De vitiis loquelae quaedam

31쪽

29 Ex hisce te inentis verba ex verbis sermo fit, qui in uno Irioque liomine peculiarem characterem praesesert ac speculum dici potest cinentis et ingenii. In

sermone varietates quamdam observantur,i quarum

praecipuae sunt Brachylogia, quia c0nismus, et acrologia h. e caritas vel copia verbor una, quae morbosae non erunt, si temperamento, aetati ac cons Uetudini in unoquoque respondeant. Ita videmus, quosdam tam confusa et barda loquela uti, ut mugitum potius ac fragorem an appellare possemus, alios blat-terones inania projicere atque auribus quasi picae obstrepere quidam post pauca verba aerem sorbent, et vel pendet a dyspnoea vel a consuetudineci praeterea habetur imperfecta loquela quoad tonum vocis in dyspnoeae speciebus et in ph0nia hine in vitiis laryngis et faucium repetunt sibi alii ultima syllabas verborum quasi Echol, qu0d vitium a Traulismo differt, in quo violenter trahimur a difficultate pronuntiandi ad repetitionem et praecipue in primis et intermediis syllabis. Praeter haec tulenta singulorum verborum ac spera pronuntiatio, praesertim

in ultimis syllabis calcata, quidem syllabas integras praecidunt A pycope et ho tam physiologice quam

morbose alii incedentibus motibus vultus totius loquuntur ne consentanea expressione , labra porri gunt male, et scindunt et adstringunt, dentes nudant, et in latus ac pene ad aurem trahunt, lambent, mordent quod aliquando morbosum est ut in deliri trementi putatorum, in nevrosibus, febribus vio-

32쪽

lianus a Graecis κατο πεπλασμιενον dici refert aliaque vitia quoad accentus etc. quae cum a facultatibus intellectus ingenio et voluntate pendeant potius quam ab organis loquelae ad hoe argumentum non reseruntur, sed ad Rhetoras et Grammaticos. Quae medicorum propius interesse queunt, sunt: Interruptio sermonis utpote in delirio, et in quibusdam post trium vel quattuor primorum verborum rectam pronuntiationem, consu si maxima loquelaeae a colas utpote in convalescentia ab apoplexia. vii Drstalia Cum verbum non respondeat ideae quam aeger expi iniere vult pendet a turbata relatione inter centrum maximum et organa motus, quae vocem et loquelam producunt, et praesertim cum aD secta sint cornua Ammonis juxta sentetiam inel-Grand Cham et Foville, hinc in paralysi, poplexia, et speciatim in stadio convalescentiae a muliis evrosibus, in epilepsia by teria, hypochondria, mania, delirio, helm in thiasi ebrietate, somno, grypnia, som-nambulis ino, narcotismo somnio Hoc vitium praete rea commune est viris studiosis qui scientiis abstractioribus nimis indulgent, et qui in phantasiae operibus maximo nisu et amore exercentur, hinc pictoribus, poetis, musicis, comoedis nec non in viris sensibilibus et sae minis gravibus pathematibus assectis, in amore, ira, terrore et praesertim in senibus propter memoriae desicientiam hujus vitii relationis turbatae, inter centrum maximum et organa motus exem'

33쪽

SIplum luculentissimum nuper vidi in caupone quodam, qui quum a gravi poplexi convalesceret ac verba proferre non posset, illi atramentarium, chartam et calamum praebuimus, ac cum ille tunc ut postea ipse fassus est a morbo restitutus dicere vellet quod quemdam cibum appeteret inaudita sexquipedalia ver ba scripsit, quae nulla in lingua invenire fas erat; dein paullatim de die in diem morbo cedente sic scribebat ut primae litterae deae congruerent, aliae vero minime, indeque melius usque ad perfectam scripturam. Generalia de Cacolatiae Theruia. Varias caussas invisenti, vitae generis mutatio, morborum qui cacolatiam sustinent, expulsi , recta institutio fulcrum osserunt curae. Etati infantili remedium porrigit tempus minime laudo paedagogos sylvestres, qui increpationibus minis et verberibus haec vitia in pueris superare velint, tum quod nec liceat nec deceat, tum autem quod terror qui exinde oritur, magis curationi obstat aetate puberi plerumque vitia loquelae evanescunt tum et propter firmiorem corporis compagem, morborum drscrasiacorum sugam, meliorem organorum vocalium evolutionem, idearum et cerebri persectionem, quum propter audaciam quam aetas ipsa secum seri et studium in quod incumbit ipse laesus ad proprium vitium corrigendum, eo quod eum pudeat oci et risus argumen-lum inter pares evadere, praecipue a amor addatur.

