장음표시 사용
271쪽
theotonis in bello cum tormento ignis
tartarei. xii. mortes theolonos captiuos
iugulare, & crudeliter perantea fecit rabi* caesae tibie.ay t Et melius est obsessa loca per dediti ne, vel alio modo habere sine bello,igne,& ferro: quam illa bellare, de capere cupericulo: quia varii sunt, Ac incerti bellorum euentus,& melior est semper certa,
& vera pax, quam belli sperata victoria.3o t Scipio, Metellus ad preces regiis Numida tu in Iubae delere tunditus uti censes volebat cum ciuitate: Una intentionem proditionis habebant cum Caesarem , quod prudens Cato prohibuit rationibus veris: Se illorum defensionem suscepit pypulo v license permittente una cuScipi e reducto ad votum Catonis : qoptime urbem dist muniuit necessariis. 3i t Octavianus fuit damnatus de crudeligestu contra M. Antonium. Cassium,&Brutum,& contra captiuos patrem,& filium in limul duellare coegit, dc pater fili si occidit, de inde semetipsum super cadauete filii interemit quod a ominabile fuit gestum,& vix Capitolium seritauit Octavianus, sevientem in I ompeianos pro morte Caesaris : qui illis pepercisset si vix i steti & nisi repente se corripuisset Octavianus no diu permansisset In Imperio,nec nomen Augusti habuisset: sed se induit pietatis,& clementie veste,a se omni exulata saeuitia: utenda est pietas,& misericordia erga captiuos, &suos cum charitalepersecta laciendo iustitiam aequam cunctis sine diserimine: quia Deus non deserit misericordes , &iustos: otios etiam peramat mundus, &votiva desideria cosequuntur pro bonis operibus, & pro malis flagellantur.3r i laudantur Principes quos sapietia regit,& illustrat,& vituperantur impruderes quos sua in3prudentia obscurat eterna calligine. I uste regere, & iuste pu- inare ha ni Principes,& Reges: ne a
ominabile nomen summant. Tyrannicum infamiae nota omni aeuo duratura .
s 3 t Et si populi fuerint saperbi domari
prudentia poterint docti, & excellentis Imperatoris videlicet humanitate, mu-
modum,& tempus veniam concedere,de
indueere petentibus, iuxta illud PMd.
Parcere iudiectis,& debellare superbos. 3 t Et nihil est in vita deterius quina rupere fidem,& uti crudelitate:quae homi nes reddit simile, seris : de ut infidus ab Omnibus vitatur: & raro crudelis perit bona morte ut dicit Solomon: Crudelis fuit Therodamus qui leones alebat humano sanguine, & Dei iuditio ipse fuit cibus leonum suorum: qui illum lacerarunt,& deuorauerunt: Scaeua est fugienda crudelitas,& infamia ruptae fidei: iugnocent gloriae, & perdere liciunt impe rium poli, & seculi. e. Quid culpatur xxiii.' i. & de fide fetua inserius lincius dicam suo loco. Amilchar viso TRomani accipiebant Gallos ipsius ut amicos in exercitu sim, & extra exercita veniebant: quando vocabantur ab ipsi avno die facta suorum qiiorundam ethctione luit ut Galli saciebant ad videndum exercitum Romanorum illis vocutis extra uallum: qui luerunt, de Ammchar ipses occidit: ita P in futurum Rhmani non fuerunt cofisi de side Poenor 3s t Luculanos milites depraedato Regno Mithridatis 1 Tremisita usque ad campos termodontinos adeo oppressis auaritia, quod conquaerebantur de suo Imperatore, T tantas ciuitates reconcili huerat,& nullam per vim coeperat,&m derat sibi in praedam & φ nolebat milites suos depraedati aliquam urbe,ne diuites fierent, & suus tarte diminueretur exercitus recepta praeda:& φ illos duce bat per loca deserta Titaneorum,& Caideorum ut Mithridates debellaretur intacta relicta ciuitate: Amasa obsessa varie,& rationibus Lucullus vincebat milites suos & finita hieme relicto Murena ad obsidionem Amasae: ipse accessit cureliquo exercitus contra Mithridate Ptantem exercitum xl. millium peditu,& millium quatuor equoruret iam transiuerat flume Lycum-Lucullanos inuaderat: & inultis ex illis in loco aper to,dc plano existentes exsi, & capti tu runt ab equis Mithridatis. Tunc Lucullus
272쪽
DE NON PONENDO ExERCITvM IN DISCRIMEN FORTvNAE. llus examinauit quenda senem er*cu captiuu nominatiuu Arietini ora,&tinitauit locu de nocte:& consilio dicti senix accessit parcta,aspa. de mala vada ad castru quodda G ibito tu ubi exercitu sua
in acie ordinare potuerat: Sese tuto reducere in vallo,& ibi morari hostib iuitis. 36 t Etest curandum s ille qui cotidit ma-. gis in equitatu, et in peditatu se habet accomodire cu situ,&locorum natura. Et
utile est mutare quandoque Lica, cons lium, Sc ordines cum plurium suoru fidelium in re militari expertoru consilio:
quando videlicet est uispitio, P hostes sciuerint secreta suorum inimicorii in se
retento secreto exequi, conseruando mi
lite doctos in re bellica in castris cum
obedientia,virtute,& timore pinnarum, sanctionum militarium.
