De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

31쪽

DE IMPETIGINIENS. 27

quore in latero flavedine obduci videamus; non tamen vel qLaevis in pustulis vesiculisque cu-taneis contenti humoris flavedo , de bile, ut

causa, testatur. Flavissimaς nos in Clinico In stituto ad manuum Volas pedumque plantas in scor butica virgine observavimus maculas: quae instantem alias aegrotanti haemorrhagiam pernare S, pUlmoneS, Supplebant, Vel, hac insecuta, disparebant, quin vel minimum ad hepar in cadavere defectum conspiceremus ac in simplici ex cutis contusione ecchymosi , color partis ex atro in lividum, viri descentem, tandemque in flavum , bilis sine culpa, mutatur. Saepius Vix emissas mairum e sinu proles intense per primos a partu die ς ubique rubere, et cocti quasi cancri colorem in cule referre, con Speximus: qui erythemate quasi, ut Vocant, correptae cuti S color, post treS, qua tuorve dies, in favescentem ac fere icteri cum abivit, quin pro bilis id est ectu continuo cum aliis haberemus: quod in multis neo natorum ab in assueti contactu aeris in cute sensili ac laxa contingit, ac in ipsius interdum epider

32쪽

28 GENERAE Astidis desquamationem furfuream terminatur Quae vel in sanissimo homine per cantharides excitatur vesica, ea croceo frequentius liquore sine bilis suspicione turget; ac in genere, quae ex coloribus, odoribusque, petitur causarum in morbis cognitio, ea falsis plerumque inductionibus fundatur 4Bilem, quae remoram in cystide felle a longam experia est, resorpta parte illius tenuiori, viscidiorem non modo ac tenaciorem reddi , sed

et colorem profundiorem ac atrum, singularem que amaritiem, ac redinem, acquirere; atque interdum non modo Vesiculam , hepar ipsum irritare, inflammare, exedere, sed et totum systema nervosum in fatalem homini consen- Sum provocare, - aut, in tubum intestinatem effusam hanc amurcam, calculorum felleorum matrem , liquefactae picis ad instar , hunc ipsum , Stomachumque obducere, similisque materiae vomitum aut dejectionem per alvum sub horrendis torminibus et cardi algia inferre: hoc nemo prudens negabit, atque tum frequens Cada Verum sectio, tum instituta nuper ab egregio Galliae Chymico huius materiae analysis,

33쪽

DE IMPETIGINIBIS. 29, abunde demonstrant. Quod si/igitur atram hoc

ipsum bilem vocaere velimus, aptiu S. certe, quis morbosae hujus materiae character circumscri-hatur,. nomen non habemus .. Sed ob id ipsum , non omne illud, quod, et colore, et tenacita te huic inspissato humori simile, per oesophagum alvumque rejicitur, aut atra bilis est, aut ex eadem originem trahit.. Nigrae saepe faeces et sani deponunt homines; nigro saepiuS colore ciborum reliquiae ab assumptis medicamentis, vel a propria particularum mixtura, tinguntur, aut diuturnae ita abdomine mora nigredinem eaedem contrahunt. Nec raerum est, sanguinem ad ventriculum, intestina, ruentem coagulari, seroque exutum in Spissati ; et, quod

in vasculum, sani homini S e vena ,. Su Sceptu S,

ad pelvis fundum jam facit, colorem atrum, carboni Similem, assumere.. Atqui has quoque materias, licet atras atque tenaces, atrae bilis , ut faciunt, vocabulo in Signire, nominum certe abuSum sis 1it, qui majorem in Medicina, quam in alia quavis scientia, noxam in ducit. Sed ipsum in vasis suis fluentem San guinem, dissipatis fluidioribus, crasse Scere, at

