장음표시 사용
31쪽
dit et replet, et minimo stimulo accedente redeunt ad actionem suam sensus interni et externi, et vigiliae resti
Sed haec sententia, me judice, nil valet; quia profecto
hactenus non constat, cerebrum ullum secernere humorem, aut fluidum ullum in nervis inesse ; nam neque thi ment ligati, neque secti ullum humorem effundunt ;et male fluido suo nervis exhaustis tribuitur, quoniam somnus saepe facile prorogetur, exhausto ut creditur fluido, et producatur diu postquam nervi fluido proprio debuissent abundare. Si a suido nervorum exhausto penderet somnus, eius regrectus Variis temporibus adesset citior aut tardior, pro causis fluidum minuentibus ; sed hoc nequaquam contingit, quoniam fixis temporibus somnus opprimit. Nunc, si mihi liceat, paucis quam positim meam de proxima causa sententiam referam. Omnibus ex phaenomenis somni accedentis, me judice, patebit quasdam functiones omnino fere quiescere, dum aliarum actio tantum minuatur ; languor et inertia functionum animalium illud ad probandum juvant, et actio cordis et arteriarum imminuta ad hoc confirmandum; et quUniam physologici omnes consentiunt motus coporis,
32쪽
et cordis arteriarumque actionem a vi nervosa sola pen. dere manifestum videtur, hac imminuta, vim circulationis etiam imminui. Ilaec igitur mea sit sententia; somnum pro pro ima causa vim nervosam imminutam
habere. Quippe quod, si in animo diligenter agitemus
causas somni excitantes, liquido patescit, omnes eas somnum inducere vim cerebri debilitando , et quamvis multae earum minime nervos primum assiciunt, effectum tamen edunt arctum ob nexum qui inter nervos musiaculosque intercedit, quoniam caulae illos infirmantes hos relaxant, et causae musculos laXantes nervos infirmant. Si etiam ad vigiliae accedentis phaenomena spectemus, constat, causis stimulantibus induci, et cm- Des somno inimicas esita. Omnibus his somni et vigiliae causis conjunctis, celeberrimo nostro Culleno et Dinore Cleghorn qui nuper de hac re differtationem inauguralem edidit aTentio syncopen inter somnum et mortem locum medium tenere, et diversos ejusdem causae effectus esse, non niuin pradu inter se disterentes quippe quod cautae si,mno faventes immodice adhibitae syncopen mortemque etiam producant ; et quod causae somno inimicae optima sunt remedia et ivncope, vel saepe etiam in arti
33쪽
sulo mortis, ad sanitatem redigendam. Si quis me rogaret, quae sit natura vis nervosae, et ex quo constat diminutio supra lim, nil nisi conjecturam sequentem timiditate proponam, viZ. Bene nunc notum Cli, sanguinem ab aere fluidum aliquid accipere, secundum sententiam Doctoris Cra vford calorem latentem vocatum, quod summo jure nomen pabuli vel principii vitae bene me-
Calor gigni vel respiratione creditur, vel quovis alio modo, quo aer mephiti et phlogisto corrumpitur, hae potissimum ratione ; quod dum aer phlogiston seu elementum illud, quicquid demum fuerit, ab alio corpore
attrahat, quod ipsum venenatum reddat, calorem suum latentem quem plurimum habet, simul magna copia edit; et ' hoc modo colorem rubrum et floridum et calorem sanguinis comparet; sanguis vero per venas redit hocce
colore et calore privatus. Qin id sit de calore vel fluido subtilissimo ξ Anne nervis extremis sorbetur, qui arterias undique comitantur Z Si res ita se habet, causa somni fatigatos opprimentis patet, scilicet, a sanguine propter absorptionem majorem quam respiratione restituitur. Et hoc modo vis frigoris sedativa exponi potest, calore sangu: nis desciente, cujus quidam vi praecipua
34쪽
naturae opera geruntur ; namque, illo ablato, torpor succederet, stuporque, quin et ipsa mors, sequeretur.
