장음표시 사용
261쪽
tonio.=Et prudens Rex Pyrrhus iniit non esse hostes fugientes pertinaciter persequendos, ne fortuna initabilis, fieret contraria:& ut pugnandi locus commodior esset.
et tMora nocuit Annibali sequuta victoria apud Cannas di moranti in Apulia, &Capua, Arbalis spreto consilio magis risui equitatus i qui consulebat Annibale tunc ire ad urbem caput belli,subiunges Arbatas Annibale scire uincere, & isnorare sequi victoriam , neque scire uti victoria si is sortunae:& pluries indoluit Annibal se plus studii habuisse in reficiendos,& sanando milites suos: quam in cofilio sui fidi Arbatis: ignauia, & mora nimis pers pe nocuit ducibus, di militibus quatumq: victoribus auidis cape re prSdam. Annibal politis inii, is thelauru milit ante ipsum sine scorta,&vigilia:& inde se illis opposuit cum occultis insidiis, & hostes cupidos prida decepit,& dc Luit. 8 t Et timili si aude Anthigonus decepit, di occidit Gallos praeda dei celantes. Et dum victores sunt in laetitia pro victoria sparsi,& inordinati, facile vinci possunt ab animosis victis,& expertis, aggrediendo victos loco,& tempore: & iis incautide fictoribus, reddu tur victi,arte pruderis ira, peratoris, ut Marcius secit contra
s t Cralso nocuit auaritia valde dum bellaret in Asia contra Parthos, ubi intersectux filii cum filio tuo Crasto iuniore.' Et Camillo profuit munificentia sua, sereta per ipsam auaritia, quae nocuit
Lisandro, & Alcibiadi colligentibus p
dam hollium fugientium t & illis auaritia sustulit honorem. Et Ptudentissinius Rex Agi, laus Laced monius in Phtigia praeda oneratus se defendit ab hostibus illorum sagittariis oppostis caiptiuis,quos habebat in exercitu, ab illis partibus. quibus hostes sagittabant, &suos seruauit illaesos,oc tutus abiit cum
secum milites teneant in exercitu prula
permittere, ut militum sitorum prsea ponatur in aliquo loco tuto, sed maneat mexercitu penes ipsos, donec merit finitubellu: ne materia detur militibus fugiendi, eorum extracto animo. Iuxta illud euangelicum, ubi est thesaurus tuus,ibi est cor tuum:& ira est dicendum de praeda per milites qu*sita. qua penes se existente pro ipsius defensone, magis obstinate pugnabunt,& pro victoria.
pulsus a Lucullo sparsit Mithriduicos numos auri ante Romanos milites illuinsequetes & Lucullani auaritia oppressi di morarunt in colligendo pecuniam, dato spatio fugiendi Mithridato, civi arte tali euasit. Et simili arte se saluum reddidit Thrison Rex Syris,& Tigranus Rex Armeniae bello pulsi abieta corona,& sparsa pecunia Anthioco rege Assinsequente Thilsonem: & inde cum suis
morante in colligendo pecuniam,auari, tiae caecitate hoste bellorum acerrima.ia i Et dum Rex Philippus foret victus P Romanos in bello, & astrictus in arctol o, ut 'iam haberet comodam fugiendi, petiit inducias a Romanis pro sermliendo mortuos in bello, & illis habitis fugit,& arte tali se,& suos seruauit. Et T. Dibus consul in Hispania sequuta
crudeli eaede ab utraque parte pugnantium, de nocte suorum eadauera multa amouit,& sepelituit: vi non videretur ipsum perdidisse: hostes autem Hispani de die volentes suorum corpora mortua semili re,reperierut plura corpora ex suis iure mortua,& se victos putarunt . & αdedere Romanae ditioni.rs t Abeunte in fuga celeri hostili exercitu,consilium est prosequi extremum asmen hostium cum rapacissimo eo uitatu leuis armaturae, carpedo assiduo nostes, donec reliquum exercitus superuenerit.
i t Et si hostes in meae timore fuerint inordinati,& aggresii ut supra in extremo agminis superabuntur facili me astu, de diligentia prudentis Ducis illos inuadenii cum suo audaci,& expedito exercitu.
