Oratio de debita cura infaustam maniacorum sortem emendandi eosque sanandi, in nostra patria nimis neglecta : habita die XVI m. Martii a. MDCCCXXXVII. cum Academiae Regundae munus solenni ritu poneret

21쪽

victum et commoda vitae sunt necessaria , verum etiam meliores et utiliores reddantur

societati. Quot asJla aperta sunt aegrotis 1 quot senibus t Quanta diligentia et carit te accipiuntur et tractantur, qui parentibus

sunt orbati, coeci, Surdo-muti, aliique variis cladibus assectit Id ubi vis spectatur in primis, ut honesta sit ipsorum educatio, ut probi sani cives, eaque discant , quibus sibi aliisque prodesse possint. - Quae Si contemplamur , mirum nobis videatur necesse est, tot esse in nostra Patria erga alios miseros,

qui nostro auxilio indigent, benignitatis et liberalitatis indicia, sed sere nulla erga eos

qui mente sunt alienati. Minusne igitur commiseranda est eorum sors, quam reliquoi rum 3 Immo vero multo etiam magis. Mi ser sit pauper, miser parentibus , visu , auat ditis orbatus, miser senex fractis' viribus ;; sed quaesol cujus miseria cum dorium miseria comparari potest , qui rationis luce sunt orbati, quorum conditio inserior esse videtur , qtiam animalium. Quo major autem est misella, praecipue eorum, qui in ea per ferenda culpa carent, eo major commiseratioi esse debet , eoque magis est in nostro ossicis u

22쪽

ut, quantum Possimus, intendati ius vires, ut ista tollatur aut leniatur conditio.

Cur igitur, in quem maxime cura adhibenda sit, is minori aut nulla fruitur 3 Quid 2 nulla adhibetur cura 3 - immo vero

maxima cura ; in nonnullis locis custodiuntur , Servantur. Cur autem y ne aliis malum asserant, - non ut ipsis bonum aliquod asseratur , non ut sanitati restituantur, non ut ipsi gaudeant , atque honesta voluptate fruantur. Saepe sors Maniacorum minus flaret deplo randa, si talis cura et custodia nulla exstitis Set, 1luoniam ejusmodi vere est, ut ipsum animi morbum insanabilem reddat. Nostro tempore Viri aestumatisimi, sensu humano compulsi, societatem sub Regis auspiciis inierunt , eo consilio, ut surum alioruna - lue hominum, propter commissu ni crimen in

carcerem conjectorum , Corrigendo mores

sortem lenirent atque emendarent. Quod condi ilium quis est, qui non laudet; quis est, tui non gaudeat, si haec institutio e0s serti ructus, ut ex his captivis plurimi, emendatis temperati Siliae moribus, inter bonos Cives du- imo recipi possint, ita ut proin tale, honestis et utilibus actionibus climen, contra ic 0s al-

23쪽

que societatem humanam perpetratum, e XSi in guatur. An vero ullam videmus societatem, quae , Maniacorum libere curam, nulla proposita Inercede, in se suscepit 3 An magis de ipso rum restituenda sanitate, quam de scelerato rum captivorum emendatione desperandum est 3 Nullo crimine, nullo flagitio sunt contaminati. Cur igitur lugent, moerent 3 cur nullo auxilio, . nullo levamine, nulla sortis miserrimae emendatione digni habentur 2 Cur eo usque procedit crudelitas atque injus titia, ut nonnumquam cum Sceleratis hominibus , poena dignis, in iisdem carceribus et cavernis includantur, atque ludibrio et vexationi malignorum hominum committantur. Atque haec fiunt in populis , moribUS man-

Suelis , excultis, in populis Christianisl Quis

animo est tam agresti et duro, cujus haec videntis atque contemplantis non moveatur Pietas erga hos miseros, auxilio et benignitate, non p0ena dignos ; non moveatur Summa

indignatio in eos, qui haec perpetrant, qui haec permittunt , risu et hilaritale quadam

hanc vexationem et inhumanitatem conspiciunt. Monent ad unum sere omnes, Maniae0S,