Usus somni ex effectibus quos in animalibus habet satis apparet; vires et animi et corporis eXercitio consumptas reficit. Musculi diei labore finito fatigantur, laxantur, debiles fiunt, et ad vitae munera parum valentes, sed tranquillitate nod iis et somni quiete, proxima prima luce roborantur, ad pristinam et sanam firmitatem redeunt, et omnibus tum corporis tum mentis functionibus idonei sunt. Pullus cordis arteriarumque,
plurima propter irritamenta, quibus per diem objicimus, frequentior evadit, post pastum praesertim auctus, et vesperi celeritate augetur ad febriculam pene accedens ;sed requie et somno finitis, quum primo expergiscimur, ad moderationem matutinam reducitur. Somnus hunc propter cffectum in morbis merito pro romedio habe
35쪽
Alimenti concodiloni et appositioni nutrimenti ad reparandum partium solidarum i acturam favere videtur secundum nostrum Gregorium) quoniam actiones naturales pergunt etiam in somno quam perfectissimo, quamvis nonnihil lentiores quam in vigilia, plerumque
observentur. Cordis propter actionem minutam secretiones et excre giones etiam minuuntur, et progressio saecum debilitatur. Humores secreti tenuiores lentius
Promoventur, et paulatim spissescunt. Pinguedo in telam cellulosam modice effusa colligitur ; sed somnus justo protractior majori copia effundit ; et cito supervenit obesitas morbosa. Somni utilitas sit clarior, si rationem habemus morborum qui vigilia nimis protracta saepe oriuntur. Sensus externi et interni impersecti et depravati furit, dolor capitis, Vertigo, debilitas, memoria deleta, delirium, et saepe insania ipsa oriuntur ; artus debilitantur, circulatio inordinata, freqUens, aut tardior, et semper debilior fit ; calor febrilis et concoctio cibi prava; hinc oriuntur omnia dys. Pepsiae symptomata, secretiones impediuntur, corpus
marcescit, et mors ipsa cito sequitur. Hanc propter utilitatem ad valetudinem Prona Vendam, somnus multos morbos ad arcendos vel levando remedium saepe eximium est.
36쪽
In febribus omnigenis maxime prodest et semper re mediis laXantibus, minime stimulantibus excitandi, me judice, innicatio foret. Multis in morbis spasmodicis remedia sedantia saepe valent ad mobilitatem systema-
tis corrigendam, quae, a Variis causis diversis pendensi variis temporibus remedia diversa exigit. Variat somni duratio pro aetate, consuetudine, et causis excitantibus. Foetus per novem menses dum ita utero latens perpetuo dormire videtur, quod ex hoc patet, partus immaturos, sed superstites tamen, primos menses per totos dormire ; et legibus naturae Concurrere videtur, somnum infantibus longo post partum alendo maxime prodesse, quoniam infantes cum caeteris animalibus maximam utilitatem exhibent. Pueri plus quam homines dormiunt, et corpore iudies crescente
plus somni exigitur corpus ad alendum et reficiendum; cui, ni fallor, haud parum confert. Media aetate homines minus dormiunt, sed hoc variat pro Victu quo utuntur et corporis mentisque eXercitio 1, vitam luxuriosam et sedentariam degentibus minus exigitur, et somni frequens accessus summa vi est arcendus ; rebus sic stantibus, plethora totius corporis inducitur, et somno invito multum per diem oculi connivent, dormitores
37쪽
dormitores et injucundi quiat amicis ; et morbo proximus est: Sed vitam laboriosam degentibus somno magis opus est musculos fatigatos ad roborandos. Sed mediam vitam somnus per septem horas noctis degentibus sufficit. Somni autem duratio a vi consuetudinis multum pendet; quoniam alii quatuor horarum somno contenti sunt, alii decem et amplius horas de die in somno consumunt, et fixis temporibus diei nodiisve redit somni cupiditas. Et exempla hominum plurima adsunt,
qui sine manifesta causa totos dies, vel etiam menses, somno vix interrupto transierunt. Hujus exemplum
haud mihi etiam est alienum, viri jam anno octagesimo Primo aetatis degentis, integra valetudine, minime obesi, cui per annos viginti praeteritos mos fuit immuta, alternis vicibus sex hebdomadas somno, sex etiam vigilia fere omnino consumere ; illis durantibus, excitatio
ad cibum vel potum sumendum est perdissicilis ; his,
vigilia valente per noctes vix aut ne vix quidem Uu- quam dormiat, et fames perstat, sed tempore sinito
somnus redit. Somni duratio multum a causis eXcitantibus, pro Viribus aut diuturnitate immodice adhibitis, viz. nimias Propter eVacuationes, Vener.em praecipue immodice cultama
38쪽
cultam, abstinentiam nimis protractam, frigus vehemens, multum laborem, debilitatem, quae convalescentibus febre finita saepius accedit, et narcotica quae
Somnus justo protractior haud parum nocet ; namque ad omnes effectus lentae circulationis disponit, totum corpus debile, torpidum, et languidum reddit, o- hesitatem, somnolentiam, et cachexium gignit; sed memoriae potissimum est detrimentum. Est modus in rebus, sunt certi denique fines,
Quos ultra citraque nequit consistere rectum.