Et si in extremo agminis fuerit proui
262쪽
AN v ICTI Ros TEs s sum de sortiori acie hostium tuto meabunt hostes prudentia sui ducis, ut alias suo loco dixi. Et ut expediti forent milites onerati praeda ad insequendum hos es, Decius iussit in Maguntia, ut Appius apud Samnios per milites vendi
ir t Negligentia est hostis in bello, quae
nocuit Asdrubali, & promit Claudio Neroni diligentia sua, inimica negligentiq,capto namq: ni incio Asdrubalis in deuio cum literis fratri directig Annibali per Claudium Neronem diligentissimum virum, & inimicum n gligentiae,& percepto illum castrametari in agro Piceno apud Metaurum aduolauit ibi Claudius Nero cum parte liui expediti exercitus de nocte in scio Annibale, contra quem erat castrametatus Claudius
Consul in Brucios,& diligentia sua, auxilio Collegae sui Livii Salinatoris: qui
apud Senam amnem no longe a Metauro castrametabatur commisso pretio trucidauit exercitum Asdtubalis una cum suo duce, ne seiungeret eum fratre Annibale, & Barbaros mira celeritate superauit. Et ut inquiebat Lucius praetor,&Transibolus Romani callidissimas vulpes persaepe capi ingenio, arte, & opera celeri venatorum. Et sic pro regula habetur in re militari, et holie vicino, vel longe castrametato dili stetia est semper utenda perduces, & h re lynceos 'culos, Sc pr*cogitare sutura, qui occurrere possent virtute,& prudent: a ducum hostilium: Claudii Neronis , & Cesaris exemplo. qui cum exercitu ex urbe discedens titit insta octo dies talita sua celeritate castrametatus cum exercitu apud
Rhodanum Galliae,& hostes rupit inopinantes eius tam celerem aduentum, se
post reducto Caesare in Hispania infra. xvii. dies in urbe Sagunti contra filios Pompei: qui ibi exercitum maximum p rq parabant: quos disci pauit celeritate,& virtute sua. C. Marius Cymbrorureliquias insequutus deleuit,& C lar rupto Pompei exercitu reliquias fuit prosequuturum, in ciuiens nil fore actum cum aliquid superiit ad agendum. c.nihil . vii. I. NT Pno sti ullNDI. Is
i. e. Pisanis, de est. s l. 8c .s .st. ad Senx consu. Syllan . Si plenam victoriam inseque indo obtinuit et memor negligentia Pompei, qui non fuerat prosequutus ipsum Caesarem, quando cum Torqua to se ancipiti bello ipsum per vim merterat ab obsidione, Caesarianis tunc in fugam versis, hc superuenta nocte se, sciuos salvos fecit Caesar, inquiens,hodie sortuna lauisset hostibus amica, si fuissent nos insequuti. is t Prosuit celeritas pluribus Ducibus Romanis, & pariter pluribus ex eisde profuit cunctatio arte usa Palladis . Negligentia nocuit Annibali veneris este captiuo. ir i Et regula est in re militari ut tartus regnet exulato vitio, ut duces permaneae victores cum omni arte, & prudentia,ut sui salui sint cum liostium ruina, & ne in si fiant fabula Vulgi cum aeternod
is t Curare tenentur assiduo duces carpere aliquos ex hostibus in fugam vel sis, linquantum possunt: ne reinti rentur cuamicorum auxiliis, & ne victos victores reddat instabilis fortuna et quae non est semper sequenda, etiam si se laetam praebeat tentantibus: quoniam saepe moesta
ostendit,& in bello valde dominatur, ecin omni alio humano negotio: & est hostis, S inuida virtuti,ut alias dixi. Et licet non uiuat semper inuidia, & moriatante mortales diuino iudicio, alta humiliat fori ina,& exaltat humilia,pauperes humiles diuites, S diuites superbos reddit egenos surium,& deorsum ponit, &iactat homines ut pila : & omnia vertit;& errigit arbitrio suo,tacito Dei iudicio. is t C sar superatis Eluet iis, ut suos coseruaret, & Ligoniorum amicitiam, Eluetiorum iam cesis millibus. ccclviiu reliquis,qui fuerunt centum,& triginta millia in fugam versis per triduu prosequi illos noluit ob sauciatos suos, ct sepebliendos mortuos : nulla per Eluetios sacta mora itinerantes tota nocte: qui nullo intermisto die ad fines Ligoniorum quarto die peruenerunt, petentes alimonam ab iplis: quibus Caesar scribendo
263쪽
i vir I rgRRET TIpi uenit, si ipsum hosti si loco non intendebimi habere, alimenta denegarent Eluetiis & ita factum est, & inde Caesar ipsos fluetios propter inediam habuit in deditionem suam. xo t Pulso per Pium Metellum Sertorio, Scillo reducto in loco motano suis ad amicos missis ducibus, ut auxiliarios cogregaret: & ne Metellus obsidendo ipsum
bertor tu persequeretur victos, & ut tempus sibi daretur congregandi exercitum nouum amicorum:& arte tali Sertorius cumulauit exercitum, ipsum Sertorium
tunc obsidente Metello, cui Metello nocuit mora nimis, & cupiditas habendi Sertorium in captiuum: tui se deinu arte reduxit ad suos, & magnum exercitu ordinauit vexando hostes per terram, &aquam. Afranius legatus Pompei Parthos fugauit molestantes Regnii Tigrani Romanorum amici in Gordiana,& illos fuit pro se iiiii lusus lue ad urbem Arbieleticorum. t In Sardos Rex Agislaus volens arte congregare magnum exercitum,secit publice proclamare et, omnes serui qui cupiunt liberos fieri deberet ire ad ipsum, uti consocii,&cons erati: &suum ita accreuit exercitum amicis,& amicorum sustra iis. Militare propter praedam, ut alias dixi peccatum es .c. militare. xxiiii. q. i. finita expeditione, & victoria integre potita, laudet omnipotens Deus pura mente,& toto corde,reserendo sibi
gratias de habita victoria nutu suo , ipiam illi tribuendo laudeturq: virtus militum suorum, recognoscendo Deum inspoliis,& praeda: illam diuidedo ut iura, e canones permittunt, secundum qualitatem , labores,virtutes, & merita militum: Othonis exemplo Imperatoris, qui ita predam omnem distribuit in Milo quaelitain. l. hostes.st. de capi. & postl. reuer & per Glo &Bare in l. si quis in bello, Leodem tit.& l. virtutum piemia. Code statu. & imag.& Gl. in e ecclesia. xii. q. ii.& Alex. de Imol in l. i. C. de acquir. q. pro se sua, si sibi ducibus videbitur retenta portione, licet de iure ut alias, dixi omnes praedae sint ipsorum principum bellorum, que fiunt in praelio c.