3i i In expeditione conseruantur milites spe, hortatione,& primio Ducu molli: qui nunquam habent pugnare generaliter cum exercitu suo: nisi ipsos oppresserit necessitas,& legitima causa. 38 t Et habent curare ordinare acies suas, re probe illas instruere ad bellum tu, hostes ignorent ordines,& secreta sua:&.T primi a secundis ordinibus ac ieru , & 1 triariis coinode recipi possint: non exerccndo ordines ad alios effectus, nisi ad illum essectu pro quo illos ordinauerint,& deputauerinta ut de ordine non sequatiar colasio,& inordinatio cu ruina exercitus: 'uia ab accidentibus subditis pote inicile prouideri in belli ardore, & facito prouidetur rebus per antea cogitatis.
Et dum Mitius Arpinas foret p: aemate necessitate pugnaturus , dato die pugnae retra Cimbros,& Theotonos, suos primo cibo repleuit, & instruxit extra vallum pro bello, & ibi illos tantia retinuit, quantum sibi visum fuit hostes fuisse festbs itinere: quos venti, pulueris,selis & loci capti auxilio deleuit.
iv t Et dumtaret Sertorius cu exercitu a. pud flumen Iberum iunctus cum exercitu Perpennae: concurrentibus ad ipsam uarbaris multis inordinatis: qui sine ordine, & eum superbia tumultuarunt, hostes adoriebantur: & pastim ab illis ordine pugnandi trucidabantur: quos Sert . rius verbis, d rationibus retinere no valens in ordinibus sibi datis: illos arte opposuit host ibuq in loco ubi succurri facilesostrat ab ipso Sertorio, & Barbaros contingit sugari ab hoste ordine pugna.
te,acceptis vulneribus multis: quos illico succurrit Sertorius, & recepti mersit ab ipso Sertorio : cui postea obedicntes fuere Barbari milites Imperatori suo Sertorio: qui illos exemplo docuit plus valere ingeni si qui res & paulatim paulatim persaepe hostes superari tempore, virtute prudentis ducis . exemplo Luculli qui tempore domuit Reges Mithridatem, & Tigranum sibi etiam arte sublatis alimentis. o t Tenentur bellorum Reges curare nerei,& loca caera, & parta longo tempore,& magno labore,& impens constrisi.cta crebris vigiliis concrementur, de destruentur spatio breui: Sed ea magis donare amicis, & bene meritis suis militibus. Caetendo consilium ex re, loco,& tempore c. In scripturis. i.q. i. & c. siquis, xxiii. l. i.
i t Nam destruere aedifitia est deturpare ciuitates, & idem est incendere illa. Q utro si cessante bello occurrerit incendium fortuitum,& casuale: an sit incendiarius venia dignus: Dic T sic,cum negligentia, patientia, vel culpa non aeque puniatur ut dolus.l. Mariti. s. Qua quaestum. C. de adulti & l.penuit. si de inced.
x t Et si acciderit ex negligentia castigandus est. l. Qui ses. si eod. tit. Sed si . ita
opera, grauius est puniendus,ut in l. f n. ibidem, he l. i. st. ad leg. Cornel. de sicar.& l. si data . C. qui accusari no possunt,& per not. in l. Miles finde adult.
3 t Et si incediarius ob praedam, vel inimicitiani intra oppidum com nais erit incendium est vivus concremandus,aliis punietur leuius. l. Capitolium. s. Incendiatii. C. de poenis
273쪽
IURIS UTRIUSQUE D O C T d R I S
De Oratoribus, seu Legatis Principum, & de eorum fide,&officio. Tractatus.
l Oratores P pum qMIM esse debent. et quid vere es' curare teneantur,et quibus halina Homini non 'ede uti legi tibi a catholicae, non ces credendum. Adulatoris livo numis nocet quam manus. Amicus noa ct omnis qui parcit. nec ominis qui uerberai inimicus . Persae quomo A eognoscebant Regem mitte, rem lagasos fore prudentem. Umat Osipiemia expis obuior est mctum bilibus genere
Orator ab oratio ne duitrer . Oratoria ars in quibus uerser;- . Oratores quiliariis uirtutibiu excelluremit.
aso superbia nocui: in re odendo oratoriabus Arsace Regis Parthorum, Pompeio profuit humanitas in Armenia minore iuris su Ora legatis Elei eorum OM
Pax composita peruarid. bet , nec est rumpet . da ubi dispidario praecedat. Principes pactis conueluti per legatos si spa
Legato idem Muor actilendas est, sicui Principi suo. inaures a Principibus quibus missi sunt, munera non debent recipere , sicut fecere Apius claudius Legatus Luciari ad Tigranum, P. apodia Legatus Thebaverum ad Artaxerlim. Timagora Atheniensium orator ad mortem damnatus fuit,quia dona ab Artaxerse Rege Persia ad que Actinatuserat, ceperat. Legati quos umero esse debeam. O quis eorulegat onem exponere Lageanti cro merus ternus quam perfectui sit.
s Simulatio siue fas edi dolo stare non pustragarisancti a lege reputantur. Legatus cogi pote I legation sempere. Legati sunt placide O reueremer acciperari cs' audiendi . Murentes legatos uidentur ipsi ire periei. et Becam tune iussi itur contra iniuriantes let res Papa uel alterius Prio. u. Iniuria irrogata legatis, Principibus edi pop-lii sui, facta censetur. Iniuria facta omias uel magi providuam Imperatoris, Papa sive Impervini fa
Iniuriasm vas A. censetursam demino. s cmuis de tuo osseudendo an peti positi per illum qui timet ab eis nimico laturiari.
