장음표시 사용
21쪽
VM ad caelestium contemplationem tubos opticos, nobilissimum Belgicae nostra inventum, Galileus admovisset,celeberrimaque illa Planetarum phaenomena mortalibus primus aperuisset in his, ea quae de Saturni stella prodidit, vel praecipue
admiratione digna fuisse videntur. Nam caetera quidem, etsi suspicienda merito ac magni facienda, non tamen jusmodi erant, ut, quibus de causis talia cernerentur, enixe quaerendum csset Saturni vero mutabiles figurae novum quoddanid reconditum naturae artificium praeserebant, cujus certe ratio-Mem neque Galileo ipsi, neque tanto post tempore Astronomorum cuiquam pace eorum dixerim divinare contigit. Hunc primo non simplici orbe lucentem, sed veluti tergeminum conspexerat, binis stellis minoribus mediae majori proxime utrinque adjectis. Eaque forma triennio fere absque ulla mutatione perseverante, certo sibi persuaserat,quales Io,iquatuor, tales duos comites Saturno obtigisse, nullo tamen motu praeditos, eoque simili positu semper laterihus haesuros Verum sententiam mutare coactus est, solitario
Saturno prodeunte ac priore satellitio penitus destituto. Quod cum admirabundus vidisset causam rei conjectura assequi tentaret, de reditus tempore, quo prior illa phasis restitui deberet, nonnulla vaticinatus est. Sed neque haec ita tunc successisse quemadmodum speraverat deprehensum est. nec gemina modb aspectus diversitate Saturnum con- lentum
22쪽
tentum e se Etenim aliae deinceps mirabiles ac prodigiosapsormae apparuerunt, quas primum a JOsepho Blanc an ORFrancisco Fontana dcscriptas novi navis adeo quidem insomlita specie ut multis oculorum ludibria censurentur, maginesque Vitris potius quam celo laserentes donec pluribus
eadem Videntibus, haud vano indicio proditas suisse consti
Igitur ipse quoque ad haec celi miracula conspicienda
magno desiderio actus, cum non nisii vulgaria suppeterent perspicilla, quinum aut senum pedum longitudine artem cana qua vitra in hosce usus figurantur quanta potui cum cura diligentiaque excolere aggressus sum, nec piguit ipsummet operi manus admovisse, quoad multis superatis dissicultatibus nam plures in rccessu haec ars habet quam prima fronte praeterre videatur ea denique vitra mihi effeci, per quae ad haec scribenda praebitum est argumentum. Continuo enim ad Saturnum telescopia dirigens, aliam ibi rerum faciem reperi, quam plerisque antehac fuerat credita. Nam quae vicinae illi haerebant appendices, eas non falle geminos planetas, sed quidvis potius aliud esse, diverium Veso ab his unumque numero planetam,majori intervallo a Saturno remotum , diebus sexdecim circa cum ambire apparuit hunc quidem omnibus antehac saeculis ignoratum. De quaiiova nostra observatione tribus abhinc annis Astronomos certiores feci, prudenti consilio obsecutus viri illustris, ingenioque juxta ac virtute conspicui,JOh. Capetani. Huic enim, uti Gassendo alijsque cum Lutetiae Parisiorum agens, de Saturni comite a me Viso narrassem , multa ob causas censuit, non reticendum tam gratum Omnibus futurum nuncium, quoad illud quod meditabar integrum Saturni Systema perscripsissem. Itaque anno iob dies Mart ij, de Saturni Luna ita enim novam stellam nec immerito appellavimus
23쪽
Vliariis observationem misi, atque una hypothesin quae
causam reliquorum Saturni phaenomenon contineret; sed hanc confuso elementoriana quibus scribebatur Ordine, quo tantum, non ignorasse nos eam illo jam tempore , testatum esset, alij que etiam ad vitiganda quae commenti essent hoc pacto invitarentur, neque ibi praereptam quereren tu inVentionis gloriam Deinceps ver rogatu ejusdem Viri eximii solvi quoque hunc literarium gryphum, totaria que hypothesim summatim illi exposui unde jam ad plures forsiitan nostra de Saturni phasibus sententia manaverit. Sed pleniorem utique tractationem postulat mira insolens