crat,& per Glo. ibi. xxiii.q. v.in c. ius militare,circa finem distin. i.&c. vulta rane. xii.q. ii.l. ante nul. C. de captiu. &post l. revers. chaero si omnis illicita pred subiaceat surto, & restitutioni, licv sic. c. meretrices. xxxii. q.iiii. & pro iniusta acquisitione saepe capitur preda. l. i. st. si muli. ven. nan. in post . mit t. & ut cantat Ouidius. Non habet eucntus sordida pr*da bonos. xx t Quaero si emptores praedarum captarii miti bello, teneantur illas restitueres factum pactum fui si et bello finito omnes praedas, & res ab utraci: parte factas, & captas restitui, die nullam de iure seri debere restitutionem ob hoc et tamen non erunt tuti in foro conscientiae, nisi bellum foret cum infidelibus: ita tenet Hosti en . in sum . de poenit. & remisi. in s. quibus, & qualiter: & Petrus de Ancha. in reg. peccatum : & ratio est secundum Abb. in e humilis. de maior.& obedie n. si v bicuque possunt subditi pr tendere aliquod interesse,non valet compositio ficta per talum principem populi
non cosentientibus pro suo interesse ut
dicit ibi Glossa.ets t Diuisa piaeda ut dictum est, prout infilios suos diuidit Aquila pratisam, laudes
Deus,& virtus militum, & erga Deum, ipsiusq: ecclesiam, & pauperes Dei, ac milites suos:utetur munificentia per daces, ut in bellis suturis Dei praesidium cum militiina virtute non deficiat sibi: nam frustatorium est omne cogitatum humanum sine Dei si 'agio. Docuit Apollonius vir maxime authoritatis, ocnominis Aurelianu Imperatorem si vellet vincere, nesce viret in populos captos, neque in subditos suos: & s regnare vellet, de imperare diu se abstinereti cruore innocentum,& ab iniustis sententiis,& a populorum angariis: dc si uellet
x t Propterea ut milites sui strenu8 debellarent vitam Tianam sibi rebellem iureiurado protulit inclytus Imperator Aurelianus haec verba se neque canem in ea ullum i si eam vi caperet relicturum:
264쪽
AN v ICTI HOSTES SINT P Ro S E Q v E N D I. 5e ita spem dedit militibus suis praeda auidis animumq: illis auxit illi capiendi, re obsessit accreuit maestitiam: quod arte fecit optimus Imperatoet Aurelianus: post capta ciuitate publico edictoniandauit proclamato per pr*conem sub formidabili poena, nemnem Tianorum interfici: de militibus dicentibus ipsum iurasse se nullum canem apud Tianos relicturum si urbem ui coepissent, respondit ita esse placitum suum canes omnes interfici, igitur oecidite canes ut dixi: quo prolato uerbo, parcitum fuit humano sanguini: & seruata fuit Tiana Ci
ar t Et quia sunt quidam nostri temporis duces: qui habent milites suos auaros, Sccupidus imos praeda: & magis sciti etes auro, qaim honore, di ut incitentur ad bellum, erit tibi proficuum consili ulpeosa: lari errores hostium: & qualiter illiunt ditissimi, & oppulentissimi auro,
contra quos si fuerit strenu8 pugnatum, uris, lina erit victoria cum ingetissima Praeda: ita ui omnes milites fient ditissimi, laudo sibi spem fit etiam uictoriae certae,cum hostes sint imbelle Minordinati, inexperti, & effeminati, Sc inedia oppressirinalgentes armis P pugna necessarii Soas Antiqui pro publico retinebat, ro dando st i pendia militibus, & poneantur in aerario publico: & milites strenue puenabant pro honoret & gloria, dc depr*da accipiebant stipendium suum quandoq: duplicatum, & triplicatum se' cundum merita,& dona sibi arte promissa per suum ducena:antequam certarent
in hostes:& ob talem promissionem, &fideicoseruationem: &prq larum in Pario publico tollebatur audacia militibus furandi, & pr dam fugiendi, vel pro ea sparsa colligendi: sed illa dimissa insequebantur hostes : quoniam sciebant predi non fore suam, sed aerarii publici ibi te condendam pro bello, Sc aliis necessariis publicis muneribu;, di oneribus, propterea impiger: & pertinaciter pro honore, gloria,& triumphis pugnabant: ab ipsis
exulata auaritia, decreto Senatus, Populiq: Romani: &quaestores exigebat p. aedas, si taleas omnes pro publIeo: dc milites incastris, & in campis , in ordinibus suis firmi permanebant, sequendo victoriacommiliti cupiditate prolarum, x et i Quae in bellis iustis quaerunt licith et iuste quaerunt,& detineri piit ut alias dixi secunda conscietitia: striptu est in libro sapientiae: polia inipsoru tale rut iusti.c. fin. in fin. xxiii.q. vii. & p Bar. in l. hostes C. de capi.& postli. reuersxs t Sequuta victoria,& illa Deo attributa, sunt pio, re clemeret sepellicda iussu da
cu mortuoru cadauera, viedo clemetia er
ra illos cu misericordia,& charitate gratissima Deo c. no estimem . xiii.q. ii. Exeplo Titi Dimi Romanotu cosulis:& hac de causa sui,&hostes deuincent ad illos
mirifice peramandu, & cognoscet ipses pro gloria certasse exiciali dimissu odio.ry t Et coelo, & terrae erit pergratu fideliucadauera,si foret posii bile sepellire in locis sacris: in plus ipdest pctoribus fidelibus sepelliri in loco secro, et in no secro
so t Magnus Pueius pie devit sepulturamcu pompa militibus: sui cotta Mithridate Duce Triario fuerut insceliciter caesi:& de hoc fuit in culpatus Lucullus quodno fecerat sepellire mortuoru cadauera.
