장음표시 사용
41쪽
artificum more loquuntur quo discrimine posito Recentiores etiam cum Antiquis egregie conciliari. Tu vero quid de hoc demum interuallo censeas dic sodes consonum ne reuera sit atque ita porro haberi debeat an potius dissonum in quam sententiam recentiores sere propendent. Magnam profecto, atque insolubialem quaestionem seseri Cibaridorus ydignamque quae tot scripturientium ingenia exerceati An quisquam hodie Musicorun
tam imperitus est, ut contra totius antiquitatis concordem sei tentiam contra omnem rationem contra ipsum aurium iudicium, atque experientiam usumque concentuum is Diatess ron inter Dissonantias ascribatὸ praesertim cum superioribus annis Andreas Papius quidam Gandauensis, vir inter Belgas bene doctus, ac nuper Donius noster firmis sane rationibus contrarium
ostenderint immo nec Zarlinus ipse quem vos Musici merito magnifacitis' nec doctus ille Hispanus de Salina loquor)nec
quicumque vere eruditus dici potest ullam haesitationis speciem hic praebuerit quin potius Corypheus ille vester non eam tantum in Consonantiarum album tetulerit; sed etiam in perfectarum classem. in quo tamen nimium illi tribuisse meo iudicio videtur. Nam si rationes numerorum, quae symphoniarum intrinsecae a sae sunt earumque vim naturamque attendimus, Diapason tantum, ac Diapente perfectar dici atque haberi debent. Sin autem concentuum proprietatem atque usum , qui in clausulis quas Docata Vas Graece rectius dixeris iraecipue viget, respicimus; ditonum, quam diatessaron, perfectis adnumerari aequius est Verum tamen non sine magno vestrae professionis dedecore late dum est enimo insulsa haec opinio de di nantia . Diatessaron, hucusque inualuit;hodieque etiam mordicus a multis defenditur. Magna inquam abest iterum dic, hinc ordini ucstro Philopone aspersa est;&quae in contentione aduersus antiquos, multis punctis inferiores vos videri faciat. Si enim tanta in re, dicet aliquis pro veteribus pugnans,aberratis a vero, quid in reliquis fietΘSine elementa quidem, ac fundamentavere solidaeque Muscae
tenetis; quid de totius disciplina mole, quam ij superstruxistis,
sperare possimus' Hic Eumolpos admiratus, nec faciis credens ran. ram e nco ericorsinia scitiam; c-rnere fenon tomis quin inier-
42쪽
2o De Praestantia Musicae Veteriste IMIOCbAErideri sermonesubjee'e . Error hic fotta loquentium est, non Operantium tisiurgorum. Nam ut debuerint ii Velint, in priscis, ac scientiam profitentibus apte loqui, consonantiam
Vocare bis Diatcssaron, in usu tamen ipsius ac tractatione quid aliud facere potucrunt, quam sicut reuera dissonat, ita etiam 11- sonanter tantum camin concentus asciscere Eodem relabetis mi adolescens inquit Charidorus quo symphoni urgus ille antea memoratus; nec satis memoria tenes, quae de stila dixeram m. mirum hoc turpius esse apud eos erratum quod dicta iactis quam longissime distant dissonantiam enim, quam Verbo ocant, re
Pse consonantiam agnoscunt, eaque omnino consonantervium
tur. Quid enim aliud est diastemate aliquo consonanter uti, quam illud in praecipuis atque imparibus locis synodiarum, seu comcentuum terenda enim haec Graeca vocabula sunt, ne identidem eadem Latina incurrant siue coniunctim cum alijs, siue seorsim poneres Nam licet in Licinijs Diatessaron admitti non soleat; quod reuera duriuscula sit seu potius exilior atque ut eam Aristoxenus apud Plutarchum vocat, Ῥυύρ' vel illa λ hoc est obscura, vel evanida coniunctim vero cum alijs consonantijs inter duas voces collocari nequeat; in triodijs tamen Choc enim malo quam Tricinijs & numerosioribus concentibus frequenter, ac suauiter ponitur. Nec tu mihi, quod solenne vobis est, illud
Obtrudas Diatessaron consonantiam a Diapente lator ac legi:
primum enim quam bene aliquid egi dicatur,quod alteri insistit, haud satis vide, deinde cum aliud sit Symphonia, aliud Eusymphonii est enim symphonia duarum vocum apta iucundaqui
auribus copulatio eusymphonia vero duarum, pluriumue cons. nantiarum decens, ac suauis collocatio recte musurgi faciunt, cum trinas voces sic disponunt, ut summa cum media, Diatessaron resonet, media cum infima, Diapente qua ratione huic inferior, siue grauis locus obtingit; ideoque tegitur potius quam alteram tegat illi vero superior, atque acutior non recte porro hinc colli gunt αἱ ta Diatessaron disinare quia inferiori loco post ta, non picnc auribus satisfacit nam sic quoque manifbste consonat quani quam multo minus, quam ubi a Diapente sustinetur. Quod si nondum consonantiae nomen ta Diatessaron mereri qui.
