De Hercule Oetaeo Annaeana

2쪽

Barbara College Librarg

CONSTANTIUS FUND

6쪽

ω δε

7쪽

ltorum ac saepius legunt mihi Horculem Oetaeum persuasum ea ita toti me perfectam sabulam, ut omnium Annaeanarum tragoodiarum nulla sit impersectior. Insunt in hac cenae, qua ab auctore, cum do totius sabulae consilio et ordine nondum satis constaret, composita essovidsantur. Nam et plures habemus eluudem consilii scenas et male cohaerentes et interrae pugnantes. Quod ut demonstremus, paulo altius repetendum est. Si secundum Herculis Oetaei actum animo complectimur, non possumus non laudare. Ita enim scriptus est, ut gnarissimum se praebeat poeta humanae naturae. Ρrim onim fianira summo ira impetu incitata acerbissimis verbis animum levat nec mini parcit crudelissimis

admonitiones nutriet spernit ac vix locum verbis ius relinquit Horc. Oct 256-3l4). Mox ubi ingeni satisfecit et monenti aures praebuit placidiores v. l4-379), in timorum flectitur atquo imparem se esse Romulae forma o iuventate dolet v. 380-409). Sed torum rosurgit ira solita , Horculi levitatis et perfidia momoria v. l0- 34). At repugnat nutricis verbis excitatus amor mariti ne nunc quidem doletus et postqvum nutrix de reconciliando Horculis animo cogitare coopit, Boianira ipsa quoquo pom novam colligit et amatori Herculem temptare constituit v. 449 538). Hic fortasse quispiam in eo offenderit, quod . 473 subit Deianira consilium mutat. Qua cum multis verbis v. 465-72 magicam artem spreverit, breviter a nutrice monita 472: Vicit tesuperos Amor ad eandem illam artem confugit v. 473 sq. . Sed plurima sunt in Senoca tam subito mutati animi exempla In hyeste enim Atreus diu dubitat, num conscios raudi filios mittat qui ficta regni po patruum domum revocent inde a V. 16). Quod cum primum improbaverit v. 317-23 , tum sacer constituorit v. 324-303, repente iam Rene scena egressus 330: eatur iconsilium modo captum revocat v. 330 sq.). tem in eadem sabula Thyestes, quamquam diu regnum a fratre sibi oblatum detrectavit sindo a v. 531 ac modo . 540 certum sibi emo

consilium regna respuore professu est, . 542 laete dicit: accipio . In Agamemnon Clytaemnostra plurimis causis moveri se dicit, ut Aegistho deserto coniugis fidem et officia rurμus occupet v. 239-90i, moechi gentem ac 'rbis'imi probri assicit, ipsum, quem virum esse negat, properuabiro iubet v. 290-30li cum subito quattuor extremis versibus v. 306-9 cum eo in gratiam redit. Adduntur nimirum in omnibus hi locis cauSae cur consilium modo captum mutetur; sed cum brevissima sint paucissimis nim verbis iactari solent et ad persuadendum spretis multo gravioribus haud ita idoneae, tam subita voluntatum mutatione opprimimur. Quod cum Seneca proprium esse videatur, aliud est, in qu graviter offendimus. Rectissimus enim ille, quom supra diximus, affectuum decumus uti re turbatur, quod . 436 sq. iterum do interficiendo marito cogitatur. Nam prius necis consilium a Deianira haud ita aperte significatum deos enim ad ultionem evocavit ac ummum est, quod utendam se eis obtulit 'μ - , a nutrice subtili sensu intellectum v. i5 sq. excusationem habet et a primae

