장음표시 사용
2쪽
Dictum Sacra Tymani Imperi'semper ne ii nast,
s res enstem , Liberum Baronem de Trachen-berae, Hereditarium Dominum in Gessenbery, 'Bobberre dors, Sacra Calam Majestatis actualem Camerarium , Consiliarium , re Camera Distica Vice-Praesidem, nec non in Ducatibus Suidnicensita Iauroviensi Supremum uti Praefectum, Dicassesertim Suidnicensis utrit ensis, s Pol enhainensissupremum s hereditarium Iudicem, faec.
rematum, inter publicas curas indagatione Lobseruatione crudita perspicacitas, succisiuis horis , a leuato men
3쪽
men animi, h&estissima exercitatio, iubet me, ut Tibi hanc meam de aestv MA is disertationem inscribam .Quae
stio est . fateor de qua post Aristote
lem, egerunt innumeri alij, nescio an cum Aristotele non se immerserinta inuoluerint uniuersi in Euripum
inextricabilem, in prosiniaum Maris, in quo non substantia, in quo nullum inter
tot motus, pedem ingeni figendi sub
sistendique fundamentum. Quid ni tamen liCeat etiam mihi tentare vadum aliquod , ut quousque licuerit euadam Si me pes spes mea fefellerit, non crube am vel natando littora repete re non marinas in posterum , scd securiores semitas inter aquas magis cicures domesticas inambulare quamuis
4쪽
quamuis etiam in his suas inueniam abyssos, nullius hactenus bolide satis
explorata S. Sed antequam varia ten
tandos speculando dilabar sicut aqU ,. rhombi mi, annotandi sunt ex nautarum praescripto in mappa, tanquam
fila institutae nauigationis, aperiendi scopuli syrtes insulae quaedam
Fortunatae vi alia non pauca . quae nauiganti occurrerunt. Nihilominus ante
omnia mihi a mari tentanda est alea, quia hoc se nuperrime ingessit importune forsan iam per securiora quaedam exspatiabar ; opportune tamen
quia sapiens interrogatio studium ex . citat quam aptissime respondendi materiae liquidorum similitudo fecit, ut non illibens a ripis ad littora me conici ferrem,
5쪽
errem, ut Alto committere es quam vero feliciter Tuum inprimis Ili' ., Excell' . Domine acerrimum iudicium arbitrabitur meum fuit tentamenta mea qualiacunque aperire iriuatas super ea quaestione de MARis Esi litteras nuper datas vulgare, ut ex Tua Sapientissima censura aliorumque aut haec corrigam priora, aut subsequentia suis basibus solidius inaedificem. Valet scut Rem Caesaris curas strenue, ita Philosophiam Christianam QCatholicam studiose, ut facis, amade foue. ratissauiae. Anno 166 i.
6쪽
Imprimatur. Gratissa uiae. q. Nouembris I 6 6 o.
SOCIETATIM IESU P EAE BOEMIAM. F Pistolam de aestu Maris quam P. Tirgo Boxus MORE Tvs Societatis Sacerdos scripsit, aliquot eluciem Societatis Patribus centam probatamque Fgo IOANNE POSSΜvRNlus eiusnoem Societatis per Boemiam Praepositus Prouincialis facta mihi potestate ab Admodum R. P. N. Generalimbi in Nicia in lucem dari permitto idemque mea manu subscribendo st Sigilloe Usticis signando tacto. Brunae. I. Octobris Anno I 66o .
Vin ex mandato Sacrae Caes. Majestatis omnibus quamcumque librarium negotiationem exercentibus inhibeatur ne quisquam libros ullos a Societatis nostrae Patribus editos aut edendos, intra Sacri Impera j, aut Regnorum a Dominiorum Suae Caes Mamhereditariorum fines, imprimere, recudere , aut alibi impressissadducere, venderet distrahere valeat audeat vel praelum a citra praedictorum Patrum consensum, ac testimonium t Esto IOANNEsPossMvRNIvs Societatis ΙEs per Boemiam Praepositus Prouincialis concedo A collo EvRs Io Typographo Antuerpiensi facultatem excudendi ac distrahendi R. P. THEODORI MORETI Societatis nostrae Sacerdotis Librum de T M v mcc s. In quorum fidem hoc illi testimonium manu mea subscriptum, Sigillo Osticij munitum dedi Praga Anno I 66o 2 o. Decembris.