43쪽
Liber Primus . a Icenset, quod non ubique auribus persccte respondet, cedo cnralia omnia, vereque dissona interualla, ut tonus, aut semitoniunt, cum diapente seu quavis alia consonantia, utrovis loco coniunctim posita, aures ita offendat ut nemo non statim dissonantiam agnoscat ξ Deinde non id tantum in harum duarum consonanti rum copulatione contingit verum cinaliarum quoque Sume enim exempli causa hanc eamdem Eumolpe diatessaron; vel ditono, vel trihemitonio adiunge statim senties iucundiorem essicere symphoniam, si trihemitonio superincumbat ditono vero subijciatur . quod praecipue notari a te volo me cum congemronibus tuis tibi persuadeas miserrima huic consonantiae opus esse semper fulmentis atque adminiculis. Cuius rei veram causam,
atque ex intimis mathematicae sontibus derivatam si requiris, apud Zailinum accurare expositam reperies in tertiae partis Institutionum cap. Verumtamen mirari satis non possum Symphoniurgorum quos, di pent fas Papius vocat,tantam esse vel
pertinaciam, vel superstitionem, ut religio ijssit in humanaruvocum trio dijs Diatessaron sub Ditono collocare cum facile possint in Polyplectris alijsq; instrumentis experiri, quam suavem
eo modo disposita concinentiam dat neque etiam infrequenter occurrat in vulgaris pecti dis chalcochordae quam Citaram vocanto in chelonidis Hispanicari quam Chuarram Graeca pene pronuntiatione appellant syncrusibus. Permovere eos etiam debuerat Saline confessio atque autoritas; qui Diatessaron sic dispositam, summa cum aurium voluptate, non semel a se auditam cum Venet ijs, tum Neapoli, in sacris Graecorum concentibus fuisse testatur Agnoscitis igitur hanc non leuem aut modicam hodiernae musica imperseetionem: quidem circa artificialem eius partem ac Symphoniurgiam ipsam, seu Contrapunctum , quam prae caeteris recentiores amplexantur ac solam fere musicam putant. Ex quo coniectare licet, quid reliquis eueneritiam
tibus quae scientiam potius ac theoriam, quam praxim sumque respiciunt. Itaque quam male ab ijs cognita ne dum tractata suerit pulahrior ac potior Harmonicae pars, quae de Generibus
ac Tonis edisserit, rix credibile est. Vidistis opinor iiij qua breui compendiario scripto Donius noster nuper complexus
44쪽
22 De Praessantia Muscae Veteras est,quam praua absurdasque opiniones: omninoque a vero aberrantes, circa Generum naturam, proprietatem atque Usum , , colaus quidam Vicentinus conceperit ac nihilominus, tamquam precipua sui parte veterem absolutam q. musicam restituerit, speciosum illud, ne dicam arrogans, Archimusci cognomentum asse. auerit; eloriabundus cecinerit, Massica prisca caput enebris mori offuli altis. Quid porro P An non etiam hodie vulgo naturam ac proprietatem Esaarmonis generis in eo sitam putant ut minimis ac minutissimis interuallis harmonica series, perfecit ut que quod vocant systema,concidatur Θ ex quo illa tam falsa quam ridicula inualuit opinio, ut communia Polyplectra, Dialonicata dumtaXat vocari velint quae vero taxillos nigros bifariam diu, sos habent, Chromatica quae autem spissus diuisa frequentior,bus constant interuallis, Enarmonia. Quem in errorem delapsi profecto non essem, si antiquas illas germanasque harmonias ex Aristoxeni aliorumque scriptis, percepissent. Quod si Vicentianus ad tantam prouinciam restaurandae veteris musicae aliquanto instructiora dis linarum praeceptis, ac priscorum autorum le-etiones quos hodieque superesse antea dicebam occessisset nec
illotis, ut aiunt pedibus, in Musarum adytas coniecisset, eama laudem quam honesto proposito merebatur amplissimam, non corrupisset improspero atque irrito euentu. Et Pol' enου Saepe in