ii t Et optimus Lacede montorii Rex Agis
laus licet vulneratus in expeditione contra Thebanos,& Argivos, hostibus p ipsum ruptis,& fugatis in Helicona: cet-nes pientissime inter occissis uti iusque partis tot scuta, Meas, & arma in terra iacetia,& quaeda in manu stricta, dc quedi in corpibus crudeliter tras fixa: maii- diuit illis dari sepultura, ordinato per rege et sumpto cibo per exercitu, de eo coronatocu triumpho, & laetitia victoriae: Thebani,& Argivi petierunt tunc indutias ab ipso rege procubureiado cadauera pro sepultura , ut fiebat antiquo tri: quibus obtentis, S placide per rege pacatis populis: ipse cum exercitu, & praeda maena decantantes bellicas laudes,capto,& destructo Pireo Athenarii pol tu: qui pro arce furtis, imus erat Achicae urbis, in patriam accessit.
265쪽
IURIS UTRIUSQUE D O C T O R I S.
. De non ponendo exercitum in discrimen fortunae .
seM M R'M . quia Scipis Aphrieram iuuenem Exercitum ponere in discrimen fistume, nuta
urgente necessitateoemerari I.
Amital gener Amiliam fratris Annibalis
cecidit in expurationemviro rarum Panorm
Deside data O non obseruata per Gallos Ra. nati lus tit expugnatione Rauena patriae Auctoris. in M. D. XII. R Alexander magnus vir reatur, quia sillide' o ain fortes uires occidit. 3 Pe caesaris hiolata fide Germanis. Hostis recoeciliati non I considendum: edidi habes exemplum de Philippo patre Magia Alexandri. Gloria nulla maior est,quam seruarefidems Scipionis Aphricani , adiorum Romanomum
s Infidelitas commissa in baronem tanti est -ctus quanti commissa in Regem. et Caabolici an captiuari posivi. g Antigonus Rex Macedonuin in Argo obsessus d Rege Spartanorum cleomena latanis, provocatus ad pugnam noluit exercitum fia onere in discrimen fortunae, qua uis argivi Messent ad bellum exire , sed tua prudentia
s obsideodorism Iocorum tonsilium Vrbes depraedari non debem, me populi trui darum t exercitus benevoli sint. io Depresaris non est permittenda, ut exercitus facile dissoluantur. ii Bellorum Duces Avaritiam vitare tenentur, et odio habere sibi primitus imperares alies intendunt recti regere. Vesr Auguctus Germaiucus nuucupatus, quare tale nomen fili uendicauit.
ix Histanti Rematis ditioni notansariise dedis, eximia forma, captiuam si Actam n oa pexiised sp . Aleiani intacta redd dit. Is Idem ficit Alexander Magnus de filialus P
ri .e' de quadam pulcherrima captiua uxore Lucri Principis Celtiberorum, quam non Sexu. osuo restituit intactam e beneficio tali regia plura sine belli qxs pii i Scipio patrem O patruum Scipiones pro ma istris habuit. Ei Alexander magnus Ari pulem, eo praeter Ari telam Lysimacum et Leonidam experies duces iu disciplina nilitari. Ir Alcibiades Sobatem in maginium suum Annibalis fili , miliaris uirtutes mores ac quisu magistri fuerint explicantur. I Themit cles Atticus Imperator a quibui in Pstris fuit doctus. Dionem Draeusana docuit Plato philo ubui, I Luerarum silentia, qui Imperatores in remit
Alexandri Magni mirabilis response '' Philippo patri,dum foret in Olimpia merpetranti, si cum Iudemissus Deris currer
8 Principes tenentur pro dis pius magistret is
Principes literarum lanari , semper rei eram nenisi scientiae penes e pro eo Aa M'bere debetis, exemplo Mithridatis VP
- POp ei tales unt,qualis sunt Principessu, Pop igiori suo, qui prudentes Priaci putabent xl Fortuna nec calus uiolat disciplinam, tuam 'e' aufert casumnia, nec morbus corrumpit.
captiui quinodo a Ducibus belli sunt pertra
a a Populi ci exercutis qualiter a Pria piis e
266쪽
DE NON PONENDO EXERCITvM IN DisCRIMEN FORTvNAE.beant ad benevolemiam induci. et i Uberis uita O laudabilia gessa. , Scipio tuis. Seovius lachr mando concremamicarthagium, ac pro hositas in bello caesis plorauit, ori, sepeliuit, edi quavis pius esset propter inuidiam a patria exul factus
fuit. stui Imperatores odio in exilio extra patriam mor:ui sunt. casar a multis leuatonius o Pompeio inui.dia persicusus, ne triumpharet tuos in campis Farsalicis interemit, O amicos assam liares Pompei in Alexa: ita post bellum uagames liberaliter dimisit cum oblation bis m .is. Ernu. x s. O AT.x8 crudelitas in re bestica in fugienda. er ibi habes exempla.