7쪽
.mina ' in . . t. u AEsTu MARINvs .P.THEODORI MORETIE Societate I imprimi, legi meretur, in quo auidus sciendi Lector multa intelliget , quae hominum disputationi reliquit Auctor Naturae, volens non minus mirabilis videri in Pelago per fluentes refluentes undas , quam per lucentes in Caelo stellas. Datum Antuerpiae . Octobris 66 .
PHi Lippvs Dei gratia Hispaniarum, Indiarumque&c. Rex Catholicus, Archidux Austriae Dux Bu gundiae, Brabantiae, C. Serenis imus Belgarum Princeps, diplomate suo sanxit, ne quis R. P. THEODOR M Societate IE sv sTVM MARis citra L Go Bra MI Typographi Antuerpiensis voluntatem , ullo modo in Belgio intra nouem annos proximos imprimat, aut alibi Terrarum impressum .in has inferioris Germanu ditiones importet, venalemite habeat, qui secus faxit, confiscatione librorum, pro singulis exemplaribus peregrinis huc illati triginta florenorum pensione mulctabitur ut latius patet in Lit teris datis Bruxethe die 1 o. Octobris i 66 .
8쪽
Liscente bello Poloniam inter Sueciam tum, Μαε ut fieri asset et vicini in partes vel inuiti trahun tu , siue ut tueantur sua , dum proximus ardet Vcalegon; siue ut turbatis aquis piscentur Imperator Leopoldus pro solis Imperissuisque haere- . ditarijs limitibus is publicae pacis Anno i 648.eonclusae securitate sollicitus , miserat ad Serenissimum Branden- burgi Marchionem Imperij Electorem, alijs ad alios Principes ab . legatis, Fecialem suum legatum Illustrissimum kExcellentissimum Dominum Ioannem Franciscum L. B. de Fernemoni, nuper Generalem Artigleriae Praeiectum, iam Principatus Grigouiensis pro Caesare Capitaneum. Vir ille non minus negotiorum belli pacisque peritus arbiter , quam scientiarum amoeniorum intelligens& amator, dum negotiorum quae dixi gratia diutius in Marchia morare. tu . accepit oblatas sibi a nobili Viro Quaestiones , quas Serenissimus Hassiae Lundigrauius Hermannus mouerat, quae ad eas resiponsa tum recens euulgarat Germanico idiomate Ioannes Placentanus Matheseos Profect in Universitate Francosuriensi ad deram. Quaestiones porro erant istae quatuor. Σ. Prima am in aperto Oceano , ex Uu maris deprebendi possit,uet Tquorsum se recipiant aquae desuentes. θ' unde veniant redeuntes' An im .sHnimirum in defluxu per modum verticis, qualem in dimissone piscina simr m experimur, cistulariter circumgyrara , aut piraliter potiti a terra hiatu absorbeantur eadem ius orbita rudus exundent Ἀ-'ero plena alueo suant refuantque a B reali Polo in Austrum vicissim
Meunia. 2b ina in lipses δ' alie Obseruationes Astronomicae securὸ insilui
9쪽
insilui possint in naui interea dum nauis celerrimo cursu pergit, nomnem partem agitatur; cum in ipsa terra immo isatis habeamus dis- cultatum, ut obseruationes accuratὸ peragantur λTertia. 2uomodo magnes Iub linea AEquinoctiali segerat 3 An nimirum cis vltra lineamsemper respitiat moream vinultra linoam ad Austrum se conuertat Et, si contingat cum Magneticam bub AEquinoctiali haducinari, ἐπ' di culter se ab unius poli respestu ad alterum transferre, quomodo nautis in eo negotio esset procedendum 2uarta. An ex nauigatione obseruatum sit, Tempus diurnum matutinum ab Orti que ad Meridiem notabili temporis excessu productius esse pomeridiani a Meridie Due ad occasum' quae huius inaeqGalitatis pus esse causa t3. Quaestionibus istis SDoctissimi viri responsis ad me missis, quaesiuit quid ' mihi de in ideretur inespondi ad Quaestionem.