admiratus sum tantam fuisse Vicentini confidentiam, ut quamuis sibi conscius esset tam modicae, ac prope nullius erudiationis notitiaeque antiquitatis, tantam rem aggredi nihilominus non dubitaret. Itaque perinde mihi fecisse videtur, ac si quis
proauorum aetate veterem Iurisprudentiam restituere, aut saltem
illustrare voluisset nondum lectis Pandectarum codicis Iustianiani libris; sed Institutionum dumtaxat ac reliqua hausturum se sperauisset sordidis Accursj, ac Bartoli Baldique lacunis purioribus illis tuis vel ignoratisici despectis. Cui Charidorus Idem
ego mirari nonnunqua in soleo cessat tamen omnis admiratio, ubi vetus, illa sententia in mentem Venit μ ω me λιγα .cti'vo quam quotidie cristimam experior. Id Latine valci, ut tibi quoque Philopone mos geratur Ignorantia homine sanduce es c , doctrina vero imidos es uas rabunaeos. Sedit dei
45쪽
Liber Primus. 23mita in viam regrediar, cum Melopoeiae fundamentum quodammodo Harmonica sit eaque maximeque in tribus music: e Generibus versatur, atque id tam niale positum constitutumque sit, ab
eo qui plurimum hic sategit vos iudicabitis scilicet, quid recte
atque ordine superaedificari a Recentioribus potuerit. Sed omnia magis in aperto erunt,cum Dontinostri tractatus de Enarm nio Genere prodibit in lucem; ex quo multa praeter vulgatas coinmune' opiniones a vetustis repetita temporibus, innotescent De Modis autem quos alij Tonos vocant, quid attinet dicere Pquorum hodie nonnisi adumbratam quamdam speciem superesse , tam manifeste idem Donius probauit, ut nullum refragandi locureliquerit. Quare concidat tamdem necesse est, ut plane inutilis ac superuacanea, magna hodiernae musicae disciplinae pars tali illa scilicet quae circa commentitios octo Tonos, quos in sacris usurpant, quam quae circa duodecim Glareani Modos, eius tu laudabiles quidem sed hac in parte prorsus inutiles lucubrationes, versatur in quibus doleo lane totos viginti annos ab eo consumptos quos longe consultius, ut erat vir doctus, diligens, ac probus, alijs in studijs impendere potuisset. Concidant etiam
necesse est tot illae regulae,praeceptiones, ac versus, ad cognosce dos ac distinguendos hos seu Tonos, seu odos vocare oporteat eorumque differentias memoria tenendas, ab huius artis magistris excogitati. Consilescant porro tot ambages atq; altercationes, de agnoscendis proprijs singulorum Tonorum formulis , quas psalmorum Intonationes vocant deque antiphonarum cum illis coniunctione; quae tam multorum ingenia incassum torserunt: nec non indagationes illae laboriosae discriminis interiecto Ecclesiasticos Tonos, ac duodecim lareanicos Modos, a docto seciu- loque Belgad ornaci Nerviorum editae: una cum inanibus ijs differentijs ac vocabulis, Modorum Authenticorum,Plagalium, Perfectorum,Imperfectorum, Mistorum, Commistorum caeterisque
eiuscemodi; quibus otiose putideq; consectandis ac digerendis scituli quidam homines, faciunt nae inretinendo ut nihil mel ant:
quandoquidem instauratis ac restitutis antiquis illis ac genuinis
Tonis nullam plane vim ac potestatem, recentiorum hos vi
bratiles ac fictilios obtinere iam liquet nihilque exi, nisi sua
46쪽
γε Praestantia Musicae Veteris
mam confusionem & caliginem; ac meras canora' nugas hauriri
