장음표시 사용
62쪽
HOC Monumentum arcuatum ad Martyrem sceminam illam , quae
delineata cernitur, non dubitamus peristinuisse, quamvis a nobis repertum fuerit absque grandi marmore, quo stractum fuerat . prout apparet ex ejus lateritiis commissuris. & ex paucis fragmentis Ομsium,& Pulverum in eo relictis: necnon ad usum Altaris fuisse in eo cubiculo, cum etiam ad latus ejus sinistrum habeatur , exigua fenestella ad continendum sorsan urceolos ad Ministerium Saetificii adhibitos Sed ut ad propositum nostrum redeamus varietas hujus ritus apponendi Nil hos Capitibus tum Christi Domini, tum etiam Sanctorum, non solum in hoc . sed& in aliis antiquis Coemeterialibus M numentis allatis a Bossio , Aringliis , narruOtto, & Buldetho, quae nonnisi ad quatuor prima Ecclesiae saecula reserri possunt, est observanda.
Quo vero ad Christi Domini eigiem
Capite Nimbo exornato expressam temporibus persecutionum praeter allata Scriptorum exempla Vitreorum orbiculorum, & picturarum aliud exstat Mon mentum nuper refossum a nobis ex Coe-
to cernuntur. Unde mirum non est si , εο
Constantini Magni aetate in absida Basilicae Vaticanae a se constructae Imagines
Christi Domini, & hinc inde assistentium
SS. Petri, & Paulli musivo opere elaboratae, cum hujusmodi Circulis, seu Nimbis fuerint exprellae, ac etiam pariter Christi Domini in fornice Templi S. Constantiae ejusdem filiae Via Nomentana , ut apparet ex tabulis C.V. Clampini in lil o de Miamiis Magni constantini cap. q. , O cap. I O. Tertia Imago S. Victorini fractione tabulae a pectore sursum decurrata . cum sit Alba usque ad talos induta, & Casulam habeat super brachia revolutam , sita ante quamdam Columnam, nihil aliud repraesentare videtur nisi S. Episcopum , ante Idolum quod Columnae imminebat perductum , ut cultum ei exhiberet; ex actione autem corporis impietatem quodamodo refugere videtur, cujus rei Caulsa, Q. per Cotilias aquas tortus ac tandem gladio percusius fuit.
Cur Imaones Principio Aristolo M in lapide Amiternino apposite.
IN altero lapide, primo considerandum
est, cur appositae in eo fuerint Principum Apostolorum Imagines . Non alia quidem ex caussa hic exprestas fuisse putamus, quam ad rationem temporis , &aetatis,qua S. Victorinus claruit designandam. Hic enim Comes fuit in exilio Sanctae Domitillae , ac SS. Nerei. & Achillei, qui eorundem Apostolorum fuerunt discipuli, & ab ipso Petro baptizati, cumque esset aetate maturus, & forsan, ut alibi innuimus, etiam Episcopus, par est credere ipsos Apostolos cognovisse, audivisiis, fle coluisse; si non etiam ab ipsismet baptismate baptizatus, atque Episcopus consecratus fuerit. Ad hujus itaque tempus designandum putamus. ejusdem Martyrio appositas eorum Imagines fuisse. Rei non levem conjecturam ducimus etiam ex hoc, quod videlicet prae omnibus aliis Vibis Romae Coemeteriis Sanctorum Martyrum, in duobus tantum Calisti, & Praetextari . & Priscillae tam frequentes appositas reperiantur SS. Petri& Pauli Imagines sive depictae in Cubiculis , sive in Orbiculis tam Vitrei , tum F etiam Diqiligod by Corale
63쪽
4, NOTAE AD ACTA S. VICTORI NI