circa hunc planctam natura fabrica, neque expectare debemus ut vel a nobis relatis, vel ad explicanda phaenomena adsumtis,sidem omnes habeant, nisi laec rationum momentis, illa Observationum testimonio adstructa viderint. Quamobrem horum utrumque nunc praestare nobis prC- politum est. Ac primo quae ad comitis planetae motum periodumque spectant accurate, quantum fieri poterit, ex Observatis definiemus, motusque ejus tabulaScondemuS. Dein de ipsius Saturni phases singulas suis causis assignabimus,lta ut futuras quoque inde praenoscere in promptu sit. Sed antequam observationes exhibeamus, de telescopijs nostris quibus caelo eas deduximus, pauca referre expediet, ut sciant hinc, qui comitem Saturni, mirabilesque Planetae
ipsius figuras intueri cupiunt, qualibus ad hoc tubis vitrisque indigeant utque suos si quos habent, possint cum nostris
contendere. Primus quem adhibuimus duodeno pede non , so- excedebat, duobus convexis vitris instructus, quorum id quod oculo vicinum erat,radios parallelos cogebat ad trium . .,
paulo minus pollicum, sive unciarum pedi Rhenotandi pii..ci distantiam. Eo planetam novum deteximus primum,&per aliquot menses observavimus, nec non sormam eam Sa- Aa turni,
24쪽
turni, quae nemine adhuc percepta fuerat,quamque postea describemus, licet non prorsus erroris expertem Inde Vero
duplicata priori longitudine , sin ut duplo propiores sit deribus facti sumus, multoque melius faciliusque pii Oenomena omnia adnotavimus. Et a quidem ubi et pedum, ferri
bractea constructi sunt,habentque ab altera parte vitium insertum, cujus latitudo ad quatuor pollices, sed in quo non major pateat circulus quam diametro duorsi pollicum cum triente. Ab altera parte,quae nimirum Oculo admovetur,bina sunt vitra minora, i pollicem diametro aequantia, juncta in-Vicena,quaeq; hoc pacto aequipollent convexo colligenti radios parallelos ad intervallum unciarum L, aut paulo etiam angustius. Ex quo sane majoris vitri excelletia aestimanda est, tam breve convexum perferre Valentis quoniam quanto minori de sphaera id fuerit, tanto res vise magis ampliantur.Illud enim in Dioptricis nostris demonstratum invenietur, speciei pertubum visi ad eam quae nudo Oculo percipitur, hanc secundum diametrum esse rationem, quae distantiae soci inexteriori vitro ad illam, quae in interiori sive Oculari vitro est, anium foci distantiam. Centuplam itaque fere rationem hanc in is, perspicillis nostris esse constat, cum Galileana non ultra tri, is, gecuplam processerint. Nam quantitatem incrementi eO- μῖ in dem modo nos atque ille aestimamus nempe ut tanto major
. ., in aeque per tubos quam nudo is conspici dicatur,. pri quanto majori angulo ad Oculum extrema ejus deseruntur,
t. sive , ani latior ejus imago in fundo oculi depingitur. ciba pus Est autem Malia aestimandi augmenti ratio, sed parum exd m falsa vero , cum absque ulla anguli consideratione apparentem ' perspicillo alicujus rei magnitudinem determinamus, velut cum Iovis orbem circello duorum aut trium digitorum latitudine aequalem nobis cerni putamus. At enim cum idem
circulus,trium puta digitorum diametro,major minorve necessario
25쪽
cessario appareat, pro diversa sui ab oculo distantia, nonne etiam adjiciendum sit, quanto ex intervallo conspectus circulus disco JOVis aequalis ceruatur Profecto nisi hoc addatur,nihil certi ea comparatione designari Videtur.Et tame ratio subest cur magis una que pia qua alia magnitudo imaginivis tribuatur, quidem a pluribus saepe spectatoribus ea de . Verum de his alias fortasse. in presentia illud ostendisse suffecerit, fallacem Omnino esse hoc modo initam aestimationem .idque prinarum inde liquet,quod Luna aut sit gno aliquo caelesti, velut Orione, prope horizontem conspecto, idem longe majus visus judicet,qua ubi alte jam ac supra verticem pene adstiterit, cum tamen hic nihilo minori angulo illud