Loca obsessa melius est per deditiorum , uel alio modo, e bello habere,quam ueta bellare Ocaem periculo capere.
go cara sua prudentia V, enses deli odit a Scipione nere o uolente illos funditus eum ciuitate Actruere. Octauiaum de crudelitate damuatur.3a Principes laudamur quos sapientia regii ct i lusi at. Iuste regere, O iuste pugnare debeni Princi
33 Populi superbi quomodo a Principibus domari
crudelitate uti, O rumpere fidem nihil es
deterius. crudelis raro bona morte erit.
Thero mi taesii, leoues humano sanguine
Deside Panorum rupta T. anis 3s De Avaritia tacis aurei; militum conqu.erentiu desuo Imperatore , quod multas ciuita ei reconciliauerat, O nullam prelaim eis dederat in praedam. 3 s Dux belli magi, coufidens in equitatu quam pessitatu,qu 'da se debeat accommodare. 36 Duces exercituum qualiter habeant ceu eruarem lites suos .ei acies suas or. iuare. Onu. 383s Marius Arpium pugnaturus contra cimbroser Theotonos qua arte imis deleuit.
Lucullus tempore domuit Reges Mithridatem Tigrauum di etiam arte Lubiatis alb
o Bellorum Reges tenentur eurare, ne res edi loca concremantur, sed ea magis donare ALA
amicis in benemeritis suis. Incendiarius est uenia dignus, si cessante bello occurrat incendium fortuitum in casuale etsi ex negligentia accidas est carastandus. si Mero data opera Vauius es puniendus. O
3 Incendiarius ob traedam uel inimicitiam uiuuces comburendus. EMERARI v M
exercitum indiscrimen fortunae, nulla urgente necesiitate: in expugnatione mu--rorum Panormitanoru in caecidit olim Asdrubal gener Amileatis fratris Annibalis. Et tempore nostro. i r i x in expuenatione Rauennqpatriae meae . Gallis obsest ,& ab ex pertis dcfense uiris multi animosi, & sortissimi Duces , & milites variae nationis Fricorum Regis exercitus perierunt in planitie: & post aperto eampo , sequuta clade exercitus Romani Pontificis Iulii secnndi, hoste superstite gallo victore reconciliato hcste cum Rauennatum Du-eibuq sibi data fide de distededo ab agro Rauenae praestita sibi data alimonia: qua indigebant valde,valdh Galli,& illa post
mosum recepta sub spe anahitiae paularim, paulatim ut amici ad videndum Antiquam Rauenne urbem per diruta moenia ab instrum e litis bellicis intrarunt Rauenna in ipsi iis Ducibui patientibus ob fidem sibi datam , populo tunc in clesiis congregato pro sumendo sacratissimae Euchari iliae Sacramentum,& inerme ibi existente ob fidem sibi ut supra promissam, & datam 1 Gallorum ducibus: propter quam non curarunt aliter sumere arma, neque hostire G1llos reconciliatos amicos : de quibus non crat
confidendum, iuxta illud Poet q. Nulla fides, pietas j: viris qui castra sequuntur: secunda die Pascatis dominicae te surrectionis.xii. Aprilis dicti anni. V l 1. O v x
267쪽
dine facto copiarum, di dato signo, reliqui Gallorum exercitus suerunt ingressi Raiiennam,& illam impie depredat ut sparse,&captiuato Potuito, tribus milibus ex eo passim interemptis, prc, sanatisq: templis, nec parcito Claristo: sed indignati Galli praedicta commiserunt ob ultionem mortis plurium nobilium Ducum suorum non obscuri nominis in re militari, qui in expeditione caeci
a i Vituperatur gestum Alexadri magnitqui sui, fide sitio Idam fortes viros occidit. quoniam in expugnatione cuiusdam urbis. ad cuius custodiam fuerunt deputati dicti sortes viri occiderant multos ex Alexandri:& propterea illos tunc si . ne pudore perdidit Alexander superatus ab ira, immemor militaris gloriae immortalis,& honoris aeterni.3 t Et dum Caesar millia tercentum Germanorum occidisset: iuia ipsi violati erat fidem,& terminos excesserant depr*dantes Galliam: proposuit Cato in Senatu Cesarem uiolasse fidem Germanis, & ipsum fore dandum in posse hostium, ut ira Dei purgaretur ob violatam fidem: quod Populo Romano non placuit, sed pro honore talis victorii prSces praeposuit Deo per quindecim dies. s Costium est utile in re bellica no permittere si hostes reconciliati, vel aliter effecti amici intrent urbes, & turres sor.