etiam ex aere Cyprio elaboratis, ad Sepul- ni, alia pars a nobis detecta est celeberria chra Martyrum. Sive etiam in marmoreis mi hujus Coemeterii Priscillae, adhuc invi- lapidibus; ut nempe ex hujusmodi imagi- sa, atque Sepulchris omnibus clausis. ωnibus posteris innotesceret, illa duo Illu- intactis, in qua praeter alia Monumenta, stria Coemeteria exordium sumsille aetate nonnullae Imagines in orbiculis Vitreis ipsa eorundem Apostolorum. Testes ad- auro delineatae, inter quas una D. Petri voco Scriptores mox laudatos rerum Cc Apostoli reperta fuit cum apposito n meterialium, & praecipue D. Canonicum mine PETRUs, quae penes Eminentissi-Buldethum, qui in suo opere testatur . & mum, ac Reverendissimum D. Cardina- praecipue pag. I92. hujusmodi Imagines a lem Guadagni Vicarium Pontificis alter- se repertas in Cremeterio Calisti. Quoad vatur: Sed quoad rem nostram magis alti Cremeterium autem Priscillae Via Salaria net,est insignis marmoreus lapis in pariete nova , certum est in quadam ejusdem par- ejusdem Coemeterii in xus. Cujus exem- te quae postea Osoriani fuit nuncupata plar ad Eruditorum commoditatem appo Λ potiolum Petrum consuevisieBaptismum nere hic visum est : ejusque prototypon conferre iis qui ad Christum converteban- servatur Anagniae in Eccletia SS.Cosmae,&tur, ut notat Bossius lib. 3. cap. 61. qui Damiani Sanctimonialium oblatarum etiam in Descriptione Tertii Monumenti ordinis Cisterciensis, Charitatis nuncu-Λrcuari tradit ImaginemS.Paulli Apostoli patarum vixum parieti prope Altare m se vidisse hoc lemmate signatam qui exhi- jus in Cornu Evangelii r ejus vero longi-bet Aringhius tom. a. pag. a 3. Paulus ludo est palmorum trium , altiduo vero Pastor Holus, necnon Christi Domini duorum, nulla autem Inscriptione nota Duodecim stipatus Apostolis . tum.
Post editionem vero Operis Buldethia-
64쪽
Cernitur In medio Christus Dominus
extensa dextera, sinistra autem paginam ex parte complicatam,seu obvolutam,&ex parte autem explicatam, in quo punctis tantum indicantur litterae, tradit D. Petro Apostolo, quali dicens: Euntes dum uni persum praedicate Evangelium. In laeva parte, & Petri ipsius Imago manu dextera Crucem tenens , quae humerum ejus excedit, sinistra autem accipit Evangelii Involucrum : In latere vero sinistro stat S. Paullus Christum respiciens,& circa ipsum dexteram manum extendens. Christi Domini pedes sandaliis apparent exornati , atque elevati supra Montem,in cujus centro stat Agnus Nymbo Capite circumcluso, cui supereminet parvula Crux; ex Monte sub Agno quatuor flumina scatere indicantur, quae q. flumina indicant, e Paradiso Ierrestri maiiantia.In Tabulae e
tremitatibus hinc inde allurgunt duae magnae Arbores Palmarum cum elatis extensis, ac fructibus pendentibus ex eis, ramus vero dexterae Arboris Stellam praesertin summitate et prope truncum utriusque exstant duae Civitates, quae Bethleem una, altera Hierusalem exprimite & ex earum januis utrinque, sex Agni prodeuntes conspiciuntur, in quibus duodecim Apostoli
figurantur, ut alicui placet: verius tamen duo Populi alter ex Circumcisione , alter vero ex Gentibus ad Christum accedentes,& ad ejus Baptisma suscipiendum properantes. Cum igitur hoc insigne Monumentum ego ipse repererim, ut dixi, in pariete ejusdem Coemeterii Priscillae cujus semita plurimis erat reserta Sepulchris Martyrum , ut apparebat, Vitreis Sanguine resperiis vasculis, obsignatis, licet allerere ibidem positum fuisse temporibus, quibus Persecutio in Christianos desaeviebat , adeoque ante Constantini Magni aetatem, qua Ecclesiae pax restituta fuit.
