Oratio de debita cura infaustam maniacorum sortem emendandi eosque sanandi, in nostra patria nimis neglecta : habita die XVI m. Martii a. MDCCCXXXVII. cum Academiae Regundae munus solenni ritu poneret

11쪽

lum saut, uti tunc vocabantur, Precatorum s 7

precibus avertendam crediderint; - Tanta autem suit horum Doctorum dementia, alque fatuitas singularis, ut ex hisce insanis alios

flammis 8) traderent, alios autem sanctis adnumerarent s9). Renatis literis hic et illic nonnulli Medici

paullo accuratius hos morbos investigare, at

que in ipsis medicinam experii i coeperunt; quae tamen vix a I heosophia et Magicis sigmentis liberata, nimis adhuc Galeni placitis

premebatur, ut non nisi pedetentim excoli, atque innumeros errores exuere potuerit; quare hujus disciplinae atque humanitatis prO- gressus primum non mullum Maniacis prosuit. Nam si furore et ira agitati aliis periculum asserrent , vi repressi cum furibus et scelera lis in carceribus includebantur, vix unquam indea redituri; si autem mites eorum essent mores, publico ludibrio exponebantur, tris lissima humanae miseriae exempla ProserenteS.Τasilaoimmanitate Maniaci serarum instar etiam seculo 17 et 18 vexabantur, quid Pnostris etiam temporibus hujus inhumanae medii aevi barbariei vestigia nimis abunde

prostant et diuturna permanent.

12쪽

ipsa tam eii Medicina atque Psychologia magis inagisque excultis, clarius patuit, Maniam esse morbum humanitate et apta medicina Sadpe sanabilem, quod plures prioris seculi

Medici inprimis Angli, uti Arnold, Chri ch ton, Willis, Persect 10) aliique egregiis

suis investigationibus et praeceptis abunde probarunt. - Ast Vero horum virorum experientia magis paucis illis Maniacis, qui ipso Irum Curae erant CommiSsi, quam reliquis iis que l0nge plurimis vere profuit. NOsOCO mia , quae mente alienatis priore sedulo ad hibebantur, admodum rara erant, atque vix hoc nomine digna; longe plurimis enim lucis Maniaci carceribus et cavernis angustis Obscuris , saepe sueti dissimis putidisque inclusi, neque luce solati, neque aere. Salubri, neque motu Corporis, quae ad Sanationem utilia, quin necessaria Sunt, frui potes ant; quid, non pauci famulorum impudentiae et crudeli lati, vulgique curiositati exp0sili, tanquam monstia horrenda e societate humana depulsa, sine ullius Medici perili auxilio, sine humani et consolantis amici alloquio , catenissa me verberibusque cruciabantur. Tandem vero, ineunte seculo nosti o in Gai

13쪽

comparavit, qui PrimuS horum carceres ape ruit, catenas atque vincula dissi egit, atque humanitatem et benevolentiam in illorum ha bitacula induxit, idque ita egregie perfecit, ut frugifera hac et benevola Cura non Paucos ad sanitatem restitueret sibique suisque redderet. - Egregia Sane lausi Praeclaram enim humanitas atque disciplina de barbarie reportavit victoriam. Tanto exemplo excitati inprimis Galliae An gliae et Germaniae Medici ejus vestigia sequi iustituerunt, crudelibusque et nefandis illis vexa-li0nibus strenue sese opposuerunt; quin ullam Reges atque Imperatores illorum monitis ob Sequentes , luco carcerum NOSOcomia pro mente alienatis condiderunt, atque apta illa, nitida, ampla, spatiosis hortis ad aerem sal lubrem hauriendum , corp0risque motus insti

luendos ornata, omnibusque auxiliis et coni modis instructa, quibus animus depressus ad gratum Naturae spectaculum gustandum, vel

ad labores allici possit, idoneisque insuperet necessariis adminiculis praedita, quibus furibundi minus violenter constringerentur, quam solummodo impedirentia i , ne sibi aliis-

14쪽

12 J. L. C. SCHROEDERVANDER KOLE que nocerent, ita ut, si plura hujus generis instituta inspexet4s, potius in villa quadam

magnifica et amoena, quam in Nosostomio mente 'alienatorum te obambulare crederes.