comprehendi certum sit. In his autem quae telescopio intuemur major adhuc error contingit nam cum,exempli gratia, vel triplo latior secudum diametrum appareat lupiter, oculo altero per telescopium nostrum spectatus,quam Luna oculo altero vacuo atque adeo utraque hac specie, in unum convenire jussa late JOVe Luna contegatur nihilominus cum seorsim lupiter inspicitur, trium circiter digitorum latitudine plerisque spectatoribus aequare tantummodo existimatur. quaia quam aliquos repererjm qui disco Lunari aequalem faciebant, atque ita tertiam partem saltem tribuebant ejus quae reipsa apparet amplitudinis. Qilamobrem de multiplicatione tele se opi male hoc modo inquiri ccrtum est. Fiet autem recte Galilei methodo,quam in Sidereo nuntio tradidit, vel, quia haec in praegrandibus tele sic Cpijs dicticultatem habet, inquirendo soci distantias in singulis vitris, easque inter se comparando Qua ratione disimus centuplum sere augmentum tuborum nostrorum reperiri.
Caeterum libenter intellecturos credo qui haec legent, qua-.
lia etiam corum Ope de reliquis praeter Saturnum planetis cias cae-
26쪽
habeant. In primis saepe illud'tiaessivimus, num aliqui etiam apud Venerem, Martem aut Mercurium comites circumferrentur, Ubi tamen nullos unquam reperimus Apud Iovem autem quatuor neque amplius. Qui quidem semper ac facile telescopio nostro patent, nisii cum disco suo aut umbra lupi ter aliquem abscondit. Inde vero quamprimum rursu emergere incipiunt fiunt conspicui, imo priusquam toti exierint, res Vis Ut non semel me Vidisse memini. Porro quae in Jove zonae
falciae quibusdam animadversae sunt, non semper eadem Abisibi. Ozina praeditae has ego: qui mecum observarunt perspi-
27쪽
cue saepe animadvertimus reliquo Jovis corpore magis lucidas,cum tamen ali Obscuriores asserant quibus forsitan interjectum spatium inter binas zonas lucidiores pro una Obscuriore fuerit. Atque anno quidem 6 6, multo majori intervallo, quam sicquentibus tribus, illas a se mutuo distare comperimus, sicut in adjunctis delincationibus videre est. Qua ex instabilitate non male forsan colligemus, ad instar nubium nostrarum Vapores quosdam vicinum Jovi aetherem insidere, qui nunc his nunc illis climatis crebri magis
In Marte quoque cingulum ejusmodi unicum anno 1636 re Marti deprehendi, latum admodum mediamque disci partem os fuscans, quemadmodum figura adjecta demonstrat Insu perdiscum planctae hujus parte aliqua deficientem vidi aliquoties, in Venere phase omne quales Lunae. Verum haec minoribus etiam telescopij ali notarunt. Fietaria aute diametros etiam maXime splendidarum nulla pitu, semun qua latitudine cernere potui Ad tantu minimi puncti in ' instar, quoties vitris usus sum fuligine leviter insectis ad auserendos radiis. At ex Hevcli consilio quod in egregio ejus extat Opere Selenographico,exteriit Vitrum contegens, ita ut exiguum tantiam foramen relinquatur, aliquam magnitudinem prae se ferre illas Vidi,quam proinde non stellarum propriam cste, sed ex aliqua Visus fallacia nasci arbitror. Nam nostra quidem illa methodius, transsumum, quo lens proXima oculo incta est,stellas inspiciendi, certa est Omnique cr- roris sit spicione carens atque ita planeia quoque nimia luce radiantes, Olemque ipsum intueri solemus. Foramine autem exiguo majorem lucis partem excludendo, non tolli penitus circumfusis sideribus radios, sed in orbem minorem
satisque persecte circinatum eos cogi Opinor, qui imprudentibus pro ipsius stellae corpore imponat.