34쪽

Aetate vero naturi 0r frino mentis consilio et vi voluntatis Caco talia ab assectionibus animi vel caussis psychicis' sic dictis curum non exigit prout assectiones ipsae pro tempore tantum durant ex gr. reverentia vinci potest consuetudine, familiaritatu, argumentis, ratiocinio, amor vel suga vel quum frequentius propiusque cum idolo versari liceat. In symphatica cerebri vincatur vel a poplexia, vel paralysis, vel narcotismus te si saepissime etiam a colatia aufertur: quod si maneat ex reliquiis perturbationis nervorum semper in nervos ipsos agendum est. In illa quae a congestione et vomica pulmonum pendet Demaenobtinuit in quinque aegris valetudinem persectam post morbum primarium superatum, illa ab helmin-tias anthelmiraticis et victu roboranti diaetaque idono , a febribus intermittentibus , chinina , cortice peruviano, et roborantibus immo imaeus observavit in quodam puero undecim annorum post febres intermittentes perfectam a priori laesitate restitutionem rex quo longe absum, qui conjiciam febres

intermittentes cacohatiam sanare, sed potius unum aliumque morbum faventibus sub circumstantiis eodem tempore vanescere posse olla ab accessu pastico post accessum cedit, vincatur vero nevrosis quae eam

gignit. Quo ad curam diopathicae ac staliae si in vitio organico sita sit plerumque claudicamus sunt vero et qui dicant absque lingua homines loquentes vidisse, si vero a convulsione spasmo inflammatione pendeat, abstinentia a stimulis, antispasticis, phlebotomia et antiphlogisticis generatim tractanda.

35쪽

Cura Necialis. Haesitatio Isc optionia . Si symptomatica, universalis et primaria assectio tollatur, si topica saepissime repetitioni Traulis mus seu Blaesilas j conjungitur, hinc communem habet curam aetas hoc vitium tollit vel saltem imminuit: nam volubilitas et inconsiderantia saepe saepius caussae sunt. raecipiatur puero lente ac Lata voce legere , ab exemplo aliorum, quod facile imitationem inducit, secedat puer, diligenter, plane elata voce litteras quasque proferat et litteras litteris conjungat ac syllabas sensim repetat thera pia speciatim consuetudinem vitiosam vincere studeat et timorem Demosthenes qui hac a colatiae specie laboravit hinc declamabat ad littora maris ut

Ox rumore undarum confunderetur exemplum insuper efficacissimum est, et ideo ipse orator apud Andronicum Hypocritem exercebatur praeterea

studium pertinax ut ipse qui tres menses sine intermissione domi studuit capitis parte abrasa, ut sibi exeundi a culiatem praecideret Ilar bis perseelam sanationem in duobus pueris obtinuit ipsos moderatrici matronae et paedagogo credendo, qui aliam linguam lantum loquerentur , sic ardorem at impatientiam aetatis coercens minus mihi arridet alia methodus ab eodem Itard proposita nempe prae

cipiendi puero blaeso pythagoricum silentium unius anni, quod obtineri posse dubito, et etiamsi hoc fieret

36쪽

post interdicti tempus transactum milii correctio in bee illitatis linguae speranda non videtur melius ore puto postquam ratiocinium evolutum sit, blaesum vel

secum vel praeceptore duce consonantium et vocalium mechanisma singillatim imitando componere et sortiter pronuntiare , omnesque inde combinationes eorum. Hic applicandum fore arbitror instrumentum quod tard Demosthenis artificium aemula ius seri jussit, nempe quamdam surculam latini vel auri quae ponitur in ore blaesi facie sua convexa ad concavam aciem alveolarem mandibulae inferioris incli natem, longitudinem unius pollicis et dimidii prae seserentem, quae h0rigon tali directione ancylo glosson respicit, quod bifurca sua sigura comprehendit, et extremitates ramorum terminantur quodam globulo sa-ba magnitudinem habente in iacie in seriori linguae, ubi ipsa superiori parieti oris unitur Essectus hujusce instrumenti est quod sonus in pronuntiatione obscurus sit similis illi quem emittunt ii quibus quacumque caussa velum palatinum his dum est. Insidiari non possumus ipsud instrumentum articulationi sonorum minime favere, sed procul dubio repetitioni opponitur ergo optimum hoc tu casu opus est ut effectus habeatur, eodem longum tempus uti nec molestiae parcere nec nisi in somno et quum cibus sumatur, hoc deponere, tunc vero a sermocinatione abstineri. Ipse Itar sic duos juvenes sanavit quorum unus hoc instrumento per annum integrum Usus est, ac consuetudine dormiens et prandens quoque tene 'bat, alter octo menses et interrupte.