Neque stulptum fuisse hujusmodi imaginibus post mulivum opus ab ipso Constantino jussum apponi in Absida, seu Tribu-
nae Basilicae Vaticanae a se erectae; in quo parum dissimili schemate sere omnes, tum Christi tum Apostolor. Petri,&Paulli. Palmarum Arbores,duae Civitates cum Agnis ex eis prodeuntibus cernebantur; nisi,
quod Petri essigies a sinistris stabat, & lo,co Crucis Claves tenebat, & inter secundi ordinis figuras in medio aderat Cruxerecta supra pulvinare, & sub ea Agnus in
Monte, ex quo quatuor prodibant flumina.Innocentius autem Papa Tertius hujus musivi Instaurator adiecit in sinistris Romanae Ecclesiae figuram, & a dextris suam propriam Imaginem , cum appositis nomminibus . Iconem hujus Musivi, ante veteris Basilicae demolitionem diligentissime delineatam , & tellimonio Notarii cum prototypo collatam exhibet Ciam pinus in libro de Sacris aedificiis cap. q. seἀ2.pag. 43. Alia hujus sere formae opera musiva, quae supersunt Romae in Ecclesiis S. Praxedis, S. Caeciliae Transtyberim, SS. Cosmae,& Damiani, atque S. Marci, cum sint posteriora huic Vaticanae Bassilicae, ad rem
nostram non pertinent, quae tamen videre potes apud Ciam pinum de Veter. M numentis , quod opus hoc ipso anno recu-
sum prodiit Romae Typis Ioannis Zempei. Ad nostrum itaque Lapidem Amiterninum regressum habentes, jure n erito pu tamus imagines SS. Petri, & Paulli in eo expressas futile, non nisi ad demonstrandam aetatem qua claruit S. Victorinus, sicuti non levis conjectura est memoratum a nobis repertum Monumentum in Coemeterio Priscillae, forsan appositum futile ad indicandum illud pertinuisse. quoad primam originem, ad Tempora SS. Apostolorum. Quo vero ad binas Claves pendentes ex interiori Zona Imaginis Divi Petri, certum est hunc morem antiquissimum apud fideles futile , ad manifestandam duplicem potestatem illi traditam a Christo solvendi,atque ligandi: Matth. I S.
Suaecumque liga νeris super Terram; erunt lia
gata , . in caelis, o quacumque sol peris F a super
65쪽
super Terram erunt soluta, ct in coelisi &atiis verbis Matth. I 6.) Dabo tibi claves
Quod hic usus fuerit tempore persecutionum ante Constantini tempora , ex Monumentis Coemeterialibus, quae sunt reperta, educi non potest, cum nunquamc quod sciam Imago B. Petri cum Clavi
hus repererimus, prout , & D. Paulli cum ense utique habemus in memorato Musivo Absidis Vaticanae Basilicae ab Imperatore Constantino Magno , ejusdem D. Petri Imaginem Claves binas manu gestantem. Alias quoque Principis Apostolorum M sivas figuras, tum unam , tum duas, ac etiam tres claves habentes exhibet laudatus Alemannus in Disertande parietibus Later ensibus: existentibus in eadem Basili. ca Vaticana, & has antiquissimas quas in
suum opus Peter. Monimentor. cap. I. . σ28. tanstulit Clampinius, una cum aliis pluribus aliarum Basilicarum Urbis, nec non duarum Ecclesiarum S. Mariae in Cosmedita, & S. Apollinaris novi, Civitatis Ravennae, Saeculo sexto elaboratas. Quo Saeculo etiam id moris viguille apud Grecos indicat idem Alemannus ex quodam Codice in Bibliotheca Vaticana extilentenum.699. a Christano, seu Christino Graeco Imperante Iustino Seniore conscripto,
delineatis in eo quoque diligenter hujusmodi Imaginibus D.Petri cum Clavibus.
S. XVII. De Imagine Dra i a Serpente aggressi conjecturae .
NUnc demum investigandum ultimae
Imaginis in Λmiternino lapide effigiatae Mysterium. Hanc neminem alium repraesentare opinamur, nisi Luxurium Aureliani, a quo damnatus fuit S. Victorinus, germanum fratrem, quamvis de eo nulla mentio in Actis habeatur. Illum tamen este laudent, quod in SS. Nerei, NAchillei Actis constet , Luxurium ipsum extincto in triduana saltatione Aureliano, accepta potestate ab Imperatore Trajano Τarracinam se contulit e, atque SS. Vir. gines Domitillam. Euphrosinam, atque Theodoram in eo Cubiculo. in quo manebant igne circumposito incendisses Corpora tamen omnino illaesa reperta a S. Caesario Diacono, suerunt honorifice tumulata . Post haec Luxurius Leontium Consularem ejusdem Urbis ab eodem Caesario ad Christianam Fidem perductum crudelissume necavit, ac subinde, in S. Caesarium,& Iulianum Presbyterum despiciens, facineo inclusos jussit in Mare demergi; ut legitur in Actis S. Caesarii apud Surium I.Novembris: Dum vero SS. Martyres ad Mare ducerentur, Caesarius Luxurio dixit.