posse. . aecum Charidorus dixisset, iussermonem Pol anus excῖ-s cra . Fatendum est Coruit hin magna rei non leuis ignoratione ad hanc diem musicos nostros se versatos; qui, nisi id eos Donius docuisset, nondum animaduerterant ad militonem illam e traneorum phthongorum quos die satos hemoliatos barbari Vocant, os politiores exhatanonios,& metabolicos, ut opinor noti Generis esse; sed Toni ac proinde quicumque intra hos centum annos in suis melodij usurpare eos ceperunt quod prae ceteris Venusinus Princeps factitauit non Chromatici generis senitus atque interuallai si pauca quaedam loca exceperiso multoq; minus Enarmonia sed metabolicos potius cantus , ex pereorini cuiusdam atque extranei oni chordis compositos consule bmen , nulloque certo ordine, usurpasse. Et si iqui, Chari δεν. hoc iam meridiana luce clarius est vereor tamen ut id fateri vclint tanta in plerisque pertinacia est,in inanis quaedam ambitio; luminarmoniarum etiam cantionum callentes nedum Chromaticarum, vel ipsis inuitis Musis, videri cupiunt quo in numero
patris tui maiorem filium ascribendum equidem Philopone censeo qui in his quas nuper edidit modulationibbs , plenissimis
quidem illis omnium suauitatum atq; astec tuum, minime dubitauit ascribere Enarmonias est e quamuis nullum huius Generis sit in eis vestigium verum apta quaedam, ac satis expressa Phrygiarum Lydiarumque chordarum mistura. Cui hi onus, Me quidem inuito ac dissentiente obsequi genio suo Cyriacus voluit. quod si me audisset, inania nomina reliquisset ac rem potius persecutus esset. Videtis igitur mecis Charidorus ycum hodierna musica praecipua sui parte tam manca mutilaque sit, qua fronti ;quoue iure, ad priscam illam persectionis atque excellentia laudem aspirare possit. Nam, ut propius collato pede iam agamus,
quaenam cst ista per Deum Immortalem, recentiorum vanitas, cum videant de solertioribus ac doctioribus loquor tam multa huic deesse ad perfectionem complementum totius disciplinae sane quam necessaria; quae sine dubio in veteri illa fuisse , toti 'stimonia scriptorum cuincunt, velle nihilominus cana cum prisca conferre; immo multis paralangis quo loquendi genere noni mo il-
47쪽
riter Primus. 2 emo illorum utitur anteferreΘQuj enimὸ mille annorum spatio,' M.Varro apud Plimii autorcst, omnes artes ac disciplinae, atq; in his Musica, apud Graecos inuentae, elaboratae, absolutaeque su runt, tu nobis lareane persuadebis centum annorum curriculo totidem cium sere antecesserunt aetatem tuam primi illi figurati cantus, ut Vocant, repertores, quiq alij rem musicam instaurare ceperunt ad summum huius facultatis apicem perue tum esse praesertim cum indocti plane ac semibarbarii autores extiterint atque eiusmodi fuerit seculum illud, quod a Christi baluatoris ortu quartumdecimum numeratur,propter Italiae bella&calamitates; ut quod acerrimi vir ingeni Alexander Taia solam in sermone illius temporis animaduertit non magnu ni sane incrementum amoeniora haec studia capere potuerit . Dicem fortali quod&nos fatemur, post lareani aetatem.naagnos fecisse progressus musicam facultatem nam multo
tiores cantione nunc componuntur ac melismatis artificiosio Pbus condiuntur longeque nitidiora ornatioraq; carmina decantantur verborum expressio ac prolatio venustior atque aptior fit instrumentaque peritius etiam pulsantur quae vel ex ipsis can
tuum descriptionibus ac diagrammatis proe ldubio pha
Sed quid tum postea PAn non totum hoc magis sententiam nostri confirmatξNam si iam tum lareani aevo, 'uo musica rudis adeo atque incompta erat, non deerant tamen qui nihil ad te posse censerent, quamuis a vero sonoissime aberrai i
fec Ocredere fas est, eos qui hodie ham
tollunt ac nihil ad eius perfectione superaddi posse credunt eodem in errore versari. Vt enim homines vere Listi a sapi' te, quo magis multa in dies percipiunt, o plura adhuc superesse ognoscunt addiscenda;sic quanto diligentius hoe nosti quam rudior illo Glare an seculo inusica facultas a multisci actari cepit, tanto maiorem sibi campum rerum nouarum a d ecellentium aperiri , tamquam elonginquo prospiciunt rada iores atque intelligentes viri quae nobis sine controue si desidi antiquis vero ' eorum commentarii quotidie ma reis steti