R A T o R E s, & scii legati Principum,quales esse debet: & quid
gere, & curare tendiantur et & quibus ha-deant uti cautelis:do
cet M.Tulius Cicero in libro suo de perfecto oratore: &rator,& Doctores in tit. de legation. c. lib.x.ubi ponit Luc. de pen. xx. qualita. res pertanales quatere debeant in oratoribus, & totidem in is tas praecepta , vseu cautelas esse debere . a i Primo, s eligatur fidus legatus,quia met Principem suum: & et sit gratus, Rdiligatur ab eo ad quem destinatur. c. ad apostolicae, de re iud. lib. vi. Nam rhpelluntur illi, qui odio haebentur, ut prasinorum praeces . l.M.in M. C. OE . vi
274쪽
ear & qui non inat,& non ametur facile contemnit,ta conteumitur c. prS seni, xx.quael .iii. Sccundo et sit fidelis, di integer side, & de lege mittentis. c. Nouatianus, vii. Pi. c. eaque, extra de stari monac. in hillorum: eum non sit credendum hominu qui non credit in lege nostra catholica, Sc colemnit honorem nostrum: ut Aristoteles docuit niagnu Alexandrum. Fidi in cunctis es e debent Itiati Principibus suis,& curare se in per Pro eorum honore,& commodo, ne sibi contingat quod euenit Methodoro Ca,spio legato Mithridatis misso ad Tigranum Regem Armeniae ut Tigranus vellet inferre bellum Romanis ero Mithridate tacero suo, & illum dissuasit: & duhoc Vercepisset a Tigrano Mithridates,
Methodorum eloquentem virum occidit in pr*sentia Regis Armeniae Tigramni:& tale factu non inmrobamus. c. quod
olim,de ludq. quia inlidus fuit,oc inimicus regi suo. Tet tio ae sint eloquentes re sapientes. c. porro. lxxxiii. distin.& et Iegis scientia,& claritat non desit in ip-ss.c. si ergo, in fit.&c. licet. viii. q. i. ubi habetur ae nihil sapientiae, nihilue scientiae, & nihil in eo dest industriae: ut de Q. Fabio Romanoru legato legitur misso ad Carthaginenses. l. ii. F.deinde. st de oris. iur. chattos sint iusti, & non eligantur iniqui,& iniusti, ut in capitu-
Iis habetur prouerbiorum x. ii. & xvi. Quinto ae sint veraces cum Dei timore, e in viii .c prouerbiorum. Aperietur labia mea, ut reste praedicem:& ae vitent vitulationem:& si non sint assentatores, cum magis noceat adulatoris lingua, qinatius : Nec omnis v parcit amicus est, nec omnis qui verberat inimicus eli c.
non omni g. v. q. v.c.non putes.xxiii. q. v.
nam peior est adulator, & assentator, qsit coruus qui homine mortuum roditita adulatot vivi hominis, honorem tollit,& contemnit. Sexto debent est e di streti, & docti in cunctis,& exemplaresncerdotiam exemplo in xxxvii L distin
ut arguet,& obsecret cu omni petilentia,
di doctrina. Septimo sobrii esse deber, et sibi nou noceat vinum. c.vinoleutui xxxv. distin. & ubi est xbtietas dominatur luxuria,& furor sine ratione: & docet Apostolus abstineri a vino in quo est
luxuria. c. sane. xv. l. i. Et Persae volentes cognoscere rege qui misit legatos ad ipsus,an foret prudens, aut imprudens legatis suis praetabant potum vini, & parum bibebant, vel nihil iudicabant coruregem esse prudentem: & si nimis bibebant illum fore censebant imprudente. Octauo debent esse aetate perfecti, dc
proueti. c. Nouarianus . vii. q. i. c. qui cuilis
xxx. distin.c. quidem . ea. distinctio. Nono et legati sint robusti, & fortis naturae, fortiq: animo,& apti ad ferendulaborem, de gloriosam vocem habentes, cuius defectus in voce facit erubescere legatos ipsos in pronuntiatione:& interrogatus M. Tullus quid nam melius es set in oratore, respondit pronuntiatio:&secundo & tertio interrogatus,quod ulterius esset melius, respondit idem vid licet pronuntiatio:& non debet esse in legatis viciosa audatia, quae temeritas nuncupatur et sed esse debent muniti diuina sapientia. c. disciplinae. xlv.distin. D cimo legati esse debent eloquentes, & facundi, quoniam nil est tam incredibile,quin in dicendo fiat probabile rationibus:& nil est tam incultum, quin oratione splendescat,ut inquit Orator in Parados, is sitis: optimus est orator ille, qui
dicendo animos audientium arte reddit dociles, benevolos,& attentos; delectatione,persuasione, rethorica, ut ipse docet Orator in nouis,& veteribus suis rethoriciamam dulce verbum bene prolatum iucunda voce multiplicat amicos,
remitigat inimicos,&iapietia,sensusq:,εe doctrina etiam noscitur lingua. l. Aquilius st. de donat. Sc l. famos. E. ad leg. Iul. marest. Undecimo eligendi sunt legati nobiles, virtuos, & morigerati, quos virtus, doctrina, sapientia, ct icientia nobiles reddit: nam virtus,& sapientia ex se nobilior est cunctis nobilibus
genere, habetur per Andr. de Iter. in c. i. quis dicatur Dux, Come ,aiit Marchio.