34쪽

cem offerre, -- tunc Vero humorem a trabitarium, Guccum melancholicum largiri, - quod si Vero auctus copia, magisque adustus, hic humor in partibus haerescat , eundem tunc atram iterum nobis bilem offerre, docuit Antiquitas, ac Recentiorum denuo scholae hinc inde defendunt. Lienem imprimis, ac reneS Succenturiatos Seu capsulas atrabitarias, ut atrae bilis culinam, illa considerauit; similisque materiae ossicinam in venae portae Systemate non pauci ponunt : ex qua tum flavus ac cachecticus ille hominum melancholicorum aspectu S, tum Variae cutis maculae; - et ab aucta, atque per sanguinem diffusa, atrae bilis ac redine, VaScul Ortim curaneorum erosiones, ulcera maligna, cutisqlae gangraenam derivant. Subtilius certe , quam in rebus medici S conducat, et ad fornacem excogitata magis haec de atra bile in sanguine generatae ac fermentantis theoria est. Nec etenim cruor per va Sacirculans, sicut jus in aheno, Spissescit , et sine novi ac recentis liquidi affluxu in rancidam condensatur gelatinam ; nec naturae sub

35쪽

DE IMPETIGINIBIS . 37sidia desunt, quibus aut recenti imperato p O

tu , aut moderatis suppressisque tenuiorum e X- cretionibus, aut demum resorpto ex atmo Sphae' ra liquido, nimiam spissitudinem avertat. Quomcunque salutis sub statu vix emis Sus cruor naturalem fluiditatem ostendit, atque pro varia rerum accidentalium conditione lentius ciliusque condensatur: et quae forte contraria in

Siccis , melancholicisque hominibus , aut sub

febre inflammatoria, instituta referuntur expCrimenta ; ea cum SanisSimo non minus, quam cum alio Sang Uine, nunc sic, nunc aliter, inconstanti successu S, ac ab externis conditionibus pendente, lege contingunt . 123. ). In

varicibus ultra modum distentis cruorem colligi, ac forte aegri u S moveri, non Vero priUS, nisi dempto vasorum lumine, coire, docentenormes ex illarum ruptura sequentes haemorrhagiae, fluidique sanguinis in vicina loca es fusio. Cessante vero in venis fluxu, quod CX umbilic alium aliorumque vasorum historia patet, incluSus cruor, tenuiori portione resorpta , Sine ullo corruptionis signo condensatur, ac in durio rem massam brevi temporis intervallo solidescit .

36쪽

32 GENERALIA Ex his igitur apparet, ex fonte bilioso cutem quidem hinc inde aut per consensum assici, aut infenso humore inundari: sed saepius a Medicis impetiginum culpam in hepar inson Sreponi; atque uberiorem certe causarum, quae in cutem invehant, numerum, et diversam ad modum earundem naturam, existere . Ac revera, ipsa iam impetiginum cum exanthematibus amnitas . 369. ), atque ner Vo rum tam evidens in ista imperium . et 4-276. ) , nervosam in multis illarum originem

sine dubio manifestant. Vel aucta sci Iicet praeter modum in cute sensibilitas , - vel Ist IuSa consueta impreSsionum perceptione aberratio vel demum imminuta nervorum cutaneorum Sentiendi potestas , variorum in cute phoenomenorum in chronicis non minu S, qta amun acutis, affectibus rationem, intellectu licet dissicilem, sat tamen aperiam, in Se con tinent.

Maior certe in aetate infantili, ac in Sexu femineo, quam alia quavis sub vitae perio do, et quam in Sexu potiori, est cutis teneritudo ac sensibilitas. Atqui sub hac ipsa maj

37쪽

DE IMPETiGINIBUS. Dior utique morbosarum ad eorporis superficiem adfectionum con Spicitur numerus, et cauSarum minorum promptior est ac certior in cutem effectus. Sanissimae genitricis e sinu vix exclusa, saninima licet, proles, cutis tamen, iam pii mis Vitae mensibus, non paucis saepe laborat affectibus: capillata pars omnis calvariae moX Squami S crustosis, prurientibus , obtegi tur; post aures epidermis separatur, ac foetida

lat; aphthosis oris cavum ulceribus obsidetur in istis; facies in aliis, vesiculis sero flavo reple iis, atque cru Sta, quam lacteam dixere, de edatur, multisque achores et favi et tinea prorumpunt. Cutis inter plicas ad collum, axit

ias, ad inguina et nates, erosa ichorem plorat I ac magna pustularum, papularum mili for Oum rubrarum, in corpusculi superficie copia orescit. Crassos quidem hucusque viscidosque in pueris humores, ac acidam, aut a iam in ISDS acrimoniam, tantorum ut fontem malorum, accusant: sed in multis certe alia a Storum, quam in cutis sensibilitate morbo H. non Suoest ratio; ac perperam ad dulcifican