24쪽

in primis qui' ad sua Orein procliviores Sunt, in axitinim damnum et periculum et sibi et liis asseri e p0sse, si lihere in societate hominum versentur, atque igitur prudenter cum ipsis agi, si secludantur. Recte monent;

modo ne isti miseri ejusmodi habitaculis ii cludantur, atque iam indigne cum iis agatur ; -'iuod O pateant ipsis domicilia, ipsorum miseriae leniendae aptissima, necessariis uxiliis instructa, in quibus non m0do benigne et prudenter tractantur, verum etiam illas reperiunt medelas, quae maxime inservire possunt, ut a gravissimo morbo liberentur, tque s0cietati suisque sanati reddantur Haec jubet humanus , si quiS est, SenSUS ; ea

ritas, si qua est hominum; haec jubet nil

ligio Christiana, quae amorem et carit testi primam virtutem, inhumanitatem et crude litatem summam perversitatem animi P0-piti

Num quis nostriam , quaesol non scelestum dixerit, non ut pestem aliquam fugerit atque abhorruerit eum hominem, qui ita Omnem humanitatis sensum exuerit, ut in patrem,tratrem , sllium , in alium consanguinitate conjuni thim, ani in amicum infelicissimum , si -

25쪽

vissi ino animi Iuctu et iii Oerore deprςSSum , atque de omni Salute desperantem D tau 4 uir probe consuluerit, ut non modo Oiungi Sola men et auxilium ipsi negaret, Verum etiau i , ne sibi molestias crearet, in carcerem ipsum includereti - Veruntamen sunt et suerunt Me lancla olici, iique non pauci, quibus haec couli git miseria. Morbus enim animum et ratione in ipsam deprimit, atque ad desperationem Salu lis eos adducit ; quae commiseranda Sol S a Cel 'bitate etiam hominum ingravescit, atque , quod majus est, perpetua redditur, donec miserico

dia Dei et isti miseriae et iniquitati hominulmorte eripiuntur. - Nam quod ad animi moerorem et cruciatum , sic tum linatum , cujus cogitatione mens asscitur, non minus i 'iyel est, quam verum malum, isno vero graviust esse solet, quoniam plerumque quidem Ui- di ι , it ad id levandum, neque amicorum

Colloquium , neque ipsa Religionis placidam0nita quidquam valeant, atque ivllai Salus

Petenda sit a prudenti cura atque hed la Me diLi , quibus tamen plerique selancholici et Maniaci carent. i ii ii autem diutius iste . nivi l buri, ni iuum is lipit , an subgis redditur inS

26쪽

s Universe.haec dici potitemini deutristissiliiti sorte multomini Melanchuli omini atque Maiania coriani, incuria atque iniquitatet hiiminum , graviori et insanabili reddita. - Utinam, earum injuria ruin, quas verbo attigi, solis in legionibus externis, non in nostra Pa tria exempla reperirentur. Quod cum ita non sit, atque hominum caritas, hac in re in nostra Patria nequaquam perspecta fuerit, veritas, atque hi miseri ipsi, qui Pati4au, qui civium auxilium atque defensionem im plorant, atque huc usque frustra Implora runt, Omnem hominem, qui vere hocmnomi

ne dignus est , religiose jubent, quae ipse oculis 'suis viderit. aus de quibus aliorum les limoniis certior factus fuerit , ea palam , ubi

id utile est, profiteri. Nefas sol et velamine haec Obtegere, ita ut hoc malumusiue ob staculo libere serpat , Pati ineque dedecus afferre non desinat. - dimis parvus est num e rus eorum , qui horum miserorum queribun

das voces audiant, auditis fidem tribuant, auxilium et levamen asseri e conentur. Is heu lnomen ipsum Maniaci sufficit, Mi non nisi igno contumelia , sic laeque qui relae ab ipso exspecterit hir. Prium tu igitur auxilium , ii iud

27쪽

imilli ipsis asserre possunt, est, Palesacere injuitas , quibus assiciuntur. - Ρrosecto non ita exstinctus est in nostris civibus sensus humanus, ut his auditis' atque creditis non oriatur ea commiseratio, quae ubi id seri potest, actionibus salutaribus se prodit Equidem gaudeo, nonnullis Patriae locis meliorem redditam fuisse Maniacorum condi tionem , humane cum ipsis agi, inserviri ipsorum commodis, aptiora esse habitacula et aedificia, in quibus custodiuntui'. Verunta Inen, quod maximum est, cura medica atque regimine necessario carent, qua sanatio esticip0sSit. At vero quaenam est atque suit ipsorum

conditio aliis in locis Patriae lJam verbo attigi vexationes, ludibria agres-lium hominum , quibus sunt commiSSi, verbera, quibus accipiuntur, vincula, quibus crucian tur ,' cavea S et careeres , quibus includuntur, atque nonnunquam cum furibus et sceleralis

hominibus. - Cognitammihi sunt in latibus

habitationibus, ubi praeterea uterque SeXUS inter se commixtus' erat inclusus, Stupra a Maniacis commissa. - Meis oculis vidi Ma-niacos caveis , ad quas nulla lux solaris, nil l -