in usiacud. Duodecimo fulgere debce dignitate i gati, ut dignitas sua locum x A
275쪽
t seruet illis legatorum. e. ad apostolice, de re iud. Decimotertio debent esse viri probi utiles in verbo, & silentio dissere ei: ne proserant illa. quae tacenda fiunt: in ne retis cantilla, quae dicenda sunt. sit rector. xliii. distin & in exponenda legatione sua se ferre habent prudenter,
P ponderare trutina prudentiae verba sua. c. ponderet. so.distinct.& ut eorum sermo primo veniat ad limam, quam ad linguam. c. i. ii. q. i. c. decreto. ii. q. vi. &virtus est celerius sentire necessaria, &tardius in verba prorumpere: non enim
maior est gloria dicere quod nouerit, quam silere quod ignorat, & tacere ratione est diuina prudentia. Decimo quarto, taliciti,diligentes, vigilantes, Scsolertes esse debent legati . capit. i. Se ii. lxxxiiii. distin. & illis imputabitur principibus, qui negotia sua comittunt negligentibus ligatis. s. penu l. instit. ciuitamo t. tol l. oblig. Decimo quinto debet esse maturi, habitu honesto, & incessu. e. clericus. xli. distin. nec esse debent instabiles, mobiles,& di sibi uti, procaces, inexpediti, aut turbidi, nec ut foemina molles , a mollice dicta, nam mollicies sanificat laseiviani, di sibi utionem, ne gligentiam, contemptum, & inconstantiam: procacitas ostendit superbiam , de iracundiam et, & gestu est temperanda sacies oratorum, ne proterue exasperetur,& ne laesciue dissbluatur: sed in se habere rigidam dulcedinem,& dulcem rigorem
cum tardiloquio , ut sapientibus conuenit. Decimo sexto debent esse moderati, sera antes in cunctis modestia me nec procedere arroganter, sed cum modestia loci ut, & agere negotia sua , recte disputando ratione. c. vide. xxii. q. ii.& l.
quisquis. C. de pollui. Decimo septimo esse debEt oratores probe eruditi, docti, irreprehensibiles , proprii honoris ti
i. eruditi si pluribus linguis i& teneantur ad implere votum per se ipsos suae legationis, & secundum ritum ipsarum
linguarii c. quoniam, extra de ost . ordin.& per oratorem in quinto rethoricotu,
ubi tractat de voce, & gestu corporis ha
bendis in pronuntiatione oratorum. Decimo octauo esse debent morigerati, di in moribus graues, & prudentes. c. x. l. i. Sc c. indecorum, tra State, & qualitate. Decimo nono sint quoque litati viri boni, probi benigni, iucundi,& visu modesti, & decores moribus: & eloquio eruditi in virtute a pueritia sub probis magistris exercitati: ad hoc ut se
valeant exhibere maturi, & e caces. t
tu amitis, vii. q. i. sit i. in ipsis praecipulliterarum scientia, aetatis maturitas, remotu grauitas .c.cum in cunctis, de eleta
sint etiam secundi, ingeniosi, circuspecti, & ornati in pronuntiando ,& moribus honesti,& in consiliis,& nTotiis, prouidi,taliciti,& astuti, vigiles ingenio,& flagrantes studio, singulari memoria, clara voce, parati eloquio. Vigellino debent
legati sequi vestigia Christi probitate
non auro cupidi, quaestum negligetes, aereiurantes,suq legationis honore interiti: non aliis inuidentes, Nomnibus dignis se placidos, & amabiles ostendetites,praebetesq: illis verbo, dc opere reuerentia,assiduo Hii,& exercitatione orandi,& proserendi facilitate, ac secundia dicendi, cum omni virtute sine vitio,&deserinitate. c.hinc etenim .xlix. disti. Et ultra emissa tenentur legati seruare non nulla in perorado, de quibus quaeda subnecta in serius. Na dicitur orator ab oratione, ' quasi oris ratio est.2 Ars enim
oratoria in quatuor versatur,ut in rethoricis docet orator, in inuentione videlicet in dispositione, elocutione,& meritoria. Et plures oratores variis virtutibus excellerunt: grauitas nempe suit in Catone, & Iulio Frontino, in Lelio aute,& Plinio lenitas, in Graccho impetus a Caesare calliditas, in Hortensio distributio, in Caluo argutia, in Salustia, breuitas, in Cicerone facundia, & eloquen
3 t Circa illas viginti cautelas, & seu precepta:quas,& quae legati in se habere debent. Prima est, ut cauti sint, adeo et animum suum ad spem erisant, & sibi commissa in legatione proiiciant. Secuda est et literas suae legationis,qui decreta nuncupantur
276쪽