Nunc de somniis est mihi tractandum, quae somnum saepius comitantur, et pars est ubi plurimae dissicultates urgent. Ad hanc rem igitur minime mihi in animo esst rem quasi metaphysicam spectare, quia ingenium maXime superat; nec hujusmodi contemplatio rebus medicis unquam convenit; quapropter, quantum ad medicinam pertinet, tantum tractabo. Multi putarunt, et apud vulgus sententia adhuc maxime valet, insomnia esse perpetua et a somno inse-perabilia, et instantibus salutem, vel absentibus morbum
39쪽
bum, dignosci; hoc vero, me judice, legibus naturae minime convenit; insomnia namque ad morbi genus potius referimus, vel ad aliquam causam stimulantem, quae quietem perfectam sensorii interrumpit; hinc quod maxime reficit somnus a quo insomnia absunt, aut eorum saltem memoria abest. Somnia, eXterna quamquam facie, haudquaquam tam diversa sunt quam plurimi putaverunt auctores, et, ni fallor, tantum in gra-
du inter se discrepant; cujus confirmatio pagellis in sequentibus maximum mihi studium erit. Cerebrum, Culleno judice, se duplici modo fas sit habere; alter excitatus, alter status collapsus, ab eo vocatur. In illo, adsit vigilia, quo statu rebus externis assici corpus sit promptius: Ili hoc, somnus praevalet, quominus vel vix omnino assicitur. Cerebrum vero inter hoc locum medium tenet, et delirium adest. Ex his
tribus diversis plurima oriantur Phaenomena. In hoc statu medio, totam vim cerebri haudquaquam ex aequo excitari patebit; quod hoc modo intelligitur . Tempore, quo altera pars eXcitari et externis assici promptior esse videtur, vim partis auterius magis imminui et minus idoneum fieri; hujus est illustratio cuivis secum volventi, quod obdormiscen-
40쪽
tibiis contingat, scilicet, sensus internos vel externos vix unquam semel et omnino vanescere; eX. gr. Audiendi saepe facultas, visu ablato, Paulisper permanet, et etiam dum loci decubitus memoria permanet, Praeteritorum parum recordantur, CUm mortuis vel absentibus colloquuntur, falsa cum veris mire miscent, imaginibus prorsus vanis atque absurdis terrentur; sed, cerebro penitus collapso, vanescunt sentiendi facultas, et imaginatio tota, existentiae omnino fiant immemores, et 1 omnus inducitur. Nec res aliter expergiscentibus eveniant; sensus enim minime eodem temporis momento restituuntur, quoniam non ade' subito somnus rumpitur, quin perturbatio sensuum internorum, insomnium, hebetudo, et imperfectus externorum sensuum usus, plerumque observentur. Expergiscimur demum, membra diu fleXa eXtendimus, oscitamus, eX-iguo temporis spatio, omnium corporis animique facultatum compotes facti '. omniorum phaenomena aeque ac cogitationes, Ut
mihi videntur, nequaquam causam diversam, sed sibi eandam habent, et a statu cerebri quodam motibusque intus orientibus pendet. Somnia igitur, quo major est