28쪽

lus aer saluber penetrare possent, Per quinquaginta annos jam inclusos. Vidi Maniacam, cujus articuli, diuturnis atque arctioribus vinculis constricti, immobiles redditi erant, atque

concreverant. - Mente sanata, sed corpore

sere immobilis deplorandam suam Sortem acriter lugebat. Quis haec videns, temperet a lacrymisi Verum haec sussiciant. Satis superque enim ex iis, quae dixi, apparet, quantum justitiae et hominum caritati repugnent tum . illae injuriae,iquibus hi miseri assecti suetunt, , atque etiamnum multis in locis nostrae Pa- iriae assiciuntur, tum illa incuria etinegii gentia aliorum, qui ipsis salutare asserre possunt auxilium; quantum haec ipsa caritas et justitia unumquemque admoneant, immo v ro Severe. PraeScribant, mi hanc tristissimam sortem, ubi ipsi detur facultas et O caSio, permutet, leniat, emendet, atque ita avertatur a Patria ipsa dedecuS, quo contaminabitur, si non cessat ista incitia, si istae injuriae, proposita impunitate, continenter pergunt; qua ipsa impunitate atque Inertia jam essectum est, ut haec vexatio atque barbara seritus, qua torquentur tu

29쪽

Sontes, non criminibus adnuiuere litur, quo

nia in leges huic rei se ad modii in facilest et pia Acabiles praebent, aut de ea ProrSus Silent. Leges silenti: - At sileant leges ab homi nibus constitutae, non silent leges Dei sanctis istini, leges Patris Omnium , ultoris injuriarum , vindicis miserorum inSontium. At vero leges Patriae non silent de Maniacis. Prudenter enim provisum eSt, ut Publica auctoritate secludantur . si quod est Periculum, ne aliis sibique noceant; cautum est, ne quis ita secludatur , qui non sit Mania cus. Sedisilent hae leges de cura in salutem ipsorum adhibenda, de defensi0ne eorum c0nfra mullorum injurias ; permittunt, ut seclusi, ignaviae et segnitiei traditi, obstu pescant penituS. Pupillis, qui neque sua bona administrare neque Silam vitam regere possunt, leges Patrae

maximo jure prospiciunt, eosque in publica

tutela collocant. Quaret Omnibus modis ca-l xent, ne istis bonis si audentur, cavent, ut SchΟ-

lae ipsis pateant, in quibus doceantur instituantur, uti aequi bonique cives redd ntur.

Num vero Maniaci publica tutela minus indi Sent, aut illa de causa est, cur ab hac lutela

30쪽

sint seclusi 3 Quodnaui detrimentum gravius ipsis in serri potest, quam si unica Spe,

quae superest , privantur, spe sanationis, quae Spes sere nulla est, quamdiu desunt

aedisicia , instituta apta , desunt Medici, deest

sacultas et occasio sanandi. At vero , ita Occurritur nobis , non est in pο- testate privatorum hominum , illa erigere Noso-cOmia , quae tu vis. atque id esticere, ut ea cura, quam tu postulas, Maniacis impendatur. Audio. Quid autem Z Tot sunt in Patria nos tia, a civibus nostris atque a majoribus aedificia atque praeclara instituta, caritatis, aut amoris scientiarum documenta , ut non videam, quare instituta , ad sanandos atque curandos Mania COS apla , vires privatorum ii minum superent, Si voluntas strina est cum prudentia c0njuncta, mullique se hujus caritatis socios adjungunt. Sed Superent ιVires. - At vero Sunt Magistratus urbani, sunt Praesecti atque ordines Provinciarum, atque si hi non possunt , aut si, quod vix credibile est, parum hanc rem , quae vere in religio nem venit, Curant, eam ad lubitum disserunt, velera luentur, - eSt siegia Polestas, quae in uos lia Patria Palerna est I UleSlas, quae,