tes, & arces munitas cum gente longe maiore quam sint habitantes in locis praedictis pro custodia : ne proprer commodum,& lucrum sides sibi ri impatur: ut spe amicitie iam fecit Rex Philippus pater magni Alexandri in Graecia vocatus ab urbe quadam pro suffragio suo,& illum post coepit,& in seruitutem posuit: quod de hoste reconciliato no sit confidendum habetur in sacra litera, &Per Bal. in authen. si dicatur C. de test.& Abb. in c. repellantur, te appell. commoditas furandi multos lares facit, & sere si delibus amicis, & seruis infidos reddit c. alieni. iii. q. iiii.& pro tali delicto rostea perpetua vivunt infamia & nullamior est gloria, quam seruare fidem.s l Et si tempore nostro esset unuc Scipio
Aphricanus unus Camillus, vel Fabritius, unus Reeulus, vel Marcus Scaurus cum uno fido obediente exercitu, & ex.perto totum sibi orbem etiam sne bello virtute sbi Oendicaret, di sub tali Principe posset anticli ius ordo, & religio mili taris feri, reduci, S restaurari.
t Quaero de infidelitate commissa in baronem, an sit tanti estinus quantum si fuisset commissa in Regem .s quantiam
ad culpae substanti ,& vim ipsam selloniae, habetur per summu seudis ta And. de Iser. in c. i. s. Porro, in tit. Quae sit pruca u. benes amitt. in usibus seud. ubi concludit ae se quamuis propter personatu qualitatem potest esse grauior, sicut dicitur de atroci tu iuria per tex .in l. penulta in fin. st de iniur.
et i uero si iust Epossint captiuari catho
licia natura liberi: &quod ut Serui seruiant dominis dominantibus illis,die et non, cum talis potestas non sit data per Dei praeceptrum, ut dicit And. de Iser. inpr l. suis sevd. post prooem. ibi secunduqueritur. Mibi iniurium ante &e. Quod iure gentium,& ciuili permittitur, & ut alias dixi, Non bene pro toto libertas
s t Antigonus Rex Macedonum dum esct in Argo obsessus a Rege Spartanoruraeomene Latanico ne suum exercitum
poneret indiscrimen fortune noluit se opponere cum se is in hostes licet paucitarent: Sed se,& suos prudenter retinuit in ciuitate vano omissis Argivorum desiderio obiurgantium ipsiani magni ,& superbis clamoribus, ut ad bellum exire deberet,& si non vestet,aut timeret, r- mitteret id fieri per audaciores,& eo meliores:quibus auditis prudenter subrisit Rex Antigonus & id facere noluit,& demum Cleomenes vi his fuit a prudentia Antigoni:& se amouit sponte ab obsidione:& post multa per ipsum prospere pesta in pugna contra Cleomenem , qui semetipsum ex desperatione imprudenter propria manu iugulabitis i Et sic curandum est arte, & studio omni ne exercitus ponatur in discrimen vo
268쪽
DA NON PONSNno Ex ERCITVM lubilis fortunae: & circa loca obsidenda
consilium erit ponere exercitum ad par res debiliores primi tui, visis locis obsese suris per fidos ex ploratores,vel aliter ante oblidionem habita illorum vera notitia,& fcte quandoque obirile re loca fortiora non erit inutile, ne obsessi muniant debiliora , & illis sortioribus arte postea mutatis locis obsideant illico debiliora loca, holi ibus insidiando de die,
vel de nocte, remotis, S appolitis tormetis, & in stria metis bellicis cum scalis ad partes debiliores ipsorum locorum obses lorunt: quae militari exercitio capientur arte,& exercitio prudentis Ducis experti. Qui habet cuia re ne depraedentur urbes, & ne trucidentur populi,ut sibi lint benevoli exemplo cssiaris: qui in bello Germanico Ligonum ciuitate Galliae:quae sibi contraria, & rebellis fuerat noluit depraedari, tire quem itiam ex illa
Occidi: propterea sibi populum adeo sibi fecit beneuolum in suffragium postea ipsitis Caesaris misit septu 1ginta millia
io t Nam sequuta daedatione alicuius muniti loci facile dissoluuntur exercitus ut alias dixi: quia milites, & presertina prouintiales ubi bella geruntur quando habent aliquam preda a flectant discessum, re fugam eum is a praeda,S diu,noctuna student modum fugiendi, & deserendi castra,& exercitum i & fere in horis debilitantur exercitus: nam milites quida non auidi honore,& gloria, sed magis pecunia cantant ob eorum auaram cupiditatem carmen illud. Divitias dicunt senguinis elle loco .rat Tencntur propterea duces belloru vitare auaritiam,& odio habere vitia,& sibi primitus ut alias dixi impare si alios
inrendunt recte regere, S ubi ccssat ratio
ibi dominatur appetitus damnabilis . C sar Augustus Germanicus nuncupatus tale nome sibi vendicauit per ipsum deuicta Germania, cui s.luto pretio amereuit castra multa fructifera : quae impediebantur a valle:& pro tali iustitia fidem,& bcnc uolentia omnium quisiuitara i maximus Scipio Aphricanus divi.
