ex uno latere,
liano Decem Viro stlitibus, c idest litibus γ Fudieandis. Sex Viro Equitum Rommorum. Di bino Militum legionis Decima Gemina ... Fabius Fabianus Tribunus Militum Α
78쪽
Quae sequitur olim reperta fuit inter Amiterni rudera, extabat apud Salvatorem Mastonium Aquilanum, qui eam retulit, ediditque in suo Dialogo originis Aquila Urbis pag. 23.ac subinde Magistratui ejusdem Civitatis dono dedit, nune visituratura Scalis dexteris publici Palatii. C. SALLIo. C. F.
EIUS. VI CANI. FORULANI PATRONO. BENE MERENTI
Idest. caio factio. caii. Filio. Quirina idest Tribu, donato Proeulo cte. Iterum
Quinquennalicte. Locus Decreto Decurionum datus . De Templo Iunonis Sospitae, quod 'olim erat Lanuvii, de ejusqtie Collegio Sacerdotum, ac Pontifice , ejusque maxima dignitate, vide quae laudatus Braschius Archiepiscopus Nisibenus in opere citato de Familia Caesennia erudite congessit, cap. I 8. a pag. 6 . Ex muneribus igitur quibus C. Sallius fungebatur, educitur gloriae sibi maxime duxisse tantum habere Patronum Amiterninos et ac proinde a Foiulanis, nempe ab habitantibus extra civitatem , illi sorsan erecta fuit Statua cum Inscriptione eadem.
79쪽
13 NOTAE AD ACTA S. VICTOR INI
Aliam refert idem Massionius ibid. pag. 414. a se visam in oppido S. Victorini aedibus
Ecclesiae affxam, quae modo non extat .
. ED. POSVI. . Q. FUFIUS. Q. F. VOLT F. CLV. L. VOLUSIUS. L. F. QVI. FAD. . . . NDO. IN. PRAEFECTURA .... Τ- AEDIFICIOR UM. AMITER
. . . . . IBVS. . . QVE . . MENSIB VS - - Q V EI
Hanc vero se vidisse testatur idem Maonius in quadam Arae Basi inita ipsam S. Vuctorini Ecclesiam, quae tamen hodie minime videtur. T. GALLATRONIUS. T. I. N. SABINVS. AEDILIS.
AEDILIUM Magistratus erat, qui curam gerebat aedificiorum publicorum Civitatis. Apud Gruterum tom.1. pag. 3 o I. haec habetur, quam,& Iulius Ursinus refert. TOR VΛΤΟ, ΕΤ ΑΤΤΙ. COS. AMITE. R. Idest Amiternina Respublica. Fuerunt Consules. Anno Christi I M., vel Ique. Hate habetur apud Aldum Manutium in orthographiae ratione pag. 7 a.
80쪽
M. Titius Rufinus Sabinianus cum C Iulio Severo Fastis Consulatum gessit anno Christi i6s. Cceterum sic legi potest. Mam Mario Marci filio Stellatina c. idest Stellatina Tribu donato ) Titio vismo consule. Legato Lemovis prima Minerva Pio Felici. curatori cesonia claudia Augusta Agrippinensium. Proconsuli Provincia Sicilia; curatori Amitemorum Pratori. Tribuno Plebis. Quaestori Provincia Macedonia . Seviso Tremarum Equitam manorum. Tribuno laticlamio Legionis prima Adiutricis Pia Felicis seu Fidelis aiintum Viro Silitibus judicandis. Tabulam Votivam Veneri Sacram Amiterni suisse tradit Clarissimus Vir nostrae aetatis decus Ludovicus Antonius Muratori in suo Novo Thesauro Veterum In scriptionum nuperrime edito tom. I. pag. 37. num. 7. hujus tenoris