Nos quidem aqua. tamquam filios ex earne natos suscipiet: Te xero hodie coluber inuadet, devorabitque, ut cognoscat omnis quod vindicet Dominus Sanguinem SerῬorum suorum, oe Virginum, quas in ignibus con. cremasti. Post autem demersos Sanctos in Mare; Luxurius equo insidens ad Villam suam pransurus sistinans , cum quamdam prateriret Arborem Serpens quidam lapsus est per caput ejus inter collum, o Tunicam, atque inde ad Ventrem, lateraque ejus lacerans , usque ad Cor illius penetravit. Totus igitur intumescens iacebat humi: sed tamen priusquam animam estiaret, τidit oculis suis pollentes
Angelos, σ admodum bonorifice Corpora Sanctorum Fuliani, oe Caesarii ex undis expor. tantes. Haec ex Actis S. Caesarii. Cum igitur hic Luxurius frater fuerit Aureliani. de Romae moraretur probabile redditur Sanctos Viros Victorinum nostrum, di Eutychetem, ac Maronem in exilium mistbs ad communia praedia . in Via Salaria, quae a
Τerracina plurium dierum itinere distat, commendatos fuisse crudelitati Luxurii
66쪽
fratris, a quo poenis assecti, ac tormentis ad sacrificandum Idolis adacti eum Conis stantiores in Christi Fide sese exhiberent, suerint tandem Martyrio Coronati: Ad hoc igitur exprimendum putamus in nostris marmoreis Monumentis appositam Luxurii imaginem sutile. Verum opponi posset, quoad mortem a Serpente illatam Luxurio, quod Ado.&Usuardus illam traduxerint ad Acta S. Hyacinthi Martyris in Portu Romano, de quo Martyrologium Romanum 26. Iulii . & eadem die Acta ex iisdem auctori-hus consarcinata traduntur a Surio, &praedictam illi ab eodem Martyre suisse invasionem colubri, mortem. At certe
putamus hujusmodi auctores lapsos fuisse. atque in hoc Acta S Caesarii cum Actis
S. Hyacinthi confudit ter nam Petrus de Natalibus lib. 6. cap or. Nihil commina tae huius mortis a S. Hyacintho , neque subsequutae in Luxurio penitus tradit.Printerea legitur in Martyrologio Romanopo thae leontio consitari sub Traiano Impe ratore gladio percussus vitam finirit. Acta veisto a Petro descripta sic habent: Quem L xurius primus civitatis Terracina detinuit, o consulari Leontio tradidit, a quo primum
in ignem immissus, cum illasus evasisset , posea gladio per:ussus est. Cum igitur ex his pateat S. Hyacinthum suis e Coronatum a Leontio Consulari Terracinae qui Leontius a S. Caesario conversus Martyrium a Luxurio perpessus est ante S. Caesarium evi dentissime apparet, & a S. Caesario, comminatam fuisse Luxurio necem a Serpente;& mortem ejus subsequutam esse mortem ejusdem S. Caesarii, ac S. Iuliani. Putamus quoque mendum irrepsisse circa locum,ubi S. Hyacinthus fuerit Coronatus , cum Leontius fuerit Consularis Terracinae non
Quod autem haec Imago Luxurii clavam proferat in dextera, & parvulam in Capite Coronam, referri potest ad auctoritatem absolutam desaeviendi in Cluistianos
quoscumque Terracinae reperistet, & a ceptam ab ipso Imperatore tanquam ejus locum tenens, ita ut desaevire etiam potuerit in Leontium Virum Consularem,
qui Civitatem illam regebat. Quid vero indicet aliud Instrumentum in ejusdem sinistra manu penitus Ignorare me fateor. Sed ne obscuram rem taciti omnino praeterire videamur pauca divinando potius dicamus. Figuram praesert hoc Instrumentum gubernaculi nautici, quo etiam plura Imperatorum vetera numismata obsignata spectantur, quo Symbolo adumbratur Prudentia in rebus gerendis atque ad ministrandis praestita: In nonnullis aptam tum videtur fortunae manibus, quasi inferri videatur non nisi per Prudentiam a fortuna ipsa ad summatri rerum evectos fuisse. Assinitatem quamdam habere vi detur haec nostra figura cum Tridente, quem ferre fingitur Neptunus, sive ad designandum in eo Maris ac fluctuum ejus supremum Imperium , Dominium, atque moderationem ; sive ad exprimendam tri.