xupantiar secum habeant dcferre. l. fi C. e legi lib. x. illac praefretando eui diliguntur cum debito honore,o ualitate a tenta pertanarum: si ad hostem diridi reuerentia sibi non adhibeatur. nec dexteram illi tangant,neque ipsum salutet, I rout de Pompilio legitur Romanorum ato, ad Antonium sibi beneuolum Syriae regem misi, ut Ptolemaeum non lacesseret rege A Jpta:quod uno momento dc verbo reenti Syriae terruit & Aerepti rexit: cum Pompilius in Aegypto inret salutaturum humanis imae ab Anthi co Rege praedicto,sibi Drticulariter amico, non ante expositam Senatus commissonem, debitas salutationum uices reddidit cunctis viri grauitatem, & animi magnitudinem spectantibns admirantibus,& stupentibus:& audito per ipsum Anthiocose pariturum Senatui Romano, eundem regem Anthiocum i saluta uin& mirabili assectione amplexuq fui trde ita legati tenentur se bene,& fidelitet gerere pro honore, & coni o Principum suorum. Nam officium est lega.torum inter illum ad quem missi sunt, et: eum a quo mittuntur amicitiam, se cietatem,& pacem firmare cego, in fin.
lxiii distin. it Ars cae regis Parthorum oratores fideliter exposia erunt Crassi sibi eommilia a rege suo. & eum Crassus superbia nimia ductus tibi:respondistet se non fore illis tune daturum responsum , nisi cum fuerit in Seleucia, aut Babillone, ergauem unus ex oratoribus Asareae Agius nuncupatus eleuauit manum osten
dens Clastipalmam inquit: prius pili
nascentur in hac palma antequam pose sis videre Seleuciam, vel Babillonem:&oratores discesserunt, & iuerunt ad I rodem regem doctum in armis, & illi belli futuri dueem Arsacae regis nomine secerunt,& Crasib ruina post sequuto Marte contingit.
x t Et lainlabilior fuit humanitas magni Pompei quam superbia Crassi: existente namq: Pompeio in Armenia minore cuexercitu, ad ipsum missis oratoribus preges Et meorum,& Medoru: quibus ATIS PRINCIPvM, &e. 83 Pompeius gratum, & placidum respon- sim dedit adeo se illos reddit amicos,&confoederatos Senatui: Populoq: Romano. Curandum est in consederationibus, induciis, de pace componenda, v bonae fiant,& cautae conuentiones firmentur, ne de caetero rumpentur: quia illi gastaciant iniquos pace praeparant vires
iniquitati eum colligatio talis no sit duratura,& post bonos affigit in futurum. Attamen seruada est pax composita, nec rumpenda est,nis praecessisset dissidatior ut dicit Ioan . Ana. in c. pro humani, de homic. in vi. praecedente autem hostili diffidatione de iure gentium permittit bellum,ut pax quiratur, & in pace vivamus. Legatorum enim pactis conuentis,& firmatis in foederibus, induciis, tres ua,& pace stare habent Principes,& ila seruare tanq s ipsi Principes praesentet pactis tuissent per regula iuris: qui palium fuit, per sei psim lacere videtur c.
quae de caiisa. ii. q. v. & l. ita autem .s. gessiste. l. de administ tur. c. nouit, extra deo c. deleg. l. i C. deost prael. Aphri. Et idem est adhibendurum honor legato prout Principi suo. Ideo ea uti, & circumspecti esse desint Principes ei rea electionem legatorum suorum, ut probos, probatissimos, Sc fidele ,expertos, doctos, prudentes,& exemplare; eligant legatos suos. Qui pro honore suorum Principum nGhasent accipere numera ab illis dominis,& Principibus,quibus missi sunt, &destinati oratores. Exemplo Appii Claudii, qui dum foret per Lucullu missus legatus ad Tieranum regem Armeniae ut iure belli in manibus Luculli dare deberet Mithridatem bello pulsum, munera spreuit regis Tigrani. Nec Pelopida legatusfThebanorum acceptare voluit munera Atthaxeriis Persae regis pro honore,& corona Graiae patriae sue. Et Athenienses ad mortem damnaueruelegatum suum Timagoram : quia dona si plura acceperat ab Arthaxerse Rege Persiae,ad quem Orator destinatus su
rat ab Athico senatu. Tertio non est exercendus numerus Ternarius circa legatos lictos per aliquam ciuitatem: quia
277쪽
numerus ternus numerus est pei sectus,& comprobatur in Deo uno, di Trino, trino, S uno in subilantia, &diuiis iratali ita inseparabiliot de sum m. n.&cathol. habetur, At tro saciunt collegiu:
unus aut duo persaepe mittuntur orat res prudentes e. illud. vita l.i.c. n. ex
6 i Et ex his eligat prudentior di doctior,