38쪽

34 GENERALI Atia, evacuantia, hic non raro recurrimus remedia . Nec etenim, si tanta jam fluidorum Iabes homuncionem teneret, Vel sola natura huic superandae tam saepe sussiceret; vel sola matrum Solertia, ac frequens cutis tenerae cum frigida ablutio, aut baetneum, in avertendis his cutis a Tectibus j m. tanta praestarent; nec hi ipsi dentitionis sub opere, prout faciunt, continuo augerentur, aut liberae hucusque proli sub hoc majoris irritationis statu copioSe succrescerent; aut delicatulos magis, quam a lios , aequali caeterum sanitate instructos, agmgrederentur infantes.

Vel ipsi adulti , imprimis puellae , quibus

teneram ac albissimam pellem, ocul OS caeru'leos, flavamque, a ut ex flavo rufam indulsit natura comam, vel a simplici radiorum solis verni actione jam maculis notantur, et qua Si uruntur ad cutem; vel solius aurae rudi oris

afflatu jam epidermide spoliantur. Apud mulieres teneriores, ipsa jam conceptio de foedat faciem, ac maculas, quas modo partus abluit, ad cutem inducit. Puerperii potissimum tem pore, debilior tunc sensiliorque femina in mi

39쪽

DE IMPETIGINIBUS . 33liare exanthema est pronior g. 324. ), at,

que ab isto, in chronicam efflorescentiam con- VerSO, nonnunquam per annos obsidetur. Qui cute sensiliori cinguntur, illi vel a minimo aurae frigidioris afflatu erysipelate laborant ;et ipse vestium, quibus superficiem ab atmosphaerae injuriis solicite nimis defendimus, ab-u Sus, ac major ab isto ad cutem inducta mollities, non parvam impetiginum, quae pellem humanam prae alia de foedant, rationem in se continet . Nec minor est animi pathematum, tran Spirationis in opere pervertendo, in bilis regurgitatione promovenda , ac in excitanda sensibilitate ad superficiem corpori S morbOSa, potentia. Vel solus terror fortis jam pilos incute erigit, iuvenisque comam, si Vera Sunt, quae referunt, vel temporis momento, in Semnis illam, seu niveam convertit. Qui anxioreS suas animo considerant, hi post aures prum ritum experiri ac scalpere proverbio dicuntur . Ex nervorum magis, quam ab ac redinis actio ne, chloroticarum , ac mullorum, qui febrς intermittente detinentur, ulci scula et cru Stasad genas, labra, aliisque in partibu Si corro

40쪽

;6 GENERALI A

borantium remediorum effectu proficuo inducti, derivamus. Qui ingratum cute insectum ex alio Se suscepisse verentur, hi, etiamsi hoc desit, ad universam pellis superficiem pruritum persentiunt; et cum partem cutis unam ob istum vel sanus homo scalpit, in altera vicina vel ex solo consensu scalpendi necessitatem persentit. Ipsae, cum cutis prurit, scalpendi voluptas , - et, cum haec negatur, Singularis anxietaS, nervorum in superficie imperium ostendunt. Sunt, qui ob cutis sensilitatem non tam au ctam, quam a communi abludentem, vel a rerum innocentissimarum contactu , ab emplastri simplicis, aut blandi lini menti actione, jam pustulis, ac erySipelate ad cutem tententur. Sunt, qui a contusione, laesione quavis levissima, mox diuturna hunc ad locum ulcera, Sola cuti S, non humorum, ex culpa pa tiantur; ac apud multos, in chronicis etiam

morbis, uti frigoris, Sic et caloris extremi in lipelle Sola, Sensum a thermo metro negari, et lin perverSo nervorum cutis astectu consistere

observamus. Hinc in tabe, in phthisi, ardo-