plicem aquarum naturam , & virtutem,
scilicet, liquidam . foecundam, atque potabilem. Habetur similis serma Tridentis in quadam Gemma relata ab Angelo Causeo de la Cause in suo opere de Gem. mis num .la. in qua cernitur Augusti emetes variis Hieroglyphicis exornata, inter quae adest Tridens, in quo figuratur Imperium Maris ipsi Augusto tributum. Tamdem conspicitur haec figura sculpta in parte postica cujusdam Inscriptionis apud
Gruterum Cap. Magistratuum Majorum atque Minorum r) Lucii Antonii Quadrati bis torquibus, N. Armillis a d i: Caesare donati , juxta tamen figuram Tridentis lesitur hoc lemma LEG. XX. Haec Accipias
igitur lector, & quid reserat in nostro la. pide prudenter judicato.
67쪽
NOTAE AD ACTA S. VICTOR INIS. XVIII. De Corpore S. Eubcbetis Martyris S. VICTORINI Episcopi, G Martyris Socii .
ΡΟST explicata, quae ad s. Victorini FUliquiis Maronis , σ Victo rini sociorum nostri ficta Octant , Monumenta, eius. Ex his verbis videtur deduci posse, ljustum est, ut esus quoque Sociorum , & jam antea Corpus S. Eutychetis, Amiter- jubinam eorum lipsma requiescant pauca num fuisse translatum: Sed hujusmodi lattingamus, & primo de S. Eutychetis Translationis nulla apparet memoria, nec Corpore. Ex Actis SS. Nerei, & Achillei, aliud mihi monumentum Occurrit . Ut jam vidimus, post ejus Martyrium sepul- autem aliqua dicamus de loco Martyrii, tum fuisse juxta Iocum ipsum, ubi agonem vel eius Sepulturae, ex non levi conjectura suum consummavit, id est in media Via suspicamur, futile haud longe ab oppido XvI. ab Urbe Roma milliario, Via No- nunc Monte Libretto nuncupatum, prope mentana a Christianis ac super Sacrum quod Via Nomentana, indicata in Actis , ejus pignus Basilicam extructam, id est Viae Salariae jungitur, trans aliud oppi- 'AEdiculam non enim tempore illo Eccle- dum Ereti vulgo Monte ''tondo . Ibisiae publice construi poterant, deisviente enim circa XVI. ab Urbe milliarum habe- persecutore in aliqua crypta : Unde per- tur parvum Coemeterium , de quo fit me commode I heodoricus Metensis Episco- tio a C. V. Bul detho in suo opere lib. I. pus, ea auctoritate, qua tunc pollebat, cap. I 8. pag. 37s., S in quo Corpus hu- potuit, nullo obsistente, non tantum par- jus S. Eutychetis depositum fuisse arbitra- 'tem Sacri Corporis, sed totum transtulis- niur, & in eadem Crypta illi erectam sui si se . Sed eum de eo Sigibertus scripserit. se AEdiculam , seu Ecclesiolam. quae in Ab Amiternis Eu ιbetem Mari7rem eum Actis appellatur Basilica.