Talibus egregiis humanitatis documentis Gallia, Anglia, Italia atque Germania gloriari

nostro tempore possunt, quibus non modo Maniacorum sors in illis regionibus mirum quantum emendata est, sed etiam Medicis occasio oblata, dissicillimos hos morbos accuratius explorandi eorumque causas absconditas investigandi, quibus sibi viam ad curam

eorum morborum rationalem Sternere coepe runt. Dolenduin enim, plures scriptores su-

se quidem disputare de psychologicis quaestionibus, inque spinas partiendi et dividendi

diversas species sese ininittere, quod autem summum eSt, Curam rationalem sere penitus negligere, aut levi tantum penicillo tangere, vel rudi Empyria seductos plura inter se contraria remedia commendate solent. Si vero jam ad Patriam oculos adverto,

nescio, utrum me gravius moerore Commoveri, an pudore suffundi sentiam. In Patria enim, ubi nulla scientiae huma nae pars neglecta, in qua l0t as1la a tiliae I

15쪽

humanitatis et benevolentiae testimonia, illa lite splendida et egregia inveniuntur, exterisque exemplo esse possunt, haec cura gravissima maximeque necessaria atque verae humanitatis pars, prorsus neglecta, atque sere nulla. St. Licet enim Boer ha vius, lumen illud Europae , non modo Patriae, ad hos morbos curandos utilissima dederit praecepta, quae virum magnum et humanum indicant, tamen

a Galeni placitis de bile atra nondum satisse liberare potuit l l . Gaubius vero in

priore de Regimino mentis, quota Medico rum est, oratione, tanta eloquentia tantο-que Sententiariam p0ndere vim, quam habet corpus in mentem, atque essica citatem Medicinae ad corrigendam mentis aegritudinem

probavit, atque illustravit, Medicosque ad hanc dissicillimam Medicinae partem diligentius excolendam ita adhortatus est, Ut Sum-m0pere mirer, egregia ejus monita nostrates adeo neglexisse, exteros autem pro PSUS ign0

Qualis vero antea Maniacorum conditio in nostra Pallia fuerit, patet ex his Swietenti verb:s, stilibus narrat, quendam apud Ba

16쪽

tavos suisse, certa quadam insanientipui cura celebrem, virum, quippe qui h0s miseros, simulac delirarent, tractabat serarum instar Verberibus, catenis, persusionibus aquae fri

gidae, same et siti sta).

Verum id magna ex parte ipsi Patriae commune suit cum aliis regionibus; qu0d vero maxime dolemus, hoc ipso tempore, quo inplerisque Europae regionibus cura medica Maniacorum eximie emendata fuit, in Patria nostra exiguos modo fecit progressus. Licet Onim hic et illic Asyla privata exstent, quibus Maniaci servantur, et humaniter tractantur , tamen plerumque curae hominis privati , artis medicae pr0rsus imperiti, sunt commiSSi, quorum tamen morbi difficillimam Medicinae partem constituunt. Ast vero aliis in locis iisque plurimis non melius, quam

S uietenti tempore cavernis carceribusque angustis secluduntur, aut cum captivis furibusque commixti vitam miserrimam ducunt, e quibus, si quis sanus redeat, vix unquam autem restituuntur sanitati, sortissimum d0cumentum Praebet, quanta Obstacula ipso morbo majora Natura interdum superare P0ξ-

sit. - Hisce carcei ina et cavernarum posti-

17쪽

bus eadem vere insculpi possint vocabula, quae apud inser0s sedis Damnatori nil postibus insculpsit Dante,

Mittite Omnembi spem Vos, qui intratis. Hac miserrima rerum conditione commotum

celeberrimum Collegium Medicum, quod Am-stelodami est, ante aliquot annos quaestionem proposuit , atque deinde resp0nsionem, quam acceperat a Viro Doctissimo Guis lain, praemio ornatam in lucem edidit, quae Commentatio Gallico sermone conscripta, eaque Prima, quae hac de re in I atria nostra edita est, quamquam Plura bona atque utilia praecepta Continet, tamen parum pr0suit sta) ; NOSOcomium enim, quod proposuit Vir Doctissimus, minus aptum est propter amplitudinem aedificii et numerum aegrotorum, majoresque requiruntur Sumtus, quam ut extrui

uare summopere gaudeo, id mihi conti gisse , qu0d diu in votis habueram, ut in

Patria etiam nostra NOS0cornium viderem, quod ad sanandos mente aegrotos aptum eS-Set, atque cum iis, quae apud exteros Sunt, comparari Posset. In nostra Urbe primum id constructum est, vel potius pessimUS Car-