ac eloquentior: qui exponat lcgationem, di senior,nili iuniorbesset sapientior, di doctior,ac eloquentior: qui tunc I raeserretur seniori .l. I. C. de consulae .lex est iudistin. Multitudo legatorum quandoque mittitur, ut fecerunt latini vellati ramis oleis pro habenda pace a Romanis ut cantat Poeta. Iamq: oratores ademrant ex urbe latina , vellati ramis oleae, veniamq: rogantes,& ibi. Centum oratores veniunt ex urbe Sabella. Quarto obseruare habent oratores in ex pomnendo sibi commissa chruo loco,& tempore praesentibus illis, quibus conuenit
c. quoties. xxii. l.v. & noscere opportumnitatem,abiecta importunitate:& ille recte facit:q nouit ordinate tacere. Quinto si forent per oratores legati attendere debent lilentium, ne oratio sua fiat in tumultu sed in loco quieto, di silentu ut veritas inelius niueatur, re ut inquit PS-pheta. cultus iustitis ii lentium est c. iii
episcopatum. viii. quaestio. i.c. sacerdotum, de consecra. distinctii. & mittissimam proserant verborum prolationem, ne sensiam audientium contenti sis uocabus perturbent c. in loco. v. q. q. Sexto. in orando attendant,non nimis tigrre satures audientium aures: iuxta
illud Virg. in Buccol. Claudite iam riuos pueri, sat prata biberunt: & sic habent aduertere tempus, quo auditores
non sint fessi in audiendo c. sit rector. I. Nouidendum. xliii. distin. nemo utique auditur auditore inuito. ex merit vii. s. i. & l .ii. s. contrarium in lin. fl.de vetaturi enucl. Septimo g non excedant fines mandatorum,seu commissionum sibi datorum a Principibus, vel republica suis c. inter caetera, extra de rescrip. sed
ea habet diligenter seruare,& custodite. a si quis plo eo C. maiia. nec aliquid de suo addere debent: exponere simplici
er totam sua ni legationem absqi me
datioullo c. pura. iii. q ix. Et possunt legati de his, qui ad damnum, & iniurii in eos legationis tempore acta sue sunt,
causas instituere secundum leges. l. legatus. .de legation. Octaue icnentur legati,ut docet orator in rethoricis litmmissa voce perorare,iptarum attetagra uitate sit binissis oculis, & posita alciu eleuaretvi auditores audiant: ut dicit beatus Seuerinus alias dictus Boetius, distende mihi domine iacere ut sonet vox tua in auribus meis. Vox. n. tua dulcis est, ct facies tua decora. Nono non timi O,
sed audacter loqui habent legati princispum,& respublicatum, exemplo clericorum,ut in s. icononium, authen. de non alien . & timidi legati vocantur metito canes muti fine latratur ut dicunt Domsuper rub. C. de l .lib.x . v c. st rector, xliii. distin. Decimo, clare,&non
sophistice, neque ambigue, & dialetire
loquantur, ne hant odibilcs:5c purus sermo pulcherrimus est: ut scribit Aristoteles in Aethicorum .iii.& oratio illa hi stra est, qui non manifestat intentum,uoniam opus suum non perscit. Vnecinio ne simulate loquantur, quia simulatio stare non potest sine lalsi, & dolo comitibus suis. l. salsus. st de suri. Duodecimo cauere habent a superfluis. l. i. st . de orig. iiir.l. in . s. in resutatoriis C .de appell.& l .sin. C. de preci .imperat. offeren . quoniam si re stat mendacium, peccatum,& stultitia in multiloquio: &prudens moderat labia sua e.liquido, de consecrae istin .ii. Decimo tertio tenentur legati pensa se verba dictundere, pro pio sermone secundum qualitatem 'Diouarum, seruata gratia, dignitate, vultus, ct oris grauitate, corpori, ii mo suaui,& concina loquantur pronuntia tione, adaptando se pro inpenio audientium,verborum ordinem, rite copone
do, dirigendum illum probe pro eruditorum capacitate eoportet. vati. q. i. Decimo quarto verba sua tenentur legati
278쪽
onderate secundum veritatem, & et sit non vult loqui alloc, Sc irs nini loquantur: nec habent praecipitare verba, opera, de consilia sua,nec ordinem pero- andi rumpere c. podetet. l.distin. &t ut
pe quidem, & vieiosum est in te seuera
praeponere sermonem dignum cum vitio. Decimo quinto variare habent lerati orationem suam coloribus rethoricis,quando vident,& co oscunt auditores est e sesses, vel aliis intentos l. ii.f. nqui LCde veter. hari enuclean. Decimmo sexto curate habent legati exprimere sibi commissa in legatione placida foce,' mitissima prolatione, & pronuntiatione liquidissima, non re iterando clausulas: sed continuando . reuocando animos ab errore, & illos 3d. yerixam .
