Tractatus physicomathematicus de aestu maris auctore Theodoro Moreto Antuerpiensi e Societate Iesu

141쪽

ν eam i s. sulas ct Regiones omnes occidentales Ioanni Lusitaniae Regiri ut nauigationem ad orientales Indias assignauit. Harum ergo nauigationum ductum secuti praecones Euangeli qui Goam. qui ad Philippina si Iapones penetrarunt cum Lusitanis nauigarunt cursu in Orientem directo, diem sensim anticipantes; Z quoniam apones primi sunt Orientalium Populorum post quos non est alius Orien-DΡηnμm talior, nisi ultima pars Americae Regnum Anianum S uiuirae hinc ,π- pone Omnium primi quod uis Christianae Religionis festum exor- ι ἡ ., diuntur; nec enim licet Hispanis in Americam excurrere Pontificiam. cfestum decreto praepeditis.

η's - o . Lusitani autem cursu in occidentem directo petierunt Brasiliam, Paraquariam & cum illis sui Apostoli euangelizantes MAM ME. Fidem , qui inde ad interiora terrae pergentes , sicut semper occi- sunt post εm dentem petierunt, ita omnem diem testum continuo ductu pergen - , ., ἔ- te retardarunt, ac tandem felici progressu pergentes. ubi ad vitias .is r mos Americanos Quivirenses & Anianos peruenerunt hos populOSςώρη isis in celebratione festorum constituerunt uniuersi orbis postremos, 'si - qui i)tim omnium essent primi, si Euangeli praecones ad illos non ex Brasilia non ex nauigatione per Fretum Magallanicum ' Mare Pacificum sed ex Iaponio aut Philippinis appulissent. Quod quia

hactenus nemo audet aut tentat. Dico omnium primos festa quaevis Christiana celebrare Iapones ' omnium postremos esse Qui uirenses & Anianos. Et quoniam . ut ante ostendi, Silesi a Iaponibus Draeuenimur horis nouem innianos autem praeuenimus quindecim horis consequens est ut Iapones praeuenturi sint Anianos noris propemodum, . ne scrupulosius ineam rationes interiecti maris inter Iapones . Qiii uirenses , inter quos unius prope horae siue I 6 autaca graduum est intercapedo. Luatu GU8. Libo hines antequam ad aestus marinos redeam elicere...et pa ad D a quasdam sequelas Primum enim intersepopuli Ia pones Fuiuirensessa vicini commodam tamen mari interiedio di- sincti, Festis non conueniunt citra errorem: nam dum Iapones cele-letant Pascha . Qui uirenses agunt adhuc Sabbatum pridianum Ostendi enim hos et . tardius inchoare festa. rhi . ωιά, Deinde Fieri potes ut Iapones . Viseruent accurate praescripta ce- madem His remonialia Christiana, bis ixtra ebdomadem unam celebrant eandem Dρmmi ominicam aut bis Pascha iis . ii a Vicissim . Fieri lotes , ut uiuirenses aut Aniari intra i 1. dies

142쪽

nullam habeant ininteam , aut tot Anno nutam rasebs. - -- Si enim Iapon celebrata domi suae Dominica, Oluat in Amori ma cam fauente vento appellat ante finem sequentis diei inueniet U- eos adhuc Dominicam celebrantes Vicissim i quis ex America soluat die Lunae, aut Martis, Scappellat ad littus Iaponicum peracto Sabbato , non inueniet Iapones postridie Dominicam diem celebrantes , sed diem Lunae nec si pridie Paschatis discesserit, inueniet postridie a pones Pascha celebrantes, sed pridie celebrasse. 3o9. R ursus: Fieri potes, ut quamuis Iacob D EDA eadem horia E, - - sint nitti, alte tamen altero uno die aut pluribus amplitis vixeris. Si μὴ enim eorum alter in Orientem peregrinando Venerit in Iaponiam 2 Lis, in alter vero eo appularit per occidentem incedens hi Gabino Misi et iis. die uno. Si vero Occidentalis peregrinus perrexerid instituto ad Occidentem itinere in per Mare Indicum , Fretum Masallanicum Pacificum redierit in Iaponiam , deficiet diebus duobus denique quoties orbem hoc modo circuierit totidem hic quidem diebus deficiet ille vero abundabit. Quod si contra Orientem direxeri lauauigationis cursum tum quoties circuierit toties uno die