affatim suppetebant. Quamquam ut nunc te inpora ut nunc u g
48쪽
De Praestantia Musicae Voteris
antra eius ira ad nominiam, qui rationalcm musica IlI, IIU
illius partem, quae circa theoriam, historiam, ac philologiam Veriatur, profiteantur, Quod co magis mirandum mihi iactur, quo Plures hodie oportuntur, qui affinem illi, sed aridissimam meo iudicio, ac mavi mea uulsam ad nsibus mathematica speciem, qua Arithmeticam Analyticam lati Logarithmicen picrique Arabseco vocabulo Algebram dicunt, impensiore studio colant. Immo vel in hoc otia demirari ac deplorare licet miscra hodiernae musicae conditionem; cunis nobiliora certe dignior portio, adeo paucos inuenit amatores sui cum longe ignobilior ac vulgatior eius par quae vel nudam continet copulandarum consonantiarum rationem; vel meram praxin usumque canendi, a maXimis quibusque ferme Christiana Reipublicae Principibus tanto tria pretio nunc habeatur ut nonnulli artificiosissimos concentus coponant alij voce, quidam organis peritissime canant. Sedit redeam e diuerticulo in viam i, quod supra dicebam, qui musica disciplinam post Glareanum accnratius tractarunt, acet artinus inprimis, multa adhuc ad eius perfectionem cesse suspicati sunt, multoque ampliorem atq; absolutiorem eius speciem nobis animo fingere posssumus quod alijs nonnullis euenire puto; mihi sane usu venit vel talem extitisse fatendum est felicissimis ijs
Graecorum ac Romanorum temporibus quibus omnis elegantia vitae, ac totius linmanitatis cultus ad miraculum usque effloruit hoc est ante barbaricas illas clades vel certe nunquam ut ram. Primum enim quis adeo hebes est, qui non videat, quibus hodie dissicultatibus, quibus impedimentis ingenior urct ardetur cursus magnarum l. ac liberali una artium profectus P Quantus hodie liuor in rc littoratos grassaturi multoque magis inter musicae professi, res; eos praesertim qui Aulas frequentant Quid quod
sapientes quidam Obseruarunt propter hodiernam vi vcndi comsuetudinem apud cultiores Europae gentes non ita pridem in olbiam, quae omnia compleuit timoribus anxijs, suspicionibus inanibus, Odijs occultis , offensionibus obuijs, simulationibus callidis; di quadam cum agendi tum loquendi haesitantia, eloquentiam O,
mutuisses Quid enim facundia prosit, ubi dicturus aliqua de re, circumιyic croprius omnia quam diligentissime debeat singula P Ore
49쪽
Liber Primus. 27 prope verba diu pensitare, ac librare sepius , sutilibus his natatu
ossiciorun i, titulorum, appellationumque momentis; necubi scilicet inopinanter impingas Quid ergo vegetum ac floridum tot vinculis alligatae humanae mentes concipere possunt Quid co ceptum infelices linguae tot quasi ergastulis circumsepte solutum, liberum,ac profluens effunderes Quae ratio pariter in musicis, let ut in his quae labore at l. artificio consequi licet, antiquos fortasse aequare possimus Lubi vero vigore quodam atque impetu ingenis qui non in Melopoeia minus quam in utraque facundiae specie, oratoria ac poetica plurimum pollet enitendum quidpiaest, valde vereor ne non facile seruili hoc restricto i seculo paresis sesse possimus. Vt enim terrae vel gelu constrictae, vel suopte pondere graues constipatae maligne germinant contra solutae ac tenerae abundanter fructificant sic animi mentesque hominum seruilibus eiusmodi affectibus addo etiam multiplicibus curis, quae