trahendo, reuocando praua, & in recta mutando:& de vitiis ad virtutes, aspera lconuertendo in plana, instruendo fidem amicitiae erigendo spem,&pacem inter et
amicos,saciendo, rodorado charitatem,
eleuando noua, & plantando utilia,souendo honesta, mitigando corda irata& exercitando pigro , contalando desperatos,& illos hortando ut Demosthenes is apud Graecos. dc M. Tullus Cicero apud Romanos, vesturii sui corporis optimh: ut Hortensius,& Lentulus, speculo si videndo antev petorassent: & inde concionando placerent auditoribus. De-eimo septimo si contieerit legatorum to et qui de scaeuis, seueritatem adhibeant, si de thosis leporem, si de arduis grauita-tem: ut optime scribit M. Tullus Cicero in primo ossiciorum, re ita rethoricis di 8c i ire nabent curare legati quod non sit innanis loquutio fila,sed utilis,mouendo, suadendo,docendo &consulendo,parch llaudando, parcius q: vituperando: quoniam nimia laudatio est tam irreprehensibilis', quam immoderata vituperatio:
est in adulatione, Sc hv in malignitate:
miscendo quandoque iocosos, ec sic tos colores, & sermones rethoricos secundu opportunitatem, sequendo magis utiles, iquam facetos sermones: abs ii detrimento indi gnationis. Decimo octatio non habent oratores uti semper verbis uetem
ribus,sed nouis magis: quia noua Placent,ut in procem .habetur digestorii de Thuberone in s. ii. 8c ut dicit beatus Hieronymus seribens ad Damasum Papa mihi susscit loqui, ut intelligar, imitans simplicitatem, & non dolosum superbia buccis inflati ,& verbis spumantibus. Decimo nono, ut doctorum sententiis utantiit in ardua materia , ut inquit Orator in rethoricis. Vigesimo in onini pronuntiatione caueant legati, ut alias di xynon repetere clausulas,quoniam vitium taret in arte oratoria,ut circuitus cessantibus tamen coloribus rethoricis: nam verbis spumantibus horret sapientia: magis auditur orator in filantio quam Principis clamor inter stultos:& quiescant strepitus, & tumultus, risus perorantibus legatis c. in loco. v. quaest. iiii inta sanctos lex reputat legatos. l. fin. . de legat. Et Publicii est munus legationum, quod quis iubire compellitur l. s.f. legati .ssale muner.&honor.&l. si quis decuri Ctae decu rion. Et regulariter sunt placide,& reuerenter accipiendi , dc audiendi legati per illos ad quos mittuntur: si mittentis di enitat hoc exigit. . inter claras. C. de Em m. trin.& sd. cathol. Sc illi qui mittullegatos, videntur ipsi ire per eos c. qui
it C. de statui.&immag. t Quem de qu*stione, quae occurrere consueuit: An iuste bellum indicae con- atra illum qui fuerit iniuriatus legatum
domini Papae,vel imperatoris, seu diem brius Reeis, aut Principis, vel Reipublice .ut in lib. xiiii Machab. & in libro Regum. XX. in c. .xi.& xii die,se, si fur irit nomine sui Principis iniuriatus et smautem iniurians tradatur in posse illoru, quorum erant legati,illi qui fuerunt in- b
iuria videtur,quorum legatione suffuntur c. acculatio. ii: q. vii. dc c. osterebat.
xxxii.q vii.& c. si quis.xciti. distinctio. Et non talum iniuria talis trogatur legatorum principibus, sed etiam populis suis, ut in. ii. lib. Regum. x. c. ibi pugnet
mus pro populo nostro: & per Docto. ec
279쪽
niaximi perlue depen. in rub. C.de l*lat.lib. xa. Nam ostensia illata officiat,& magistratui. D. Pari, vel Imperatoris,ipii domino Papae, vel imperatori illata videtur. Et iniuria saetii vasallo videtur etiam GP Domino: habetur Pbar. iii l. i. s. sin .st . de iniuriis, & per In- ncc. in c. dilectus. de appellat de Glo. in c. auctoritatibus, de priuileg. lib.vi. 8cbald. in eri s. conuicia.de Pac.iuram. fir-rnan. per Albei. de Rosa in s.si quis in hoc genus C.de episcop.& cleri di l om
ne delictum. i. q.de re militari. g i Quaero de casu,de euo pridie sui cotultus: Franciscus, & Hieronymus ambo Rauennates absq: culpa Francisci, culpa tamen,& potentia ipsius Hieronymi effecti fuerunt inimici tan poterit Franciscus petere sibi dari cautionem a dicto Hieronymo: Consului quod sic: per not. per Alexan. de Im H. in l. hoc amplius.s ii qui s.ff.de damno infecto. p IN IS
IURIS UT RIVS QVJ E DOCTORI Si
' ' Quid sit agendum per Duces in dubio
dentem exercitum reintegrab. utiferere T.
stantus captio inus O Manlius. 3 Annubati dolus inreuoeno Rominu exercita si caprivia ad montes uerelati et non profuit. Ad ut dum teriorem exeresim o ortet D cem aliquando malum nuncium supprimere, I hi mere Semrius edi Athenienses. r B cis sonis aliquando pro vo u Ioriae Alia a Dace est simulanda , ut exercitusani
6 MCDDam Ducem Prandoque decet dii summouere uelan casarfecit , in ere Iuliai filiae.
p Mortem aliquando mutam ex ad res quam hae, bem euentu sicut ex nimio maerore ia ex Anmenso ga dis aliquos incurrisse: ut euenit in morte. ricta Flamimi edi liber rate per raus filium Graecis data, si idi clae mepvu saepe coriam ceruo prate uolantes minuas concidisse. :
militaris non Seiraevenes, Oderam rumue iudicat .. vi Paminundas Alixander in P rrhusfuere.