37쪽

Ctι a sellisinti Omnes sellis mi species quae a consuetudine educatione et imitatione pendent, studio et tempore in infantibus corriguntur, non facile item in adultis; in iis quae a morbis acutis pendent morbos ipsos mederi oportet; quae vero ab organismi fabrica, difficilius, aliquando tamen lapsu temporis quaedam sanantur. In variis vitiis pronuntiationis singularum literarum disse illime superantur Rhinoptione et omnia vitiara Rhinophone studio atque deligentia si a consuetudine, si a morbo temporario, cura morbi; si vero a vilio organico saltem obumbratur, ut exemplum habemus in celeberrima Carolina Internari histrionicae artis ornamento, quae ex quo casu aulaei super ejus nasum eidem hoc naevo laborare contingit, sapienti cura et artificio non penitus injucundam vocem reddere valuit.

Varia vitia in pronuntiatione quarumdam litterarum in quae incidunt peregrini applicatione et mora in regione in quam advenae sunt, disparent equidem Germanos et Gallos agnovi, quos nemo non Italos

esse putaret.

Therapia in aedis in a tempore plerumque habetur. Jubeatur puerum linguae apicem versus aciem dentium incisivorum superiorum fortiter impellere. Praetermissio soni R qua Demosthenes etiam la-b0ravit, auferri potest dis gentia. Dissicilius vitium il-

38쪽

Iud quod judaismum appellavi riuuin pendeat a consuetudine Hebraeorum pronuntiandi literamin gultu re et absque linguae motu, prout in sonora maxi me lingua exercetur, sic eorum linguai irum ad 0-tus vehementes assueta est, hinc etiam alios stiri 6 squidam eorum male proferunt. Hinc in cura duaeliabentur indicationes, primo movendi saepe saepius linguam ipsam secundo cum discipulus N pronuntiare velit apicem linguae sursum serat et applicet ad basim dentium incisivorum superiorum, exeruit ita in praeterea repetendi saepe saepius iteram n et verba praecipue quae incipiant ab I. Utilitas in hae methodo est, quod ipse possit linguam eo situ ponere, quo oportet uti proseraturi dum e contra si verbum aliqua alia itera incipiat, et dein intus A subsequatur, tunc lingua quae aliam positionem habebat propter pronuntiati0nem cujuscumque alius foui disesie illime movetur ad occupandum positionem quam ei tenere opsit et in . Non dis imili ratione pro Gallicismo alma exercitium instituit quo lapsu temporis corrigitur ipse suasit semper substitui sonum D sono A ac in omni voce quae a cincipiat, quasi ci proferre. Nempe quia in sola Dan

sua ponitur ad basim dentium incisivorum, et si e obtinetur quod lingua a statu naturali moveatur, et

nil nisi quod oscilletur postquam in positionei su-

erit ei necesse est. Non semper vero consilium hoc valuit exitus a majuri vel minori voluntate et constantia pendet.

39쪽

Lambdacismus F sufficit postquam lingua jam statutum locum in L occupat, forti impetu movere ea pariete palati sursum a Vellere. Ca colatia felicissime simulatur. Quidam callidi pueri ficta blaesitate per annos et anu O praeceptores decipiunt ad negligentiam dissimulandam. Int res nostra aliquando bene veram a fiet caseolatia distinguere, eo quod Blaesitas et Balbuties maximo gradu apud quasdam gentes a militia eximunt. Sum ma diligentia in examine requiritur eo quod omne decipit. Animadvertendum est, an in una tantum vel quibusdam consonantibus, vel in omnibus balbuci nentur quo in casu suspicioni locus datur inquiratur, an ipse albus erat a populari voce. Blaesi qui sponte ad arma serenda se offerunt, non excluduntur. Quae usque adhuc exposui, nil nisi brevissima Epito me, immo specimen potius constituunt omnium quae in hoc argumento dici possunt, ad quod exhauriendum nec aetas nec cognitiones mihi sunt pares, quinimmo mentemque firmiorem et experimenta et plurium linguarum studia oportere et scientias omnes historicas topographicas unditus cognoscere existimo, ad quae omnia annorum lapsus itinera, docto rum virorum commercia, opes requiruntur . Quae cum ita sint, quae pauca studui atque collegi de vitiis loquelae in lucem edere et illustrium virorum auribus offerre, nec somnians ausissem, nisi consuetudine et munere aliquid de me ostendere coactus qua propter pro me et hisce rogo ut veniam concedatis.