8쪽

ab ipsa illa verecundia, qua sentitur potius quam pronuntiatur. At posterius hoc et nimis apertumos iam enim ex quomodo fieri possit, deliboratur, et loco, quo legitur, vix aptum iamonim deservuit primus uror si mitiores animos cepit Deianira Deinde aegre ferimus, quod bis iisdem verbis nutrix orditur: perimes maritum 315 436). Denique extrema Deianira verba, quibus ampliori orationi finem facit, similo praebent argumonium languere dolorem sentit et ut servet impetum, o adhortatur 30 sq. 434 5) Noc cur locum iterum tractaverit poeta, dissicito os intellegero. Allexerunt eum colores hi egregii:

v. 436: uir. erimes maritum Dei. aelicis certe meae. Nutr. At Jove creatum Dei. empe et Alcmena satum. 439: uir. Quis isto sum ost Dei. Quom meus coniunx docet. Νutr. Quem nec noverca potuit, hunc perimes virum 8 Dei. Caelestis ira, quos premit, miseros facit humana nullos. Procedente igitur opere inciderunt poetas, quae meliora videbantur, quam quae ScripSerat. Addidit haec, ne scribendi cursum interrumperet, ac posteriori cura reliquit altorum locum aut delere aut cum altero in unum contare. Similis ratio est ius scenae, in qua Deianira moriendum sibi me statuit v. 84 sq. . Quae cena, si tota spectatur, laude non indigna ex parte quadam laborat. oriendi enim consili capto Deianira multis verbis do genore mortis dubitat. Cum enim nomini facile sit ipsum sibi manum inferre, varia necis imagines oculis proponit, quasi ut animum ad seram speciem

assuefaciat et ad auda facinus confirmet. Idom facit ocasta in Oedipo quamvis paucioribus 1024 sq.; Sed iuro suo Loo in hoc loco vituperavit, quod te Deianira serrum sibi eligit, ter improbat v. 45. 858. 868). raetore bis similis causa, cur serrum improbetur, additur: leviorem hanc esse mortem v 846 7. 870 . Hinc autem loci intor se discrepant in illo enim 847 sq. Jovis, in hoc hominum manus implorantur 871). Torti loco 859 sq. ferrum aspernatu de rupe praecipitari praeoptat. Videmus igitur poetam ter a similibus initiis prosectum ad diversas progredi ententias ubertate scilicet ingenii abripi se passus, quaecunque in mentem venerunt, scripsit. Accessit, quod et Vergili locus Didonis mortem describentis Aen. IV 494λη ut orati Od. III, 27, 37 lovis una mors est merc. et 866 animum scribentia movebant.

Hyllus et nutrix irascenti primum spatium reliquerant sperantes dolorum suo se impetueSSe consumpturum. O Hyllus rationibus matrem a moriendi consilio revocare contendit v. 884-924); qua cum frustra exhauserit, nutrix, ut par est mulierem, ad proces demendit iv. 25 sq. et ne malam de se existimationem relinquat, monot 932 sq. . In inguli non desunt, quibus Offendamur Ter enim eadem sententia ab Hyli profertur errorem culpa vacare 885 Sq. 900 sq. 983). Atque quod . 983 redit, bene est haec enim gravissima cauaa At, cur Deianirae sibi ignoscat, quam in fine, cum cetera desecerint, repeti non miramur. Praeterea bis legitur,voluntaria morte Deianiram ipsam de se fateri 889. 898). Nec quae ruspondentur, inter sodiversa sunt. Subest enim utrimque haec sententia voluntaria morte innocentia probatur. Lege: v. 890 Mors innocentes sola deceptos iacit. 899 Nomo nocens sibi ipse poenas irrogat. )Τertium est, quod versibus 895 6 iusta sontentiarum series male interrumpitur. Recte enim haec procedunt:

a L. Annaei Seneca tragoedias. d. ridericus eo. Berotini 1878. I. p. 4. ὶ ο Leo monuit . . Iniuria autem in eo offendit quod ensis Herculis commemoratur v. 868 93 Infundem errorem Seneca incidit Herc. fur. 22s, ubi codd. ensem omnes praebent.' Sic A. Quod praebet E abrogat , postularet, ut vere Deianira ipsa se nocentem putaret, id quod plurimis locis negat. s. 748. 8b sq. 890, 64-7, ubi fato et Nessi fraudi culpa tribuitur.