Alii adem quoque classim suo cra recupeperasse. o Milites tubarum stactu refici , adprae mi amari. io usium polia a laudo Ferunque horas de
ii Ancipite melusum fortunatalia , pia
Deum rec matur, ' nihilo tam audacter Duem segerere oportere.
A Loca tuta per Ducem exercituiesse diligenda, ut per ea semuri r non desertiatur , sic Mixersi obfuit Theman es. s Bonum Imperatorem ut suis uictoria parere' si propriam vitam contemnere debere eis fores exandro dati ex Sabba ur
t s Duci nutarea timenda non sori , ut fortiter certando superet hostii ixemplo Romili aduer'i Sabines. iis Muties concitari delere sortitiatae Imperara
280쪽
ru mrtem spernentisim gloriosim victoriaco equantur. ut eme Furium camilium Sinu. I. is D. Urrhi Epirotarum regis uirtute, ciet' quaramne Demetrium superauerit, ae Asacedoniam ese alias prouincias sub se rideterit. ' Ducem Oiam pedeshem pugnare debere, sicut primi Romani Dictatores fecere. quom primmo Fabio Maximo ui equum ascenderet ex Senalus P id i Vmani decreto comessum fui. O ad honesterrendos eorum Ducum capita in istorum exercitum punt prodicis da, ut claudio Neroni de rapite euenit Asdrubalis laudantur illi Duces qui curam
ad Dibin suis sauciis rescitandis.1o Providi Dueis est suorum cadauera in die intersictorum necte sive ire, u. hostium tanti inmodo strages consticiatur. Et consilio temerario aliqua do in egreditione opus esis certum est ordinem non prodesse. Dimma pratiar intermitti non debet,quinei na-mrna clade hostium reliquias Dux i quatur, ut Martius eques er c. Manliusfecere; innume. xl.
13 Hostium castra custoditus O excubiis Astii
ra noctis mutatis uestibus sum inuadanda, is nocte Pompeius Mithridatem, o Iugur
ia RDnanes inuadere censueueris . n
ar Parua .quandoque a tam Imperatore no sunt negliges ,- mala inde vitemus, O bona consequamur , ut fecit tacutas in barbaros ex cerui persecutioue.
rietas Dei numine mitigat, et uma I.er Aso Parum ex restus ui magnus hosti Mideatur noctu . casis sunt miliendi milites qui hostibus insidietur et mane ad castra reuertan .so De Pauli Aemi 3 consuis eo antia, qui ante posterius triumphum duorum filiorum
morte non deterritus fortunam in re priuata non timuit.ut pinicam aute peneret,O breui morbo consectus publico funere propter ameratus est in campo Mariis pipiari. st De Drauudine M. Marcelli chi is qui in Gallus incidendo eos trudii ci spoliauit, eorum rege interfecto.
3a De ii dico si iii. Z Sertor, qui apud
erona Pompeium edi Afranium superauit.ss ta Scipio M.fabiu maximum inuitando docuerit securitatem tempore emendam ore.
3 Q Fabrum cunctatio magis timebatur ab Annibalis Minui celaritas. ex ouo se laqueo pro leonibus non pra Pallade habere aiebat si uia firmauit Domitius carbo dicedo rei militari necessaria e tardis dolatrii et n. 3 rs s Duces belli ex utraque parte dum conueniun pro induc3s uel pace ineundis habere debet equites in armis, ut fecere Scipio Aphricanus, O Annibal, edi huiusnodi conuenius fieri debet in alto capo O iactis lepidibus. 33 De modo prouidendi ne captiui existentes in exercitu isti noceant. Ei prudens responsium icorum de urbe sabba ad Alexandriam de pracedentia diei an nectis. Onus s. Is insueti Alterraneis adscendum hostes. o Vasallus coniurando contra dominum fudi, sid non pertacens ad essectum coniurationε
' sit priuandus seudo. Ajaus an O quando punitur non sicura es ectis de iure.
i Seditionis crimen quot sit causi malorum. x ob belli ciuilia sub caesare o Pompeio ere se sunt centum in septuaginta millia ciuium
Romanoram , non connumeratis profriptuer casia per Marium edi Sallam. 3 Pullica gratia militatu quis Iro mortem dabet appetere di si deuouere, ut Decii fecere.
lorum Imperatorest videntes in pugna exercitum suum oparte vincere, & h-
parte fugere ut saepe contingit : debent ob hoe inuicti esse animo, nec se desperare cum vatii sint exitus bello ru, nec finis semper respondet principio. Propterea tenetur suis augere animos ut acriter,& impigre,ptinaciter,& animose pugnentia victorium arte clamorem emittentes Myronidis exemplo Atheniensium Ducis: qui in dubio pr lio contra Thebanos clamauit suos este uictores, & hostium Ducem esse occisum:& ob hoc minuit Thebano rur