6. XIX. lm Corpore S. Maronis Martyris Socii S. VICTOR 1NI apud Chia limovenses in Provincia Piceni . l
VAria de Corpore hujus S. Maronis operis Bollandiani continuator Indicat
feruntur. Cives Reatini putant se particulas aliquot ossium S. Maronis, &illud habere sepultum extra Portam Ar- partem insigitem Capitis altervari intercorum nuncupatam in vertice Montis in Reliquias Metropolitanae Ecclesiae S. Viti Ecclesia ejus nomini consecrata an. II 33. Pragae, quamvis antiquo omni documen- quam obtinent PP. Capuccini, atque tu to destitutas. Sed an vera sint, atque sub-
lud jacere sub eodem lapide, quem Acta sistant quae tradit Angelotius aliis docu indicant suis humeris ad duo millia pas- mentis mox asstrendis inspectis, judicet suum gestasse; quo deposito ante Urbem prudens Lector. γferunt Spiritum Domino reddidisse . Fe- Certum est, ex Actis Sancti Nerei, & istum agunt in eadem Ecclesia die XV. Achillei, quae optimae fidei elle probantur Aprilis, ut tradit Angelotius in descrip- ab Hensthenio C. V. in os ere Bollandiatione Civitatis Reatinae. P. Henschenius no , S. Maronem ab Aureliano relegatum
68쪽
fuisse centesimo trigesimo ab Urbe milliario, Via Salaria, ubi, & plures ad Christuin convertit, & Curatorem . seu Procuratorem Civitatis Septempedae, quae est in Piceni Provincia, morbo hydropis laborantem curavit r Eoque Aurelianum misiste Turgiuin amicum suum, tit Sanctus Vir, saxi ingentis pondere opprimereturi quod ille tanquam Ieves paleas per duo milliaria detulit, eoque in loco posuit in quo
orare consueverat. Quibus verbis elare patet, S. Maronem, non In aliam regionem translatum fuisse, nec alibi Martyrio Co. ronatum , nisi in eodem loco ubi exularat& ubi orare consueverat.
Statuendus igitur, primo est qualis sue rit locus exilii, ae statim patebit , ubi
passus fuerit, atque ejus Sacrnm Corpus depositum , 3e ubi huc usque servetur. Non est admittenda utique lectio Petri de Natalibus , ubi habetur S. Maronem relegatum filiste via Salaria milliario XXX. nam manifestus est error typographicus
ubi,relicta littera C.,qtiae centenarium importat, confulionem involuit: Nam manuscripti Codices plures, relati a supra- memorato Henschenio conveniunt in numero CXXX. Via Salariar Haec enim ultra
etiam nunc milliariorum numerum extendebatur . Sic appellata fuit , teste festo Pompen, quod per eam Sabini sal a mari deferebant ac Plinior Quoniam illa Sal in Sabinos portari consueverat. Α mari utique Adriatico; nam apud Castrum Mutianum
cresere P. Appianus in Vita S. Emygdii primi Asculani Episcopi perfectissimum
conficiebatur Sal. Via igitur Salaria ab ipsa Urbis Porta, quae Collina appellabatur , in Sabinos primum postea in Picenam Provinciam se extendebat usque ad Civitatem Hadriam . a qua ipsum Mare nomen desumpsit. Subiicimus hic Salariae Viae descriptionem duplicem , aliam eXItinerario sub Antonino Pio consecto, aliam ex Tabula Mutingeriana,quas exhibet C. V. Nicolaus Bergierius, ubi de Viis
Romanis Sect.XXIta apud Grevium to.x. antiquitatum Romanarum , l. 3. cap. 1 3. Via salaria ab urbe Hadriam usque, ex Itis rario . Ab urbe Hadriam usque Milu'ssuum CLXVI. Eretum Mille Pastuum. XVIILVicum Novum XIIII. Reate XVI. Cutilias XvILL
Falacrinum XVI. Vicum Badies IX. Ad Centesimuin X. Ascluin XII. Castrum Truentinum XX. Cal rum Novum XILHadriam XU.
Freto Mille Passuum. MILAd Novas XIV. Reate XVI. Aquae Cutiliae IX.