IN DISCRIMEN TORTvNAE. is no rectus spiritu prudentissimus Imperator nobilem quandam iuuenem Hispaniam eximiae sormae sibi in captiuam ductam sponso suo Alcioni reddidit habita ipsus custodia maxima : Sc legitur Scipionem non aspexisse illam,& aurum v pro ipsius redemptione lui parentes miserant eidcin sponso restituit nuptiali
gratia. N tali laudabili actu tota se te bellatrix Hispania victa perma sit,& se spont3 Romanae dictioni dedit.
eit Alexader magnus, & de quadam pulcherrima captiua uxore Lucri Principis Celtiberorum finitimae gentis: quam noaspexit,& sponso suo restituit in tacta,&beneficio tali animos uniuersae stentis adeo sibi reconciliauit et regna pliara sine bello quaesiuit. id i Scipio patrem , & patruum Scipione sepientissimos, & doctissimos viros pro
magistris habuit: Et Alexader magnus probatissimum Aristotilem,magistro morigeratum , & excellentem philo*phum, cuius virtus magnum discipulu,& immortale fecit:& adhuc legitur epistola Philippi Regis ad Aristotilem missa: ilia nuntiatur sibi natum fisisse filiu,& Diis agere gratias quod natus sit vivete Aristotile,cui donabat in discipulum, habuit pro magistris Alexander praeter Aristot em Lysimacum,& Leonidam
expertos Duces,& tenaces in re, & disciplina militari: doctus a Rege Philipposuit exercitus Alexandri: qui illum postea diminuit in asperrimis itineribus, incomoditatibusq: maximis, Sc locorum aeris intemperie, & assiduo Marte .is i Habuit Alcibiades Sacratem in magiis sirum suu , habuit Poenus Annibal Amilcarem patrem: qui omnes suc aetatis barbaros duces sudauit virtute, re post mortem patris habuit Asdrubalem eius sororium Calidum, & Poenorum ducem& dum foret A nnibal annorum noue ductus suit a patre suo Amilchare in Hipaniam , ubi militabat, & ab eo filii prota doctus in re militari,& etiam per Asdrubalem sororium suum mortuo patre Amilchare: Ita et in laboribus fiat nutria
269쪽
IvLII FERRET TItus, exercitatus, & imbutus militaribus consiliis, & promptus abundanter in illis, ast bilis init, ta liberali , ta in rebus bellicis assuluus,indultriosus,expertu3, N audax in periclis impiger suit sui corporis, spretis comoditatibus : & mortuo Asdrubale sororio suo Duce Carthaginensium ipse tunc annorum xxvi. creatus fuit Imperator exercitus l/oenoru .ro t Anaxagoram philosephum marte domctum,& Milissam Ducem Samiorii: qui contra Periclem pugnauit doctos,& prudentes habuit magistros cum Freario arn is experto: Sapientissimus Themist cles Atticus Imperator astutus: qui virm rate Alcibiadis, & triumphos adeo pedic ualebat ut in nocte somniabat illum, &omnes alios orbis Imperatores surare.
Et Dionem Syracusianum docuit Plato Philosephus diuinae scientiae. ir t Et quantum prolit scietia literarum in re militari, ut alias dixi, gesta probant Scipionis,Themistoclis, Caesaris, Alexadri Magni, Annibalis, Pyrrhi Regis Epirotarum, Augusti, Catonis, Pompei, Luculli, Darii, Syllae, Marii, Bruti, Cassi,
Marcii crassi, Antonii, Dionisii, Aenu-liorum, Semproniorum, Flaminiorum,& quam plurimorum aliorum Imperatorum militig regum: qui in te militari,& literis praecelserunt. Et dum foret ruer Magnus Alexander in Olimpia,&a patre Piailippo iocandi causa interpellatus si cum ludentibus,& sbdalibus pueris currere intendebat, & tunc Alexander non ut puer, sed ut Senex Sapiens respondit: rumi ceteri reges ludebunt, & ego cum ipsis ludam: quod regiae prudentis
fuit ascriptum. t Horum exemplo tenentur Principesino riseratos,& bene disciplinatos habere magi siros pro filiis suis, si cupiunt illos euadere prudentes, & excellentes. l. i. C. de magis h. lib. decimo.r; i Et Principes illi, qui torto ignari literarum aliqua praeclara gelia fecerunt in re militari penes se habuerunt doctissimos, ct expertos viros pro consilio, Mithridatis exemplo Regis Ponti qui toto tempore vitὴ suae viros eminentis,unae
scientiae penes se pro consilio laudabit bter, & honoratissimh tenuit.
et o t Et tales sunt populi sicut sunt Pi incipes sui, eoru canr simulacra:& floriosi sunt qui de populi illi et dono Dei prudeles Principes nabet: quia sum si bonu est sapietia animo impresia,& summu maluest corporeus dolor, re in scipientia: Esemper est viridis recens, ct pubescit literarum scientia: & c tera munimenta temporis diuturnitate cedunt tempori.