primam ex quae de fistu maris dici posse existimaui . suae mihi satistac runt, nescio an aliorum iudicio approbanda. Respondi tamen , d ea tunc quidem priuatim data . nunc publici iuris facio. Quia quid obest de ea quaestione . quae tot amixit ingenia , etiam alicuius recentioris audire cogitata Tacui autem ad reliquas tres Quaestiones Retiamnum taceo. Non possum tamen omittere qui n. antequam ad Primam me ex prosesi accingam, de reliquis aliquid
Mi A. Ad secundam ergo diraestionem Respondeo breuissime veres Ini arduum esse in suctuante naui accuratum celestium phaenomenoru es' in obseruatorem agere i si enim , qui in solido consistunus .ad libi- . se Lis tum nostrum immoti qui decempedalibus , cum Tychone utimurria in naui ad ijs , aut cum alijs centu morgialibus inuenimus caelestia, ob- 'μ' seruamus cum dissicultates, quis oculo radi i qui omni vento moueatur , haec indagabit rivis palmari aut binubitali sextanti aut quadranti in naui fidet magnis enim Machmis in naui non est lo- cus , intractabilitas inopporthma , ct in motu vel leui nauis nimia aberratio. ρο---μ 3. Occurres forsan motu suspendendo Quadrantem aut quodsi m ωρ - cunque aliud obseruatorium ex malo adhibebis etiam circulos, in- . ter quos laria pades oleo plena suspendimus ut quamuis globorum eis obsis instar per blanum volvantur . semper consistant erectae oc ab stu-sione liquoris immunes cientabis Malia noua libramenta cum pe-,ῶ h. . ricis mechan . Horologiari s automatici S Vorum nescio an omnia haec
10쪽
haec quidquam sint profutura nisi ipse obseruatorius oculus una lia torium spbretur cum suo obteruatorici organo. Quid enim iuuat admodum
Obleruantem n latus quadrantis temper in motu nauis horiZontem
stringat sua libratione oculus autem fluctuet interea. nec possit suo arbitrio immotus subsistere in linea fiduciae, sane infidelisi iliae veritatis indice nisi oculus consistat nulli extrinseco motui obnoxius. Iam vero si Mobseruans cum obseruatorio Organo librari debeat, 1 hisiaut rite obseruet silere , vide obsecro quanto molimine sit opus. μωρὴ
Dum ergo machinam eiusmodi aliquis architectetur , maneamus a Z-
penes securiorem consuetudinem 4 Oribis, antiquis iubeamus in ast necessitate obseruationis caelestis quam plurimos vectorumi nautarum suis singulos instructos obseruatorijs in eandem obseruati nem incumbere nauigationis historiographus auditis singulorum obseruationibus rati pluribus consentiat, aut eligat vhro citroque exerrantium mediocritatem. Haec ad secundam quaestionem. in qua celeritas progredientis nauis non est quod turbet obseruan tem si motus ab agitatione fluctuante foret immunis ille enim progressus in hoc Terrae puncto , ad Caelum comparatus , ne pili qui ciem aestimandus est. 6. Tertia quaestio Magnetica dubitat de re Argonautis omnibus
indubitates experiuntur enim omnes , qui omni Anno ex Lusta si enδα.
nia Hispania Hollandia Caput Bonae Spei praeternauigant, Acum Magneticam cisin ultra Equinoctialem simili modo & eadem sui , cxtremitate ad Borealern alia ad Australem polum conuerti in Si magneticamon Steuinius ι. . Geographia definitione prima consultis nauti acis obseruationibus eas in rabulam digessis, ct diligenter annotauit, misis, γα quibus in locis Acus Magnetica ad ortum aut occasum decliner.
nulla inversionis ad oppositum polum facta mentione quod Naturae miraculum sine dubio non neglexisset, si exstaret in natura Sesorsan optandum esset potius nautis , quam extimescendum mun- quam enim adeo perplexo dubitarent, an quo die aequinoctialam transgrederentur,ine hac in uersione acus computus suos itinerarios securius corrigerenti firmarent. . Non possum tamen hic omittere experimentum , quod ego O ..ia quidem expertus non sum : audeo tamen promittere experturos umesca
omnes qui ex his Borealibus Regionibus lineam Equinoetialem transgredientur ad Regiones Australes. Utque id ausim promitte μὰ , resola me inducit Naturae magneticae iam inde ab Anno I 62 in saepe cum misi is