Palacrinis Iv. Ad Martis XVI. Castello Firmani MCupra Maritima XII. Castro Dentivo XVII. Castro Novo XVIII. Hadria VII. Ex Itinerario Igitur eomputatur Viae Salariae excursus ad milliaria CLXVI., &ex Peutingeriana Tabula CLVL In qua
minor milliariorum numerus apparet ex diversitate nonnullorum locorum, qui indicantur . unde per Picenum se se exte
debat . Quare optime in Martyrologio Vetustiori occidentali, quod D. Hier nymo attribuitur, Natalis L Maronis sub die I . Aprilis vigitur Pueno, seu Pro
69쪽
vinciae Picenae, in Aureo Monte una cum
aliis itibus scilicet Messore Proclina, ct M site , quos putat Henschenius fuisse ex numero eorum qui conistii fuerunt. ad Mi. raculum S. Maronis, & post allatas variantes lectiones sic concludite Et ita huic regioni solus Maro adscribitur in quodam ME. corbejensi, o veteri Glendario ante Opera M. S. S.Isdori. Recte igitur Picenae Provinciae tribultur exilium, & Passio S. Maronis, dum ex Actis constat relegatum fuisse ab Aureliano ab Urbe milliario Iso. Via Salaria, quae producta ad centesimum circiter, in ovinciam Picenam Influit. Id nono scure testatur antiquissimus totius Piceni cultus erga S. Maronem tanquam suum Apostoluin et Praeter ea namque quae de Ci- vitanova mox dicturi sumus, ut Patronus una cum S. Georgio colitur in Oppido Urbisaliae quae olim teste Plinio l. a. in descriptione Piceni Urbs erat antiqua, a Septempeda XII. M. P. dissita, ubi ejus sestum solemniter agitur . Primarios inter suos Tutelares dolentini Civitas Sanctum Maronem agnoscit, ejusque Imaginem in Aula sua Priorali inter alios servat. In Ecclesia oppidi Collinae una cum Sancti Reliquia spectatur Altare ipsi dicatum cum Beneficii titulo, &dies sestus, ut in Civitanova, solemniter celebratur. Similiter in oppido Montis Leonis, & alubi per Picenum. Unde majus argumentum desumi non potest S. Virum, & exilium . & Martyrium pasium fuisse non nisi in ea Provincia, in qua tam universat, ter, & su Tima religione a tot saeculis, quae
omnium hominum memoriam excedunt ab omnibus colitur.
Sed ut aliqua dicamus de loco Martyrii
S. Maronis, sciendum est in Firmana Dice-eesi, olim fuisse Urbem Novanam, quae a Plinio celebres inter Movinciae Picenae Civitates recensetur , quae postmodum immutato Nomine nuncupata fuit Civitas vana, vulgo Cixitas, de qua
hellius tom.1. Itu. Sac. ubi de Firmana Dioecesi sic habet: Haud procul a Mari spectatur nobilissimum oppidum frequens in Monte civitas P qua, qua Nyvana a Plinio appellatur, casarinae Fumana gentis nobilissima Ducatus est: ubi D. Pauli insignis cine-giata exsit a Gemente VIII. ex Sententia Sari congregationis Ilituum eremfuit. Haec
Civitas Nova per Viam Salariam Roma sjusto calcula, centum ac triginta milli ribus circiter distat. In hujus vero planicie ad duo circiter milliaria , juxta Viam, quae Asculum ducit, de Flumen Ventum,& prope ora Adriatici maris, vetustissima exstat Ecclesia huic S.Maroni Martyri consecrata, & firmissima omnium anteactorum Saeculorum traditione asseritur esse Locus ille, ubi S. Maro orare consueverat , εο ubi immane illud saxum suis impositum humeris, ex Novana detulit,& ubi, effuso Sanguine pro Christo Martyrium pallius est, & in eadem Petra, informam Sepulatiri a Fidelibus aptata, Corpus ejus sepultum fuisse; nunquam vero inde translatum . sed semper ibidem
servatum,ac tum ab indigenis, tum a i lius Provinciae habitatoribus lamma religione excultum.