implicitam quamdam ac sollicitam vivendi rationem comitari solent, oppressae ac deuinctae nihil laetum aut generoseinparturiunt Antiquae aut e Graeciae eiusmodi statusacvita fuit, vinihil accomodatius fingere nobis possimus ad castam quamda: ac nihilominus elegantem, iucundam, iobilem musicae speciem exercendam. Nam cum ingenio lauribus, ac voce prser caeteraS gentes polli rent animoque soluto ac libero,plurimum versiarei tu in agris pastoritiam vitam colerent quae ut M. Varro aia seuerat;&Saci litterae certo ostendunt,omnium antiquissima est haec potissima vel unica fuit eorum oblectatio,cum feriati essent;
totos dies choreis canticisque vacare quae partim eorum quos tunc Deos putabant, virorum i fortium commemorationem laudesque continebant; partim castisiunos amores ambientium nuptias iuvenum ac puellarum quae quamquam simplicia ciuilia, suum quemdam leporem ac venustatem nihilominus habuerunt ;vel quod propiora tunc essent tempora primis rerum principijs, quae Deum ipsum autorem habent vel quod ob cam analogiain
quae maiori huic Mundo cum homine intercediti quom di ipsum paruum quemdam mundum sapientes existimant nuda quaedam; si ii decens venustaque simplicitas, quae in pueris mire placet inmortalium qui tunc erant facitas dictisque vigebat quae omnia .
50쪽
as De Praestantia Musicae Veteris
eXtaemo hoc pene Mundi senio secus se habent tametsi enim is quod ana modo repuerascat; puerilem illum decorem atque ingenuitatem nihilo magis rcpraesentare potes: siue noua quaedam e X- cogitet siue priscis institutis ac moribus csumendis pugnet a Luersus obliuionis veternum. quod cum ipse temporum fluxus, tum multo magis barbaroru iniuri ad confusio gentium inuexit si Tum forentibus Grete corum rebus, cum vetus illa musica paulatim aucta quidem atque exculta, non autem prorsu immutat ad corrupta, ad eum statum deuenisset, cui tunc additis e theatrali luxu ac solutioris seculi lautitia, omnigenis ornamentis delicijsque nihil deesset ad priorem elegantiam ac maiestatem posteriorem quoque affluentiam ac suauitatem adiunxit.Quod hodiernae comtra euenit quae ut copiosa sit, delicata, Sc suauis primigeniam tamen illam gratiam ac leporem, in tanta tamque diuturna rerum omnium perturbatione, quae barbaris saeuientibus extitit; tam longo seculoruna defluXu, retinere non potuit, I ae cum charidorus diκisse , obticι Polianus Si isthaec ratio valet, tam
altis quippe firmisque sun lamentis suffulta, non dubito equidem quin ad alia longe diuersa, qua nihil ad rem nostram faciunt;
sed praecipue ad eam quoque musicam, quam gens Hebraeorum vetustissimis temporibus coluit, trahi possit. Antequam enim in externos culius ac mores degenerarent hoc est ante Babylonica captiuitatem quae septuaginta annorum spatio piae ter aui te linguae corruptelam , multa alia irreparabilia dam: na ipsi si nucxit hanc facultatem diligentissime ab ijs c Xercitam fuisse Sacrae litterae testantur ea praesertim parte qua maximi Eius ac sapienti simi regis, ac propheta Dauidis res admirabiliter gestae traduntur ex quibus liquet non modo constitutos fuisse cantores per varia officia multifariam descriptos qui voce atque organis personarent Dei luc lati les modulatissime concinerent sed ipsum cita Rege in ante Arcam Domitii praestillantem in pompa , citharaque
canentem fuisse conspectum. Eratinim ut sacrae litterae loquuntur, si regi /s GDes . Israel: duorum ipse carminum, ut Graecorum antiquissimi, modulator cantor Post redditam vero Cyri iussu H braeorum populo libertatem ac patriam, minime dubitandum, quia sicut templum ipsum, quant una uis magno molimine