et i t Nec tartuna, & casus violat discipliniquam non aufert calunxnia,non morbus corrumpit,non tinea corrodit, nec ferrum inuit,neque ipsam labefacit senectus. Cautum es regulariter militari iure magnos captiuos utriusque sexus pr*sentari ducibus exercitus: quorum vitam, de honorem,sdemqtie, & libertatem ipsi,& ciuibus datam no ambigimus esse seruandam, augedo sibi immunitates, eosq; non grauando iniuste, eorumq: statum mores, consuetudines, & capita non inserinando illis:ut non nulli nostri temporis Principes faciunt contra iustitiam: quibus in dies mala occurrerunt tacito
Dei iuditio, & demum reddituri sunt ratione cu ni m io dolore illi qu i omii ia nouit,&nihil ignorat c. nouit,extra de iud. ax Et nullum est maius proficuum remedium ad inducendum populos, ct exedicitus ad beneuolentiam quam cum Dei
gratia ipsos bene,& aebe, e tuti & iuste,
rectE, Se sanctδ gubernare cum amore, de persecta Dei charitate suum non tollendo illis legitima causa cessante,& neces sitate: seisi is magis praestando victum, ut saciunt boni pastores: qui gregem sibi comissum bene pascunt secundum memtem Sancti spiritus:nec laedunt patrem, neque filium, neque spiritum sanctu trinum,& unum,unum, & trinum in su
stantia una inseparabili:& sicut in sep rabilis est Pater, Filius, & Spiritus sanctus , ita in seperabiliter operatur, & ab uno principio unita spiratione ipq pr
cedunt c. omnes,de consecra distin. iii &c. Sic enim, xxviii. distin. P vi sancta mater fatetur ecclelia, cum qua vivere, remori ' , pro ut sancti patres nin
270쪽
DE NON PONENDO Ex ERCITum IN DISCRIMEN FORTvNAE. Sostri vixere,& mortui sunt uniti cum ipsa
nacta matre ecclesia sponsa Christi fidelis,& pudica: a quo suum habuit, & habet fundamentum, & incrementum: &habent boni pastores ponere anima sua pro ovibus suis ut docet Euaneelium ,
nec pati oves suas lacerari a lupis praeparando pabulum ovibus suis ne sibi deficiar cum tempus, & opus fuerit nomen fugientes mercenarii permittentis oves
quae non sunt suae lacerari a lupis et Ideo populi contra diuina iura male pertractati in desperationem inducuntur ad peroptandum nouos dominos, & ad obliuiscendum,& spernendum ueteres.
3 i Tyberius Imperator pius in subiectos,
cuius tempore fuit crucifixus humani Veneris seruator IESvS CHRIS-T v s noster a perfidis Iudaeis ob inuidiam iptarum et nunquam voluit grauare plebem ut scribit Eusebius de temporibus, & erga illos qui consulebant ipsum ut plebem grauaret inquiebat boni Pastoris est tondere pecus, & non decoriare: & bene de Christo Iesu sensit, re illum pro Deo colluit:omnesq: Christi &Christianorum contradictores sine ulla miseratione deleuit: Pilatum qum: damnauit exilio: quia salsam, & intulla in Christum protulerat sententiam propter odium Iudaeorum, & liberatus fuit Sudario Veron icae Tyberius a malo quo detinebatur in curabili . x t Iullii Senatus Scipio edere mauit Carthaginem lacrimando: Sc memor fuit incendii Troiani, & Babilonis vaticina lofuturum incendium urbis patriae suae rquam solita incondit, & ipse madidis oeulis cogitando illam mille Reginam
orbi et,&in tantam peruenisse miseriam:
probitas Scipionis omni gloriabitur e-uo: qui pie ' hostibus in bello caesis plorabat, & illos insepultos non relinquebat cuius virtutem inuidere. Fabi ut maximu , Cato, & alii quam plures Romani Senatus imperatores et Ita quod pro p qmio tantaru palmarum,& triumphorum odio exula patria sinus, periit:& in discessu suo in Senatu ostensis cicatricibus: Iuas in bello pro patria acceperat inquit. Ingrata patria ossa quide non
x s t odio in exilium extra patriam mortuus fuit Theni istocles, Focion,& Annibal,& in careeribus Melciades,perit Pericles,& quamdiu res alii inuictissimi duces, & Nitiam tam optimum Imperatorem perdidit post multas victorias suas Atticorum inuidia et qui glorios h magis mori morte voluit, quam fugere, liccteuadere potuisset inquiens sibi sore melius modo mori u viuere, &insidiati, tacalumniose mordeii, & taxari ab inuidis suis, & ab Attico populo. Inuidia
C sarem suerunt persequuti multi ex Senatoribus cu Pompeio ne triti pharetcontra quos sequuta fuit Caesaris victoria:& capto por Iuliii in Caesarem Pompeii vallo in capis Parsalicis cernens Caei sar multos ex Pompeianis interremptos
inquit suspirando, hoc voluerut isti propter odium, Sc inuidiani,& ad talem me
duxerunt necessitatem volentes me: qui
maxima bella gessi relinquere exercitu ut me condemnarent, & line triumpho procedere exulites Palade 1 patria sua.
ets t In expeditione praedicta caesi suerunt
ex Pompeianis millia sex militum,& capti multi: quorum partem maiorem locauit inter legion ex firas,& reliqui moesti fugerunt,& multis per Caesarem clementer fuit donata venia: inter quos fuit Brutus qui una cum Cassio, & reliquis coniuratis Caesarem postea in Senatu
xpit Ami eos,&familiares Pompei in Al xandria vagantes post bellum Farsalicuhabuit Caesar in arbitrio suo, & illos liberaliter dimisit cum placido vultu suo,& hunianis, inio sermone, & cum oblationibus multis: & scripsit ad urbem fructum accepisse omnium laborum suoru ob ciues seruatos q sibi fuerant cotrarii. et g t Fugienda est crudelitas in re bellica, uia Deus perdit crudelest Crudele geum suit Achillis proicere in rogu Patrocli teucros duodecim captiuos : Ppterea non potuit ipse postea vitare sagitta Paridis iuditio Dei . Et nobilis Ioannes Medices vulneratus in tibia pedis a