9쪽

v. 892 Hyll. Vitam reIinques D. Miseram ut Alciden sequar. H. Superest et auras illo caelestes trahit. D. Vinci Herculos cum potuit, hinc coepit mori. 897 H. Virum so queris D. raegredi castae solent. 895 Η Νatum relinque sataquo abrumpes tua 3 D. Quamcumque natus sepolit has vixit diu. Sed dubito, an si mistituendus sit versuum ordo scribarum orrore turbatus. Accedit, quod spem ab Hyllo oblatam stiam ex hoc certamine Herculem, ut soleat, victorsm discessurum osse 9l sq. melius legoromus post eos versus, quibus vivere adhuc illum Hyllus dixit v. 893l43. His rebus certe ossicitur, ut haud ita bono singula disposita esse putemus scripsit nimirum poeta, ut quaeque cogitanti se obtulorunt. Νec quae sequuntur Deianirae verba Mnsion vacant v 934 sq.). Vix enim ferri potest, quod post longas illas de mortis genero dubitationes donuo Deianira eodem revolvitur 970-l0023. Ac o se haec scena laude non indigna ost. Θhementissime enim movet animos haec Deianira, quae supplex ipsa se manibus irati coniugis offori, quasi sentiat hoc potissimum eum flagraro desidorio, et tantum hoc timet, ne vires illum dosocorint, nec atrox Lichae satum pati aut ut seram seriri rosormidat. Ac cum Hyllus ultimum urentem eius animum lenir conetur, ipsius filii manus implorat pietatem esse μηtans, qua patrem eripuerit, matrem interimere; ipsam Separricidii magistram praebet intrepide ictum se excepturam polli tur quin ignisviae crimini non parcit. Quas si sola leguntur, optima sunt; si post illa 84 sq.), lagentes defatigant. Adde, quod n loco quidem apto collocata sunt. Nam . 936-963 ad inferos iam descendisse Deianira sibi visa est, poenam foetasque sibi elegit, nominem sui parem inveniri doluit. Haec optime

continuarentur . 1002 q. quibus surias praesentes se videre opinatur. V. 964 - 970 o nimirum consilio inserti sunt, ut de morte iterum verba pomen fieri cum eis, quae antecinunt, vix

cohaerent.

Veniamus nunc ad quartum sabula actum. Ac rectomelnsius ed. Gron. p. 600 nostrum vituperavit, quod hic ovis ille filius, membra dum dilaniat sua, ducentos et amplius vorsus doclamat. Et in occupation tam molosta multa dicit, quae vix ociosus declamator in schola effunderet . Recte, inquam, sic iudicavit nec tamen iuste Iustus enim is est, qui temporum ratione habita et propria cuiusque auctoris virtute respectu iudicat. Erat autem onecae et

aequalium iu proprium, ut rhetoricae arti plus tribueront quam poeticae orat otiosu declamator, qui has tragoedias compoAuit. Quo concusso et excusato non possumus sacere, quin laudemus trecentos hos versus Pulcherrimo enim assurgit oratio atque ita, ut decet heroem et poscit

natura humani doloris Heros nini primum dolet, quod defendendi mundi officium a patro sibi delinum iam non possit sustinero v. 1l31-50ὶ indignatur deindu quod tam debili et pudendo auctori mortem debeat tot tantisque robus sortitor eliciterque geStis v. 1161-l206); tum doloro

intolerabilitor crescente describit morbum, quo ingens corpu hauritur et membra intuen8, quibus plurima facinora perpetravit, nunc a caeco hoste consumpta lamentatur nec lacrimi temperat

adhuc sibi ignotis v. 218-1278); doniquo dolori impar et animo ractus ad procus descendito mortem petit primum a patre, cuiu manu dignissime moriatur, deinde a fratre et sorore, qui hoc sibi obeant pietatis munus, tum a noverca, quam par it adversarii morte laetari, denique uniundo, cuius olim vindex suerit v. 290-1336). Pulchorrima profecto haec sunt, quamquam nube rhetoricorum flosculorum velata latent, atque optime procederet actio, si post haec sopore oppressus Hercules procumberet iam enim acerrime exarsit morbus, paulo post conam

introiret Hyllus, qui, ut fit apud Sophoclem, flebili voce patrem excitaret. At Alcmena post v. 1336 intromittitur, cum qua denuo Hercules lamentatur. Quod ne fieret, Sophoclus absentem finxit Trach. 115 L sq. Senecam quidem fugero lotuit vitiari fabulam dam molesta