abundabit, ' utriusque ae omnium horum causa est . quod itinerando cum Sole ad occidentem singuli itineris dies.siant aliquanto longiore& aduerso autem Solis cursu incedens abbreviat dies citius diabet Solem Orientem is Meridiantem, Occidentem, quam si quieuisset. Quemadmodum is qui ad amicum peregrinatur si amicum obuium habeat, citius eius praesentia fruetur quam si domi suae quiescentem accedat. requi praecurrentem sequitur, diutius illius fruetur praesentia, quam si altero praecurrente ipse immotus subsistat. 3 ira Iam ad iustus marinos accedendo Vbi ergo terrarum est Amis anicitissime Mare plenum hodies Vbi aestuum initium 3 an itidem in n-μ' Iaponia 3 Certe si de hodierna die agamus, sicut in praecedentibus zz - , ostendi hodiernum Paschatis festum exordiam suum sumpsi se ia

Iaponia indubitatum videtur quin Paschalix diei stus primus fue omnia; non

rit itidem inter Iapones si tamen fistum pro quocumque Mari creLITἰΣcentis aut decrescentis motu accipiamus. Si vero de aestu pleno μιρrimis.

aut demissi, fit quaestio potuit alibi esse prior plenusastus cibi ni re ora mirum ubi incnoato die apud Orientalliam primos' pones, Luna I L.

in Meridiano culmioabat iam ubi Luna culminat ibid plenus est . vl-,Maestus in patente Oceano in Indico , quam Pacifico lateralium Mi-

143쪽

ris ea puri roris Nuus T TU . enim aquarum Maris alia est ratio. quaedam tantum panscipatio aestuum primariorum vasti Maris. Si denique quaestio agatur de Omnino primo motu aquarum in superficie globi terrestris , nulla habita ratione diei ab hae illaue seria nominatici solutio quaestioni erit eadem, quae huic ni Regionumst initium globi Terra i Vbique enim initium ubi libuerit initium designare.

CAPUT VIGESIMUM SEXTUM. In qua parte Martis primis ille pleni Imus S mTleniluni', Noviluni', s AEquinoctiorum st

s illa. 3 cI. Espondeo breuissime Ibi esse . ubi in oppositione aut II: Coniunctione Luminarium Luna culmina m Meridiano; .... in AEquinocti, esse ibi , ubi Luna noua aut plena culminatnMim eis proxime ad ingressum Solis in aequinoctium. Eo enim loco po- , lentissimae lant actiones Lunae in aquas, iuxta illa , quae in prio..sitiositaribus explanata sunt de causis aestuum in his Occursibus exotbi

..1. Non mirentur ergo nautae , cur subinde tardius secundo μοι. . aut tertio die a Plenilunio is ovilunio etiam Equinoctiali acta et currant extraordinariae illae eleuationes Maris Absunt enim , sub--, ἐ-zia inde longius aliquando propinquius adsunt siderum illi concur-AE in a. suc& oppositiones. Dixi autem Capite χη aestum Caleto limn. gam per o Germanica milliaria, id est per spatium gradus unius terrae unius quartae venire horis quatuor. alibi celerius alibi taris νυ uisis, ius aquae peregrinantur antequam itaque aestus Equinoctialis a loco, cui incumbebat Luna , periter quadrantis Terrae decurrat, , Idi is norae vigintio Vna in sorsan dies integra requiretur, prout ventus

ἀωυ-- uxu tauerit aut opponetur ex quo de reliquis horum aestuum realier in tardationibus facile erit diiudicare.

Σ Haec habui quae ad propositam Quaestionem de aestuum Mari---misi morum ausis, eorum accidentibus oecurrerunt ratiocinationi minime coacta, aut cataci modo de Antistene Philosophanti conformia ;