28쪽
pheus Unum vero circa fixas phaenomenon relatu dignum oc-α nemine hucusque,quod sciam, animadversum, nec quidem nisi grandibus hisce telescopijs recte observandum. In Orionis ense tres stellae ab Astronomis reponuntur inter se proximae. Harum mediam Anno 1636 forte per tubum inspicienti mihi,prostella una duodecim quod quidem minime novum sese obtulerunt eo positu quem subjecta figura expressimuS. Ex his autem tres illae pene inter se contiguae, cumque his aliae quatuor , velut trans nebulam lucebant, ita ut spatium circa ipsas, qua sorma hic conspicitur, multo illu-1trius appareret reliquo omni caelo; quod cum apprime serenum euehac cerneretur nigerrimum, velut hiatu quodam
29쪽
interemptum videbatur, per quem in plagam naagis lucidam csset prospectus idem vero in hanc usque diem nihil immutata facie ,pius atque eodem loco conspexi adeo ut perpetuam illic sedem habere credibile sit hoc quidquid est
portenti,cui certe simile aliud nusquam apud reliquas fixas potui animadvertere. Nam caeterae nebulosae Olim exis tamatae, atque ipsa via lactea , perspicillo inspectae,nullas nebulas habere comperiuntur, neque aliud esse quam plurium stellarum congeries frequentia. In Lunae facie autem quam multa diligentissimis quihusque observatoribus praeterit , tubis nostris detegantur, non reseram, quandoquidem schemate ad hoc descripto opus esset, coque amplissimo. Quem laborem hactenus non suscepimus, credimusque exiturum in immensum,si montium omnium eminentias anfractus, qua multitudine nobis videntur, depingere conemur. Itaque ad Saturni observationes pergo, de quibus sciendum est, priores Omnes, usque ad eam quam 19 Febr. Anno 16s annotavimus, tubo a pedum peractas esse,reliquas pedum a 3. terque autem everso situ visibile referebant, ideoque schemata omnia,non ut primum descripta suerant, hic expressimus,sed supera inseris, dextra sinistris pemutavimus, ut vera pateret dispositio.
Die igitur, secundum Ca-ci casalendarium Gregorianum, as tirnu
vidi, ram 8 Vespertinam, Saturnum conspexi cum brachiis utrinque secundum rectam ' lineam extentis; tribusque sere scrupulis ab eo distantem
occasum versus stellulam quandam exiguam, sic sitam, ut
30쪽
si per brachium utrumquc recta duceretur, ea in illam incurreret,aut certe pauxillo atrium inferior transiret. Alteraque item versus orientem stellulaba derat, paulo longius a Saturno remota, & brachiorum linea multo inferior. Et hac quidem prima vice suspicatus sum stellam a Saturnum co-naitari,quoniam alias quoque Vicinam illi animadverteram, similique sere positu. Porro brachia Saturni rect quidem utrinque extens acernebantur, scd Versus extremas cuspides crassiora paulo quam qua parte Saturni disco cohaerebant, qualia sequens schema exhibet.
Eaque sorma usque ad occasum Heliacum Saturnus perstitit. Caeterum cum post phasin rotundam Anni 6, brachia denuo recepisset, eadem quidem illa forma revcrsa est duodecempedali tubo spectanda sed tunc majori tubo aspedum adhibito alteram hanc figuram veriorem esse pa-niit; unde