10쪽

ropstitione. Quas o molestior at quod plurima, quae Hercules cum Alcmena colloquitur, antea solus pronuntiavit Consor haec: v. 343 Ubi mombra sunt ubi illa, qua mundum tulit tolligera cervix 3 cf. 1235-46. v. 1344 quis tibi exiguam tui partem reliquit merc. Herculem spectas quidsm,

mater, sed umbram, et vito nosci quid mei Mnoac mater. cf. 1233 en ornite, urbes, cernit ex illo Horculo quid iam inponit Herculem agnoscis pater81349: quis seram mundus novam,

quae terra genuit quodve tam dirum nos do is triumphat victor Herculeus quis satycs. 1251-58 quia te, pontus, quas, Tethys genuit aut Calpe - - utrumne serpens aut ignotum malum numquid 3 quis voltum tibi est Monoodo sallam

scire, quo pereRm malo.

1359-63 morbus doscribitur cf. 12l8 sq. 1369 sq. quod lauatra semel vicori mortem, Hercules dolet. cs. 119 sq. 1372 nil indo ducam, quid timos iterum Herculem 3 cf. 24 sq. quis mea custos manu trahetur ultra Stygius

1373 invade, mors, non trepida iam possum mori. cs. 1317 - noverca sparge tu saltem precor telum peri r semina pos8um manu.l377-95 nogat Herculos fleturum se esse istat crudelissimis cruciatibus torqueretur is 126b-74, ubi nunquam so flevisse nisi tum affirmat.1399 ubi morbus, ubinam est procedat huc. cf. I 249: quascumquo pestis visceres in nostro lates, procede quid me vulnere occulto petis 3 Itaque sic iudicabimus: priorem cenam scripsit Seneca Sophoclem secutus, sui solum

socii Morculom clamontantem Mox in cogitationem incidit optimam novandi aliquid praeberi occasionem Alcmena in scenam missa. Itaque Oateriorem composuit Sed ingenio quamvis uberrim in illa scribenda exhausto quid adderet novi, non habuit. Rostat, ut de choro v. 1b18 sq. vorba faciamus cuius duas sunt partes inter se simillimae. Quarum alterius hoc os argumontum 1518-75):Νuntis Sol notissimum omnibus populis Herculem obiaso 1518 30 . Quis ori mundi vindex, si nova monstra oriantur 153l-49, Ad inseros doscendit Hercules, ubi inter mortuorum iudicos erit 1550-63) Fallimur virtus intor astra locum habet 1564-75). Simillimum os alterius argumentum sib76-l606): Sompiterna ori Herculis momoria 1576-86). iillum iam monstrum, precamur, nascatur in terris aut reddatur terrae relictas vindex 1587-94). Sonante mundo in caelum ascendisso Herculem significatur 159b-99 an visum Herculem romuero inseri 1600-2)8 Fallimur lautus Philoctetas ab Herculis lanoro venientis vultus prodit bono cum illo actum esse 1603-6).

Quibus comparatis quid potest esse apertius quam eundem nos onere chorum bisolaboratum3 Sed haec hactenus. Alterum est, quo breviter dolineatam, non absolutam esse Herculem

Oetaeum moneamur. Inveniuntur enim, quae parum inter Se concinant.

Iam supra diximus, absurdum videri, quod media in cona ac luce palla Herculi mittenda illinitur v. 565l6 . nisa nim fianira onenum illud ipsam a romotissimo regias loco abdidisse dixerat, quo nulla unquam lux penetravisset 48 sq. atque otiam Nessi verba addiderat tenebris