Acta perhibet: Et Ecclesiam christiani,
fabricaxerunt in nomine ejus, in qua prasan tur beneficia Domini ad gloriam nominis sui que in hodiernum diem. Putamus non sta tim post Martyrium S. Maronis, ejusque Sepulturam,erectum illi fuiste nooile Templum,quale speciatur, sed parvam aediculam, seu memoriam supra Corpus S. Martyris, quae etiam Persecutorum Ecclesiae oculis non pateret et Post vero restitutam a Constantino Maguo pacem Ecclesiae, tam nobile Templum fuisse excitatum. Novanenses tamen S. Maronem in Patronum praecipuum suae Urbis ascivere , ejusque emgiem pro stemmate habere voluerunt, eaque pro universitatis Sigillo utitae proximum etiam Castrum ad oram maris ab ejus nomine nuncuparunt: unde
70쪽
apsellatum fuit castrum , seu M pa, ac etiam
Portus S. Maronis; quo everso subinde a Firmanis. in Civitatem Novanam tran
usum fuit. Hujus Castri, seu Portus fiementio in quadam Bulla Gregorii PP.IV. data ad favorem Civitatis Novensis 3.Idus Martias anno salutis 83 8. in qua legitur:
Indulgemus ut venire posnt, ad Te; ram Ne stram, σ Portum, seu Littus S. Maronis oeci
Quae servatur in Tabulario ejusdem Civitatis Novae liti. A. num. Io. Similiter in Apost. Brevi Innocenti l IV. sub die I 3. Martii anno Ia 3. legitur Ad Plebanum Plebis seu castri S. Maronis oee. Hanc Ripam, seu Castrum S. Maronis,oliin nuncupatam futile Montem Aureum cujus meminit Martyrologium occidentale supradictum, nec non Martyrologium Richenoviense , & aliud in Schedis tonii Caraccioli penes Clericos Reguis Iares SS. Apostolorum Neapoli, I 3. Aprilis ubi legitur: Piceno in Aureo Monte Maronis , o Messeris non immerito putant
Civitanovenses, tum ex situs elevatione ad monticuli formam, tum ex ubertate
pinguissima solii postmodum vero data Ecclesiae pace. inditum illi fuisse nomen
ripae, seu castris. Maronis. Hunc titulum Montis pluribus Iocis, antiquitus pro latum fuisse in Provineia Piceni, constat ex Indice Locorum illius collecto a C. V. Iano Matthaeo Duras ante Sanctojustano
praeclarissimo Philosopho, apposito ad calcem praestantissimi Poetae Francisci Pamphili Sancto Severinatis de Laudibus
Piceni a se edito Maceratae anno I 373. ubi ultra 3 o. loca habentur hoc titulo Montis praenotata. Nonnulla vero, quae ad solam Firmanam Dioecesim spectant, erantquae Iuris illius Cleri, de in ejus Territorio, me morantur in Bulla Honorii III. PP. de anno Iaa . Apud Ugheli. tom.1. edit.Venetaei Eaque sunt Mons Sanctas , Mons causarius, Mons Ualentis, Mons ulmi, Mons Granarius, Mons Asonus, oe .Mons anti
Neque hic approbanda est opinIo C. V. Florentinii, in Not. ad praedictum Ma
tyrologium , videlicet Montem Aureum fuisse Montem Sanctum: quippe quod nul Ia in Territorio Montis Sancti habeatur S. Maronis memoria, nulla traditio, nulla de ejus Sepulchro, nulla denique de ejus Ecclesia r quae omnia juitilicantur apud Civitanorenses, ut paullo supra annotavimus , usque de anno Christi 83 8. Praeterea hujus Ecclesiae S. Maronis , illiusque bonorum meminit de anno 886. Theod sius Episcopus Firmanus in Tabula Consecrationis, alterius Ecclesiae sub titulo S. Crucis a se erectae non longe ab ea Sancti Maronis, ut videre est apud Ughellium ubi de hoe I heodosio agit. Ex hac igitur
denominatione Castri, seu Ripae vel Littoris S. Maronis, & Ecclesiae tam perantiqua, & Immemorabili tot Saeculorum traditione . nec non ex Cultu praeliito a totius Provinciae hominibus S. Martyri in eodem loco, controverti polle nullatenus videtur, & eo relegatum sutile ab Aureli no, & ibidem Martyrio assectuma γgio, atque a Fidelibus tumulatum Sacrum ejus Corpus. Cum vero, ut alibi dictum est, Sige-bertus in suo Chronico ad annum 969.referat Theodericum Episcopum Mete sem, ab Amiterno Eutychem Martyrem, eum Reliquiis Maronis, ct Victorini Socio. rum ejus sustulisse, certum elle videtur, vel illo anno, vel paullo ante, Corpus S. Maronis detectum, atque inspectum fuisse, ac non nullas Mus Reliquias a Novanensibus Amiterninae Eccletiae concessas , unde illas habere potuit Metensis Epistopus; hujus tamen Inventionis, atque repositionis Sacrorum Onium in alia
Capsula Cupressina ut infra videbimus
nulla prorsus extat memoria. Extra dubium vero est . quod perturbatis Italiae rebus, ob varias tum Barbarorum incursiones, & Civilium bellorum vastationes,