18쪽

cer mutatus suit in ejusmodi Nosoconiium salutare ; Aedificium amplius redditum est, additi sunt horti, atque, quod essicit humana agendi ratio, furor Maniacorum raro erumpit, atque ita sedatus est, ut ipse Princeps Arausiacus Fredericus, qui, cum Festis

secularibus nostrae Academiae interesset, a que etiam hoc NOso comium visitasset, inprimis hunc omnium sedatum animum et tranquillitatem admiratus fuerit si h). Ergo est profecto, quod gaudeamus, atque quod gaudeant omnes, qui ex praeceptis

sanctae nostrae religionis caritate hominum tenentur. Sed majus quid est, qu0d gaudeamus ; nam Divinae Providentiae auxilio factum est, ut e NosOcOmio nostro his tribus postremis annis sexaginta exierint sanati, di vinis rationis dotibus iterum gaudentes, civia tali, suis, Sibique redditi. Est omnino, quod gaudeamus; ad v0s

enim Sermo meus conversus est, viri honoratissimi, amicissimi, qui mecum huic.N socOmio praeestis, socii laborum meorum , socii gaudii mei. - Nullam aliam Inercedein laborum nostrorum quaesivimus, nisi hoc gaudium , hoc Divinum auxilium , ablue con-

19쪽

scientiam recte factorum. - ita pergite, Viri aestumatissimi, indefesso ardore; ita pergat Deus vestris annuere votis. - Qui cari late hominum ductus, leniendis et tollendis ipsorum calamitatibus, quantum vires id concedunt , vitam impendit, is, peracto curricu lo vitae, non frustra vixit: in ossicio mansit : Dei misericordis praeceptis Obedivit.

Gratissimo autem animo nos omnes , quibus

hujus Nosocomit cura demandata eSt, agn vimus et liberalitatem, et auxilium, quod

nobis praestiterunt hujus Urbis Magistratus

nobilissimi, eorumque Praeses aestu malissimus. Non verbis Vos, sed factis , humanitatem vestram Ostendistis; idque palam prositeri, uti juvat, ita ossicii mei duco. - Neque etiam reticenda est benevolentia et auxilium , quod antea accepissius ab hujus Provinciae Ordinibus, Viris amplissimis , specialissimis. Lubentissime etiam commemoramuSd Onia in lautum , quod nobis quotannis mittitur ab incognito quodam viro laudando, humanitate ad id commoto. Veruntamen hujus Urbis Noso comitam minime susscit omnibus Alaniacis in nostra Pa tria curandis 45); iluare longe maxima PD-

20쪽

iliae aut in habitaculis pessiiue instructis, sa- mulseri in incuriae et inhumanitati commissisimi, i aut si major diligentia, humanitas letum alipsis adhibentur, lamen carent illa cu-

ad Maedicat, quae ad sanationem necessaria

An ergo humanitas et benevolentia erga miseros . parcius in nostra Patria c0lantur, suam apud extet Os 3 Quae contumelia p0-i est esse: injustior, odio digna majore 3 Imm0xui Diua agnam Sibi Patria praei aliis regionibus excultis gloriam comparavit , in quam, Si velint , Oratio inea est lorescere p0ssit. Ubiqupenim publica humanitatis testimonia exstant. Quanta enim et quam diversa cura adhibetur Pauperibus,t qui necessaria vitae subsidia sine aliorum auxilio sibi acquirere nequeunt, aut, tuos propter malam valetudinem vel Senectutem vires deficiunt. - illa, quae jure ahem sinitate nomen accepit, atque1 Praeclarum pa0dit documentum, quantum essicere se sit hominum caritas i si cum prudentia et consilioeSt .e Onj Uncta, Pauperes ii mittit ad colendososi os , aut ad alios labores: honestos perscien

dos es, ita uti non Soluti Sihil comparent . quae ad